پری صابری

پری صابری
صابری در ۱۳۹۷
زادهٔ	۱ فروردین ۱۳۱۱ کرمان، ایران
درگذشت	۲۰ شهریور ۱۴۰۳ (۹۲ سال) تهران، ایران
پیشه‌ها	کارگردان تئاتر نمایش‌نامه‌نویس
آثار برجسته	نمایش‌های هفت شهر عشق و شمس پرنده
عنوان	بنیان‌گذار گروه تئاتر پازارگاد و تأسیس تالار مولوی
فرزندان	۲

پری صابری (۱ فروردین ۱۳۱۱ – ۲۰ شهریور ۱۴۰۳) کارگردان تئاتر، نمایش‌نامه‌نویس و نویسنده رمان ایرانی بود. وی گروه تئاتر پازارگاد را ایجاد کرد و تالار مولوی را در تهران تأسیس نمود.

زندگی

«ریشه‌های زیستن» در دنیای سخن (۱۳)

پری صابری پس از پایان دورهٔ متوسطه برای تحصیل در رشته سینما و تئاتر به پاریس رفت. در دوران دانشجویی فیلم کوتاهی دربارهٔ یکی از رباعیات خیام ساخت که به عنوان بهترین فیلم دانشجویی ۱۹۵۴ در فرانسه برگزیده شد. در سال‌های ۸ – ۱۹۵۵ در مکتب تانیا بلاشوا تئاتر آموخت و پس از مدتی برای مطالعه در اسپانیا در ۱۳۴۴ به ایران بازگشت. در بازگشت به ایران گروه تئاتر پازارگاد را ایجاد کرد. در سال‌های ۵۷ – ۱۳۴۷ مدیر فعالیت‌های فوق برنامه دانشگاه تهران بود و تالار مولوی را در تهران تأسیس کرد. او نمایشنامه کرگدن اوژن یونسکو را دو مرتبه (پس از ترجمه جلال آل احمد) به فارسی ترجمه کرد و حمید سمندریان در ۱۳۵۰ آن را در دانشگاه تهران بر صحنه برد. این نمایشنامه را بعدها احمد کامیابی مسک با نام «کرگدن‌ها» ترجمه و چاپ کرد.

صابری پس از انقلاب ۱۳۵۷ به خارج از ایران رفت. در این سال‌ها نمایشنامه «من از کجا، عشق از کجا» را دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد نوشت و در ۱۹۸۱ در لس‌آنجلس اجرا کرد که موفق بود. سپس آن را به انگلیسی در جشنواره هنری بازی‌های المپیک اجرا کرد که با استقبال مواجه شد. سپس تصمیم به بازگشت به ایران گرفت.

در ایران ابتدا با برخوردهای خوبی مواجه نشد اما کم‌کم فعالیت تئاتری خویش را از سر گرفت و نمایش‌های «من به باغ عرفان» دربارهٔ زندگی سهراب سپهری و «هفت شهر عشق» را با الهام از عطار نیشابوری به صحنه برد. در پی این موفقیت‌ها، آثار دیگری را نوشته و کارگردانی کرد که به گفته خودش نمایش «شمس پرنده» دربارهٔ مولوی از بهترین کارهایش است.

«شمسِ پرنده» و «اسطورهٔ سیاوش» دو نمایشی است که پری صابری در تالار یونسکو در پاریس به روی صحنه برد. وی نشان هنر و ادب فرانسه را در سال ۲۰۰۴ دریافت کرد.

درگذشت

پری صابری در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۴۰۳ در سن ۹۲ سالگی در تهران درگذشت.

نمایش‌ها

نمایش‌های پری صابری:

• نویسندگی و کارگردانی «من از کجا، عشق از کجا» دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد
• نویسندگی و کارگردانی «من به باغ عرفان» دربارهٔ زندگی سهراب سپهری، تالار وحدت ۱۳۶۷
• نویسندگی و کارگردانی «هفت شهر عشق» با الهام از عطار نیشابوری، ایوان عطار کاخ سعدآباد، تابستان ۱۳۷۴
• بیژن و منیژه، ایوان عطار کاخ سعدآباد، تابستان ۱۳۷۶
• رستم و سهراب، تالار وحدت، تابستان ۱۳۷۸
• نویسندگی و کارگردانی «شمس پرنده» دربارهٔ دیدار شمس تبریزی و مولوی، تالار وحدت، تابستان ۱۳۷۹ و پاییز ۱۳۸۶
• کارگردانی «شمس پرنده» کاخ سعدآباد (ایوان عطار)، تابستان ۱۳۹۵
• کارگردانی «در اندرون من خسته»
• ۲ قصه برای فیلم «لیلا در نصف جهان»
• «مرغ سحر»
• کارگردانی «آنتیگونه»، کلوسئو (۲۰۰۰) رم، و تالار وحدت زمستان ۱۳۷۹
• نویسندگی و کارگردانی «رند خلوت نشین» دربارهٔ حافظ، تالار وحدت، زمستان ۱۳۸۰
• یوسف و زلیخا، تالار وحدت، زمستان ۱۳۸۱
• سوگ سیاوش، تئاترشهر، زمستان ۱۳۸۳
• من از کجا عشق از کجا، دربارهٔ زندگی فروغ فرخزاد، تئاتر شهر، تابستان ۱۳۸۴
• لیلی و مجنون، تالار وحدت، تابستان ۱۳۸۵
• هفت خان رستم، تالار وحدت، تابستان ۱۳۸۸
• رستم و اسفندیار، تئاترشهر، پاییز ۱۳۸۹
• نمایش باغ دلگشا (برگرفته از زندگی، احوالات و شعر و شاعری سعدی) تالار وحدت تابستان ۱۳۹۳

جایزه‌ها و افتخارات

برخی از جایزه‌ها و افتخارات پری صابری:

• نشان ابن سینا (یونسکو) ۲۰۰۴–۱۳۸۳
• نشان هنر و ادب فرانسه ۱۳۸۳–۲۰۰۴
• لوح سپاس هفدهمین جشنواره بین‌المللی فجر
• تندیس و لوح سپاس هجدهمین، نوزدهمین، بیستمین، بیست و یکمین، و بیست و سومین جشنواره بین‌المللی فجر

منابع

• فرخ‌زاد، پوران (۱۳۸۱)، کارنمای زنان کارای ایران (از دیروز تا امروز)، تهران: نشر قطره، شابک ۹۶۴-۳۴۱-۱۱۶-۸
• بروشور نمایش رستم و اسفندیار
• مصاحبه با پری صابری. روزنامه ایران
• پری صابری همراه با اوژن یونسکو در نمایشگاه کتاب
• پری صابری نشان شوالیه می‌گیرد
• 'شمس پرنده' و'اسطوره سیاوش' به روایت پری صابری
• نمایشی درباره پری کوچک و غمگین اقیانوس، نقد و بررسی نمایش «من کجا، عشق از کجا» به نویسندگی و کارگردانی «پری صابری»، حسن پارسایی، سوره مهر
• پری صابری درگذشت

پیوند به بیرون

• شب پری صابری در مجلۀ بخارا
• دیدار و گفتگو با پری صابری در مجلۀ بخارا