مصطفی رحماندوست

مصطفی رحماندوست
زادهٔ	۱ تیر ۱۳۲۹ ‏(۷۴ سال) همدان، ایران
پیشه	نویسنده، شاعر، مترجم
آثار برجسته	شعر و ادبیات کودک و نوجوان
همسر(ها)	آذر رضایی؛ معلم، نویسنده و مترجم
خویشاوندان	مجتبی رحماندوست (برادر)

مصطفی رحماندوست (زاده ۱ تیر ۱۳۲۹) در همدان، شاعر شعر کودکانه صد دانه یاقوت، شاعر، نویسنده و مترجم کتاب‌های کودکان و نوجوانان است. او از داوران و نمایندگان هیئت علمی جشنواره بین‌المللی شعر فجر و چهارمین جشنواره شعر کودک ایران بوده‌است.

تحصیلات و سوابق

او پس از اخذ مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه تهران، به عنوان کارشناس کتاب‌های خطی در کتابخانه مجلس مشغول به کار شد و سپس به عنوان مدیر مرکز نشریات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، مدیر مسئول نشریات رشد، سردبیر رشد دانش آموز، سردبیر و پدیدآورنده سروش کودکان و نوجوانان، سردبیر مجله شهرزاد قصه‌گو به فعالیت خود ادامه داد. او همچنین به مدت سه سال مدیر کل دفتر مجامع و فعالیت‌های فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران بوده‌است که بنابر گفته خودش، آغاز راه او برای انتقال ادبیات برگزیده کودکان و نوجوانان ایران به زبان‌های دیگر بوده‌است. او در سال ۱۳۷۱ در رشته زبان و ادبیات فارسی به ادامه تحصیل پرداخت و پس از دوره کارشناسی ارشد، به دریافت نشان درجه یک هنری (دکترا) نائل آمد. مصطفی رحماندوست، همچنین، مدرس داستان‌نویسی و قصه‌گویی و ادبیات کودکان و نوجوانان در دانشگاه‌ها نیز بوده‌است. وی پس از بازنشستگی از سمت‌های دولتی، مدیر گروه شکوفه (بخش کودکان و نوجوانان) انتشارات امیرکبیر و مشاور رئیس کتابخانه ملی ایران شد و اقدام به تأسیس و راه اندازی پایگاه اینترنتی «کتابخانه ملی کودک و نوجوان ایران» کرد و توانست تا دهمین سال شروع به کار این پایگاه متن کامل بیش از بیست و چهار هزار عنوان کتاب کودک و نوجوان را برای پژوهشگران قابل دسترس کند. او همچنین یکی از اعضای اصلی داوران جشنواره بین‌المللی فیلم کودکان و نوجوانان اصفهان و جشنواره بین‌المللی تئاتر کودکان و نوجوانان است. او عضو هیئت داوری کتاب سال، جشنواره‌های کتاب و مطبوعات کودکان و عضو شورای موسیقی کودکان و شورای کتاب کودک ایران نیز بوده‌است. او در فاصله سال‌های ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴ و در دوره وزارت محمدحسین صفار هرندی و در دوره وزارت علی جنتی(۱۳۹۵–۱۳۹۲) از اعضای هیئت نظارت و سانسور پیش از چاپ کتب کودک و نوجوان بوده‌است.

آثار

از این نویسنده و شاعر ایرانی، تاکنون سیصد و چهارده اثر به صورت مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان، تألیف و ترجمه داستان‌های کودکان و نوجوانان و کتابهایی دربارهٔ فنون قصه گویی و ادبیات کودکان در ایران و جهان منتشر شده‌است. تیراژ کتاب‌های او به بیش از شش و نیم میلیون نسخه می‌رسد و برخی از آثار او از جمله «قصه دو لاکپشت تنها»، «بازی با انگشت‌ها»، «سه قدم دورتر شد از مادر»، «دو تا عروس، دو تا داماد» و … به سیزده زبان ترجمه شده‌است.

از آثار او می‌توان به نام‌های زیر اشاره کرد:

• فرهنگ آسان: دانشنامه ویژه کودکان و نوجوانان
• فوت کوزه‌گری: مجموعه‌ای ارزشمند از ضرب‌المثل‌های ایرانی
• ترانه‌های نوازش
• ترانه‌های نیایش
• لالایی‌ها: شامل مجموعه‌ای از لالایی‌ها که از جمله «لالایی عاشورا» و «گنجشک لالا»
• مجموعه شعرهای «قصه‌های پنج انگشت» و «بازی با انگشت‌ها» که ریشه در ادبیات فولکلور ایران دارد.
• مجموعه شعر «دوستی شیرین است»
• هیچانه‌ها
• سفید بود، سفید تنها بود
• این تریزی، آن تریزی
• ریشه‌ها در خاک، شاخه‌ها در باد
• زیباتر از بهار
• صد دانه یاقوت
• باغ مهربانی‌ها
• قصه گویی، اهمیت و راه و رسم آن

او همچنین با انتشار برخی از آثارش با کمک تسهیلات آسان نشر تحت عنوان عمو مصطفی در آمریکا، امکان مطالعه، گوش دادن و خریدن کتاب‌هایش را برای کودکان ایرانی خارج از کشور مهیا ساخته‌است.

شعر «صد دانه یاقوت» و برخی از اشعار او در دوره تحصیلات ابتدایی و در درس زبان فارسی آموزش داده می‌شود.

دیدگاه‌ها

مصطفی رحماندوست در سال 1403 در گفت‌وگویی با نبوی از وضعیت آموزش در کشوز انتقاد کرد و گفت: حق کودک و نوجوان مملکت من این است که تعلیم و تربیت رایگان داشته باشند. تقریبا هیچ مدرسه‌ای نیست که پول نگیرد، حتی دولتی‌ها. به جز دولتی ها، یک سری مدارس غیرانتفاعی داریم، نمومه دولتی داریم، هیئت امنایی داریم، بشارت باد بر شما که یک‌سری Home school داریم.

منابع

• http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?Id=138201201002
• https://web.archive.org/web/20080212182516/http://www.koodakaneh.com/child/profileofpoest.aspx?id=4
• https://web.archive.org/web/20101025102924/http://amirkabir.net/modules.php?name=Articles&op=peoples&pid=9966
• http://www.sourehcinema.com/People/People.aspx?Id=138201201002
• https://web.archive.org/web/20101119005932/http://www.poetry.ir/archives/000290.php
• https://web.archive.org/web/20140226123000/http://www.artna.ir/fa/31347/printable

پیوند به بیرون

• وبگاه عمومصطفی