پرش به محتوا

محور مقاومت

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محور مقاومت
محور المقاومة
رهبران
گروه(ها)
مناطق فعالیتخاورمیانه
ایدئولوژیصهیونیسم‌ستیزی
آمریکاستیزی
اسلام‌گرایی
امپریالیسم‌ستیزی
خمینیسم
متحدان

سابق:

درگیری‌ها و جنگ‌ها

محور مقاومت[۱۵] (به عربی: محور المقاومة)، اصطلاحی است که از سوی حامیان برای اشاره به شبکه‌ای از شبه‌نظامیان و گروه‌های سیاسی اسلام‌گرای عمدتاً شیعی تحت حمایت نظام جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه[۱۶][۱۷] مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گروه‌ها توسط جمهوری اسلامی، از طریق پرورش و متحد ساختن گروه‌های مسلحی که با اسرائیل و آمریکا دشمنی دارند، تشکیل شده‌اند.[۱۶][۱۸][۱۹][۲۰] آمریکا، اکثر این گروه‌ها را به‌عنوان سازمان‌های تروریستی طبقه‌بندی کرده است.[۱۶] برخی از شخصیت‌های حامی محور مقاومت از آن با عنوان امپراتوری مقاومت یاد می‌کنند.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]

حزب‌الله لبنان که در دهه ۱۹۸۰ میلادی با حمایت مستقیم ایران در لبنان پدید آمد، برجسته‌ترین عضو این محور است.[۱۶] گروه‌های مهم دیگر این ائتلاف شامل گروه حماس،[۱۶][۱۷][۱۸] جهاد اسلامی فلسطین،[۱۷] جنبش حوثی‌های یمن[۱۷][۱۸] و گروه‌های شیعه عراقی هستند.[۱۶][۱۷][۱۸] رژیم بعثی سوریه تنها عضو دولتی دیگر این محور، به غیر از ایران بود[۱۶] و مبارزانی را که توسط ایران آموزش دیده‌اند و جذب شده‌اند، میزبانی می‌کرد. رژیم سوریه در ۸ دسامبر ۲۰۲۴ میلادی با فرار بشار اسد از دمشق دچار فروپاشی شد و سوریه از محور مقاومت خارج شد.[۲۰]

محور مقاومت با هدف هماهنگی و اتحاد در یک درگیری بزرگ با اسرائیل برای دستیابی به هدف مشترک نابودی دولت یهودی تشکیل شده است.[۱۶][۱۸] این ائتلاف همچنین حملاتی علیه عربستان سعودی[۲۰] و نیروهای آمریکایی در عراق[۲۰] انجام داده و با گروه‌های مسلح سلفی سنی مانند القاعده و داعش مخالف است.[۲۵] از طریق نیروی قدس[۱۷][۲۶] (یک واحد نیروهای ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی)، ایران طی دهه‌ها منابع قابل توجهی را برای تقویت قابلیت‌های نظامی هر گروه اختصاص داده و ارتباطات ضروری بین آن‌ها را ایجاد کرده است.[۱۶][۲۰] وزارت خارجه ایالات متحده تخمین زده است که ایران سالانه ۷۰۰ میلیون دلار برای این شبه‌نظامیان قبل از تأثیر تحریم‌ها در سال ۲۰۱۹ هزینه کرده است.[۲۶]

این محور به‌عنوان یک شبکه «سست» توصیف شده است که منجر به مسائلی نظیر نادیده گرفتن توصیه‌های ایران توسط حوثی‌ها در تلاش برای تسخیر یمن،[۱۶] و همچنین حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر بدون هماهنگی شده است.[۱۶][۲۰] پاسخ این شبکه به حملات اخیر، از جمله تلفات سنگین حزب‌الله در درگیری با اسرائیل، به‌عنوان ضعیف و پراکنده توصیف شده است.[۱۶][۲۰]اما حزب‌الله لبنان و نیروی‌های محور مقاومت و طرفداران نظام جمهوری اسلامی این ادعاها را رد می‌کنند و مدعی هستند که جبهه موسوم به مقاومت همچنان پابرجاست.[۲۷]

تضعیف محور مقاومت در سوریه نمود پیدا کرده است، جایی که جناح‌های اپوزیسیون سوریه به رهبری هیئت تحریر شام (HTS) پس از تنها ۱۱ روز جنگ موفق شدند رژیم اسد را سقوط دهند.[۲۸] حزب‌الله که در طول جنگ داخلی متحد اصلی دولت سوریه بود، در طول جنگ با اسرائیل به‌شدت تضعیف شد. کشته شدن سید حسن نصرالله و بسیاری از رهبران نظامی آن، همراه با بازگشت جنگجویان حزب‌الله از سوریه و استقرار مجدد در لبنان، خلاء قدرت بزرگی ایجاد کرد. با تمرکز ارتش روسیه بر تهاجم خود به اوکراین و قرار گرفتن ایران تحت فشاری قابل توجه، فرصتی برای گروه‌های شورشی فراهم آمد تا حمله‌ای را آغاز کنند.[۲۹][۳۰]

تاریخچه

دیدار سید حسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان با سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران

ریشه‌شناسی

اصطلاح «محور مقاومت «برای اولین بار توسط روزنامه لیبیایی الزحف الاخضر در پاسخ به ادعای رئیس‌جمهور آمریکا جورج دبلیو بوش مبنی بر اینکه ایران، عراق و کره شمالی یک محور شرارت را تشکیل می‌دهند، استفاده شد. مقاله سال ۲۰۰۲ آن، «محور شرارت یا محور مقاومت»، گفت «تنها وجه مشترک بین ایران، عراق و کره شمالی مقاومت آنها در برابر هژمونی آمریکا است».[۳۱][۳۲] روزنامه ایرانی جمهوری اسلامی به دنبال آن زبان را در اشاره به شورش شیعه در عراق به کار برد و در سال ۲۰۰۴ نوشت: «اگر خط شیعیان عراق نیاز به پیوند، اتحاد و تحکیم دارد، این وحدت باید بر محور مقاومت و مبارزه با اشغالگران تحقق یابد.»[۳۳]

در سال ۲۰۰۶، وزیر کشور فلسطین، سعید صایم، در مصاحبه‌ای با شبکه تلویزیون العالم از این اصطلاح برای اشاره به اهداف سیاسی مشترک بین اعراب در مخالفت با اسرائیل یا ایالات متحده استفاده کرد. با اشاره به تعداد زیاد پناهندگان فلسطینی در سوریه، صایم اظهار داشت: «سوریه نیز یک کشور اسلامی عربی است و نیز هدف آمریکایی‌ها و صهیونیست‌ها قرار گرفته است؛ بنابراین، ما در سوریه، ایران، حزب‌الله و حماس یک محور مقاومت در برابر این فشارها می‌بینیم.»[۳۴]

اصطلاح «محور مقاومت» به زودی در اوت ۲۰۱۰ استفاده شد.[۳۵] پس از دو سال، علی‌اکبر ولایتی، مشاور ارشد امور خارجی رهبر معظم ایران، از این اصطلاح استفاده کرد و گفت:[۳۶]

» زنجیره مقاومت در برابر اسرائیل توسط ایران، سوریه، حزب‌الله، دولت جدید عراق و حماس از شاهراه سوریه می‌گذرد… سوریه حلقه طلایی زنجیره مقاومت در برابر اسرائیل است.»

این عبارت دوباره در اوت ۲۰۱۲ در جریان دیدار بین رئیس‌جمهور سوریه بشار اسد و دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، سعید جلیلی، در مورد جنگ داخلی سوریه استفاده شد.[۳۷] جلیلی گفت:[۳۶]

«آنچه در سوریه اتفاق می‌افتد یک مسئله داخلی نیست، بلکه درگیری میان محور مقاومت و دشمنانش در منطقه و جهان است. ایران به هیچ شکلی شکستن محور مقاومت را که سوریه بخش ذاتی آن است، تحمل نخواهد کرد.»

تأسیس

در پی انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷، برخی از بنیان‌گذاران رادیکال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مانند محمد منتظری (که توسط فتح فلسطین در جنوب لبنان آموزش دیده بود و روابط نزدیکی با لیبی قذافی داشت) و مصطفی چمران (که به کوبا سفر کرده بود و تحت تأثیر بین‌المللی‌گرایی انقلابی قرار گرفته بود) تلاش کردند تا آنچه که اغلب به عنوان «انترناسیونال اسلامی» نامیده می‌شود، ایجاد کنند،[۳۸] با استفاده از مفاهیم علی شریعتی و خمینی دربارهٔ «همبستگی مستضعفان».[۳۹]

منتظری و چمران، به همراه علی‌اکبر محتشمی‌پور، سفیر ایران در سوریه از سال ۱۹۸۲، دپارتمان جنبش‌های آزادی‌بخش اسلامی را به عنوان بخشی از سازمان انقلابی توده‌های جمهوری اسلامی ایجاد کردند که هدف آن گردآوری فعالیت‌های حزب الدعوه اسلامی عراق و سازمان بدر با جنبش‌های امل و حزب‌الله لبنان بود.[۴۰] دپارتمان جنبش‌های آزادی‌بخش اسلامی به عنوان نقطه شروع تلاش‌های ایران برای ایجاد آنچه که بعدها به عنوان محور مقاومت شناخته شد، تلقی می‌شود.[۴۱]

پس از سخنرانی نماز جمعه ۷ ژوئن ۱۹۹۶ رهبر معظم علی خامنه‌ای که در آن اعلام کرد «جنبش جدید باید به همه قاره‌ها و همه کشورها برسد»، مهدی چمران، رئیس اطلاعات خارجی ایران و برادر مصطفی چمران، در ۲۱ ژوئن ۱۹۹۶ در تهران کنفرانسی با شعار «حزب‌الله بین‌الملل» سازماندهی کرد. این گردهمایی اعضای حزب‌الله، حماس، جهاد اسلامی فلسطین، جبهه خلق برای آزادی فلسطین، پ‌ک‌ک کردستان، جهاد اسلامی مصر و جنبش تغییر اسلامی در خلیج فارس را به نمایش گذاشت که توافق کردند منابع مالی خود را متحد کرده و آموزش‌ها را در حدود ۳۰ کشور استاندارد کنند تا «قابلیت همکاری» را ایجاد کنند.[۴۲] شرکت‌کنندگان تعهد کردند که اختلافات ایدئولوژیک و فرقه‌ای را کنار بگذارند تا با اسرائیل و ایالات متحده مبارزه کنند.[۴۳]

سید علی خامنه‌ای در پیامی خطاب به دانش جویان آمریکایی حامی فلسطین، آنها را بخشی از جبهه مقاومت معرفی کرد.[۴۴]

تکامل

در ابتدا، این اتحاد شامل دولت سوریه و حزب‌الله لبنان بود. سال‌ها بعد، ایران که قبلاً با سوریه و حزب‌الله به شدت همسو بود، روابط قوی‌تری بین این سه ایجاد کرد و محور را تشکیل داد. شبه‌نظامیان عراقی و یمنی که با ایران هماهنگ بودند به عنوان جدیدترین اعضای این اتحاد وارد شدند.[۴۵] پس از آغاز دخالت روسیه در جنگ داخلی سوریه، تعداد زیادی پوستر با تصاویر نصرالله، اسد، رهبر معظم ایران علی خامنه‌ای و رئیس‌جمهور روسیه ولادیمیر پوتین ظاهر شده‌اند که با یک زیرنویس عربی به معنای «مردانی که به جز خدا به کسی تعظیم نمی‌کنند» همراه است. این پوسترها به گفته The Hill نشان‌دهنده یک محور مقاومت منطقه‌ای نوظهور دیگر هستند. این ائتلاف به دلیل هدف‌گیری فرقه‌ای از سوری‌های سنی به شدت قطبی توصیف شده است.[۴۶]

اقدامات حزب‌الله همچنین در لبنان محکومیت‌هایی را به وجود آورده است، به ویژه از سوی رئیس‌جمهور لبنان میشل سلیمان، که خواستار پایان دادن به مانورهای مسلحانه یک‌جانبه حزب‌الله شد. نارضایتی نیز در میان اقلیت سنی لبنان گسترده است، که حزب‌الله را به درگیری در خشونت‌های فرقه‌ای علیه دیگر مسلمانان و از دست دادن موضع ضد صهیونیستی خود متهم می‌کنند.[۴۷] با تشدید مشارکت حزب‌الله در جنگ داخلی سوریه پس از سال‌های بعد از ۲۰۱۳، ائتلاف به‌طور صریح خمینی‌گرا و ضد سنی شده است؛ با رژیم اسد که برای ادامه بقا به ایران و نیروهای نیابتی آن وابسته و تابع شده است.

همچنین ببینید: جنگ نیابتی ایران و اسرائیل

اسلام‌گرایان سنی مانند اخوان‌المسلمین و حماس که از سیاست‌های فرقه‌ای بیگانه شده‌اند، به‌طور علنی با ایران و حزب‌الله مخالفت کرده و به شدت با ترکیه و قطر، کشورهایی که در رقابت ژئوپلیتیکی با ایران هستند، همسو شده‌اند.[۴۸][۴۹]

اعضا

ایران

علی خامنه‌ای، که از سال ۱۹۸۹ به عنوان رهبر معظم ایران خدمت کرده است، بارها دولت جمهوری اسلامی را به عنوان یک «دولت مقاومت» (یعنی در برابر نفوذ غرب و اسرائیل) تعریف کرده است.[۵۰]

سلیمانی در کنار لشکر فاطمیون در مرز عراق و سوریه، ۱۳۹۶

قاسم سلیمانی نقش مهمی در نبرد ایران با داعش در عراق ایفا کرد. او به عنوان نقطه کانونی برای گردهم آوردن نیروهای کرد و شیعه برای جنگ علیه داعش توصیف شده است.[۵۱] دستاوردهای سلیمانی منجر به ایجاد محور نفوذ شیعه در سراسر خاورمیانه با محوریت ایران شد.[۵۲]

در دیدار با رئیس‌جمهور کوبا، میگل دیاز-کانل، در دسامبر ۲۰۲۳، خامنه‌ای گفت که ظرفیت‌های سیاسی و اقتصادی ایران و کوبا باید برای تشکیل ائتلافی علیه «قلدری» ایالات متحده و متحدان غربی‌اش استفاده شود تا موضعی «مشترک و مؤثر» در مسائل مهم جهانی مانند مسئله فلسطین اتخاذ شود.[۵۳]

سوریه

دیدار خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران و بشار اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه بعثی

به گفته جوبین گودارزی، استادیار و پژوهشگر دانشگاه وبستر، اتحاد ایران و سوریه که در سال ۱۹۷۹ شکل گرفت، برای ظهور و تداوم محور مقاومت اهمیت زیادی دارد. هر دو کشور در مکان‌های کلیدی خاورمیانه قرار دارند و در سه دهه گذشته بر سیاست‌های خاورمیانه تأثیر گذاشته‌اند. همچنین، این اتحاد به عنوان یک اتحاد پایدار در نظر گرفته می‌شود که به مدت ۳۴ سال «علی‌رغم چالش‌های زیادی که با آن مواجه بوده و تنش‌های دوره‌ای در رابطه» ادامه داشته است.[۳۶] این محور به عنوان تغییر دهنده «تعادل استراتژیک در خاورمیانه» با کمک به رهبر سوریه بشار اسد برای باقی ماندن در قدرت و حمایت از جنایات جنگی او علیه غیرنظامیان سوری توصیف شده است.[۵۴]

به گفته ماریسا سالیوان، برنامه و اهداف محور سه ستون اصلی دارد؛ هدف منطقه‌ای مشترک در حفظ رژیم اسد، حفظ دسترسی به منابع تسلیحات و پول از ایران، و جلوگیری از به قدرت رسیدن یک دولت سنی‌اکثریت در سوریه.[۵۵] نخبگان حزب بعث حاکم سوریه عمدتاً از علویان تشکیل شده‌اند که یک فرقه منشعب از شیعه هستند، که همچنین فرقه اکثریت در ایران است.[۵۶] این پیشینه مشترک آن‌ها را در مسائل مختلف، از جمله دفاع، به متحدان استراتژیک تبدیل کرده است.[۵۷]

خبرگزاری دولتی سوریه، سانا، اعلام کرده است که دو دولت دربارهٔ «رابطه همکاری استراتژیک» و «تلاش‌های برخی کشورهای غربی و متحدانشان برای ضربه زدن به محور مقاومت با هدف قرار دادن سوریه و حمایت از تروریسم در آنجا» بحث کرده‌اند.[۵۸] این اتحاد به عنوان «محور ترور» توسط نخست‌وزیر و سفیران اسرائیل توصیف شده است.[۵۹][۶۰][۶۱]

در تاریخ ۲۷ نوامبر ۲۰۲۴، گروه شورشی سوری معروف به هیئت تحریر الشام (HTS) حمله نظامی گسترده‌ای را علیه نیروهای ارتش سوریه (SAA) در شمال غربی سوریه، در مناطق استان‌های حلب و ادلب، آغاز کرد. این حمله توسط شورشیان به عنوان «اقدام تلافی‌جویانه» در پاسخ به گلوله‌باران مناطق غیرنظامی توسط ارتش سوریه در حومه غربی حلب توصیف شد.[۶۲][۶۳] حسن عبدالغنی، سخنگوی ائتلاف شورشیان سوریه، اعلام کرد که اهداف این عملیات نیروهای اسد و شبه‌نظامیان ایرانی هستند. او آن‌ها را متهم کرد که «ویرانی، مرگ و کشتار به منطقه» آورده و در عین حال «از جمعیت عرب و مسلمان» برای پیشبرد «طرح‌های خرابکارانه» شان تحت عنوان «مقاومت» استفاده می‌کنند.[۶۴]

در زمینه‌ای گسترده‌تر، این حمله در پی تضعیف قابل توجه محور مقاومت صورت می‌گیرد. حزب‌الله که در طول جنگ داخلی متحد اصلی دولت سوریه بود، در طول جنگ با اسرائیل به‌شدت تضعیف شد. کشته شدن سید حسن نصرالله و بسیاری از رهبران نظامی آن، همراه با بازگشت جنگجویان حزب‌الله از سوریه و استقرار مجدد در لبنان، خلاء قدرت بزرگی ایجاد کرد. با تمرکز ارتش روسیه بر تهاجم خود به اوکراین و قرار گرفتن ایران تحت فشاری قابل توجه، فرصتی برای گروه‌های شورشی فراهم آمد تا حمله‌ای را آغاز کنند.[۲۹] سردار اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ایران، اظهار داشت که ایران در اتفاقاتی که در سوریه رخ می‌دهد دخالت خواهد کرد.[۶۵] در عمل، ایران به رژیم اسد برای جلوگیری از سقوطش کمک نکرد. روز جمعه ۷ نوامبر، ایران شروع به خروج نیروهای نظامی و عوامل دیپلماتیک خود از سوریه کرد، با درک این موضوع که نمی‌تواند به رژیم اسد کمک کند، علی‌رغم نیاز حیاتی آن به حفظ حضور نیروهای قدس در سوریه، از جمله برای انتقال تسلیحات به حزب‌الله در لبنان.[۶۶]

در ۹ دسامبر ۲۰۲۴، پس از تنها ۱۱ روز جنگ، جناح‌های اپوزیسیون سوریه به رهبری هیئت تحریر شام (HTS) موفق شدند رژیم اسد را سقوط دهند.[۶۷] سقوط رژیم اسد در پس تضعیف محور مقاومت رخ داد که ایران در طول سال‌های متمادی به عنوان بخشی از تصور امنیتی خود پرورش داده بود و این امر شکستی استراتژیک بزرگ برای ایران محسوب می‌شود.[۶۸][۶۹]

مقالهٔ اصلی: حمله به شمال غربی سوریه (۲۰۲۴)
همچنین ببینید: روابط ایران و سوریه

حزب‌الله

مقالهٔ اصلی: روابط ایران و حزب‌الله

حزب‌الله در سال ۱۹۸۲ توسط روحانیون جوان شیعه لبنانی که در نجف تحصیل کرده بودند، تأسیس شد. این سازمان مدل ارائه شده توسط خمینی پس از انقلاب ایران در سال ۱۹۷۹ را پذیرفت و بنیان‌گذاران آن نام «حزب‌الله» را به دستور خمینی انتخاب کردند.[۷۰] حزب‌الله لبنان (به معنی «حزب خدا») از یک ابتکار ایرانی برای متحد کردن گروه‌های مختلف شیعه مبارز در لبنان در دوره‌ای از بی‌ثباتی داخلی و منطقه‌ای، به ویژه جنگ داخلی کشور، ظهور کرد. نیروهای حزب‌الله توسط یک گروه ۱۵۰۰ نفری از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، با اجازه دولت سوریه، آموزش دیده و سازماندهی شدند.[۷۱]

حمایت ایران، از جمله اعزام سپاه پاسداران و کمک‌های مالی، نقش مهمی در تشکیل و توسعه حزب‌الله ایفا کرد.[۷۲] پس از آغاز جنگ ۱۹۸۲ که با تهاجم اسرائیل به لبنان مشخص شد، حدود ۸۰۰ نفر از سپاه پاسداران به لبنان از طریق سوریه اعزام شدند تا به جذب نیروهای حزب‌الله، ارائه آموزش‌های سیاسی و مذهبی و آموزش نظامی، از جمله آموزش در تاکتیک‌های تروریستی کمک کنند.[۷۳]

در ژوئیه ۱۹۸۲، ایران به جنگ با اعزام ۱۵۰۰ مشاور سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به دره بقاع لبنان واکنش نشان داد با هدف تأسیس و آموزش یک شبه‌نظامی جدید شیعه که بعدها به حزب‌الله تبدیل شد. تحت نظارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، مبارزان آموزش‌های چریکی دیدند و مواد نظامی در دره بقاع در سال ۱۹۸۲ تأسیس شد. ایران یک گروه از سپاه پاسداران را به لبنان اعزام کرد، به ظاهر برای مبارزه با مهاجمان اسرائیلی.

ایران حمایت مالی به گروه‌های اسلام‌گرای تازه‌تأسیس، از جمله حزب‌الله، ارائه کرد.[۷۴] در سال ۱۹۸۵، حزب‌الله به‌طور رسمی با رژیم ایران و رهبری خمینی همسو شد. حزب‌الله از زمان تأسیس به عنوان نماینده ایران عمل کرده است و تخمین زده می‌شود که ایران حمایت مالی قابل توجهی، در حدود ۷۰۰ میلیون تا ۱ میلیارد دلار سالانه، ارائه می‌دهد.[۷۵] سید حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله بین ۱۹۹۲–۲۰۲۴، در یکی از سخنرانی‌های خود گفت: «تا زمانی که ایران پول داشته باشد، ما هم پول خواهیم داشت.»[۷۶]

گروه‌های عراقی

میلیشیاهای مسلح پس از تهاجم ایالات متحده به عراق در سال ۲۰۰۳ در این کشور ظهور کردند. این گروه‌ها زمانی که به عنوان یک جبهه جمعی برای مقابله با گروه تروریستی داعش سازماندهی شدند، به‌طور تصاعدی قوی‌تر شدند.[۷۷] این گروه‌ها همچنین بر حمله به نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه به دلیل حمایت واشینگتن از اسرائیل متمرکز هستند.[۷۸]

مقامات ایرانی در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۳ ادعا کردند که حملات علیه نیروهای آمریکایی در عراق و سایر نقاط منطقه نتیجه «سیاست‌های اشتباه آمریکا» است که شامل حمایت واشینگتن از اسرائیل در طول جنگ اسرائیل و حماس می‌شود.[۷۹]

حوثی‌های یمن

عبدالملک الحوثی

عبدالملک الحوثی، فرمانده جنبش حوثی در یمن، در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که این سازمان در صورت دخالت ایالات متحده در درگیری غزه، با استفاده از موشک‌ها و پهپادها و سایر اقدامات نظامی تلافی خواهد کرد.[۸۰]

در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳، یمن کمپین موشکی و پهپادی خود را علیه اسرائیل آغاز کرد که در آن ناوشکن نیروی دریایی ایالات متحده سه موشک کروز زمین به زمین و چندین پهپاد را که به سمت اسرائیل می‌رفتند، سرنگون کرد. این اولین اقدام حوثی‌ها در یمن علیه اسرائیل بود. بعداً گزارش شد که کشتی چهار موشک کروز و ۱۵ پهپاد را سرنگون کرده است.[۸۱] گزارش دیگری حاکی از آن است که یک موشک دیگر توسط عربستان سعودی رهگیری شده است.[۸۲] موشک‌های بیشتری توسط موشک‌های ضد بالستیک آرو اسرائیل رهگیری شدند؛ برخی دیگر به اهداف خود نرسیدند یا توسط نیروی هوایی اسرائیل و نیروی دریایی فرانسه رهگیری شدند.

حوثی‌ها سپس به کشتی‌هایی که ادعا می‌کنند با اسرائیل مرتبط هستند حمله کردند، در تلاشی خودخوانده برای پایان دادن به جنگ، که منجر به واکنش نظامی از سوی تعدادی از کشورها به رهبری ایالات متحده شد.[۸۳]

در اکتبر ۲۰۲۴، هزاران تظاهرکننده در یمن که خود را «انقلابیون اکتبر» می‌نامند، علیه شبه‌نظامیان وابسته به ایران که در یمن فعالیت می‌کنند، به خیابان‌ها آمدند. این معترضان که اکثراً جوانان شیعه بودند، علیه کنترل شبه‌نظامیان بر یمن و همچنین نفوذ ایران در کشورشان اعتراض کردند.[۸۴]

گروه‌های فلسطینی

با وجود اینکه محور مقاومت عمدتاً از جناح‌های اسلام‌گرای شیعه تشکیل شده است، جبهه خلق برای آزادی فلسطین، یک تشکل سکولار مارکسیست-لنینیست، به‌طور کلی بخشی از محور مقاومت محسوب می‌شود و از ایران حمایت دریافت می‌کند.[۸۵][۸۶]

جنبش اسلام‌گرای سنی فلسطینی حماس نیز گاهی به دلیل مخالفت با اسرائیل و ایالات متحده به عنوان بخشی از محور در نظر گرفته شده است.

از مارس ۲۰۱۲، این گروه از آن زمان مقر خود را از دمشق خارج کرده و حمایت خود را به مخالفان ضد اسد سوریه اعلام کرده است.[۸۷][۸۸] در اکتبر ۲۰۲۲، حماس پس از آشتی با حمایت میانجی‌گری ایران، روابط خود را با سوریه احیا کرد.[۸۹][۹۰]

مخالفان

با وجود تفاوت در ایدئولوژی‌ها و منافع داخلی اعضای ائتلاف،[۹۱] آنها به هدف گسترده‌تری در پیچیده کردن حملات اسرائیل و تحمیل هزینه‌ای بر ایالات متحده برای حمایت از اسرائیل خدمت می‌کنند.[۹۲]

اسرائیل

به گفته طلحه عبدالرازق، نویسنده در میدل ایست مانیتور، این محور ادعا می‌کند که علیه اسرائیل است تا حمایت مردمی در سراسر جهان اسلام را تقویت کند و پس از حمله هوایی اسرائیل به مزرعه امل در سال ۲۰۱۵ ضربه شدیدی خورد.[۹۳] سه روز قبل از آن حمله هوایی به کاروان حزب‌الله، حسن نصرالله، رهبر حزب‌الله گفت: «ما هر حمله‌ای به سوریه را حمله به کل محور مقاومت می‌دانیم، نه فقط به سوریه».[۹۴] گاردین اشاره کرد که «این یک شبکه از گروه‌های اسلام‌گرای مسلح خودمختار است که از طریق آن ایران می‌تواند قدرت خود را به نمایش بگذارد، مسیر رویدادها را تعیین کند و از حمله اسرائیل یا ایالات متحده جلوگیری کند».[۹۵]

در نتیجه آغاز حمله حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، حزب‌الله لبنان، حوثی‌های یمن، مقاومت اسلامی در عراق و دیگر جناح‌ها در سوریه حملات پهپادی و موشکی به اسرائیل انجام داده‌اند. حزب‌الله عملیات خود علیه اسرائیل را در ۸ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرد، در حالی که یمن عملیات خود را در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۳ آغاز کرد و مقاومت اسلامی عراق عملیات خود را در ۲ نوامبر ۲۰۲۳ آغاز کرد. در آوریل ۲۰۲۴، ایران با حمایت جناح‌های خود در پاسخ به حمله هوایی اسرائیل به مجتمع سفارت ایران در دمشق، حمله موشکی و پهپادی به اسرائیل انجام داد.

نعیم قاسم، معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان، در ۱۷ مهر ۱۴۰۳ در دومین سخنرانی خود پس از ترور حسن نصرالله اعلام کرد که جنگ با اسرائیل جنگ فلسطینیان است و محور مقاومت تنها از این جنگ حمایت می‌کند، اما این جنگ آنها نیست:[۱۵]

«این نبرد آنطور که بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل به تصویر کشیده است، نبرد برای نفوذ ایران نیست، بلکه نبردی است برای کمک به فلسطینی‌ها برای آزادسازی سرزمین‌شان از اشغالگران صهیونیستی است و ایران و حزب‌الله به فلسطینی‌ها برای تحقق آرمان‌شان به آنها کمک می‌کنند.»

همچنین ببینید: جنگ نیابتی ایران و اسرائیل

داعش

این محور پس از تصرف تقریباً یک سوم عراق توسط داعش در سال ۲۰۱۴ به مبارزان اصلی علیه داعش تبدیل شد.[۹۶] به گزارش لس‌آنجلس تایمز، آمرلی اولین شهری بود که به‌طور موفقیت‌آمیز در برابر حمله داعش مقاومت کرد و به خاطر همکاری غیرمعمول بین نیروهای عراقی و کردی، شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران و هواپیماهای جنگی ایالات متحده تأمین شد.[۹۷]

در سال ۲۰۱۲، حزب‌الله نیروهایی را برای حمایت از نیروهای دولتی سوریه علیه شورشیان ارتش آزاد سوریه، القاعده و داعش اعزام کرد. در سال ۲۰۱۳، ایران شروع به اعزام نیروهایی برای حمایت از دولت سوریه علیه شورشیان و دیگر جناح‌ها کرد. در هر دو مورد، دولت عراق حمایت کرد و حتی داوطلبانی برای پیوستن به میدان‌های نبرد در سوریه داشت.[۹۸] همچنین، نیروهای حشد شعبی که در سال ۲۰۱۴ تأسیس شد، به نیروی اصلی در مبارزه با داعش در عراق تبدیل شد.[۹۹]

همچنین ببینید: مداخله حزب‌الله در جنگ داخلی سوریه

در سال ۲۰۱۴، حزب‌الله ایده کمک لبنان در مداخله به رهبری آمریکا در عراق علیه داعش را رد کرد و استدلال کرد که ممکن است به سلطه ایالات متحده در منطقه یا «جایگزینی تروریسم با اشغال آشکار ایالات متحده» منجر شود.[۱۰۰] در طول جنگ علیه داعش در عراق و سوریه، محور مقاومت متحدتر شد و ائتلاف ۴+۱ را تشکیل داد که یک ائتلاف همکاری نظامی مشترک با ایران، عراق، سوریه، روسیه و حزب‌الله لبنان بود.[۱۰۱] ائتلاف در بسیاری از نبردها در جنگ داخلی سوریه از یکدیگر حمایت کردند، مانند در استان حما، پالمیرا، حلب و استان ادلب. نیروی هوایی روسیه از پایگاه‌های هوایی ایران برای سوخت‌گیری استفاده کرده است، به ویژه پایگاه هوایی همدان.[۱۰۲]

رهبر نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی وقت، قاسم سلیمانی، ادعا کرد: «مقاومت دولت‌های عراق و سوریه و پایداری ارتش‌ها و جوانان این دو کشور … نقش مهمی در برگرداندن این رویداد خطرناک ایفا کرد … [می‌توانم اعلام کنم] پایان حکومت این موجودیت نفرین شده شریر، پس از عملیات آزادسازی ابو کمال، به عنوان آخرین دژ داعش، پایین آوردن پرچم این گروه تروریستی ساخته شده توسط آمریکا و صهیونیست و برافراشتن پرچم سوریه».[۱۰۳]

روابط با سایر کشورها

روابط با روسیه

همچنین ببینید: روابط ایران و روسیه

تلاش روسیه برای گسترش نقش خود در خاورمیانه با روابطش با محور مقاومت به رهبری ایران در هم تنیده است. این یک اتحاد استراتژیک معنادار نیست، اما روسیه و ایران در حفظ دولت بشار اسد در سوریه منافع مشترکی دارند،[۱۰۴] جایی که روسیه پایگاه‌های نظامی دارد (مانند پایگاه هوایی حمیمیم و طرطوس). هر دو کشور به دنبال جلوگیری از نفوذ آمریکا و تغییر رژیم در سوریه هستند، که معتقدند قدرت خود را در منطقه به چالش می‌کشد و ممکن است به تغییر رژیم در ایران منجر شود.[۱۰۴]

از سال ۲۰۱۵، مداخله روسیه در جنگ داخلی سوریه در حمایت از دولت اسد صورت گرفته است. گفته می‌شود که این مداخله با سفر قاسم سلیمانی به مسکو آغاز شد، جایی که او از مسکو خواست تا به‌طور مستقیم از رژیم در برابر نیروهای مخالف سوری حمایت کند. روسیه حمایت هوایی از رژیم و نیروهای تحت حمایت ایران در سوریه ارائه کرده است.[۱۰۵]

با این حال، علیرغم همکاری با ایران در سوریه، روسیه روابط نزدیکی با اسرائیل و کشورهای عربی خلیج فارس حفظ کرده است[۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸] و به دنبال عادی‌سازی روابط بین ایران و عربستان سعودی بوده است.[۱۰۹] روسیه به حملات هوایی مکرر اسرائیل در داخل سوریه اجازه داده است.[۱۱۰]

در جریان جنگ اسرائیل و حماس، روسیه هم حمله حماس و هم پاسخ اسرائیل را محکوم کرد،[۱۱۱] اما سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه گفت که اهداف اسرائیل در غزه مشابه اهداف روسیه در تهاجم به اوکراین است.[۱۱۲][۱۱۳]

روابط با افغانستان

همچنین ببینید: روابط افغانستان و ایران

ایران به حمایت از طالبان در طول جنگ در افغانستان متهم شده است.[۱۱۴][۱۱۵] علی‌اکبر ولایتی[۱۱۶] و حسن کاظمی قمی[۱۱۷] ادعا می‌کنند که امارت اسلامی افغانستان به رهبری طالبان نیز بخشی از محور مقاومت ایران است. با این حال، اسماعیل قاآنی فرمانده نیروی قدس معتقد است که دولت طالبان «دوست ایران نیست».[۱۱۶]

تحلیل

محور به عنوان «سست» توصیف شده است، که منجر به مسائلی مانند نادیده گرفتن توصیه‌های ایران توسط حوثی‌ها در تلاش برای تصرف یمن،[۱۶] و حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل بدون هماهنگی شده است.[۱۶][۱۱۸] واکنش محور به حملات اخیر، از جمله تلفات قابل توجه حزب‌الله در درگیری با اسرائیل، به عنوان ضعیف و پراکنده توصیف شده است.[۱۱۹][۱۶][۱۲۰]

با تلاش حماس برای بقا و تضعیف شدید حزب‌الله، گفته می‌شود که ایران یک جزء حیاتی از استراتژی بازدارندگی خود را از دست داده است.[۱۲۱][۱۲۲][۱۲۳]

در ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴ (۵ آبان ۱۴۰۳)، اسرائیل سه موج حملهٔ هوایی با نام عملیات روزهای پاسخ به ایران انجام داد.[۱۲۴][۱۲۵] به گزارش اکونومیست، حملات اسرائیل «شکست دکترین امنیت ملی ایران» را نشان داد که برای دهه‌ها توسط رهبر فعلی خامنه‌ای دنبال می‌شد. او اکنون در حالی که با نارضایتی داخلی از سیاست خارجی ایدئولوژی‌محور خود مواجه است، با یک نقطه عطف حیاتی در مورد استراتژی‌های جایگزین روبرو است، که شعار اعتراضی «نه غزه، نه لبنان، جانم فدای ایران» در ایران گواه آن است. این مقاله می‌گوید که جانشین خامنه‌ای «تصمیم خواهد گرفت که آیا به جنگ انتخابی که ایران را برای دهه‌ها فقیر کرده و اکنون برای اولین بار از دهه ۱۹۸۰ آن را مورد حمله یک کشور دشمن قرار داده است، ادامه دهد یا خیر.»[۱۲۶]

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ https://www.jpost.com/middle-east/irans-afghan-mercenaries-threaten-israel-from-golan-611967
  2. ↑ https://www.middleeastmonitor.com/20211009-the-huseynyun-irans-new-irgc-backed-movement-in-azerbaijan/
  3. ↑ Shatz, Adam (29 April 2004). "In Search of Hezbollah". The New York Review of Books. Archived from the original on 22 August 2006. Retrieved 14 August 2006.
  4. ↑ "Israel strikes Popular Mobilisation Forces' sites in Iraq". Middle East Monitor. 10 September 2019.
  5. ↑ "Yemen's Houthi rebels threaten to attack Israel". www.timesofisrael.com.
  6. ↑ "Iran punishes Hamas for stance on Syria". Al Arabiya English. 1 June 2013. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 22 May 2019. Iran's annual financial aid to Hamas is believed to be around $20 million, which helps the group run its government in the Gaza Strip. Both parties enjoyed warm ties since 2006 when Hamas won an election against the Western-backed Fatah movement. But the crisis in Syria has led to problems between them.
  7. ↑ Rasgon, Adam (12 February 2018). "Renewed Hamas-Iran ties make risk of two-front war more realistic". جروزالم پست. Archived from the original on 12 May 2019. Retrieved 22 May 2019.
  8. ↑ Ayyoub, Abeer (21 January 2013). "Iran Strengthens Ties To Palestinian Islamic Jihad". المانیتور. Archived from the original on 6 December 2017. Retrieved 18 May 2016.
  9. ↑ "Palestinian Islamic Jihad". Council on Foreign Relations. Archived from the original on 11 May 2017. Retrieved 6 December 2014.
  10. ↑ https://www.longwarjournal.org/archives/2020/09/analysis-iranian-backed-group-in-bahrain-creates-sub-unit-to-target-israeli-interests.php
  11. ↑ https://www.wilsoncenter.org/article/irans-islamist-proxies
  12. ↑ "North Korea may have aided Hezbollah: U.S. Report". Reuters. 13 December 2007.
  13. ↑ "North Korea, Hamas, and Hezbollah: Arm in Arm?". 5 August 2014.
  14. ↑ https://www.cbsnews.com/news/israel-venezuela-supplying-iran-nukes/
  15. ↑ ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ "جبهه مقاومت". Khamenei.ir.
  16. ↑ ۱۶٫۰۰ ۱۶٫۰۱ ۱۶٫۰۲ ۱۶٫۰۳ ۱۶٫۰۴ ۱۶٫۰۵ ۱۶٫۰۶ ۱۶٫۰۷ ۱۶٫۰۸ ۱۶٫۰۹ ۱۶٫۱۰ ۱۶٫۱۱ ۱۶٫۱۲ ۱۶٫۱۳ ۱۶٫۱۴ Hubbard, Ben; Rubin, Alissa J. (30 September 2024). "Facing a Big Test, Iran's 'Axis of Resistance' Flails". The New York Times.
  17. ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ ۱۷٫۳ ۱۷٫۴ ۱۷٫۵ Al-Kassab, Fatima (26 October 2023). "What is the 'axis of resistance' of Iran-backed groups in the Middle East?". NPR. Archived from the original on 29 October 2023. Retrieved 30 October 2023.
  18. ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ ۱۸٫۲ ۱۸٫۳ ۱۸٫۴ "What is Iran's 'Axis of Resistance'?". Reuters. 13 April 2024.
  19. ↑ "After the decapitation of Hizbullah, Iran could race for a nuclear bomb". The Economist. ISSN 0013-0613. Retrieved 1 October 2024.
  20. ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ ۲۰٫۴ ۲۰٫۵ ۲۰٫۶ J. Rubin, Alissa; Hubbard, Ben; Gamio, Lazaro (1 October 2024). "What to Know About the Axis of Resistance, the Iran-backed Militia Network". The New York Times.
  21. ↑ خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا): دبیرکل نجبا: پاسخی قدرتمند و هماهنگ از سراسر امپراتوری مقاومت به آمریکا می‌دهیم، نوشته‌شده در ۱۸ دی ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲ آذر ۱۴۰۳.
  22. ↑ مشرق‌نیوز: طرح/ قلمروی امپراتوری مقاومت، نوشته‌شده در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲ آذر ۱۴۰۳.
  23. ↑ خبرگزاری دانشجو: غرب آسیا قلمرو امپراتوری مقاومت به پایتختی جمهوری اسلامی است، نوشته‌شده در ۳۰ بهمن ۱۳۹۸؛ بازدید در ۲ آذر ۱۴۰۳.
  24. ↑ خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا): شکل‌گیری امپراتوری مقاومت در دنیا ثمره بسیج است، نوشته‌شده در ۲ آذر ۱۴۰۳؛ بازدید در ۲ آذر ۱۴۰۳.
  25. ↑ Arango, Tim (13 Jan 2020). "Qassim Suleimani, Master of Iran's Intrigue, Built a Shiite Axis of Power in Mideast". The New York Times. New York Times. Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 5 May 2024.
  26. ↑ ۲۶٫۰ ۲۶٫۱ "What is Iran's axis of resistance?". The Economist. ISSN 0013-0613. Retrieved 2024-10-02.
  27. ↑ (به Kh) http://farsi.khamenei.ir. {{cite web}}: Missing or empty |title= (help)نگهداری یادکرد:زبان ناشناخته (link)
  28. ↑ Michaelson، Ruth (۲۰۲۴-۱۲-۰۸). «Bashar al-Assad reported to have fled Syria as rebels say they have captured Damascus» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Salem, Mostafa (2024-11-28). "Syria's rebels exploit weaknesses in Iran's proxies to launch surprise offensive". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-02.
  30. ↑ "Syria's Assad Is Under Siege and Is Making Overtures to US" (به انگلیسی). 2024-12-07. Retrieved 2024-12-09.
  31. ↑ "Collapse of US-Libyan Talks Highlighted by Revived Anti-US Rhetoric from Tripoli". Defense & Foreign Affairs Daily. February 12, 2002.
  32. ↑ «Iran backs Assad as Syrian forces choke off Aleppo». رویترز. ۷ آگوست ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
  33. ↑ "BBC Monitoring quotes from Iranian press 18 May 04". BBC News. May 18, 2004.
  34. ↑ "Interview with Said Saim, Palestinian Minister of the Interior, discussing the security chaos in the Palestinian territories, the Palestinian national dialogue and relations with other Arab countries". Federal News Service. May 29, 2006.
  35. ↑ "Calm on Israel-Lebanon front belied by talk of war". Reuters. 2 August 2010. Archived from the original on 12 March 2022. Retrieved 7 August 2012.
  36. ↑ ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ ۳۶٫۲ «Iran and Syria at the Crossroads: The Fall of the Tehran-Damascus Axis?» (PDF). .wilsoncenter.org. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ اکتبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۲۴.
  37. ↑ "Iran: We're in 'axis of resistance' with Syria". CBS News. 7 August 2012. Archived from the original on 2 February 2014. Retrieved 7 August 2012.
  38. ↑ Ali Alfoneh (2013). Iran Unveiled: How the Revolutionary Guards Is Transforming Iran from Theocracy into Military Dictatorship. Washington, DC: AEI Press. p. 213. ISBN 978-0-8447-7255-4.
  39. ↑ John L. Esposito, The Islamic Threat: Myth or Reality? Oxford University Press,(1992) pp. 146-151
  40. ↑ Independent, 23 October 1991
  41. ↑ Roger Faligot and Remi Kauffer, Les Maitres Espions, (Paris: Robert Laffont, 1994) pp. 412–13
  42. ↑ "Reaping the Whirlwind: Afghanistan, al Qa'ida and the Holy War - PDF Free Download".
  43. ↑ "Iran, Revolution, and Proxy Wars 303029417X, 9783030294175, 9783030294182".
  44. ↑ «خامنه‌ای دانشجویان آمریکایی را بخشی از «جبهه مقاومت» خواند». رادیو فردا.
  45. ↑ Sullivan, Marisa (April 2014), Hezbollah in Syria (PDF), Institute for the Study of War, archived (PDF) from the original on 2019-11-04, retrieved 2015-06-26
  46. ↑ Schenker, David (7 October 2015). "Putin and the Shiite 'Axis of Resistance'". The Hill. Archived from the original on 31 October 2023. Retrieved 25 May 2016. Assad, backed by Hezbollah and Iran, began his campaign to eradicate Sunni regime opponents...this new axis — which targets Syrian Sunnis instead of Israel — is deeply polarizing.
  47. ↑ Sullivan, Marisa (April 2014), Hezbollah in Syria (PDF), Institute for the Study of War, archived (PDF) from the original on 2019-11-04, retrieved 2015-06-26, "Opposition is greatest with Lebanon's Sunni community, which view Hezbollah as choosing sides in sectarian conflict, killing fellow Muslims, and losing sight of its resistance to Israel."
  48. ↑ Wieland, Carsten (2016). "10: Syrian-Lebanese relations". In Felsch, Maximilian; Wahlisch, Martin (eds.). Lebanon and the Arab Uprisings: In the eye of the Hurricane. New York, NY: Routledge. p. 178. ISBN 978-1-138-88584-4.
  49. ↑ Hussein, Ibish (23 March 2019). "As the Syrian war ends, the axis of resistance has been exposed for the illusion it always was". The National. Archived from the original on 24 November 2022. Retrieved 24 November 2022.
  50. ↑ "جمهوری اسلامی دولت مقاومت است". Khamenei.ir.
  51. ↑ Ostovar, Afshon (2016). Vanguard of the Imam: Religion, Politics, and Iran's Revolutionary Guards. Oxford University Press. p. 227. ISBN 978-0-19-938789-2.
  52. ↑ Ostovar, Afshon (2016). Vanguard of the Imam: Religion, Politics, and Iran's Revolutionary Guards. Oxford University Press. p. 227. ISBN 9780199387892.
  53. ↑ "Global coalition should be formed against US bullying". Mehr News Agency (به انگلیسی). 2023-12-04. Archived from the original on 2023-12-07. Retrieved 2023-12-07.
  54. ↑ "Challenging the Axis of Resistance: Syria, Iran and the Strategic Balance in the Middle East". USIP. Archived from the original on 4 September 2016. Retrieved 25 May 2016.
  55. ↑ Sullivan, Marisa (April 2014), Hezbollah in Syria (PDF), Institute for the Study of War, archived (PDF) from the original on 2019-11-04, retrieved 2015-06-26, "Hezbollah's support for Assad seeks to achieve three broad objectives. First, Hezbollah seeks to preserve the Axis of Resistance by shoring up the military capabilities of the Assad regime. Second, Hezbollah also seeks to retain access to Iranian and Syrian material support by securing the lines of communication that run from Damascus to Lebanon from any rebel interference....Third, the group also seeks to prevent the emergence of a Sunni-dominated regime in Syria"
  56. ↑ Pipes, Daniel (1989). "The Alawi Capture of Power in Syria". Middle Eastern Studies. 25 (4): 429–450. doi:10.1080/00263208908700793. JSTOR 4283331. Archived from the original on 2022-03-31. Retrieved 2017-11-02.
  57. ↑ "Syrian DM Stresses Tehran-Damascus Joint Confrontation against Attacks". Fars News Agency. 9 December 2009. Retrieved 7 August 2012.[پیوند مرده]
  58. ↑ «Iran: We're in "axis of resistance" with Syria - CBS News». web.archive.org. ۲۰۱۴-۰۲-۰۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۸.
  59. ↑ 50 tons of weapons seized by Israel بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۱۸ توسط Wayback Machine, Telegraph, 16 March 2011
  60. ↑ Israel pursues strikes on Lebanon بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۲ توسط Wayback Machine, BBC, 14 July 2006
  61. ↑ GILLERMAN FINGERS 'AXIS OF TERROR' بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۰۶-۱۷ توسط Wayback Machine, JPost, 22 Feb 2006
  62. ↑ "Most of them are children.. 16 citizens were killed and injured in regime forces' shelling of the city of Ariha" (به عربی). Syrian Observatory for Human Rights. 27 November 2024. Retrieved 27 November 2024.
  63. ↑ "Syrian rebels enter Aleppo for first time in eight years during shock offensive". CNN (به انگلیسی). 29 November 2024. Retrieved 29 November 2024. {{cite news}}: |first1= missing |last1= (help)
  64. ↑ Salem, Mostafa (2024-11-28). "Syria's rebels exploit weaknesses in Iran's proxies to launch surprise offensive". CNN (به انگلیسی). Retrieved 2024-12-02.
  65. ↑ «سردار کوثری: جبهه مقاومت باید گروهک‌های ترویستی تکفیری سوریه را به‌شدت سرکوب کند/ احتمال اعزام نیروهای مستشاری ایران وجود دارد/ اسرائیل به دنبال بستن مسیر پشتیبانی از حزب‌الله توسط ایران است». دیدبان ایران. ۲۰۲۴-۱۲-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۲.
  66. ↑ "Hezbollah's Iranian Arms | The Iran Primer". iranprimer.usip.org (به انگلیسی). 2024-08-01. Retrieved 2024-12-09.
  67. ↑ Michaelson، Ruth (۲۰۲۴-۱۲-۰۸). «Bashar al-Assad reported to have fled Syria as rebels say they have captured Damascus» (به انگلیسی). The Guardian. شاپا 0261-3077. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۲-۰۹.
  68. ↑ Al Jazeera English (2024-12-08), Iran's strategic loss as Assad regime falls, weakening its link to Hezbollah and regional influence, retrieved 2024-12-09
  69. ↑ «Fall of Assad in Syria deals serious blow to Iran's 'axis of resistance'». washingtonpost.com.
  70. ↑ Hirst, David (2010). Beware of small states: Lebanon, battleground of the Middle East. London: Faber and Faber. ISBN 978-0-571-23741-8.
  71. ↑ Adam Shatz (29 April 2004). "In Search of Hezbollah". The New York Review of Books. Archived from the original on 22 August 2006. Retrieved 14 August 2006.
  72. ↑ Raad, Samih (2007-12-15). "Une expérience politique islamique au Liban". Le Portique. doi:10.4000/leportique.1408. ISSN 1283-8594.
  73. ↑ Beinin, Joel (January 1993). "Money, Media and Policy Consensus: The Washington Institute for near East Policy". Middle East Report (180): 10–15. doi:10.2307/3013225. ISSN 0899-2851. JSTOR 3013225.
  74. ↑ Mason, Robert Scott (1989). "National Security". In Collelo, Thomas (ed.). Lebanon: a country study. Washington, D.C.: Federal Research Division, Library of Congress. pp. 202, 208, 239, 243. OCLC 44356055. مالکیت عمومی This article incorporates text from this source, which is in the public domain.
  75. ↑ Anziska, Seth (2019-08-28), "Arab-Israeli Wars and US Foreign Relations", Oxford Research Encyclopedia of American History, Oxford University Press, doi:10.1093/acrefore/9780199329175.013.756, ISBN 978-0-19-932917-5, retrieved 2023-12-21
  76. ↑ «رهبر حزب‌الله لبنان: تا زمانی که ایران پول دارد، ما هم پول داریم». web.archive.org. ۲۰۱۸-۱۱-۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۱۰.
  77. ↑ "What is Iran's 'axis of resistance' and why is it uniting in fury against the US and Israel?". 1 February 2024. Archived from the original on 5 May 2024. Retrieved 5 May 2024.
  78. ↑ «What to Know About the Axis of Resistance, the Iran-backed Militia Network». nytimes.com.
  79. ↑ "Iran says strikes on US troops are due to its support for Israel, presence in region". Times of Israel. 30 October 2023. Archived from the original on 14 November 2023. Retrieved 8 May 2024.
  80. ↑ "Yemen's Houthis warn they will fire missiles, drones if US intervenes in Gaza conflict". Reuters. 10 October 2023. Archived from the original on 2023-10-11. Retrieved 2024-05-08.
  81. ↑ Liebermann, Oren (20 October 2023). "Incident involving US warship intercepting missiles near Yemen lasted 9 hours". CNN. Archived from the original on 30 October 2023. Retrieved 30 October 2023.
  82. ↑ "IntelBrief: Houthi Involvement in Mideast War Hinders Prospects for a Yemen Settlement". The Soufan Center (به انگلیسی). 8 November 2023. Archived from the original on 11 November 2023. Retrieved 10 November 2023.
  83. ↑ "Yemen's Houthis 'will not stop' Red Sea attacks until Israel ends Gaza war". Al Jazeera. 19 December 2023. Archived from the original on 8 February 2024. Retrieved 8 May 2024.
  84. ↑ «العراق.. مظاهرة فی الناصریة ضد المیلیشیات الموالیة لإیران». www.agenzianova.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۲۱.
  85. ↑ "PFLP Boasts About its Ties to Iran | FDD's Long War Journal". 12 November 2021. Archived from the original on 16 December 2023. Retrieved 25 December 2022.
  86. ↑ "الرئیس الإیرانی یستقبل وفدا من الجبهة الشعبیة". Archived from the original on 2023-03-20. Retrieved 2022-12-25.
  87. ↑ "Syria crisis causes Iran-led 'axis of resistance' to fray". CS Monitor. 16 March 2012. Archived from the original on 18 May 2021. Retrieved 8 August 2012.
  88. ↑ "Hamas rattles the Resistance Axis". Al Alarabiya News. 3 March 2012. Archived from the original on 11 October 2017. Retrieved 8 August 2012.
  89. ↑ "Hamas leaders meet Assad in Damascus to 'turn the page'". Reuters (به انگلیسی). 2022-10-19. Archived from the original on 2023-10-12. Retrieved 2023-10-07.
  90. ↑ Ibrahim, Arwa. "Iranian support vital for Hamas after ties restored with Syria". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Archived from the original on 2024-01-03. Retrieved 2023-10-07.
  91. ↑ "IntelBrief: Differences Affect Iranian 'Axis of Resistance' Response to Mideast Crisis". The Soufan Center. 21 November 2023. Retrieved 21 November 2023. The Hamas criticism might also reflect the underlying sectarian tensions within the alliance: Hamas is one of the only Sunni Muslim factions in the group (Palestinian Islamic Jihad, or PIJ, being the other). The others, including the Alawite family that dominates Syria, are Shias of varying schools of thought.
  92. ↑ Sources:
    • Sullivan, Marisa (April 2014), Hezbollah in Syria (PDF), Institute for the Study of War, p. 5, archived from the original (PDF) on 1 August 2014
    • Barnes-Dacey, Julien; Bechev, Dimitar; Borisov, Timofey; Frolovskiy, Dmitriy; Gaub, Florence; Ghanem-Yazbeck, Dalia; Katz, Mark N.; Kuznetsov, Vasily; Lavrov, Anton; Nakhle, Carole; Trenin, Dmitri (2018). "Russia and the 'resistance axis'". Russia's Return to the Middle East. European Union Institute for Security Studies (EUISS). pp. 65–70. JSTOR resrep21138.11. Archived from the original on 2023-04-30. Retrieved 2023-04-30.
  93. ↑ Abdulrazaq, Tallha (28 January 2015). "The Axis of Resistance: Time to put up, or shut up". Middle East Monitor. Archived from the original on 17 May 2022. Retrieved 28 May 2020.
  94. ↑ Levitt, Matthew (2015). "Hezbollah: pulled between resistance to Israel and defense of Syria". CTC Sentinel: 5. Archived from the original on 2015-12-20. Retrieved 2020-05-28.
  95. ↑ Burke, Jason (2024-01-14). "Iran's 'axis of resistance' is a potent coalition but a risky strategy". The Observer (به انگلیسی). ISSN 0029-7712. Retrieved 2024-04-17.
  96. ↑ Arango, Tim (13 Jan 2020). "Qassim Suleimani, Master of Iran's Intrigue, Built a Shiite Axis of Power in Mideast". The New York Times. New York Times. Archived from the original on 3 January 2020. Retrieved 5 May 2024.
  97. ↑ Bengali, Shashank. "In Iraq, residents of Amerli celebrate end of militant siege". Archived from the original on 2014-09-05.
  98. ↑ "Iraq admits Lebanese Hezbollah and Iranian RG fight alongside Iraqi security forces - Iraqi News". 2018-06-15. Archived from the original on 2018-06-15. Retrieved 2024-04-17.
  99. ↑ Farida, Mariam (1 February 2024). "What is Iran's 'axis of resistance' and why is it uniting in fury against the US and Israel?". The conversation.
  100. ↑ Qanso, Wafiq (18 September 2014). "Hezbollah, Iran, Syria, and Russia vs. the US-led anti-ISIS alliance: Cooperation or confrontation?". Archived from the original on 10 October 2017. Retrieved 19 June 2015.
  101. ↑ "Gen. Soleimani led Russia-Syria-Iran-Iraq-Hezbollah coalition against terrorism: Venezuelan ambassador". Tehran Times. 4 January 2021. Archived from the original on 8 October 2021. Retrieved 17 April 2024.
  102. ↑ Anne Barnard; Andrew E. Kramer (22 August 2016). "Iran Revokes Russia's Use of Air Base, Saying Moscow 'Betrayed Trust'". New York Times. Archived from the original on 17 May 2022. Retrieved 24 August 2016.
  103. ↑ Tim, Anderson. "End of ISIS: a tremendous Axis of Resistance victory is unfolding". Khamenei.ir. Archived from the original on 2017-11-24. Retrieved 2017-11-22.
  104. ↑ ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ Barnes-Dacey, Julien (1 Jul 2018). "Russia and the 'resistance axis'". Russia's Return to the Middle East. European Union Institute for Security Studies (EUISS). pp. 65–70. JSTOR resrep21138.11. Archived from the original on 30 April 2023. Retrieved 30 April 2023.
  105. ↑ Barnes-Dacey, Julien (1 Jul 2018). "Russia and the 'resistance axis'". Russia's Return to the Middle East. European Union Institute for Security Studies (EUISS). pp. 65–70. JSTOR resrep21138.11. Archived from the original on 30 April 2023. Retrieved 30 April 2023.
  106. ↑ Sources:
    • Al Qedra, Ahmed (May 2022). "Russian foreign policy towards the GCC". Journal of Crises and Political Research. 6 (1): 41–66. Archived from the original on 2023-05-03. Retrieved 2023-05-03 – via dergipark.org. the most obvious thing is the unprecedented development in Russia's relations with the Arab Gulf states, especially Saudi Arabia, in the context of Russia's pursuit of a strategic partnership in the energy field, with the GCC countries
    • "Russia in the Middle East After Ukraine". Center for Strategic & International Studies (به انگلیسی). 2023-01-24. Archived from the original on 2023-10-18. Retrieved 2023-05-04. Arab states have pursued their distinct economic, security, and political interests with Russia for years,.. For the Egyptians, it's grain supplies or the fact that Rosatom is going ahead with building the El Dabaa nuclear power plant. For the Saudis or the Emiratis, it's more alignment in global oil markets or expanded business ties.
    • Chulov, Martin (5 October 2022). "Putin and the prince: fears in west as Russia and Saudi Arabia deepen ties". The Guardian. Archived from the original on 8 October 2022.
  107. ↑ "Ukraine lays out demands for Israel ahead of key visit to Kyiv". Axios. 5 February 2023.
  108. ↑ Rakov, Daniel (28 February 2023). "The Netanyahu Government's Approach to Russia and Ukraine". The Washington Institute for Near East Policy.
  109. ↑ Al Qedra, Ahmed (May 2022). "Russian foreign policy towards the GCC". Journal of Crises and Political Research. 6 (1): 41–66. Archived from the original on 2023-05-03. Retrieved 2023-05-03 – via dergipark.org.
  110. ↑ Barnes-Dacey, Julien (1 Jul 2018). "Russia and the 'resistance axis'". Russia's Return to the Middle East. European Union Institute for Security Studies (EUISS). pp. 65–70. JSTOR resrep21138.11. Archived from the original on 30 April 2023. Retrieved 30 April 2023.
  111. ↑ "Russia calls for international monitoring mission in Gaza". Reuters. 10 December 2023. Archived from the original on 2023-12-11. Retrieved 2024-01-15.
  112. ↑ "Lavrov appears to liken Israel's war on Hamas in Gaza to Russia's invasion of Ukraine". Times of Israel. 28 December 2023. Archived from the original on 30 April 2024. Retrieved 15 January 2024.
  113. ↑ "Objectives of Israel's and Russia's Wars 'nearly Identical' – Did Lavrov Shift Position on Gaza?". Palestine Chronicle. 28 December 2023. Archived from the original on 29 December 2023. Retrieved 15 January 2024.
  114. ↑ Giustozzi, Antonio (30 September 2021). "Russia and Iran: Disappointed Friends of the Taliban?". Royal United Services Institute. Archived from the original on 6 February 2022. Retrieved 21 May 2024.
  115. ↑ Roggio, Bill (12 July 2021). "Taliban advances as U.S. completes withdrawal". FDD's Long War Journal. Archived from the original on 24 July 2021. Retrieved 21 May 2024.
  116. ↑ ۱۱۶٫۰ ۱۱۶٫۱ Synovitz, Ron (27 December 2021). "Regional Powers Seek To Fill Vacuum Left By West's Retreat From Afghanistan". Radio Free Europe/Radio Liberty (به انگلیسی). Archived from the original on 2022-06-23. Retrieved 2022-04-13.
  117. ↑ "Iranian Envoy To Kabul Sees Afghanistan As Part Of Tehran's 'Axis Of Resistance'". Radio Free Europe. 7 February 2024.
  118. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام J-Rubin-2024 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  119. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام Hubbard-2024 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  120. ↑ "Is Iran's 'axis of resistance' collapsing under Israeli attacks?". NBC News (به انگلیسی). 2024-09-30. Retrieved 2024-10-04.
  121. ↑ Trofimov, Yaroslav (2024-10-03). "Iran Exposed to Israeli Counterattack After Blows Against Its Allies". The Wall Street Journal.
  122. ↑ "Is Iran's 'axis of resistance' collapsing under Israeli attacks?". NBC News (به انگلیسی). 2024-09-30. Retrieved 2024-10-04.
  123. ↑ «After the decapitation of Hizbullah, Iran could race for a nuclear bomb». The Economist. شاپا 0013-0613. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۰۹.
  124. ↑ What satellite images reveal about Israel's strikes on Iran, BBC News
  125. ↑ "Israel's first open attack on Iran targets missile sites and apparently spares oil and nuclear ones". AP News (به انگلیسی). 2024-10-26. Retrieved 2024-10-26.
  126. ↑ «Will a humiliated Iran choose a nuclear bomb or a love bomb?». The Economist. شاپا 0013-0613. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۱۰-۳۰.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=محور_مقاومت&oldid=40829612»