ویکی‌پدیا:ابهام‌زدایی

در ویکی‌پدیا، ابهام‌زدایی فرایندی‌ست که در آن تعارض‌های عنوان مقاله‌ها، یعنی هنگامی که یک عبارت بر بیش از یک موضوع دلالت می‌کند، برطرف می‌شود. ابهام‌زدایی باعث می‌شود که یک عبارت بتواند گزینه‌ای طبیعی برای عنوان بیش از یک مقاله باشد. به بیان دیگر، از طریق ابهام‌زدایی مقاله‌های مختلف (در صفحه‌های مختلف) می‌توانند درواقع یک عنوان داشته باشند.

برای مثال، نام «بابل» می‌تواند بر چند چیز مختلف دلالت کند: یک شهر، یک فیلم و یک تمدن. از آنجا که فقط یک صفحهٔ ویکی‌پدیا می‌تواند عنوان «بابل» داشته باشد، باید از عنوان رفع ابهام شده برای موارد مذکور استفاده کرد. پس باید روشی وجود داشته باشد که هنگامی که عنوانِ دارای ابهام (در اینجا «بابل» خالی) از طریق جستجو، پیوند یا مرور صفحات یاد می‌شود (یا به آن ارجاع داده می‌شود)، خواننده به مقالهٔ به‌خصوصِ درست هدایت شود. به این کار ابهام‌زدایی می‌گویند.

در ابهام‌زدایی سه جنبهٔ مهم را باید مد نظر داشت:

• نام‌گذاری نوشتارها به شکلی که هر کدام عنوانی منحصربه‌فرد داشته باشد. مثلاً سه نوشتار که هر کدام به‌طور معمول باید «بابل» نامیده می‌شدند، بابل (شهر)، تمدن بابل و بابل (فیلم) نامیده می‌شوند.
• پیوندها به عنوان‌های دارای ابهام را باید به نوشتار صحیح هدایت کرد. مثلاً اگر در یک نوشتار تاریخی، ویرایشگری به «بابل» پیوند دهد، این پیوند باید به «تمدن بابل» اصلاح شود.
• باید اطمینان حاصل کرد که خواننده‌ای که با جستجوی یک عبارت مشخص به دنبال موضوعی می‌گردد، به‌آسانی و به‌سرعت به آن می‌رسد، فارغ از اینکه آن موضوع چه باشد. مثلاً صفحهٔ بابل یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، نه یک مقاله، که کاربردهای مختلف «بابل» را فهرست می‌کند و به آنها پیوند می‌دهد. البته، چنان‌که بعدتر توضیح داده خواهد شد، چنین نیست که برای عبارت‌های دارای ابهام همیشه به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاز باشد.

این صفحه روش‌های اصولیِ پیاده‌کردن موارد یادشده را توضیح می‌دهد. برای جزئیات بیشتر دربارهٔ قالب صفحه‌های ابهام‌زدایی، شیوه‌نامه/صفحه‌های ابهام‌زدایی را ببینید. برای فشرده‌ای از رهنمودها بایدها و نبایدهای ابهام‌زدایی را ببینید.

تصمیم به ابهام‌زدایی

ابهام‌زدایی زمانی مورد نیاز است که برای یک کلمه یا عبارت که خواننده‌ای جستجو می‌کند، بیش از یک نوشتار در ویکی‌پدیا وجود داشته باشد که آن کلمه یا عبارت باید به آن منتهی شود. در این صورت، باید راهی وجود داشته باشد که خواننده به‌سرعت از صفحه‌ای که در جستجوی نخست ظاهر می‌شود به هر کدام از صفحه‌هایی که ممکن است مورد نظرش باشد هدایت شود.

در مجموع سه روش برای ابهام‌زدایی وجود دارد که در مثال‌های زیر نشان داده می‌شوند:

• صفحهٔ شیر صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست که فهرستی از تمام کاربردهای شیر را در خود دارد.
• صفحهٔ مو دربارهٔ یک کاربرد این کلمه است که موضوع اصلی یا کاربرد اصلی نامیده می‌شود. در این صفحه یک سرنویس مو (ابهام‌زدایی) را که شامل کاربردهای دیگر این کلمه است به خواننده نشان می‌دهد.
• صفحهٔ قوش دربارهٔ کاربرد اصلی‌ست، و تنها یک کاربرد دیگر برای این کلمه وجود دارد. به این کاربرد دیگر، که قوش (فیلم) باشد، توسط یک سرنویس در صفحهٔ اصلی پیوند داده می‌شود و دیگر نیازی به صفحه‌ای جداگانه برای ابهام‌زدایی نیست.

اینکه در یک مورد مشخص کدام‌یک از روش‌های فوق مورد استفاده قرار می‌گیرد در دو بخش بعدی توضیح داده می‌شود.

مقاله‌های دربرگیرندهٔ مفهومی وسیع

اگر مفهوم اصلی عبارت موردنظر برای ابهام‌زدایی در بر گیرندهٔ معنایی وسیع باشد که قابلیت تبدیل شدن به یک نوشتار مستقل را دارد، و نیز بخش قابل توجهی از پیوندهایی که باید در صفحهٔ ابهام‌زدایی فهرست شوند مثال‌ها یا زیرمجموعه‌هایی از آن مفهوم باشند، در این صورت صفحه‌ای با این عنوان باید نوشتاری در توضیح آن مفهوم باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. هنگامی که کاربرد اصلی یک صفحه موضوعی عمومی باشد که بتواند خود به زیرموضوع‌هایی تقسیم شود، از قبیل موضوع‌های تاریخی مانند تاریخ ایران، این عنوان جامع باید حاوی نوشتاری برای موضوع عمومی باشد، نه صفحهٔ ابهام‌زدایی. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی نباید صرفاً به این دلیل ساخته شود که نوشتن نوشتاری برای موضوعی وسیع، انتزاعی یا کاملاً مفهومی دشوار است. وقتی موضوع «فلان» دارای معانی دیگری باشد که مثال یا زیرمجموعه‌هایی از آن نیستند، این موارد باید در «فلان (ابهام‌زدایی)» فهرست شوند.

به عنوان مثال:

• وزارت امور خارجه در نوشتار کشورهای مختلف یا نوشتارهای سیاسی ظاهر می‌شود و در همه مفهوم مشترکی دارد. در این صورت به‌جای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی با این عنوان و پیوند دادن به نوشتارهای مربوط به هر کشور، این صفحه باید حاوی مقاله‌ای در توضیح این وزارت به‌طور کلی و شباهت‌ها و تفاوت‌های مثال‌های مختلف آن باشد. نمونه‌های دیگر: دیوان عالی یا تأمین اجتماعی.
• مایکروسافت لومیا به مدل‌های بسیار متنوعی از این گوشی همراه اشاره دارد. اینکه مدل‌های زیادی از یک سری تولید از یک تولیدکننده نام واحد (یا ترکیب واحدی از نام و شماره) دارند دلیلی برای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست. شباهت‌ها و تفاوت‌های بین این مدل‌ها می‌تواند و باید در صفحه‌ای که محصولات تولید شده توسط تولیدکننده را معرفی می‌کند تشریح شود.
• ورزش فوتبال ممکن است به یکی از چندین نوع ورزش مختلفی اشاره کند که وجه مشترک همگی لگد زدن به توپ است، مانند فوتبال آمریکایی، فوتبال استرالیایی، فوتبال گیلیک یا فوتبال. اگرچه واژهٔ «ورزش فوتبال» بسته به پس‌زمینهٔ متن می‌تواند برای هر یک از انواع فوتبال استفاده شود، تمامی این انواع دارای مشترکات و منشأ واحدی هستند که تاریخچه و تحول مفهوم کلی آن می‌تواند در «ورزش فوتبال» قرار گیرد.

در نوشتن مقاله برای چنین موضوع‌هایی، توضیح معنای عبارت و تاریخچهٔ اینکه چطور این معنا شکل گرفته سودمند است. هر کدام از مثال‌های مفهوم اصلی باید در جایی از نوشتار -مثلاً در یک فهرست- مورد اشاره قرار بگیرند تا اطلاعاتی که قرار بود در صورت ساختن صفحهٔ ابهام‌زدایی ارایه شوند از دست نروند. از ویکی‌پدیا:شیوه خلاصه‌نویسی برای گنجاندن اطلاعاتی دربارهٔ زیرموضوع‌ها در نوشتار اصلی استفاده کنید.

عنوان دارای تنها یک کاربرد

در صورتی که برای یک عنوان فقط یک کاربرد در ویکی‌پدیا فارسی وجود دارد، آن کاربرد در آن عنوان قرار می‌گیرد و نباید عنوان را با پرانتز ابهام زدایی کرد. از پرانتز فقط برای ابهام زدایی در عنوان استفاده می‌شود، نه ارایه اطلاعات اضافه. مثلاً عنوان نوشتار تاماگوکاکه گوهان ممکن است ناآشنا باشد، اما مبهم نیست (چون نوشتار دیگری با این نام نداریم)، در نتیجه انتقال آن به مثلاً تاماگوکاکه گوهان (غذا) اشتباه است.

آیا برای یک کلمه کاربرد اصلی وجود دارد؟

اگرچه یک کلمه، نام یا عبارت ممکن است به بیش از یک موضوع دلالت داشته باشد، گاهی یکی از این موضوعات کاربرد اصلی‌ آن کلمه یا عبارت است. در این صورت کلمهٔ مورد نظر باید عنوان نوشتاری برای این کاربرد اصلی باشد (یا در مواردی با تغییر مسیر به کاربرد اصلی منتهی شود). اگر در مورد یک عبارت کاربرد اصلی وجود ندارد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود (یا باید به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی که در آن بیش از یک عبارت ابهام‌زدایی شده‌است تغییر مسیر یابد). چنان‌که اشاره شد، کاربرد اصلی ممکن است نوشتاری با مفهوم وسیع باشد.

از خودتان بپرسید: وقتی که خواننده‌ای عبارت مورد نظرش را در جعبهٔ جستجوی ویکی‌پدیا وارد می‌کند و دکمهٔ برو را می‌فشارد، کدام مقاله بیشترین احتمال را دارد که مد نظرش باشد. برای مثال وقتی کسی لغت بهار را جستجو می‌کند، احتمال اینکه او در پی فصل بهار باشد بیشتر است، یا محمدتقی بهار، یا شهر بهار در همدان. اگر احتمال بالایی وجود دارد که یکی از این کاربردها مورد نظر خواننده باشد، این کاربردِ بهار کاربرد اصلی‌ست. نمونهٔ دیگر: خواننده‌ای که «مو» را جستجو می‌کند، بسیار محتمل‌تر است که به دنبال مو به عنوان عضوی از بدن باشد تا شهری با نام مو در بورکینافاسو. در نتیجه مو عنوان اصلی‌ست و آن شهر به‌علاوهٔ کاربردهای دیگر «مو» در مو (ابهام‌زدایی) فهرست می‌شوند.

معیار واحدی برای تعریف کاربرد اصلی وجود ندارد. با این وجود دو شاخص اصلی که معمولاً برای تعیین کاربرد اصلی مورد استفاده قرار می‌گیرند از این قرارند:

1. کثرت در کاربرد: یک موضوع برای یک کلمه کاربرد اصلی شناخته می‌شود اگر بسیار محتمل باشد -محتمل‌تر از هر موضوع دیگر و محتمل‌تر از مجموع دیگر موضوع‌ها- که یک خواننده هنگام جستجوی آن کلمه به دنبال آن موضوع باشد.
2. اهمیت در بلندمدت: یک موضوع برای یک کلمه کاربرد اصلی شناخته می‌شود اگر به‌طور قابل ملاحظه‌ای برجستگی ماندگارتر و ارزش آموزشی بیشتری نسبت به موضوع‌های دیگر مرتبط با آن کلمه داشته باشد.

در بسیاری از موارد کاربرد اصلی از نظر کثرت در کاربرد، همان کاربرد اصلی از نظر اهمیت در بلندمدت است. در بسیاری موارد دیگر تنها یکی از این دو موضوعیت دارد. در موارد معدودی که تعارضی میان این دو وجود دارد، اجماع معلوم خواهد کرد که کدام‌یک (احتمالا) کاربرد اصلی خواهد بود.

تعیین کاربرد اصلی

برای تعیین اینکه آیا یک کلمه دارای کاربرد اصلی هست یا نه و اگر هست کاربرد اصلی کدامیک است هیچ قاعدهٔ قطعی‌ای وجود ندارد. تصمیمات بر اساس بحث بین ویرایشگران گرفته می‌شود. ابزارهایی که ممکن است در تعیین کاربرد اصلی کمک کنند (گرچه باز هم به دلیل احتمال خطا و بی‌طرفی احتمالی تعیین‌کننده صددرصد نیستند) از این قرارند:

• تعداد پیوند گرفتن یک عنوان با استفاده از پیوندها به این صفحه
• استفاده از article traffic statistics یا Wiki ViewStats traffic statistics
• کاربرد در منابع معتبر با جستجو در گوگل اسکالر, خبر, وب یا گوگل کتاب (نکته: برای حذف اثر کوکی‌های رایانهٔ خود بر نتایج گوگل، pws=۰& را به مورد جستجو اضافه کنید)

تغییرمسیر دادن به عنوان اصلی

گاه ممکن است عنوان کاربرد اصلی‌ای که عنوان دارای ابهام بر آن دلالت می‌کند با خود عنوان دارای ابهام یکسان نباشد. از حالت‌هایی که ممکن است این اتفاق در آن رخ دهد هنگامی است که دو یا چند عبارت داشته باشیم که همگی برای یک موضوع خاص عنوان اصلی باشند، یا مقاله‌ای داشته باشیم که گسترهٔ وسیع‌تری از موضوعات را در بر بگیرد، یا برای رعایت قواعد نام‌گذاری از یک عنوان متفاوت استفاده شده باشد. در چنین حالت‌هایی عنوان دارای ابهام را به عنوان اصلی (یا بخش مشخصی از آن) تغییرمسیر می‌دهند. باید توجه داشت اینکه عنوان مقصد با عنوان دارای ابهام متفاوت است به تنهایی در مورد اصلی بودن یا نبودن آن تعیین‌کننده نیست. برای نمونه:

• عنوان اصلی‌ای که خوانندگان با جستجوی «اینشتین» به دنبال یافتن آن هستند، آلبرت اینشتین است. به همین خاطر اینشتین به آلبرت اینشتین تغییرمسیر داده شده‌است. اما «اینشتین» بر موضوعات دیگری نیز دلالت دارد که در اینشتین (ابهام‌زدایی) فهرست شده‌اند. در بالای مقالهٔ آلبرت اینشتین با استفاده از یک سرنویس به این صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند داده شده‌است.
• برای عبارت «دماغ»، مفهوم «بینی» کاربرد اصلی محسوب می‌شود، در نتیجه دماغ به بینی تغییر مسیر داده شده‌است. حال اینکه روستایی هم با عنوان «دماغ» وجود دارد باعث نمی‌شود که این روستا کاربرد اصلی باشد. در نتیجه نوشتار «بینی» همچنان کاربرد اصلی برای «دماغ» باقی می‌ماند، روستای دماغ با پرانتز ابهام‌زدایی می‌شود (دماغ (گنبد کاووس)) و در بالای صفحهٔ بینی به این نوشتار پیوند داده می‌شود.

گاهی تصمیم گرفته می‌شود که عنوانی که پیشتر دارای عبارت داخل پرانتز برای ابهام‌زدایی بوده، مثل ویلا (ساختمان)، به عنوان اصلی بدون پرانتز منتقل شود. پس از چنین انتقالی، به منظور تمایز تغییر مسیرهای حاصل از ابهام‌زدایی نالازم، می‌توان الگوی {{تغییرمسیر حاصل از ابهام‌زدایی نالازم}} را به صفحهٔ با عنوان ابهام‌زدایی شده که حالا حاوی تغییر مسیر است افزود. در مورد نمونهٔ بالا، محتوای صفحهٔ تغییر مسیر را باید چنین قرار داد:

#تغییرمسیر [[ویلا]] {{تغییرمسیر حاصل از ابهام‌زدایی نالازم}}

صفحهٔ ابهام‌زدایی یا سرنویس؟

برای اطلاعات بیشتر دربارهٔ سرنویس، بخش سرنویس را در پایین ببینید.

برای قواعد نام‌گذاری صفحه‌های ابهام‌زدایی و یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در یک صفحهٔ واحد، بخش صفحه ابهام‌زدایی را در پایین ببینید.

چنان‌که گفته شد، اگر یک عبارت دارای ابهام فاقد کاربرد اصلی باشد، این عبارت باید خود تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی شود. به عبارت دیگر اگر برای یک عبارت هیچ‌یک از موضوعات کاربرد اصلی نیستند، باید یک صفحهٔ ابهام‌زدایی تحت این عنوان تشکیل شود.

در صورتی که تنها با دو مقاله برای ابهام‌زدایی روبرو باشیم و یک مقالهٔ شاخص یا کاربرد اصلی وجود داشته باشد، نیازی به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست و فقط یک سرنویس در مقالهٔ اصلی که به مقالهٔ دوم پیوند دهد کافی‌ست. در نتیجه خواننده‌ای که به دنبال موضوع غیر اصلی می‌گردد، لازم نیست برای رسیدن به آن با رفتن به صفحهٔ ابهام‌زدایی یک مرحلهٔ اضافه طی کند. به عنوان مثال برای «سرب» غیر از کاربرد اصلی فلز سرب، تنها یک کاربرد دیگر وجود دارد که فیلمی به این نام است. در نتیجه خواننده‌ای که به دنبال این فیلم می‌گردد و با جستجوی «سرب» به کاربرد اصلی سرب رسیده، بدون نیاز به عبور از «سرب (ابهام‌زدایی)» توسط یک سرنویس در سرب مستقیماً به سرب (فیلم) هدایت می‌شود.

اگر بیش از دو مقاله برای ابهام‌زدایی موجود باشد، در این صورت باید یک صفحهٔ ابهام‌زدایی ساخت و در سرنویس نوشتار اصلی به آن پیوند داد.

اگر تنها دو موضوع برای یک عبارت وجود دارد، ولی هیچ‌یک بر دیگری اولویت ندارد و نمی‌توان هیچ‌کدام را کاربرد اصلی قرار داد، باید برای آن عبارت یک صفحهٔ ابهام‌زدایی ساخت و برای هر دو موضوع با پرانتز ابهام‌زدایی کرد. مثلاً قریب‌آباد صفحهٔ ابهام‌زدایی برای دو روستاست که هیچ‌یک بر دیگری ارجحیت ندارد:

قریب‌آباد ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

• قریب‌آباد (علی‌آباد) روستایی از توابع بخش کمالان شهرستان علی‌آباد در استان گلستان
• قریب‌آباد (کوهرنگ) روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان کوهرنگ در استان چهارمحال و بختیاری

نام‌گذاری مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته

برای رفع ابهام از مقاله‌های با موضوع تخصیص یافته با استفاده از یک عنوان غیر مبهم، چند راه وجود دارد:

1. ابهام‌زدایی طبیعی: هنگامی از این روش استفاده می‌شود که عبارت جایگزینی وجود داشته باشد (مثل «کبد» و «جگر» برای تمایز کبد چرب و جگر چرب) یا عبارت دارای پسوند یا پیشوندی وجود داشته باشد (مثل زبان اسپانیایی به جای اسپانیایی) که غیر مبهم، رایج و واضح باشد.
2. ابهام‌زدایی با پرانتز: یک کلمه یا عبارت ابهام‌زدا می‌تواند داخل پرانتز به عبارت دارای ابهام اضافه شود. عبارت یا کلمهٔ داخل پرانتز باید:

• یک دسته‌بندی عمومی باشد که موضوع را در بر می‌گیرد (تا جای ممکن باید از کاربرد اسم خاص خودداری کرد)، مثل مشتری (سیاره) یا باز (پرنده).

• رشته یا زمینهٔ مورد استفادهٔ موضوع باشد، مثل قطر (هندسه) یا کشش (اقتصاد).

• ندرتاً صفتی در توضیح عنوان باشد، ولی معمولاً بهتر است که در چنین مواردی از پرانتز استفاده نشود.

• برای ابهام‌زدایی از مکان‌های جغرافیایی در ویکی‌پدیای فارسی از پرانتز (و نه کاما «،») استفاده می‌کنیم.

معمولاً ابهام‌زدایی طبیعی بر ابهام‌زدایی با پرانتز ارجح است. به جای «بینالود (کوه)» بهتر است از کوه بینالود یا به جای خزانه (ایستگاه مترو) از ایستگاه متروی خزانه استفاده شود. در صورتی که ابهام‌زدایی طبیعی ممکن نباشد، باید از ابهام‌زدایی با پرانتز استفاده کرد. اگر چندین انتخاب برای ابهام‌زدایی با پرانتز وجود داشته باشد، باید داخل پرانتز از عبارتی استفاده شود که در موارد دیگر مربوط به همان زمینه -در صورت وجود- استفاده شده‌است. در غیر این صورت، ساده‌ترین شکل ابهام‌زدایی را انتخاب کنید. مثلاً به جای «موز (شخصیت اسطوره‌ای)»، موز (اسطوره) را بسازید.

در موارد نادری که دو عنوان در عبارت ابهام‌زدای داخل پرانتز هم اشتراک داشته باشند، باید برای تمایز این دو عنوان عبارت دیگری به عنوان هر یک افزود. مثلاً زبان به دراکولا (فیلم ۱۹۳۱ اسپانیایی‌زبان) و دراکولا (فیلم ۱۹۳۱ انگلیسی‌زبان) یا نام کارگردان به مسافر (فیلم ۱۳۵۳ جلال مهربان) و مسافر (فیلم ۱۳۵۳ عباس کیارستمی).

قواعد نام‌گذاری برای زمینه‌های مختلف در جعبهٔ سمت چپ فهرست شده‌اند. این قواعد معمولاً شامل راهنمایی‌های همراه با جزئیات برای نامگذاری متمایز نوشتارهاست.

سرنویس

صفحهٔ اصلی: ویکی‌پدیا:سرنویس

خواننده‌ای که به دنبال عبارتی دارای ابهام می‌گردد ممکن است به نوشتار مورد نظر خود نرسد. در نتیجه هر نوشتاری با عنوان دارای ابهام باید با سرنویسی که در بالای صفحه قرار داده می‌شود به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یا نوشتاری دیگر پیوند دهد. برای این کار از یک یا چند الگوی معرفی شده در زیر استفاده می‌شود.

سرنویس‌های ابهام‌زدایی بخشی از نوشتار نیستند. آنها به عنوان صفحه مربوطند، نه به موضوع و محتویات صفحه.

بیشتر الگوهای سرنویس به‌طور خودکار پیوند ایجاد می‌کنند و در نتیجه برای پیوند دادن درون الگو نیازی به دو قلاب [[]] نیست. در برخی موارد بیش از یک الگو قابل استفاده است که می‌تواند با یا بدون ارایهٔ اطلاعات دربارهٔ موضوع نوشتار باشد. در صورتی که ضرورتی به ارایهٔ اطلاعات در سرنویس نباشد، از الگوهای کوتاهتر استفاده می‌شود.

در صفحهٔ کاربرد اصلی در صورتی که فقط یک موضوع دوم غیراصلی وجود دارد (بدون صفحهٔ ابهام‌زدایی):

• می‌نویسیم {{درباره|استفادهٔ یکم|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}} تا داشته باشیم:

این صفحه دربارهٔ استفادهٔ یکم است. برای استفادهٔ دوم، صفحهٔ دوم را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{درباره|فیلم آمریکایی راننده تاکسی|فیلم ایرانی راننده تاکسی|راننده تاکسی (فیلم ۱۳۸۵)}} در صفحهٔ راننده تاکسی داریم:

این صفحه دربارهٔ فیلم آمریکایی راننده تاکسی است. برای فیلم ایرانی راننده تاکسی، راننده تاکسی (فیلم ۱۳۸۵) را ببینید.

• می‌نویسیم {{برای|استفادهٔ دوم|صفحهٔ دوم}} تا داشته باشیم:

برای استفادهٔ دوم، صفحهٔ دوم را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{برای|گیاه فندق|فندق (گیاه)}} در صفحهٔ فندق داریم:

برای گیاه فندق، فندق (گیاه) را ببینید.

در صفحهٔ کاربرد اصلی که دارای صفحهٔ ابهام‌زدایی مرتبط است:

• می‌نویسیم {{درباره|استفادهٔ یکم}} تا داشته باشیم:

این صفحه دربارهٔ استفادهٔ یکم است. برای دیگر کاربردها، نام صفحه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{درباره|قند خوراکی}} در صفحهٔ قند داریم:

این صفحه دربارهٔ قند خوراکی است. برای دیگر کاربردها، قند (ابهام‌زدایی) را ببینید.

• می‌نویسیم {{دیگر کاربردها}} تا داشته باشیم:

برای دیگر کاربردها، نام صفحه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{دیگر کاربردها}} در صفحهٔ پر داریم:

برای دیگر کاربردها، پر (ابهام‌زدایی) را ببینید.

یا اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی مورد نظر نام صفحهٔ فعلی به‌علاوهٔ (ابهام‌زدایی) نیست، می‌نویسیم {{دیگر کاربردها|موضوع}} تا داشته باشیم:

برای دیگر کاربردها، موضوع را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{دیگر کاربردها|چشمان سیاه}} در صفحهٔ چشم سیاه داریم:

برای دیگر کاربردها، چشمان سیاه را ببینید.

هنگامی که عنوان اصلی به صفحه‌ای دیگر تغییر مسیر داده شده باشد:

• اگر فقط یک عنوان دوم دیگر وجود داشته باشد، می‌نویسیم {{تغییرمسیر|نام صفحه|موضوع ۲|مقاله ۲}} تا داشته باشیم:

«نام صفحه» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای موضوع ۲، مقاله ۲ را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{تغییرمسیر|جیب‌بر|فیلمی با این نام|جیب‌بر (فیلم)}} در صفحهٔ جیب‌بری داریم:

«جیب‌بر» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای فیلمی با این نام، جیب‌بر (فیلم) را ببینید.

• اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی وجود داشته باشد، می‌نویسیم {{تغییرمسیر|نام صفحه}} تا داشته باشیم:

«نام صفحه» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، نام صفحه (ابهام‌زدایی) را ببینید.

مثلاً با نوشتن {{تغییرمسیر|یلدا}} در صفحهٔ شب یلدا داریم:

«یلدا» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، یلدا (ابهام‌زدایی) را ببینید.

راهنمای استفاده

• در صفحه‌هایی که عنوان آنها (به‌طور طبیعی یا با پرانتز) به‌خوبی رفع ابهام شده‌است نیازی به استفاده از سرنویس پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی نیست.

مثلاً شیر (خوراکی) به وضوح دربارهٔ کاربردی مشخص از واژهٔ «شیر» است، نه هیچ‌یک از مواردی که در شیر فهرست شده‌اند، در نتیجه نیازی به سرنویس دیگر کاربردها ندارد. خواننده‌ای که به دنبال کاربرد دیگری از «شیر» باشد می‌تواند از جعبهٔ جستجو استفاده کند.

• چنان‌که پیشتر اشاره شد پیوندهای ابهام‌زدایی باید در بالای صفحه در معرض دید قرار داده شوند. موضوع‌هایی که به نوشتار مربوطند، اما از نظر نام ابهامی ندارند باید در جستارهای وابسته در پانویس مورد اشاره قرار گیرند.
• از نام‌پوشی برای تغییر عنوان پیوندهای ابهام‌زدایی استفاده نکنید. نمایش عنوان کامل مدخل‌ها مانع از سردرگمی خوانندگان می‌شود.
• پیوندهای متعدد به ابهام‌زدایی را تا حد ممکن در یک سرنویس واحد بگنجانید؛ مانند اسحاق نیوتن.

صفحه ابهام‌زدایی

یک‌کاسه کردن عبارت‌های مشابه در صفحهٔ ابهام‌زدایی

یک صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌تواند برای رفع ابهام چند عبارت مشابه استفاده شود. عبارت‌هایی که می‌توانند به این طریق یک‌کاسه شوند از این قرارند:

• مفرد، جمع یا مضاف‌الیه‌های مرتبط. مثلاً کاربردهای مختلف «چشمان سیاه» و «چشم‌های سیاه» در چشمان سیاه فهرست شده‌اند.
• املاهای مختلف یک نام یا کلمه. مثلاً در چاوشی (ابهام‌زدایی)، چاووشی و هاشم چاووشی هم فهرست شده‌اند.

در صورتی که یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یک‌کاسه شده خیلی طولانی شود شاید بهتر باشد موارد یکسان را در صفحه‌های ابهام‌زدایی مختلف فهرست کرد.

هنگامی که یک صفحهٔ ابهام‌زدایی یک‌کاسه شده ساخته می‌شود، باید از صفحه‌هایی که به مواردی فهرست شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی نزدیکند و ممکن است برای رسیدن به آن نوشتارها توسط خواننده مورد جستجو قرار گیرند توسط سرنویس یا تغییر مسیر به صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند داد. مثلاً در چشم‌های سیاه و چشم سیاه توسط سرنویس به چشمان سیاه پیوند داده شده‌است؛ چشمان سیاه (فیلم) نیز به چشمان سیاه تغییر مسیر دارد.

نامگذاری صفحه ابهام‌زدایی

همچنین ببینید: ویکی‌پدیا:قواعد نام‌گذاری

اگر یک عبارت دارای ابهام دارای کاربرد اصلی نباشد، خودِ عبارت دارای ابهام نام صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار می‌گیرد، مثل جرم. در صورتی که کاربرد اصلی وجود داشته باشد، (ابهام‌زدایی) به عبارت دارای ابهام اضافه می‌شود، مثل ناهید (ابهام‌زدایی). اگر یک صفحهٔ ابهام‌زدایی از یک‌کاسه کردن چندین عبارت به‌وجود آمده باشد، یکی از این عبارت‌ها باید برای عنوان صفحه انتخاب شود. این انتخاب باید با رعایت نکات زیر باشد:

• اسم مفرد بر جمع ترجیح دارد.
• املایی که نمایندهٔ بیشترین مدخل‌های فهرست شده در صفحه باشد ارجح است.

به‌علاوه، هنگامی که عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی خودِ عبارت دارای ابهام است، باید صفحه‌ای دارای (ابهام‌زدایی) ساخته شده و به صفحهٔ اصلی تغییر مسیر داده شود. مثلاً وقتی سوهان صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، سوهان (ابهام‌زدایی) باید ساخته شده و به آن تغییر مسیر داده شود. این نوع تغییر مسیر برای استفاده در هر گونه پیوند داخلی به صفحهٔ ابهام‌زدایی استفاده می‌شود تا بین این پیوندها و پیوندهای اشتباه یا ناخواسته‌ای که باید به نوشتار صحیح منتهی شوند تمایز ایجاد شود.

ساختار صفحه

هر صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل یک فهرست (یا چند فهرست، برای عبارت‌های دارای مضمون چندگانه) از پیوندها به نوشتارهای دارای عنوان‌های مشابه است. یک صفحهٔ ابهام‌زدایی را چنین بسازید:

• کاربرد اصلی را (در صورت وجود) جدا از لیست و در ابتدای صفحه قرار دهید. مثلاً در ابتدای صفحهٔ آبله (ابهام‌زدایی) داریم:

آبله نوع بیماری واگیر است.

آبله همچنین ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

...

• هر فهرست را با یک مقدمهٔ کوتاه شامل عنوان به‌صورت پررنگ آغاز و با دونقطه ختم کنید. مثلاً در صفحهٔ جو داریم:

جو ممکن است به یکی از موارد زیر اشاره داشته باشد:

• تا حد ممکن هر مدخل در فهرست را با پیوندی به صفحهٔ هدف آغاز کنید.
• هر مدخل گلوله‌ای (ایجاد شده با *، **، *** و …؛ بر حسب نیاز) باید دارای پیوندی آبی باشد که در شکل معمول باید به خود مدخل پیوند دهد (همان‌طور که در مورد قبل عنوان شد). پیوند قرمز تنها زمانی می‌تواند به صفحه ابهام‌زدایی اضافه شود که حداقل یک مقالهٔ دیگر (بجز مقاله‌های ابهام‌زدایی) پیوندی به آن مقالهٔ ناموجود داشته باشد. در این صورت نیز بخش توضیح آن پیوند قرمز باید دست کم یک پیوند آبی مرتبط برای ناوبری داشته باشد تا خواننده بتواند اطلاعات معناداری دربارهٔ آن مدخل از آن کسب کند.
  • ندرتاً در یک مدخل گلوله‌ای بیش از یک پیوند قرار داده می‌شود. قرار دادن بیش از یک پیوند ممکن است باعث سردرگمی خواننده شود.
• مدخل‌ها را نام‌پوشی نکنید.
• توضیحات هر مدخل باید به شکل عبارت باشند، نه جملهٔ کامل. در پایان آن نقطه نگذارید. برای مثال:

نادرست:

• استان فارس، نام یک استان در کشور ایران است.

درست:

• استان فارس، از استان‌های ایران

الگوی {{ابهام‌زدایی}} (یا هر یک از دیگر الگوهای مرتبط مانند {{ابهام‌زدایی جغرافیا}} یا {{ابهام‌زدایی نام}}) را به پایین صفحه اضافه کنید.

صفحهٔ ابهام‌زدایی جای چه چیزهایی نیست

هدف از صفحهٔ ابهام‌زدایی این است که خواننده‌ای که به دنبال موضوع خاصی می‌گردد به صفحهٔ درست هدایت شود. به بیان دقیق‌تر توضیحات مدخل‌ها باید تنها برای این مقصود کافی باشند. البته افزودن اندکی اطلاعات اضافه (که ممکن است رجوع به نوشتار را غیرلازم کند) معمول است. مثلاً در شتاب (ابهام‌زدایی) برای مدخل «شتاب» عبارت «شتاب، یکای سنجش تغییرات سرعت، کمیتی برداری و دارای یکای متر بر مجذور ثانیه و با فرمول a = (v_f - v_i)/t» را در نظر بگیرید. پیوند به شتاب ضروری‌ست، خلاصه‌ای از تعریف آن (یکای سنجش تغییرات سرعت) بی‌اشکال است، اما باقی عبارت -که به‌جای رفع ابهام، خلاصه‌ای از نوشتار مقصد است- زاید می‌نماید.

تعاریف واژه‌نامه‌ای

صفحهٔ ابهام‌زدایی جایی برای فهرست کردن تعاریف واژه‌نامه‌ای نیست. تنها توضیح کوتاهی دربارهٔ معنای کلی یک کلمه که به خواننده برای درک موضع کمک کند کافی‌ست. در صورت لزوم می‌توان با {{ویکی‌واژه}} به ویکی‌واژه پیوند داد.

انطباق ناکامل با عنوان صفحه

صفحهٔ ابهام‌زدایی لیستی حاصل از جستجوی یک کلمه نیست. پیوندهایی که تنها شامل بخشی از عنوان صفحه‌اند یا چیزی اضافه بر آن دارند را -در صورتی که این احتمال وجود ندارد که مورد نظر خواننده باشند- در صفحه قرار ندهید. مثلاً غار کتله‌خور در غار (ابهام‌زدایی) آورده نشده‌است، چون شخصی که در محلهٔ کتله‌خور زندگی‌نمی‌کند، آن را به تنهایی «غار» نمی‌نامد، و فهرست کردن تمام غارهای جهان در این صفحهٔ ابهام‌زدایی غیرعملی است (اگرچه فهرست غارهای ایران و غارهای معروف جهان در قسمت «جستارهای وابسته» آورده شده‌اند). پیوند یک نوشتار در صورتی در صفحهٔ ابهام‌زدایی قرار داده می‌شود که موضوع آن نوشتار (یا یک زیرموضوع آن) بتواند با احتمال بالایی در یک متن عمومی -فارغ از عنوان مقاله- معادل با عبارت دارای ابهام ارجاع داده شود.

اسامی مکان‌ها گاه شامل بخشی عام و بخشی خاص است، مانند «آذربایجان شرقی» (که «آذربایجان» بخش خاص و «شرقی» بخش عام آن است). در چنین مواردی باید اسامی این مکان‌ها را در صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش خاص فهرست کرد (چنان‌که آذربایجان شرقی در آذربایجان (ابهام‌زدایی))، ولی نه در صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش عام (نه در صفحهٔ شرق).

به منظور جلوگیری از خیلی طولانی شدن صفحه‌های ابهام‌زدایی، نوشتارهای دربارهٔ افراد تنها در صورتی که آنها به‌طور معمول به این نام شناخته شده باشند در صفحهٔ ابهام‌زدایی نام کوچک یا نام خانوادگی مربوط فهرست می‌شوند. ما منطقاً انتظار داریم علی شریعتی را در شریعتی (ابهام‌زدایی) ببینیم، ولی بعید است منبعی را بتوان یافت که از هنرپیشه اصغر شریعتی با «شریعتی» خالی یاد کرده باشد. در نتیجه اصغر شریعتی تنها در شریعتی (نام خانوادگی) باید فهرست شود، نه در شریعتی (ابهام‌زدایی).

موضوعات مرتبط

تنها به نوشتارهایی پیوند دهید که عبارت دارای ابهام به واقع در صفحهٔ مقصد توضیح داده شده باشد. مثلاً «بند» به معنی بخشی از زندان در «زندان» توضیح داده شده‌است، در نتیجه در صفحهٔ ابهام‌زدایی بند آورده می‌شود:

• بند، به معنای بخش‌های کوچکتری از یک زندان بزرگ

پروژه‌های خواهر

نباید برای موضوعاتی که نوشتارهایشان تنها در پروژه‌های خواهر وجود دارد مدخل ایجاد کرد، حتی اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی از پیش موجود باشد.

منابع

منابع را در صفحهٔ ابهام‌زدایی نیاورید. صفحهٔ ابهام‌زدایی مقاله نیست. منابع را در صورت نیاز به نوشتارهای پیوند داده شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی بیافزایید.

پیوند به بیرون

پیوند به بیرون را در صفحه ابهام‌زدایی نیاورید. صفحه‌های ابهام‌زدایی از نوشتارهای موجود در ویکی‌پدیا رفع ابهام می‌کنند، نه کل فضای اینترنت. پیوندهایی را که ممکن است در آینده مفید باشند به صفحهٔ بحث بیافزایید. یک استثناء پیوند به ویکی‌واژه برای تعریف لغتنامه‌ای موضوع دارای ابهام است.

آماده‌سازی پیش از ایجاد

پیش از ایجاد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی جدید، نامی تخصیص یافته و متمایز برای تمام صفحه‌های دارای عنوان مورد ابهام و نیز نامی برای صفحهٔ ابهام‌زدایی تعیین کنید. صفحه‌های با عنوان قابل اشتباه گرفته شدن را به نام‌های تخصیص یافته‌تر انتقال دهید. پیش از انتقال با استفاده از پیوندها به این صفحه برای صفحهٔ منتقل شده، پیوندها به آن صفحه را اصلاح کنید.

ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی

اگر برای ایجاد صفحهٔ ابهام‌زدایی مجبور به انتقال مقاله‌ای شده‌اید، به صفحهٔ مبدأ (که حالا حاوی تغییر مسیری به صفحهٔ مقصد است) بروید و صفحهٔ ابهام‌زدایی را جایگزین تغییر مسیر کنید. در صورت لزوم از صفحه‌های دارای عنوان مورد ابهام به صفحهٔ ابهام‌زدایی پیوند دهید. دقت کنید شکل استاندارد پیوند دادن به صفحهٔ ابهام‌زدایی، پیوند دادن به فلان (ابهام‌زدایی) است، حتی اگر صفحهٔ ابهام‌زدایی به واقع «فلان» باشد و فلان (ابهام‌زدایی) تغییر مسیری به «فلان» باشد. مثلاً با وجود اینکه دامنه صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، در سرنویس‌ها باید به دامنه (ابهام‌زدایی) که تغییر مسیری به دامنه است پیوند داد. همان‌طور که پیشتر گفته شد در مواردی که صفحهٔ ابهام‌زدایی دارای (ابهام‌زدایی) در عنوان خود نیست، باید چنین صفحه‌ای را ساخت و از آن به صفحهٔ اصلی تغییر مسیر داد.

پیوندها

ابهام‌زدایی دوتایی

ابهام‌زدایی دوتایی یعنی پیوندی از یک صفحهٔ ابهام‌زدایی به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی دیگر. هنگامی که یک عبارتِ به‌طور طبیعی رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، خودش تبدیل به صفحهٔ ابهام‌زدایی جدیدی می‌شود و سپس از صفحهٔ ابهام‌زدایی اولیه به آن پیوند داده می‌شود. مثلاً دودانگه یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، ولی از آنجا که چندین دهستان با نام «دودانگه» وجود دارد، به‌جای فهرست کردن تک تک این دهستان‌ها در دودانگه، صفحهٔ ابهام‌زدایی دهستان دودانگه ساخته می‌شود و پیوندی از آن در فهرست موارد دارای ابهام دودانگه قرار می‌گیرد. از آنجا که صفحهٔ هدف خود صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست، پیوند به‌جای دهستان دودانگه به دهستان دودانگه (ابهام‌زدایی) برقرار شده‌است. این کار دو دلیل دارد: یکی اینکه در نگاه اول مشخص باشد که این یک صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست و دیگر اینکه این پیوند به عنوان یک پیوند اشتباهِ نیازمندِ اصلاح شناسایی نشود. برای اطلاعات بیشتر در مورد پیوند داخلی به صفحهٔ ابهام‌زدایی بخش پیوندها به صفحهٔ ابهام‌زدایی را ببینید.

این نوع از ابهام‌زدایی نوعاً خاص‌تر از ابهام‌زدایی ساده است و در ویکی‌پدیا چندان متداول نیست.

ابهام‌زدایی ناکامل

هنگامی که یک عبارت رفع ابهام شده همچنان دارای ابهام باشد، ولی مواردش چندان زیاد نباشد که به ابهام‌زدایی دوتایی نیاز افتد، باید از آن به صفحهٔ اصلی ابهام‌زدایی (یا به بخشی از آن) تغییر مسیر داده شود. این کار علاوه بر اینکه به خوانندگان برای رسیدن به صفحهٔ مورد نظر کمک می‌کند، باعث جلوگیری از ساخت اشتباهی نوشتاری تحت این نام توسط دیگر ویرایشگران می‌شود. مثلاً دختری با خالکوبی اژدها (فیلم) به صفحهٔ دختری با خالکوبی اژدها (ابهام‌زدایی) تغییر مسیر دارد یا قرمز (فیلم) توسط #تغییرمسیر [[قرمز (ابهام‌زدایی)#فیلم]] به بخش فیلم قرمز (ابهام‌زدایی) تغییر مسیر داده شده‌است.

البته گاه ممکن است بهتر باشد به‌جای صفحهٔ ابهام‌زدایی به یک فهرست پیوند داده شود.

دقت کنید که برای عنوانی عین عنوان صفحهٔ ابهام‌زدایی (صرفنظر از پرانتزها)، ابهام‌زدایی دوتایی صورت نمی‌گیرد و بجایش باید ابهام‌زدایی ناکامل انجام داد، حتی اگر تعداد موارد دارای ابهام آن زیاد باشد. مثلاً دیروز صفحهٔ ابهام‌زدایی‌ست که در آن تعدادی فیلم فهرست شده‌اند. با این وجود ساخت یک صفحهٔ ابهام‌زدایی جدید با نام «دیروز (فیلم)» و ابهام‌زدایی دوتایی آن مطلوب نیست، چرا که این صفحه هم‌نام با صفحهٔ ابهام‌زدایی (صرفنظر از پرانتزها) است. در این حالت باید ابهام‌زدایی ناکامل انجام شود، بدین معنی که دیروز (فیلم) و نیز دیروز (ترانه) ساخته و هر یک به بخش مناسب در دیروز تغییر مسیر داده شود.

پیوند میان‌ویکی

پیوند میان ویکی یک صفحهٔ ابهام‌زدایی باید به صفحهٔ ابهام‌زدایی متناظر در دیگر زبان‌ها (در صورت وجود) برقرار شود، نه به صفحهٔ یکی از نوشتارهای فهرست شده در صفحهٔ ابهام‌زدایی.

پیوند به عنوان‌های ابهام‌زدایی شده

هنگام ایجاد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی، تمامی پیوندهایی را که در اثر این کار اعتبار خود را از دست می‌دهند اصلاح کنید.

گاهی لازم است که یک نوشتار را به عنوانی دیگر (که به‌طور طبیعی یا با پرانتز ابهام‌زدایی شده) منتقل کنیم و بجایش صفحهٔ ابهام‌زدایی بسازیم. در چنین مواقعی باید پیش از انتقال، با استفاده از پیوندها به این صفحه تمامی پیوندها به آن صفحه را یافت و آنها را به نام جدید نوشتار تغییر داد. هنگام اصلاح این پیوندها باید با استفاده از نام‌پوشی ([[پیوند|نمایش]]) مانع نشان داده شدن پرانتز شد. بدین صورت که اگر عنوان یک مقاله از «فلان» به «فلان (بهمان)» تغییر کرده‌است، در مقاله‌ها باید [[فلان (بهمان)|فلان]] را جایگزین [[فلان]] کرد.

مثلاً عنوان «زن در ریگ روان» قبلاً حاوی نوشتار فیلمی با این نام بود و کتابی که مبنای ساخت این فیلم است زن در ریگ روان (رمان) نام گرفته بود. از آنجا که هر دو این آثار تقریباً به یک اندازه شناخته شده هستند، هیچ‌یک کاربرد اصلی نیستند. در نتیجه «زن در ریگ روان» به زن در ریگ روان (فیلم) منتقل شده و زن در ریگ روان که حالا تنها حاوی یک تغییر مسیر است به صفحهٔ ابهام‌زدایی تبدیل می‌شود. اما پیش از این کار باید پیوندها به صفحهٔ «زن در ریگ روان» را در مقاله‌ها به «زن در ریگ روان (فیلم)» ویرایش کرد. به‌طور مثال در سینمای ژاپن یا تشیگاهارا هیروشی [[زن در ریگ روان]] به [[زن در ریگ روان (فیلم)|زن در ریگ روان]] ویرایش می‌شود.

روش دیگر برای نام‌پوشی این است که قسمت نمایش را خالی بگذاریم. با این کار عبارت قسمت پیوند بدون پرانتز نمایش دارده می‌شود. مثلاً [[زن در ریگ روان (فیلم)|]] به‌صورت زن در ریگ روان نمایش داده می‌شود.

پیوند به صفحه ابهام‌زدایی

پیوندهای از فضای نام به صفحه‌های ابهام‌زدایی عموماً اشتباهند. به منظور تمایز میان پیوندهای اشتباه با پیوندهایی که تعمداً به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی ختم شده‌اند، جامعهٔ ویکی سیاستی اتخاذ کرده که طبق آن تمامی پیوندهای «خواسته» به صفحه‌های ابهام‌زدایی باید از طریق تغییر مسیر «فلان (ابهام‌زدایی)» به «فلان» برسند. با این کار مشخص می‌شود که پیوند به صفحهٔ ابهام‌زدایی تعمداً و خواسته بوده‌است.

مثلاً در متن یا در بخش «جستارهای وابسته»:

• نادرست: چندین دهستان با نام [[یعقوب‌آباد]] وجود دارد
• درست: چندین دهستان با نام [[یعقوب‌آباد (ابهام‌زدایی)|یعقوب‌آباد]] وجود دارد

گذشته از معدودی استثناء، پیوند به صفحه‌های ابهام‌زدایی غلط است. پیوندها در عوض باید به نوشتار مرتبط منتهی شوند. کارکرد یک صفحهٔ ابهام‌زدایی این است که به خواننده‌ای که عبارتی دارای ابهام را در جعبهٔ جستجو وارد کرده‌است فهرستی از مقالاتی ارایه کند که خواننده احتمالاً به دنبال آنها می‌گردد. صفحه‌های ابهام‌زدایی مقاله نیستند، در نتیجه نباید بر اساس معیارهای صفحه‌های یتیم آنها را یتیم به حساب آورد.

مواردی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد

مواردی استثنایی که می‌توان به صفحه‌های ابهام‌زدایی پیوند داد از این قرارند:

• سرنویس‌های ابهام‌زدایی: ماشین مشتی ممدلی به مشهدی محمدعلی تغییر مسیر دارد، که در آن سرنویسی به ماشین مشتی ممدلی (ابهام‌زدایی) پیوند می‌دهد. یا در هوش که صفحه‌ای با عنوان اصلی‌ست به هوش (ابهام‌زدایی) پیوند داده شده.
• پیوندی از یک صفحهٔ ابهام‌زدایی به صفحهٔ ابهام‌زدایی دیگر (ابهام‌زدایی دوتایی): در دودانگه به دهستان دودانگه پیوند داده شده.
• صفحه‌هایی که فهرستی از کلمات یا نام‌ها دارند.
• ندرتاً در بخش «جستارهای وابسته»، در صورتی که مقاله‌هایی که در صفحهٔ ابهام‌زدایی مقصد فهرست شده‌اند بتوانند برای خواننده قابل توجه باشند: در صوری به صورت (ابهام‌زدایی) پیوند داده شده‌است.
• تغییر مسیر، برای جلوگیری از ایجاد تغییر مسیر دوتایی (بخش تغییر مسیر به صفحهٔ ابهام‌زدایی را ببینید).

چگونگی پیوند به صفحه ابهام‌زدایی

برای پیوند به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی همیشه به عنوانی که دارای عبارت «(ابهام‌زدایی)» است پیوند دهید، حتی اگر چنین صفحه‌ای تغییر مسیر باشد. مثلاً به‌جای قرقره به قرقره (ابهام‌زدایی) پیوند دهید. اگر صفحهٔ تغییر مسیر موجود نیست، آن را بسازید. این کار به تشخیص میان پیوندهای ناخواسته با پیوندهای خواسته کمک می‌کند. پیوند به صفحهٔ تغییر مسیر به‌جای پیوند به خود صفحهٔ مقصد هیچ ایرادی ندارد. تغییر مسیرها بی‌دردسرند و خوانندگان معمولاً حتی متوجه آنها نمی‌شوند.

تغییر مسیر به صفحه ابهام‌زدایی

دلایل موجه برای تغییر مسیر به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی عبارتند از:

• تغییر مسیر غلط املایی رایج.
• تغییر مسیر از املاهای مختلف یک کلمه، در صورتی که صفحهٔ ابهام‌زدایی جداگانه توجیهی نداشته باشد: دايي جان ناپلئون (با ي عربی) به دایی جان ناپلئون تغییر مسیر دارد.
• تغییر مسیر به‌خاطر چسبیده-جدا نوشتن یک کلمه: واندر والس (ابهام‌زدایی) به وان در والس (ابهام‌زدایی) تغییر مسیر دارد.

پیشتر گفته شد که پیوند به یک صفحهٔ ابهام‌زدایی باید از طریق پیوند به «نام صفحه (ابهام‌زدایی)» باشد، نه «نام صفحه»، ولی این قانون دربارهٔ تغییر مسیر به صفحهٔ ابهام‌زدایی کاربرد ندارد. در این مواقع باید به «نام صفحه» تغییر مسیر داد، در غیر این صورت با یک تغییر مسیر دوتایی مواجه خواهیم بود که مطلوب نیست. مثلاً دایی جان ناپلئون به دایی جان ناپلئون پیوند دارد، نه به دایی جان ناپلئون (ابهام‌زدایی). دقت کنید که این موضوع تنها در مورد تغییر مسیر صادق است و برای پیوند دادن به صفحهٔ ابهام‌زدایی در مقاله‌ها (در صورت نیاز) باید به «نام صفحه (ابهام‌زدایی)» پیوند داد.

حذف

گرچه صفحه‌های ابهام‌زدایی مقاله نیستند، یک صفحهٔ ابهام‌زدایی می‌تواند در نظرخواهی برای حذف نامزد شوند.

رده

صفحه‌های ابهام‌زدایی مقاله نیستند و نباید به آن نحو رده‌بندی شوند. رده‌های یک مقاله خواننده را به مقاله‌های مرتبط هدایت می‌کنند، حال اینکه صفحه‌های ابهام‌زدایی تنها باید در رده‌های ابهام‌زدایی قرار داده شوند. تعدادی از رده‌ها با استفاده از {{ابهام‌زدایی}} و پارامتر مربوط (مثل نام، جغرافیا،...) به‌طور خودکار به مقاله افزوده می‌شوند، مثلاً {{ابهام‌زدایی نام}}. رده‌های پنهان به دلایل فنی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما رده‌های دیگر (مثل رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان) نباید در صفحه‌های ابهام‌زدایی استفاده شوند. در صورتی که صفحهٔ ابهام‌زدایی شامل تعدادی نام افراد باشد و صفحهٔ نام متناظر با آن («نام صفحه (نام)» متناظر با «نام صفحه (ابهام‌زدایی)») هنوز ساخته نشده باشد، افزودن رده‌هایی مثل رده:نام‌های خانوادگی فرانسوی‌زبانان به صفحهٔ ابهام‌زدایی تا زمان منشعب شدن صفحهٔ نام از صفحهٔ ابهام‌زدایی بی‌اشکال است.

در ویکی‌پدیای فارسی ربات‌هایی هستند که رده‌های فارسی را بر اساس رده‌های میان‌ویکی انگلیسی به مقاله‌ها می‌افزایند. این کار ممکن است در صفحه‌های ابهام‌زدایی مشکل‌ساز شود، چرا که این احتمال می‌رود موارد دارای ابهام در صفحهٔ ابهام‌زدایی انگلیسی و فارسی به رده‌های یکسانی تعلق نداشته باشند. مثلاً en:Hook حاوی en:Hook, London است، در نتیجه صفحه در ردهٔ en:Category:Place name disambiguation pages قرار گرفته‌است، در صورتی که در قلاب هیچ مورد ابهام‌زدایی مکانی نیامده و افزودن رده:صفحه‌های ابهام‌زدایی مکان‌ها به آن درست نیست. در مواردی اینچنین باید {{رده همسنگ نه}} را به صفحهٔ ابهام‌زدایی افزود و در صفحهٔ بحث هم به علت این ویرایش اشاره کرد.

جستارهای وابسته

• ویکی‌پدیا:شیوه‌نامه/صفحه‌های ابهام‌زدایی
• ویکی‌پدیا:بایدها و نبایدهای ابهام‌زدایی
• ویکی‌پدیا:مقالات مجموعه‌نمایه