کله‌کنجی
| گونه | شیرینی |
|---|---|
| خاستگاه |  ایران عراق |
| منطقه | ایلام، کرمانشاه، دیاله، واسط |
| دمای سرو | معمولی (دمای اتاق) |
| مواد اصلی | خرما، کنجد |
کُلَه‌کُنجی (به کُردی: کوڵه‌کونجی) یا گِمِگَه (Gimige) نوعی شیرینی سنتی است که در استان‌های ایلام و کرمانشاه[۱] در ایران و مناطق کردنشین استان‌های دیاله و واسط در کردستان عراق درست می‌شود و مخلوطی از خرما و کنجد است. در استان ایلام خوردن کله‌کنجی در شب یلدا رایج است.[۲]
مواد اولیۀ لازم برای تهیۀ کله‌کنجی خرما و کنجد هستند. معمولاً در تهیۀ این شیرینی از خرمای خشک (موسوم به قصب، زی، زَیری، زهدی و یا زاهدی) استفاده می‌شود. کنجدها باید شسته و سپس به‌خوبی خشک شوند تا آب آن‌ها گرفته شود. هستۀ خرماها نیز باید گرفته شده و سپس شسته شوند و آب آن‌ها خارج شود. سپس کنجد بو داده می‌شود و خرما نیز در روغن حیوانی تفت داده می‌شود. سپس خرما و کنجد با هم مخلوط می‌شوند. این کار باید با صرف زمان و به‌دقت انجام شود تا مخلوطی نرم و منسجم و یکدست به وجود بیاید. در روش سنتی برای کوبیدن و مخلوط کردن مواد از وسیله‌ای به نام چالگ و میه‌کوت استفاده می‌شود، با این وجود استفاده از چرخ گوشت نیز برای تهیۀ آن رایج شده‌است. پس از مخلوط کردن و خنک شدن مواد، روی سطح کار پهن می‌شود، به گونه‌ای که قطر آن به ۲ میلیمتر برسد. سپس در شکل دلخواه برش و قالب زده می‌شود. معمولاً شکل آن به‌صورت توپ‌های کوچک به اندازۀ گردو یا کوچک‌تر از آن درآورده می‌شود. در پایان قطعات یا گلوله‌ها روی پودر پسته، پودر گردو، پودر نارگیل و حتی پودر دارچین غلتانده می‌شود تا به علت چسبندگی آن با این مواد تزئین شود.[۳] [۱]
خرمایی که برای کله‌کنجی استفاده می‌شود نباید خیلی خشک و سفت باشد. گاه علاوه بر خرما و کنجد، گردوی ریزشده هم به خرما اضافه می‌شود.[۱] برای شیرین‌تر شدن می‌توان به آن شکر هم اضافه کرد. همچنین می‌توان پودر هل یا دارچین را هم به آن افزود.[۳]
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ کُردپرس: کله‌کنجی سوغاتی کلهرنشینان، نوشته‌شده در ۲۲ آبان ۱۴۰۳؛ بازدید در ۲۲ آبان ۱۴۰۳.
- ↑ «یلدای ایلام با کله کنجی رنگین می شود». خبرگزاری میراث فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ باشگاه خبرنگاران جوان: طرز تهیۀ کله‌کنجی شیرینی سنتی ایلام، نوشته‌شده در ۸ فروردين ۱۴۰۳؛ بازدید در ۲۲ آبان ۱۴۰۳.
 | این یک مقالهٔ خرد خوردنی‌ها است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |