پرش به محتوا

حزب کارگران کردستان

صفحه نیمه‌حفاظت‌شده
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از پ‌ک‌ک)

حزب کارگران کردستان
(پ‌ک‌ک)
Partiya Karkerên Kurdistanê
رهبران
تاریخ فعالیت۱۹۷۸؛ ۴۷ سال پیش (۱۹۷۸-خطا: زمان نامعتبر}})
وفاداری
مقرکوهستان قندیل
ایدئولوژی
سابق:
جایگاه سیاسی
اندازه۵۰۰۰ (تخمین)[note ۱]
متحدان
مخالفان
درگیری‌ها و جنگ‌ها
اعلام‌شده به‌عنوان گروه تروریستی از سوی

حزب کارگران کردستان یا پ‌ک‌ک (به کردی: Partiya Karkerên Kurdistanê؛ به اختصار PKK)، سازمان مسلح و سیاسی چپ‌گرا در کردستان ترکیه است که در سال ۱۹۷۸ تأسیس شده است. به نیروهای مسلح سازمان گریلا گفته می‌شود. این سازمان سیاسی از سال ۱۹۸۴ برای کسب خودمختاری در منطقهٔ کردستان ترکیه دست به مبارزهٔ مسلحانه علیه حکومت مرکزی ترکیه زده است.[۲۶] حزب کارگران کردستان توسط ایران، آمریکا، بریتانیا، کانادا، اتحادیه اروپا و چندین کشور دیگر در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده شده است.[۲۷][۲۸][۲۹] در سال ۲۰۱۸، دولت آمریکا همچنین برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری سه رهبر پ.ک. ک شود مبلغ ۱۲ میلیون دلار جایزه تعیین کرده است.[۳۰]

پ.ک. ک پیشتر به دنبال ایجاد یک دولت مستقل کُردی در جنوب و جنوب شرقی ترکیه بود. اما هم‌اکنون ادعا می‌کند که به دنبال حقوق فرهنگی و زبانی کردها و ایجاد نوعی از خودگردانی در چهارچوب مرزهای ترکیه است و پس از سی سال درگیری از اواخر سال ۲۰۱۲، بین دولت ترکیه و عبدالله اوجالان، رهبر پ.ک. ک، گفتگوهای صلح آغاز شده است.

این حزب در دههٔ ۷۰ به عنوان یک سازمان ظهور کرد و در اواخر دههٔ ۸۰ و دههٔ ۹۰ بخش اعظم جنوب شرقی ترکیه صحنهٔ درگیری نظامی میان این گروه و ارتش ترکیه بود. بنیان‌گذار و رهبر این حزب عبدالله اوجالان است که هم‌اکنون در زندانی در جزیره امرالی در نزدیکی استانبول به سر می‌برد. پس از غیاب اوجالان و انتقالش به زندان، پ.ک. ک عملاً توسط مراد کارایلان و یک تیم از فرماندهان قدیمی هدایت می‌شد.[۳۱]

در نهمین نشست عمومی کنگره خلق (۲۰۱۳) یا شورای رهبری پ.ک. ک که در چند سال اخیر از آن به عنوان کنگره جوامع کرد (KCK) نام برده شده است، جمیل بایک و بسه هوزات (از زنان علوی) به‌طور مشترک روسای شورای رهبری پ‌ک‌ک شدند.

گفته شده، نیروی انسانی این گروه ۴٬۰۰۰ تا ۵٬۰۰۰ نفرند، که حدود ۳٬۰۰۰ تا ۳٬۵۰۰ نفرشان اکنون در کردستان عراق هستند.[۳۲] ولی پ.ک. ک ادعا می‌کند، ۲۰٬۰۰۰ مبارز مسلح دارد.[۳۲]

به گفته مسئولان پ.ک. ک، تأمین مالی این گروه بر اساس فعالیت‌های فرهنگی و همچنین کمک‌های بین‌المللی است.[۳۳] به گفته یوروپل، این گروه با استفاده از عناوینی مانند «کمک مالی» و «هزینه عضویت» هم از اعضای خود پول جمع‌آوری می‌کند. همچنین نشانه‌هایی وجود دارد که این سازمان به‌طور فعال در پولشویی، قاچاق موادمخدر، قاچاق انسان و همچنین مهاجرت غیرقانونی در داخل و خارج از اتحادیه اروپا برای تأمین مالی و اجرای فعالیت‌های خود مشارکت دارد.[۳۴] به همین علت، در ۲۰ آوریل ۲۰۱۱، وزارت خزانه‌داری آمریکا اعلام کرد که بنیانگذاران پ.ک. ک و سایر اعضای بلندپایه را به عنوان قاچاقچیان ویژه مواد مخدر (SDNT) بر اساس قانون تعیین مواد مخدر خارجی (Kingpin) معرفی کرد و بر اساس آن هر گونه دارایی را که این افراد ممکن است تحت صلاحیت آمریکا داشته باشند، مسدود می‌کند و هر گونه انجام معاملات مالی یا تجاری با این افراد را منع می‌کند.[۳۵]

از سال ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۹، این سازمان شروع به استفاده از بمب‌گذاران انتحاری، خودروهای انفجاری و حملات کمین علیه پایگاه‌های نظامی و پلیس کرد. از بمب‌گذاران انتحاری، به‌ویژه بمب‌گذاران زن، با دادن جایگاه «الهه آزادی» به آنها، اسطوره‌سازی می‌شود و به‌عنوان الگو برای زنان دیگر پس از مرگشان نشان داده شده است. در ۳۰ جولای ۱۹۹۶، زینپ کیناچی، یکی از مبارزان زن پ.ک. ک، اولین حمله انتحاری سازمان را انجام داد که در آن ۸ سرباز کشته و ۲۹ نفر دیگر زخمی شدند. هر ساله یاد او به عنوان یکی از زنان تأثیرگذار در این سازمان توسط اعضا زنده نگاه داشته می‌شود. استفاده از عمیات انتحاری، به ویژه توسط زنان، تا به امروز توسط پ.ک. ک پیگیری شده است.[۳۶][۳۷][۳۸][۳۹][۴۰][۴۱][۴۲]

تاریخچه

در زمان جنگ، آتاترک توانست حمایت کردها را در برابر متحدانی که ترکیه را اشغال کرده بودند، به دست آورد. پس از آن وی اقدام به ادغام فرهنگی کردها در جمعیت ترک کرد؛ و کردها را «ترک‌های کوهی» می‌نامید. شورش‌های کردها سرکوب شدند و هزاران تن از کردها به سوریه مهاجرت کردند. روشنفکران کرد در سوریه گروهی به نام خویبون را تأسیس کردند تا برای آزادی کردهای ترکیه مبارزه کنند.[۴۳]

در اوایل دههٔ ۱۹۷۰، بخش اصلی سازمان پ‌ک‌ک که بیشتر اعضایش دانش آموزان بودند، تشکیل شد و به رهبری عبدالله اوجالان در آنکارا تأسیس شد. این گروه اندکی بعد به مناطق کردنشین در جنوب شرقی ترکیه نقل‌مکان کرد، سپس در تاریخ ۲۷ نوامبر ۱۹۷۸، نام حزب کارگران کردستان برایش به تصویب رسید. این گروه در درگیری‌های خشونت‌آمیز با جناح راست ترکیه، حمایت خود را از ایدئولوژی‌های رادیکال چپ و مارکسیستی اعلام نمود. در سال ۱۹۷۹، به عنوان یک عمل تبلیغاتی، گروه اقدام به ترور رهبر قبیله‌ای کردستان محمد جلال بوچاک کرد که به گفته این گروه، بوچاک دهقانان را مورد سوءاستفاده قرار داده و با ترکیه همکاری می‌کرد. از سال ۱۹۸۰ در پی کودتا در ترکیه، پ‌ک‌ک تحت فشار قرار گرفت تا اعضای این سازمان یا به زندان بیفتند، به مجازات اعدام محکوم شوند یا به کردستان سوریه بگریزند.[۴۴]

در سال ۱۹۸۴، سازمان خود را تبدیل به یک گروه شبه نظامی نمود و با استفاده از اردوگاه‌های آموزشی واقع در فرانسه حملات و بمب‌گذاری‌هایی علیه تأسیسات دولتی، نظامی و نهادهای مختلف «دولت»، که برخی از آن‌ها به جنوب شرقی آناتولی مربوط بودند، راه‌اندازی نمود که بیشتر در اروپا به خصوص آلمان و فرانسه و کشورهای خاورمیانه به وقوع می‌پیوست. همچنین پ‌ک‌ک به اهداف نظامی و غیرنظامی در کشورهای مختلف از جمله ترکیه، فرانسه، بلژیک و عراق حمله می‌کرد.[۴۵][۴۶][۴۷] در این هنگام حافظ اسد، رئیس‌جمهور وقت سوریه، از اوجالان به عنوان اهرمی در مناقشه سوریه و ترکیه بر سر آب فرات استفاده کرد. در اوج فعالیت‌های نظامی حزب کارگران کردستان در دهه ۱۹۹۰، حدود یک سوم نیروهای آن را کردهای سوریه تشکیل می‌دادند.[۴۳]

تظاهرات هواداران حزب پ‌ک‌ک در لندن

در اواسط دههٔ ۱۹۹۰ میلادی، این سازمان عملیات خود را به صورت یک سری حملات انتحاری و بمب‌گذاری ادامه داد. ۱۵ حمله بدین شکل انجام شد که ۱۱ نفر از آن‌ها توسط زنان انجام شده‌بود. ترکیه در اواخر دههٔ ۱۹۹۰، فشارهایش را افزایش داد و در جنگی اعلام نشده بین ترکیه و سوریه حمایت‌های علنی سوریه به پایان رسید.[۴۸]

انتقال به قندیل

به گفتهٔ محمد حاجی محمود دبیرکل حزب سوسیالیست دموکرات کردستان انتقال نیروهای حزب کارگران کردستان در سال ۱۹۹۲ به کوهستان قندیل به دنبال توافقی انجام شده است که میان این حزب و حزب دموکرات کردستان عراق و اتحادیه میهنی کردستان صورت گرفت. به گفتهٔ محمد حاجی محمود این توافق در منزل شخصی به نام کریم‌خان برادوستی حاصل شد که در منطقهٔ سیدکان در استان اربیل قرار داشت و طی آن فؤاد معصوم که در آن زمان نخست‌وزیری منطقهٔ تحت کنترل اتحادیهٔ میهنی را بر عهده داشت و روژ نوری شاویس نخست‌وزیر وقت منطقهٔ تحت کنترل حزب دمکرات کردستان با عثمان اوجالان به نمایندگی از پ.ک. ک توافق کردند که نیروهای پ.ک. ک در کوهستان قندیل مستقر شوند. به گفتهٔ او در پی این توافق نیروهای حزب کارگران کردستان با خودروهای دولتی متعلق به حزب دموکرات و اتحادیهٔ میهنی به منطقهٔ زلی در قندیل منتقل شده و دفاتر و پایگاه‌هایی که پیشتر محل فعالیت جلال طالبانی و نیروهای اتحادیه میهنی بود به آنان تحویل داده شد. مناطق بیدلان، رزگه، ماردوو، قلاتوکان، سوردی، قرنافه و پشت‌آشان تا گویزه و دولکوکه از جملهٔ مناطقی بوده‌اند که بر اساس این توافق به نیروهای پ.ک. ک، تحویل داده شده‌اند.[۴۹]

دستگیری عبدالله اوجالان

در سال ۱۹۹۹، اوجالان دستگیر شد و در محاکمه‌ای به اعدام محکوم گشت، اما پس از آن به علت درخواست عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا این حکم به حبس ابد کاهش یافت.[۵۰] این سازمان در بسیاری از کشورها در لیست سیاه قرار گرفت و در ۲ آوریل ۲۰۰۴، شورای اتحادیه اروپا این سازمان را به فهرست سازمان‌های تروریستی اضافه کرد. در همان سال، وزارت خزانه‌داری ایالات متحده، دارایی‌های شاخه‌های این سازمان را مسدود نمود. پ‌ک‌ک نیز یک سری تغییرات انجام داد و زمانی که اوجالان دستگیر شد، آتش‌بس یک جانبه اعلام نمود که در سال ۲۰۰۳ آن را به پایان رساند.[۵۱]

دولت ترکیه از سال ۲۰۰۵ میلادی تاکنون چندین‌بار سعی کرده تا با پ‌ک‌ک مخفیانه یا حتی علنی مذاکره کند، که در این میان، مشهورترین مذاکره انجام شده «مذاکره اسلو» بوده است.[۵۲] در ژوئیه ۲۰۱۰ پیشنهاد پ‌ک‌ک مبنی برپذیرفتن آتش‌بس یا قرار داد صلح، در صورتی که دولت حقوق مدنی و فرهنگی کردها را افزایش دهد، صریحاً از سوی دولت رد شد.[۵۳]

در ۱۳۸۸[۵۴] دولت ترکیه سیاست تعامل با پ‌ک‌ک را در پیش گرفت و پس از آن با اعلام آتش‌بس از سوی پ‌ک‌ک، افق برقراری صلح بین ترکیه و پ‌ک‌ک پس از سی سال مناقشه به نظر روشن می‌رسید. پیکار جویان که می‌خواستند سلاح‌های خود را به زمین بگذارند، در بازگشت به خانه‌هایشان همانند قهرمانان ملی مورد استقبال کردها قرار گرفتند که این موضوع احساسات ملی‌گرایانه ترک‌ها را برانگیخت و به دستگیری بسیاری از اعضاء و هوادارن این حزب انجامید.[۵۵] از آن زمان بود که روابط پ‌ک‌ک با دولت ترکیه دوباره رو به وخامت گذاشت و پیکار جویان پ‌ک‌ک که حملات خود را افزایش دادند در روز ۲۳ ژوئیه با تصرف مناطقی در شهر شمدینلی واقع در جنوب شرق ترکیه، مرحله جدیدی از مبارزه خود را آغاز کردند.[۵۵]

مذاکرات صلح با حکومت ترکیه

روند مذاکرات میان سیاست‌مداران کرد با حکومت ترکیه از سال ۲۰۰۹ میلادی آغاز شد.[۵۶] آغاز رسمی مذاکرات از اکتبر ۲۰۱۲ بود که در مارس ۲۰۱۳ به آتش‌بس میان حزب کارگران کردستان و حکومت ترکیه منجر شد.[۵۷] پس از آتش‌بس نیز مذاکرات تداوم یافت و عبدالله اوجالان در این مذاکرات طرف گفتگوی حکومت ترکیه و نیز حزب دموکراتیک خلق‌ها قرار گرفت[۵۶] و اگرچه درنهایت مذاکرات صلح بی‌نتیجه ماند و آتش‌بس میان نیروهای پ.ک. ک و حکومت ترکیه شکسته شد، اما عبدالله اوجالان در روند استقرار صلح بین حکومت مرکزی و کردها نقش به سزایی داشت.[۵۸]

اوجالان بار دیگر در فوریه ۲۰۲۵ در بیانیه‌ای از پ‌ک‌ک خواست سلاح‌های خود را کنار گذاشته و این گروه نظامی را منحل کنند. او تنها راه تغییر را دموکراسی و صلح دانست و مسئولیت این تصمیم را برعهده گرفت.[۵۹] در پاسخ به درخواست اوجلان، حزب کارگران کردستان (پ‌ک‌ک) در بیانیه‌ای اعلام کرد: «ما، به‌عنوان پ‌ک‌ک، کاملاً با محتوای این درخواست موافق هستیم و تأکید می‌کنیم که از جانب ما، الزامات این درخواست را رعایت کرده و آن را اجرا خواهیم کرد.» در این بیانیه تأکید شده که «مسائلی مانند اجرای عملی خلع سلاح تنها تحت رهبری عملیاتی سَروک آپو (عبدالله اوجالان) امکان‌پذیر است.» این گروه همچنین اعلام کرد که درگیری‌ها را فوراً متوقف خواهد کرد، مگر اینکه مورد حمله قرار گیرد.[۶۰]

حزب دموکراسی و برابری خلق‌ها (DEM) روز جمعه از دولت ترکیه خواست تا اقداماتی در جهت دموکراتیزاسیون انجام دهد و تأکید کرد که واکنش دولت در این زمینه بسیار مهم خواهد بود. در مقابل، دولت ترکیه اعلام کرده است که هیچ مذاکره‌ای با پ‌ک‌ک انجام نخواهد داد و تأکید کرده که تمام گروه‌های شبه‌نظامی کُرد، از جمله در عراق و سوریه، باید سلاح‌های خود را زمین بگذارند. با این حال نیروهای دموکراتیک سوریه که مورد حمایت آمریکا هستند و آنکارا آن‌ها را شاخه‌ای از پ‌ک‌ک می‌داند، نیز از درخواست عبدالله اوجالان به‌عنوان گامی مثبت استقبال کردند، اما تأکید کردند که این درخواست شامل آن‌ها نمی‌شود.[۶۰]

واکنش‌ها

اوزگور اوزل، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه گفت: «ما همچنان بر موضع خود تأکید داریم که مسئله کُردها باید به‌طور شفاف و با دربرگیری همه اقشار جامعه، زیر سقف مجلس ملی ترکیه حل‌وفصل شود… درخواست برای خلع سلاح و انحلال این سازمان تروریستی مهم است و امیدواریم که این گروه بر اساس این درخواست عمل کند.»[۶۱]

موساوات درویش‌اوغلو، رهبر حزب ملی‌گرای خوب در ترکیه (IYI) گفته است: «فرقی نمی‌کند این روند چه نامی داشته باشد یا چه توجیهی برای آن مطرح شود، این چیزی جز معامله‌ای برای ایجاد یک ریاست‌جمهوری مادام‌العمر نیست. این روند هیچ هدف دیگری ندارد. مطمئن باشید که صاحبان قدرت برای تحقق این هدف از هیچ اقدامی دریغ نخواهند کرد.»[۶۱]

اولاف شولتس، صدراعظم آلمان نیز از درخواست اوجالان برای زمین گذاشتن سلاح و انحلال پ‌ک‌ک استقبال کرد. سخنگوی دولت آلمان خاطرنشان کرد: «این درخواست، فرصتی برای پایان دادن به این درگیری خشونت‌آمیز و دستیابی به راه‌حلی پایدار در مسئله کُردها فراهم می‌کند.»[۶۱]

سخنگوی وزارت خارجه آلمان هم تأکید کرد: «پایان خشونت، گام نخست است اما برای رسیدن به یک راه‌حل پایدار در ترکیه باید حقوق فرهنگی و دموکراتیک کُردها تضمین و به آن احترام گذاشته شود.»[۶۱]

نچیروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق نیز خاطرنشان کرد: «ما در اقلیم کردستان به‌طور کامل از روند صلح حمایت می‌کنیم و آماده‌ایم تا در این مسیر نقش تسهیل‌کننده ایفا کنیم و هرگونه کمکی که لازم باشد ارائه دهیم.»[۶۱]

مظلوم عبدی، فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه (SDF) با استقبال از این درخواست تاریخی عبدالله اوجالان گفت که این اقدام می‌تواند تأثیرات مثبتی در منطقه داشته باشد. اما وی تأکید کرد که بیانیه‌ای که اوجالان روز پنج‌شنبه منتشر کرد، تنها به پ‌ک‌ک مربوط است و گفت: «هیچ ارتباطی با ما در سوریه ندارد». با اینکه گروه‌های اصلی کُرد در نیروهای دموکراتیک سوریه، از جمله یگان‌های مدافع خلق (YPG)، به پ‌ک‌ک وابسته هستند، اما اظهارات عبدی نشان می‌دهد که این درخواست بر این آنها تأثیری نخواهد داشت. همچنین در ادامه عبدی گفت: «اگر در ترکیه صلح برقرار شود دیگر بهانه‌ای برای ادامه حملات علیه ما در سوریه وجود نخواهد داشت.»[۶۱]

گروه تروریستی

پ‌ک‌ک توسط اتحادیه اروپا، ناتو[۶۲] و همچنین توسط کشورهای زیر به عنوان یک سازمان تروریستی ذکر شده است:[۶۳][۶۴]

در سال ۲۰۱۸، ایالات‌متحده برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری سه رهبر پ.ک. ک شود مبلغ ۱۲ میلیون دلار جایزه تعیین کرد.[۷۷]

بازنگری پس از اعلام انحلال

وزارت کشور آلمان روز یکشنبه دوم مارس سال ۲۰۲۵ اعلام کرد که با وجود اعلام عدم استفاده از خشونت از سوی حزب کارگران کردستان، همچنان این گروه را به عنوان یک سازمان تروریستی طبقه‌بندی می‌کند. سخنگوی این وزارتخانه تأکید کرد: «از دیدگاه دولت فدرال، در حال حاضر هیچ دلیلی برای بازنگری در وضعیت پ‌ک‌ک وجود ندارد.» او همچنین اشاره کرد که تحولات آینده پ‌ک‌ک و تأثیر آن بر سیاست آلمان هنوز مشخص نیست. به گفته این مقام دولتی، پ.ک. ک با داشتن حدود ۱۴هزار و ۵۰۰ عضو در آلمان، بزرگ‌ترین گروه «تروریستی» فعال در این کشور محسوب می‌شود. وی افزود: «اعلام عدم استفاده از خشونت در آلمان نباید باعث شود که واقعیت تهدیدآمیز این سازمان نادیده گرفته شود.» همچنین، فعالیت‌های پ‌ک‌ک در زمینه حمایت لجستیکی و مالی از کل سازمان و همچنین جذب جوانان آلمانی برای پیوستن به مبارزات مسلحانه در خارج از کشور، همچنان نگرانی‌های جدی ایجاد کرده است. فعالیت پ‌ک‌ک در آلمان از اواخر نوامبر ۱۹۹۳ ممنوع اعلام شده است. از سال ۲۰۰۲ نیز اتحادیه اروپا این گروه را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار داده است.[۷۸]

سیر تاریخی

ک‌ک‌ککنگره کردستانکادکپ‌ک‌کعبدالله اوجالان

پرچم

  • از سال ۲۰۰۵ تاکنون
    از سال ۲۰۰۵ تاکنون
  • از سال ۲۰۰۳-۲۰۰۵
    از سال ۲۰۰۳-۲۰۰۵
  • سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۴
    سال‌های ۲۰۰۲-۲۰۰۴
  • بین سال‌های ۱۹۹۵-۲۰۰۰
    بین سال‌های ۱۹۹۵-۲۰۰۰
  • در سال ۱۹۸۴
    در سال ۱۹۸۴

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ "Kurdistan Workers' Party". Encyclopaedia Britannica. Retrieved 7 September 2020. Kurdistan Workers' Party (PKK) … militant Kurdish nationalist organization ...
  2. ↑ "Handbuch Extremismusprävention". Federal Criminal Office (به آلمانی). 10 July 2020. p. 159. Archived from the original on 3 October 2020. Retrieved 7 September 2020. ... der inzwischen stärker durch kurdischen Nationalismus geprägten PKK. [... the PKK, which is now more strongly influenced by Kurdish nationalism.]
  3. ↑ "Kurdistan Workers' Party (PKK)". Counter Extremism Project (به انگلیسی). Retrieved 2021-05-15. In 2003, Öcalan reformulated the ideological basis of the PKK. Inspired by eco-anarchists Murray Bookchin and Janet Beihl, he advocated for a new anti-nationalist approach he referred to as 'democratic confederalism.'
  4. ↑ O'Connor, Francis (1 Jan 2017). "The Kurdish Movement in Turkey: Between Political Differentiation and Violent Confrontation". Peace Research Institute Frankfurt: 16–17. Archived from the original on 9 January 2023. Retrieved 7 August 2021. The PKK has explicitly renounced its demand for an independent state... [Öcalan] describes [his theory] as 'an anti-Nationalist movement [...]'
  5. ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ de Jong, Alex (18 Mar 2016). "The New-Old PKK". Jacobin Magazine. Retrieved 6 February 2019.
  6. ↑ "Mad Dreams of Independence". 15 July 1994.
  7. ↑ Novellis, Andrea (2018). "The Rise of Feminism in the PKK: Ideology or Strategy?". Zanj: The Journal of Critical Global South Studies. 2 (1): 115–133. doi:10.13169/zanjglobsoutstud.2.1.0115. hdl:2434/817740. JSTOR 10.13169/zanjglobsoutstud.2.1.0115.
  8. ↑ Wali, Zhelwan Z. "Kurd vs Kurd: Fears of full-scale war rise in northern Iraq". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2021-04-19. The PKK has an estimated 5,000 fighters stationed largely in Iraqi Kurdish region's rugged mountainous areas
  9. ↑ "Country Reports on Terrorism 2019". United States Department of State (به انگلیسی). Retrieved 2021-04-19. The PKK is estimated to consist of 4,000 to 5,000 members
  10. ↑ "Terrorism Profile – Kurdistan Workers Party (PKK)". The Mackenzie Institute (به انگلیسی). Retrieved 2021-04-19. The exact number of fighters in the PKK is unknown, however, it is widely believed to be approximately 7000
  11. ↑ "Assyrian Nationalists Cooperate with Kurdish PKK Insurgents". Jamestown Foundation. Retrieved 3 October 2021.
  12. ↑ "MLKP salutes the PKK on the anniversary of 15 August". Firat News Agency. Retrieved 28 October 2021.
  13. ↑ "Verfassungsschutzbericht 2007" (PDF). Federal Office for the Protection of the Constitution. 2007. ISSN 0177-0357. Archived from the original (PDF) on 2008-09-20. Retrieved 2024-08-26.
  14. ↑ "Turkey spy agency denies role in Paris Kurds murder, launches probe". 16 January 2014.
  15. ↑ "Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions" (PDF). European Commission. 29 May 2019.
  16. ↑ "TRILATERAL MEMORANDUM" (PDF). NATO. Retrieved 7 October 2023.
  17. ↑ "Foreign Terrorist Organizations".
  18. ↑ "Currently listed entities". 21 December 2018.
  19. ↑ "MOFA: Implementation of the Measures including the Freezing of Assets against Terrorists and the Like". www.mofa.go.jp.
  20. ↑ "Kurdistan Workers Party (PKK)". Australian National Security. 17 August 2012. Archived from the original on 5 October 2013. Retrieved 25 December 2013.
  21. ↑ "Netanyahu rejects claim PKK not terrorists, but supports Kurdish state". The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). 2017-09-13. Retrieved 2023-12-15.
  22. ↑ "Statement Made By İsmail Cem, Foreign Minister, On The Special Security Meeting Held Between Turkey And Syria October 20, 1998 (Unofficial Translation) / Rep. of Turkey Ministry of Foreign Affairs". 1 March 2016. Archived from the original on 1 March 2016.
  23. ↑ "Listed terrorist organisations | Australian National Security". Archived from the original on 24 December 2018. Retrieved 30 November 2019.
  24. ↑ "Proscribed terrorist groups or organisations". Home Office. Retrieved 24 December 2021.
  25. ↑ "Designation of Terrorist Entities". New Zealand Government. 18 February 2010.
  26. ↑ Tahiri, Hussein. The Structure of Kurdish Society and the Struggle for a Kurdish State. Costa Mesa, California: Mazda Publications 2007. pp 232 ff
  27. ↑ https://www.state.gov/j/ct/rls/other/des/123085.htm
  28. ↑ https://www.consilium.europa.eu/en/policies/fight-against-terrorism/terrorist-list/
  29. ↑ ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Currently listed entities, Public Safety Canada
  30. ↑ "U.S. offers reward for information on senior PKK figures" (به انگلیسی). 2018-11-06. Retrieved 2023-01-13.
  31. ↑ شرق%20ترکیه%20را%20در%20سال%202013%20ناامن%20می%20کنیم
  32. ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ Kurdistan Workers' Party (PKK)
  33. ↑ "Kurdistan Worker's Party (PKK)". Counter-Terrorism Studies. International Policy Institute for Counter-Terrorism (ICT). Archived from the original on 6 February 2016. Retrieved 1 September 2007.
  34. ↑ "EU Terrorism Situation and Trend Report" (PDF). Europol.europa.eu. Retrieved 28 December 2018.
  35. ↑ "Treasury Designates Five Leaders of the Kongra-Gel as Specially Designated Narcotics Traffickers". United States Department of the Treasury. 20 April 2011. Retrieved 23 April 2011.
  36. ↑ Siddiqui, Umut Uras,Usaid. "Turkey suicide bombing updates: PKK claims responsibility, says report". www.aljazeera.com (به انگلیسی). Retrieved 2023-10-02.
  37. ↑ medya، eylul (۲۰۲۳-۰۶-۲۷). «London hosts Zilan Festival, highlighting Kurdish women's struggle for freedom». Medya News (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۰۲.
  38. ↑ "Rights Group Decries Missed Opportunity to Prosecute PKK Leader". Human Rights Watch. 20 January 1999. Retrieved 27 December 2018.
  39. ↑ Pape, Robert (2005). Dying to Win: The Strategic Logic of Suicide Terrorism. Random House. ISBN 1-58836-460-7.
  40. ↑ Alakoc, Burcu (2007). The Motivations of Female Suicide Bombers from a Communication Perspective. p. 4. ISBN 978-0-549-42253-2.[پیوند مرده]
  41. ↑ Gunes, Cengiz; Zeydanlioglu, Welat (2013). The Kurdish Question in Turkey: New Perspectives on Violence, Representation and Reconciliation. Routledge. ISBN 978-1-135-14071-7. Retrieved 27 December 2018 – via Google Books.
  42. ↑ «'The Terrorists with Highlights': Kurdish Female Suicide Bombers in Mainstream Turkish Media».
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ امبرین زمان (۱۱ بهمن ۱۳۹۶). «فقط دو مرد می‌توانند جنگ میان کُرد و ترک را متوقف کنند». نیویورک تایمز، ترجمه کردپرس. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۸.
  44. ↑ MIPT Terrorism Knowledge Base. "Incident Profile: Armenian Secret Army for the Liberation of Armenia (ASALA) and Kurdistan Workers' Party (PKK) attacked Diplomatic target (November 10, 1980, France)". Archived from the original on 8 August 2009. Retrieved 2007-04-17.
  45. ↑ Shaikh, Thair (۲۰۰۷-۰۵-۲۳). "PKK suicide bomb attack in Ankara". The Independent. London. Retrieved 17 July 2011.
  46. ↑ "Paris'te Sabah'a PKK Saldırısı". Sabah. Retrieved 17 July 2011.
  47. ↑ "PKK'lılardan Türk Dönercisine Saldırı". Sabah. Archived from the original on 7 April 2011. Retrieved 17 July 2011.
  48. ↑ Suri, Sanjay (۲۰۰۵-۰۵-۱۱). "Torture and Oppression of Kurds in Syria". antiwar.com.
  49. ↑ خبرگزاری کردپرس: حزب دمکرات و اتحادیۀ میهنی در سال ۱۹۹۲ با عثمان اوجالان بر سر استقرار پ.ک.ک در قندیل توافق کردند (به فارسی)، نوشته‌شده در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰؛ بازدید در ۱۷ خرداد ۱۴۰۰.
  50. ↑ UNESCO. 2002. "Death penalty abolished in Turkey بایگانی‌شده در ۱۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine". The new Courier n°1.
  51. ↑ "Kurdish rebels abandon truce". BBC. ۲۰۰۳-۰۹-۰۲. Retrieved 2007-09-01.
  52. ↑ فرزاد رمضانی بونش، اردوغان و فشارها برای مذاکره با پ‌ک‌ک بایگانی‌شده در ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine کُردپرس، ۱۰ مهر ۱۳۹۱
  53. ↑ نمایه سیاسی ترکیه؛ بی‌بی‌سی
  54. ↑ حل مسئله کرد و رسالت رسانه‌های ترکیه؛ آندریو فینکل
  55. ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ گونی یلدیز، اوج درگیری‌های خونین بین ارتش ترکیه و پ ک ک بی‌بی‌سی فارسی، ۰۱ مهر ۱۳۹۱
  56. ↑ ۵۶٫۰ ۵۶٫۱ خبرگزاری کُردپرس: غرب مسئلۀ کردهای ترکیه را با محوریت پ.ک.ک در دایرۀ تروریسم قرار می‌دهد، مصاحبه با آینور اونال استاد دانشگاه لستر انگلستان، نوشتۀ نیکلاس مورگان، نوشته‌شده در ۵ دی ۱۳۹۸؛ بایگانی‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine بازدید در ۱۰ دی ۱۳۹۸.
  57. ↑ مرکز بین‌المللی مطالعات صلح: افزایش قدرت و توانایی پ.ک.ک در ترکیه، گفتگو با دکتر حسن لاسجردی، نوشته‌شده در ۲۱ اردیبهشت ۱۳۹۵؛ بازدید در ۱۰ دی ۱۳۹۸.
  58. ↑ خبرگزاری فارس: مسیر پیش روی ترکیه، پ.ک.ک و آیندۀ مبهم مذاکرات صلح، نوشتۀ محمدعلی دستمالی، نوشته‌شده در ۲۱ مرداد ۱۳۹۴؛ بازدید در ۱۰ دی ۱۳۹۸.
  59. ↑ «پیام رهبر حزب کارگران کردستان منتشر شد؛ اوجالان: PKK باید سلاح‌ها را زمین گذاشته و منحل شود». کردپرس. دریافت‌شده در ۲۷ فوریه ۲۰۲۵.
  60. ↑ ۶۰٫۰ ۶۰٫۱ «موافقت پ‌ک‌ک با آتش‌بس «فوری» با ترکیه؛ آیا اوجالان شخصاً رهبری خلع سلاح را برعهده می‌گیرد؟». euronews. ۲۰۲۵-۰۳-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۲.
  61. ↑ ۶۱٫۰ ۶۱٫۱ ۶۱٫۲ ۶۱٫۳ ۶۱٫۴ ۶۱٫۵ «فرمانده نیروهای دموکراتیک سوریه: فراخوان عبدالله اوجالان برای خلع سلاح پ‌کاکا شامل ما نمی‌شود». euronews. ۲۰۲۵-۰۲-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۲.
  62. ↑ "Council Decision 2011/70/CFSP of 31 January 2011 updating the list of persons, groups and entities subject to Articles 2, 3 and 4 of Common Position 2001/931/CFSP on the application of specific measures to combat terrorism - Official Journal L 028 , 02/02/2011 P. 0057 - 0059". Official Journal of the EU. Retrieved 10 December 2012.
  63. ↑ "NATO chief declares PKK terrorist group". Xinhua. 20 December 2005.
  64. ↑ European Union List of Terrorist Organisations, شورای اتحادیه اروپا، updated Council Decision 2011/70/CFSP of 31 January 2011
  65. ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ http://www.state.gov/s/ct/rls/45394.htm
  66. ↑ ۶۶٫۰ ۶۶٫۱ ۶۶٫۲ ۶۶٫۳ "Terör örgütlerini yasaklayan ülke ve birlikler". Turkish Police Department. 23 August 2011. Archived from the original on 9 July 2012. Retrieved yes. {{cite news}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  67. ↑ "Australia declares PKK terrorist organization". People Daily. 16 December 2005. Retrieved 10 December 2012.
  68. ↑ "Kurdistan Workers Party". Australian National Security. Australian Government. Archived from the original on 31 August 2007. Retrieved 1 September 2007. listed in Australia (as a terrorist organization) on 17 December 2005
  69. ↑ Walter, Christian. Terrorism as a challenge for national and international law. ISBN 3-540-21225-6. Retrieved 14 November 2011.
  70. ↑ Patterns of Global Terrorism 1993. DIANE Publishing Company. Retrieved 14 November 2011.
  71. ↑ "ARBEITERPARTEI KURDISTANS (PKK), VOLKSKONGRESS KURDISTANS (KONGRA GEL), STRUKTUREN, ZIELE, AKTIVITÄTEN" (PDF) (به آلمانی). Archived from the original (PDF) on 22 December 2011. Retrieved yes. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
  72. ↑ Friedman, J. "DUTCH COUNTERTERRORISM EFFORTS". STATE FOR S/CT, TTIC EUR, EUR/UBI, INL JUSTICE FOR OIA. Archived from the original on 6 May 2012. Retrieved 14 November 2011.
  73. ↑ "Minutes of the Agreement" (PDF). Syrian Truth. Archived from the original (PDF) on 15 November 2012. Retrieved 8 March 2013.
  74. ↑ "Proscribed terrorist groups". The Home Office of UK. Retrieved 12 November 2011.
  75. ↑ Overview of State-Sponsored Terrorism (Syria-PKK), US Department of State
  76. ↑ Foreign Terrorist Organizations, US Department of State, 2002.
  77. ↑ "Turkey hails US stance on PKK leaders, seeks same in Syria". Stars and Stripes. Archived from the original on 8 November 2018. Retrieved 8 November 2018.
  78. ↑ «آلمان پ.ک. ک را از لیست گروه‌های تروریستی خارج نمی‌کند». kurdpress. ۲۰۲۵-۰۳-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۰۲.

پیوند به بیرون


خطای یادکرد: خطای یادکرد: برچسب <ref> برای گروهی به نام «note» وجود دارد، اما برچسب <references group="note"/> متناظر پیدا نشد. ().

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=حزب_کارگران_کردستان&oldid=41289048»