نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی
نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی کتابی است شامل دستورهای آشپزی به زبان فارسی که در سده شانزدهم میلادی در هند نوشته شده‌است.
این کتاب برای غیاث‌شاه (دوره شاهی: ۱۴۶۹–۱۵۰۰) نوشته شده‌است که پنجمین شاه از شاهان خلجی مالوه بود که در گجرات هندوستان حکومت می‌کردند. غیاث شاه ابن محمودشاه خلجی، یا غیاث‌الدین بن محمود در سال ۸۷۳ ه.ق جانشین پدرش سلطان محمود خلجی شد، و در سال ۹۰۶ بسبب ستیزی که میان دو پسر او درگرفت درگذشت؛ و شاید مسموم گردید و مرد.[۶]
غیاث‌شاه مردی خوشگذران بود و بیشتر وقت خود را با خوردن و آشامیدن و معاشرت با زنان می‌گذراند. به این منظور کتاب نعمت‌نامه را که آکنده از دستور و تصاویر خوردنی‌ها و آشامیدنی‌های خوش‌گوار است برای او نوشتند اما این کتاب در زمان حکومت پسرش، نصیرالدین، تکمیل شد و به این دلیل نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی نام گرفت.
دست‌نوشته این کتاب هم‌اینک در مجموعه کتابخانه بریتانیا (بریتیش لایبرری) موجود است.
نگارگری
[ویرایش]در این دوره، سبک نقاشی در شمال هندوستان به شکلی یک‌دست دست یافته بود که از ترکیب دو سبک هندو-چینی و ایرانی حاصل شده‌بود. در سبک شمال هند، به‌طور معمول هندی‌ها را در اندازه کامل تصویر می‌کردند و غیر هندیان را در اندازه سه‌چهارم تناسب واقعی.
در کتاب نعمت‌نامه کوشش‌های اولیه برای درهم‌آمیزی سبک شیراز با سبک‌های هندی در نگارگری دیده می‌شود.[۵]
نگاره‌هایی از کتاب نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی:
منابع
[ویرایش]- نگاره‌های نعمت‌نامه نصیرالدین شاهی
- Life's simple pleasures come packed in a leaf. in: India Today. 24 December 2011. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.
- http://mollygriffin.wordpress.com/2010/10/19/no-more-chocolate-soiled-notecards-here/
- ↑ تولچه یعنی دو مثقال و نیم برابر با وزن دوازده ماشه یعنی نود و شش حبه. منبع: دهخدا.
- ↑ آسیاب کردن.
- ↑ نانی که از آرد بی‌سبوس و دوباره بیخته و نرم‌ساییده درست می‌کنند.
- ↑ معرفی کتاب نعمت‌نامه نصیرالدین‌شاهی (۱۴۰۱-۰۱-۲۳). «کتاب آشپزی». سفره ایرانی. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۲۳.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ Vedic Art: Indian Miniature Painting, Part 5: BY: SUN STAFF. بازدید: دسامبر ۲۰۱۱.
- ↑ قاموس‌الاعلام ترکی و معجم‌الانساب ج ۲ ص ۴۳۱