پرش به محتوا

ترور اسماعیل هنیه

مختصات: ۳۵°۴۹′۱۰″ شمالی ۵۱°۲۴′۵۷″ شرقی / ۳۵٫۸۱۹۴۴°شمالی ۵۱٫۴۱۵۸۳°شرقی / 35.81944; 51.41583
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ترور اسماعیل هنیه
بخشی از جنگ اسرائیل و حماس و درگیری ۲۰۲۴ ایران و اسرائیل
هنیه در ۲۰۲۲
ترور اسماعیل هنیه در تهران واقع شده
ترور اسماعیل هنیه
ترور اسماعیل هنیه (تهران)
ترور اسماعیل هنیه در ایران واقع شده
ترور اسماعیل هنیه
ترور اسماعیل هنیه (ایران)
ترور اسماعیل هنیه در خاور نزدیک واقع شده
ترور اسماعیل هنیه
ترور اسماعیل هنیه (خاور نزدیک)
تاریخ۱:۳۷ بامداد (یوتی‌سی ۳:۳۰+) ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴؛ ۲۷ روز پیش (۲۰۲۴-31}})
مکانتهران، ایران
مختصات۳۵°۴۹′۱۰″ شمالی ۵۱°۲۴′۵۷″ شرقی / ۳۵٫۸۱۹۴۴°شمالی ۵۱٫۴۱۵۸۳°شرقی / 35.81944; 51.41583
نوعشلیک پرتابه کوتاه‌برد با سر جنگی (سپاه پاسداران)[۱]
هدفاسماعیل هنیه
شرکت‌کننده‌ها اسرائیل[۲]
کشته‌هااسماعیل هنیه
محمد وسیم جمال خضر ابو شعبان (محافظ)

اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی و یکی از رهبران حماس، در ساعت ۱:۳۷ بامداد ۱۰ مرداد ۱۴۰۳ به وقت ایران (۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴)، به همراه محافظ شخصی خود در تهران، پایتخت ایران، توسط یک حملهٔ منتسب به اسرائیل ترور شد.[۳][۴]

هنیه پس از حضور در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور ایران، مسعود پزشکیان،[۵] و پس از بازگشت به محل اقامت خود در پادگان امام علی وابسته به نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ترور شد.[۶][۷] یکی از محافظان او نیز در این حمله کشته شد.[۸][۹][۱۰] وی چند ساعت پیش از این حمله، در روز سه‌شنبه ۹ مرداد ۱۴۰۳ با سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفت‌وگو داشت.[۱۱]

در ساعات اولیه، اعلام شد که علت مرگ هنیه توسط مقامات ایرانی و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دست بررسی است.[۱۲] در همان ساعات، گزارش‌های متفاوتی دربارهٔ نحوه کشته شدن هنیه منتشر شد، از یک حمله موشکی[۳] تا یک وسیله انفجاری منفجر شده از راه دور که قبلاً در محل او پنهان شده بود.[۱۳] روابط عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه شماره ۳ پیرامون ترور اسماعیل هنیه اعلام کرد: «با توجه به تحقیقات و بررسی‌های به عمل آمده، این عملیات تروریستی با شلیک پرتابه کوتاه‌برد با سر جنگی حدود ۷ کیلوگرمی، همراه با انفجار شدید، از خارج محدوده استقراری اقامت میهمانان صورت گرفته است».[۱]

هنیه در دانشگاه اسلامی غزه تحصیل کرد و در سال ۱۹۸۷ فارغ‌التحصیل شد. او مدتی به عنوان نخست‌وزیر تشکیلات خودگردان فلسطین و رئیس حماس در نوار غزه مسئولیت داشت. وی در سال ۲۰۱۷ رئیس دفتر سیاسی حماس شد. در سال ۲۰۱۸، وزارت امور خارجهٔ آمریکا، او را به عنوان تروریست جهانی تعیین کرد.[۱۴] قتل هدفمند هنیه، نشان‌دهندهٔ بالاترین قتل یک رهبر سیاسی حماس از زمان حمله ۷ اکتبر به رهبری حماس است.[۱۵] شماری از تحلیلگران، آن را یک شکست بزرگ برای نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران محسوب نمودند.[۱۶][۱۷] این ترور پس از آن صورت گرفت که اسرائیل روز قبل یکی از فرماندهان حزب‌الله را در بیروت هدف قرار داد و نگرانی‌ها از تشدید درگیری‌های منطقه‌ای افزایش یافت.[۱۸] در ۱۰ آوریل ۲۰۲۴ سه پسر و چهار نوهٔ هنیه در حملهٔ هوایی اسرائیل به غزه کشته شدند.[۱۵]

پیش‌زمینه

اسماعیل هنیه

آخرین دیدار هنیه با سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، حدود چهارده ساعت پیش از ترور وی

اسماعیل هنیه رهبر سیاسی حماس بود که از زمان تأسیس حماس در پی انتفاضه اول علیه اشغالگری اسرائیل در سال ۱۹۸۷ یکی از اعضای برجسته آن بود و در سال ۲۰۱۷ به عنوان رئیس دفتر سیاسی حماس انتخاب شد. هنیه از سال ۲۰۱۹ و با خروج از نوار غزه در قطر زندگی می‌کرد.[۱۹] وزارت امور خارجه ایالات متحده در سال ۲۰۱۸ او را به عنوان تروریست جهانی تعیین شده ویژه معرفی کرد.[۱۴]

تصاویری از دفتر وی در دوحه پایتخت قطر نشان می‌دهد که هنیه به همراه دیگر مقامات حماس، در حال جشن گرفتن حمله حماس در ۷ اکتبر به اسرائیل و دعا و ستایش خداوند است. به گزارش دیلی تلگراف، هنیه به «چهره علنی» این حمله تبدیل شد و علناً آن را آغاز دوره جدیدی در درگیری فلسطین و اسرائیل توصیف کرد.[۲۰][۲۱] هنیه در یک سخنرانی تلویزیونی به تهدیدات ادعایی به مسجد الاقصی، محاصره نوار غزه توسط اسرائیل و وضعیت اسفناک پناهندگان فلسطینی اشاره کرد:[۲۲] «چند بار به شما هشدار داده‌ایم که مردم فلسطین ۷۵ سال است که در کمپ‌های آوارگان زندگی می‌کنند و شما از به رسمیت شناختن حقوق مردم ما خودداری می‌کنید؟»[۲۲] وی ادامه داد که اسرائیل «که نمی‌تواند در مقابل مقاومت‌ها از خود محافظت کند»، نمی‌تواند از دیگر کشورهای عربی محافظت کند و «همه توافق‌نامه‌های عادی‌سازی که شما با آن نهاد امضا کرده‌اید نمی‌تواند مشکل [فلسطین] را حل کند.».[۲۳][۲۴] در آوریل ۲۰۲۴، سه پسر و چهار نوه او در حمله هوایی در نوار غزه کشته شدند.[۱۴]

جروزالم پست گزارش داد که اگرچه گفته می‌شود هنیه در مذاکرات معامله گروگان‌گیری در طول گروگان‌ها عملگراتر از یحیی سنوار عمل می‌کند، اما او اغلب یک مانع مهم بوده است و برکناری او ممکن است در واقع رسیدن به توافق نهایی را تسهیل کند.[۲۵]

آخرین تصویر شناخته شده از هنیه که توسط رسانه‌های ایران گزارش شده است، در ۳۰ ژوئیه، یک روز قبل از مرگش، در یک نمایشگاه پارک موضوعی در تهران با نمادهای «محور مقاومت» گرفته شده است. در این عکس، زیاد نخاله، رهبر جهاد اسلامی فلسطین و گروهی از مردان که با ماکت قبه‌الصخره عکس گرفته‌اند، او را همراهی می‌کنند.[۲۶]

انتقام از مقامات حماس

در پاسخ به حمله سال ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل، اسرائیل اعلام کرد که رهبران حماس را هدف قرار خواهد داد.[۱۵] در ۲ ژانویه ۲۰۲۴، صالح العاروری معاون حماس در یک حمله هوایی در بیروت لبنان ترور شد.[۲۷] در ۱۳ ژوئیه ۲۰۲۴، اسرائیل تلاش کرد تا محمد ضیف، فرمانده نظامی حماس را ترور کند و نیروهای دفاعی اسرائیل مرگ او را در ۱ اوت اعلام کرد.[۲۸] ساعاتی قبل از مرگ هنیه، اسرائیل ترور فؤاد شکر، یکی از رهبران ارشد حزب‌الله در بیروت را اعلام کرد.[۱۵]

ترور

گزارش اولیه ترور اسماعیل هنیه از سوی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منتشر شد که جزئیات محدودی در مورد شرایط مرگ وی ارائه کرد، گفته بود در اوایل ۳۱ ژوئیه رخ داده است و نشان می‌دهد که این حادثه در دست بررسی است. هنیه روز قبل از آن برای شرکت در مراسم تحلیف مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور ایران، به ایران آمده بود.[۳] دستیار و محافظ هنیه، وسیم ابو شعبان نیز در این حمله فوت شد.[۲۹][۳۰] به گفته حماس، هنیه در حمله «صهیونیست‌ها» به محل اقامت آنها کشته شد. اسرائیل از هرگونه اظهارنظر فوری خودداری کرد.[۳۱]

چندین رسانه ترک گزارش دادند که قاتل یک مأمور موساد به نام «آمیت ناکش»[۳۲][۳۳] بود - گزارش‌هایی که ظاهراً با یک میم عبری که کلمه «هامیتناکش» (عبری: המתנקשقاتل) را تقلید می‌کرد، گمراه شد.[۳۴]

در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۳۱ ژوئیه، خلیل الحیه، مسئول حماس گفت: «هنیه در ملاء عام قابل مشاهده بود، بنابراین ترور او یک دستاورد اطلاعاتی نیست… ما منتظر تحقیقات کامل مقامات ایرانی هستیم.».[۳۵] سه مقام ایرانی این رخنه را به عنوان یک شکست اطلاعاتی و امنیتی فاجعه بار برای ایران و شرمساری بزرگ برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توصیف کردند که از محوطه برای عقب‌نشینی، جلسات مخفیانه و پذیرایی از مهمانان برجسته‌ای مانند هنیه استفاده می‌کند.[۱۳]

وسیم ابو شعبان

وسیم «ابو انس» ابو شعبان، دستیار و محافظ شخصی هنیه نیز کشته شد. ابو شعبان در سال ۱۹۸۸ در شهر غزه به دنیا آمد و از دانشگاه اسلامی غزه فارغ‌التحصیل شد. او در اوایل کار خود، دستیار سعید صیام، وزیر کشور در دولت هنیه اول بود. او که یکی از اعضای نیروی نخبه در گردان‌های عزالدین قسام بود، در حمله سال ۲۰۱۴ نهال اوز که در آن پنج سرباز اسرائیلی کشته شدند، شرکت کرد. در سال ۲۰۱۹، او سفر با هنیه را در خارج از نوار غزه آغاز کرد.[۳۶][۳۷][۳۰]

محل

خبرگزاری فارس می‌گوید این حمله «مسکن‌های ویژه جانبازان در شمال تهران» را هدف قرار داده است؛[۳۸] اما این موضوع توسط خبرگزاری تسنیم مورد مناقشه قرار گرفت.[۳۹] به گزارش امواج مدیا، هنیه در مجتمع کاخ‌موزه سعدآباد ترور شد، جایی که به‌طور غیرمنتظره تصمیم گرفته بود شب بماند.[۳۹] به گزارش نیویورک تایمز، هنیه در مهمانسرای سپاه در محوطه نشاط، در شمال غربی کاخ سعدآباد اقامت داشت.[۱۳] یکی از مقامات حماس به بی‌بی‌سی گفت که هنیه توسط سه تن دیگر از رهبران این گروه در ساختمان همراه بود.[۴۰] زیاد نخاله در همسایگی وی بود، اما اتاقش آسیب چندانی ندید.[۱۳] پرسنل پزشکی مستقر در محوطه بلافاصله به محل شتافتند، اما هنیه و ابو شعبان را مرده یافتند.[۱۳]

روش

در حالی که نحوه کشته‌شدن اسماعیل هنیه در تهران هنوز مبهم است، در مورد چگونگی کشته شدن هنیه گزارش‌های متفاوتی منتشر شد.

شلیک پرتابه

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد که بنا به تحقیقاتش ترور اسماعیل هنیه در تهران از «خارج محدوده استقراری اقامت میهمانان» و «با شلیک پرتابه کوتاه‌برد با سرجنگی حدود ۷ کیلوگرمی، همراه با انفجار شدید» انجام شده است.[۱][۴۱][۴۲] در این گزارش همچنین اعلام شد که ترور توسط اسرائیل و با پشتیبانی ایالات متحده انجام گرفته است.[۴۳] سه مقام ایرانی ناشناس این رخنه را به عنوان یک شکست اطلاعاتی و امنیتی فاجعه بار برای ایران و شرمساری بزرگ برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توصیف کردند.[۱۳]

المیادین، یک رسانه لبنانی با روابط نزدیک با حزب‌الله لبنان، گزارش داد که هنیه توسط موشکی که از خارج از ایران برخاسته بود، مورد اصابت قرار گرفته است.[۲۰] کانال ۱۲ اسرائیل و اسکای نیوز عربی گزارش دادند که این ترور یک حمله موشکی بود اما از داخل ایران شلیک شد.[۴۴][۴۵]

کوادکوپتر

یکی از اعضای شورای عالی امنیت ملی به امواج مدیا گفت که پس از فاش شدن محل سکونت هنیه توسط محافظان وی از یک کوادکوپتر برای هدف قرار دادن هنیه استفاده شد.[۳۹]

انفجار بمب

نیویورک تایمز، بر اساس اطلاعات ارائه شده توسط چندین مقام خاورمیانه، از جمله دو ایرانی و یک مقام آمریکایی، گزارش داد که هنیه توسط یک بمب منفجره از راه دور که در اتاقش مخفی شده بود، ترور شد. آکسیوس گزارش داد که این بمب توسط عوامل موساد در خاک ایران منفجر شده است.[۴۶] این دستگاه تقریباً دو ماه قبل به مجتمع تحت حفاظت شدید قاچاق شده بود و پس از تأیید حضور هنیه در اتاقش منفجر شد.[۱۳] این گزارش به‌طور مستقل توسط جروزالم پست تأیید شد.[۲۵] یک مقام ایرانی، روایت نیویورک تایمز را کاملاً ساختگی و «ادای احترام به گوبلز» دانست.[۴۷]

به گزارش دیلی تلگراف، سپاه معتقد است که سه ماده منفجره در سه اتاق مجزای مهمانخانه توسط عوامل سپاه حفاظت انصارالمهدی که توسط موساد استخدام شده بودند، کار گذاشته شده است. این یگان وظیفه حفاظت از سران جمهوری اسلامی به جز رهبر و خانواده او را بر عهده دارد.[۴۸] در این گزارش همچنین آمده است که دو عاملی که در این قتل نقش داشتند، از قبل ایران را ترک کرده بودند.[۴۳]

عوامل نفوذی

بنا به گفته دو ایرانی آشنا با تحقیقات، ایران در پاسخ به یک نفوذ عظیم و تحقیرکننده امنیتی که امکان ترور رهبر عالی حماس را داد، بیش از ۲۴ نفر، از جمله مقامات ارشد اطلاعاتی، مقامات نظامی، و کارمندان در یک مهمانسرای نظامی در تهران را دستگیر کرده است. مأموران تمامی تجهیزات الکترونیکی آنها و از جمله تلفن‌های شخصی آنها را ضبط کردند.[۴۹]

پس از ترور هنیه، ایران بیش از بیست نفر از جمله افسران ارشد اطلاعاتی، مقامات نظامی و کارمندان وابسته به سپاه پاسداران که در آن ساختمان کار می‌کردند را دستگیر کرد.[۶]

پیامدها

در ۶ اوت، یحیی سنوار رسماً جایگزین هنیه به عنوان رهبر حماس شد.[۵۰]

به گفته نیویورک تایمز از یک مقام ایرانی، سید علی خامنه‌ای، دستور حمله مستقیم به اسرائیل را در پاسخ به این ترور صادر کرد.[۵۱] نخست‌وزیر اسرائیل بنیامین نتانیاهو تهدید کرد که اسرائیل برای هر تجاوزی بهای سنگینی خواهد گرفت.[۵۲] در کیهان تهران، حسین شریعتمداری استدلال کرد که انتقام باید شامل منافع آمریکا نیز باشد.[۵۳] رهبر حزب‌الله، سید حسن نصرالله وعده انتقام را بدون توجه به عواقب آن داده است.[۵۴] طبق گزارش ها، مسعود پزشکیان، رئیس جمهور تازه تحلیف‌شده، از خامنه‌ای خواست تا از حمله به اسرائیل خودداری کند و نسبت به عواقب شدید احتمالی برای اقتصاد و زیرساخت‌های ایران هشدار داد.[۵۵] ایالات متحده به ایران هشدار داد که حمله قابل توجه به اسرائیل می‌تواند خطری جدی برای دولت و اقتصاد تازه منتخب این کشور ایجاد کند.[۵۶]

در ۶ اوت گزارش شد که روسیه تحویل سامانه‌های پدافند هوایی اسکندر به ایران را آغاز کرده است.[۵۷]

چند ساعت پس از اعلام خبر مرگ هنیه، گردان‌های عزالدین قسام مسئولیت حمله با تیراندازی و چاقو در نزدیکی بیت عینون در شمال الخلیل در کرانه باختری رود اردن را بر عهده گرفت که در آن یک مرد اسرائیلی به شدت مجروح شد. آنها اعلام کردند که این حمله در تلافی ترور هنیه بوده است و نشان دادند که حملات بیشتری در منطقه الخلیل رخ خواهد داد.[۵۸] در ۴ اوت، دو غیرنظامی مسن اسرائیلی در حمله با چاقو در خولون توسط یک فلسطینی سلفی کشته شدند. حماس از جمله دلایل دیگر، این حمله را «پاسخی طبیعی» به ترور هنیه توصیف کرد.[۵۹]

دبیر شورای امنیت روسیه، سرگئی شویگو[۶۰] و وزیر خارجه اردن برای مذاکره بر سر این اقدام تلافی جویانه به ایران سفر کردند.[۶۱] فرمانده فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا با رئیس ارتش اسرائیل برای آماده شدن در برابر انتقام‌جویی ملاقات کرد.[۶۲] فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا استقرار یک اسکادران اضافی از لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور را از گروه عملیاتی بال اول جنگنده اعلام کرد؛[۶۳] ۴٬۰۰۰ تفنگدار دریایی و ۱۲ کشتی به عنوان بخشی از گروه استرایک ۹ در منطقه[الف] مستقر شدند. در خلیج فارس و سه کشتی تهاجمی دوزیست کلاس واسپ،[ب] دو ناوشکن[پ] و یگان اعزامی دریایی بیست و ششم به عنوان بخشی از گروه آماده دوزیست یواس‌اس واسپ در شرق دریای مدیترانه مستقر شدند.[۶۵][۶۶] گروه حمله حامل ۳ شامل یواس‌اس آبراهام لینکلن (سی‌وی‌ان-۷۲) و تعداد نامشخصی از رزمناوها و ناوشکن‌ها به همراه ایر وینگ ناین ناو نیز مستقر شدند که از اقیانوس آرام فرستاده شدند.[۶۳]

خطوط هوایی نظیر فلای‌دبی، دلتا ایرلاینز، ایر ایندیا، ایربالتیک، لوفت‌هانزا (از جمله برند آسترین ایرلاینز), ایتا ایرویز و یونایتد ایرلاینز پروازهای خود به اسرائیل را به حالت تعلیق درآوردند.[۶۷][۶۸] به شهروندان فرانسوی دستور داده شد که ایران را ترک کنند و از سفر به آنجا خودداری کنند.[۶۹][۷۰] ژاپن،[۷۱] نیوزیلند، استرالیا، ایالات متحده، بریتانیا شروع به تخلیه شهروندان خود از لبنان کردند.[۷۲][۷۳][۷۴]

قیمت نفت خام علیرغم تهدیدهای جنگ ۱ درصد کاهش یافت.[۷۵] در ۳ اوت، بازارهای سهام ایران ۱٫۱ تریلیون تومان از دست دادن سرمایه‌گذاری، معادل حدود ۳ درصد از ارزش بازار را گزارش کردند.[۷۶][۷۷] یک هکر اسرائیلی ادعا کرد که داده‌های آی‌اس‌پی‌های ایرانی را دزدیده است؛ در حالی که ایران مدعی انجام یک حمله سایبری به فرودگاه بن گوریون شد.[۷۸][۷۹]

ایران شروع به پارازیت جی‌پی‌اس در حریم هوایی خود کرد.[۸۰] ارتش اسرائیل شروع به پارازیت سیگنال‌های جی‌پی‌اس در تل آویو کرد.[۸۱] شین بت پناهگاهی برای نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو آماده کرد[۸۲] و به ارتش اسرائیل دستور داده شد در صورت حمله ایران آماده حمله متقابل باشد.[۸۳] آنتونی بلینکن، معاون وزیر امور خارجه ایالات متحده، با وزرای خارجه جی۷ برای بحث در مورد تلاش‌های کاهش تنش در ۴ اوت صحبت کرد[۸۴] و منابع گفتند که او حمله ایران را «طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت آینده» پیش‌بینی کرد.[۸۵] در ۵ اوت، وزیر امور خارجه اسرائیل، اسرائیل کاتز، گفت که همتای ایرانی او به وزیر امور خارجه مجارستان، پیتر سیارتو، پیام داده است که قصد دارند به اسرائیل حمله کنند.[۸۶]

در ۸ اوت، نوتام‌ها در حریم هوایی ایران و لبنان پخش شد.[۸۷] ایران به آماده‌سازی خود برای حمله به اسرائیل ادامه داد.[۸۸]

واکنش‌ها

فلسطین

  • حماس اظهار داشت که آنها برای مرگ هنیه که مدعی بود در «حمله خیانتکارانه صهیونیستها به محل اقامتش در تهران» کشته شد، عزادار شدند.[۸۹] موسی ابومرزوق، یکی از مقامات ارشد حماس، گفت که ترور هنیه «اقدامی بزدلانه بود که بیهوده نخواهد گذشت».[۹۰] یکی دیگر از مقامات ارشد، سامی ابوزهری، اسرائیل را به کشتن هنیه متهم کرد و گفت که هدف آن شکستن اراده حماس و فلسطینیان است.[۹۱]
  • رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، محمود عباس، این قتل را محکوم کرد و آن را «اقدامی بزدلانه و تشدید شدید تنش» خواند. او همچنین خواستار اتحاد مردم فلسطین شد.[۲۹][۹۲][۹۳]
  • فدا عبدالهادی ناصر، معاون ناظر دائمی فلسطین در سازمان ملل متحد، از جامعه بین‌المللی خواست که اسرائیل را از کشاندن خاورمیانه به «پرتگاه» بازدارد.[۹۴]
  • حنان عشراوی، عضو سابق ساف، گفت که ترور هنیه به سبک گنگستری توسط اسرائیل برای «به التهاب انداختن تمام منطقه» انجام شده است.[۹۵]
  • جهاد اسلامی فلسطین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که برای کشته‌شدن هنیه با ملت فلسطین و ملت عربی و اسلامی عزادار است.[۹۶]
  • در ۲ اوت، مفتی اعظم سابق بیت‌المقدس، شیخ عکرمه سعید صبری، پس از اینکه در جریان خطبه‌ای در بخش شرقی بیت‌المقدس (اورشلیم)، از هنیه به عنوان «شهید» یاد کرد، توسط پلیس اسرائیل به مظنون تحریک «تروریسم» دستگیر شد.[۹۷]

ایران

جمهوری اسلامی

  • رهبر جمهوری اسلامی ایران، سید علی خامنه‌ای، پس از ترور، جلسه اضطراری شورای عالی امنیت ملی با مقامات ارشد ایران برگزار کرد.[۱۰] خامنه‌ای بعداً گفت: «رژیم جنایتکار و تروریست صهیونیستی با این اقدام خود زمینه مجازات سختی را برای خود فراهم کرد و ما وظیفه خود می‌دانیم که انتقام خون او را که در خاک جمهوری اسلامی ایران به شهادت رسیده است، بگیریم.»[۹۸] نیویورک تایمز به نقل از مقامات ایرانی گزارش داد که او دستور حمله مستقیم به اسرائیل را در پاسخ به این ترور داده است.[۵۱][۹۹]
  • ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه این ترور را محکوم کرد و گفت که «خون هنیه هرگز هدر نخواهد رفت».[۱۰۰]
  • مسعود پزشکیان رئیس‌جمهور، در واکنش به ترور اسماعیل هنیه اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران از تمامیت ارضی و عزت و حیثیت و افتخار و شرف خود دفاع و اشغالگران تروریست را از اقدام بزدلانه خود پشیمان خواهد کرد.[۱۰۱]
  • سپاه پاسداران در اطلاعیه شماره ۲ اعلام کرد: «بی‌تردید جنایت رژیم صهیونیستی با پاسخ سخت و دردناک جبهه مقتدر و عظیم مقاومت به‌ویژه ایران اسلامی مواجه و برکات مجاهدت‌های «شهید القدس» دکتر اسماعیل هنیه در دفاع از آرمان و حقوق ملت فلسطین یاری‌بخش آنان خواهد بود.»[۱۰۲]
  • امیر سعید ایروانی، سفیر ایران در سازمان ملل متحد، از شورای امنیت خواست تا اسرائیل را محکوم کند و گفت که ایران حق دارد در دفاع از خود به این کشتار پاسخ دهد که او آن را بخشی از «الگوی چندین دهه اسرائیل» توصیف کرد. تروریسم و خرابکاری که فلسطینی‌ها و دیگر حامیان آرمان فلسطین را در سراسر منطقه و فراتر از آن هدف قرار می‌دهد. او همچنین ایالات متحده را به مسئولیت این ترور متهم کرد.[۹۴]
  • در پی این حادثه، دولت ایران سه روز عزای عمومی در کشور اعلام کرد.[۱۰۳]
  • پرچم قرمز بر فراز مسجد جمکران در قم به اهتزاز درآمد و برج میلاد تهران در یک شب به رنگ قرمز روشن شد.[۱] بنر بزرگی در میدان فلسطین تهران نصب شد که پرتره ای از هنیه در کنار قبه‌الصخره را نشان می‌داد و پیامی به فارسی و عبری روی آن نوشته شده بود: «منتظر مجازات سخت باشید».[۱۰۴]
اپوزیسیون ایران
  • رضا پهلوی در بیانیه‌ای نوشت که اسماعیل هنیه «اساساً هرگز نباید قدم به خاک ایران می‌گذاشت و حضور او در ایران، توهینی به کشور و ملت ما بود.»[۱۰۵]
  • حامد اسماعیلیون در واکنش به کشته‌شدن هنیه نوشت: «او تروریستی بین‌المللی بود که به مهمان تروریست‌ها آمده بود اما نتوانست به سلامت آغوش حامیان خود را ترک کند. او فرسنگ‌ها دور از فاجعه در ناز و نعمت زندگی می‌کرد و دستش به خون بی‌گناهان بسیاری از جمله هموطنان فلسطینی خودش آلوده بود.»[۱۰۶]

اسرائیل

  • نیروهای دفاعی اسرائیل به سی‌ان‌ان گفتند که «به گزارش‌های رسانه‌های خارجی پاسخ نمی‌دهند».[۱۰۷] ارتش اسرائیل دستورالعمل‌های امنیتی جدیدی برای غیرنظامیان منتشر نکرد.[۷]
  • آمیهای الیاهو، وزیر میراث فرهنگی، ترور را ستود و گفت که این ترور «جهان را کمی بهتر می‌کند»[۱۰۸][۱۰۹] و اینکه کشتن او «راه درست پاک کردن دنیا از این پلیدی است.»[۱۱۰][۱۱۱]
  • ایدی کوهن، روزنامه‌نگار اسرائیلی در توییتی طعنه‌آمیز به زبان عربی نوشت «مردی جز نتانیاهو نیست، شمشیری جز اف-۳۵ نیست» که به حدیثی معروف در رابطه با علی ابن ابی‌طالب اشاره دارد.[۱۱۲] وی در توییتی دیگر نوشت «آیا فهمیدید که چه کسی هلی‌کوپتر را هدف قرار داد؟ همین که بفهمید کفایت می‌کند.»[۱۱۳][۱۱۴]
  • وزیر دفاع یوآو گالانت خطاب به سربازان در یک باتری دفاع هوایی موشکی ختس گفت: «ما جنگ نمی‌خواهیم؛ اما برای همه احتمالات آماده می‌شویم».[۱۱۵]
  • اسرائیل تدابیر امنیتی را در نمایندگی‌های دیپلماتیک و اماکن یهودی خود در سرتاسر جهان افزایش داد.[۱۱۶] امنیت نمایندگان اسرائیل در بازی‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۴ به‌دلیل ترس از حملات احتمالی افزایش یافت.[۱۱۷]

بین‌المللی

شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۳۱ ژوئیه در پی این ترور یک جلسه اضطراری برگزار کرد که در آن چین، روسیه و الجزایر کشتن هنیه را محکوم کردند. آمریکا، بریتانیا و فرانسه در خصوص حمایت ایران از بازیگران «بی‌ثبات کننده» در خاورمیانه بحث کردند، در حالی که ژاپن در خصوص یک جنگ تمام عیار در منطقه ابراز نگرانی کرد.[۹۴] یکی از سخنگویان آنتونیو گوترش حملات اسرائیل به تهران و در بیروت علیه فؤاد شکر را یک «تشدید کردن خطرناک [تنش‌ها]» خواند.[۱۱۸] نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی، جوزپ بورل، گفت این بلوک «اعدام‌های فراقانونی» را محکوم می‌کند، و اضافه کرد «هیچ کشوری، یا ملتی از بالا گرفتن بیشتر [تنش‌ها] در خاورمیانه سود نمی‌برد.»[۱۱۹]

  • مصر وزارت امور خارجه مصر گفت ترور هنیه نشان می‌دهد اسرائیل هیچ قصد سیاسی ای برای یک آتش‌بس ندارد.[۱۲۰]
  • اردن وزارت امور خارجه اردن این کشتار را محکوم کرد و به ملت فلسطین و بستگان کشته شدگان در این حمله تسلیت گفت.[۱۲۱]
  • عراق حکومت عراق قویاً این عملیات «تجاوزکارانه» را محکوم کرد و آن را نقض قوانین بین‌الملل و یک تهدید خواند.[۱۲۲]
  • عمان عمان نیز این ترور را «نقض آشکار قوانین بین‌الملل» خواند.[۱۲۳]
  • طالبان ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی حکومت اداره شده از سوی طالبان افغانستان هنیه را یک «رهبر باهوش و توانمند» خواند که فداکاری‌های قابل توجهی کرده. او اظهار داشت که امارت اسلامی دفاع از حماس را وظیفه اسلامی و انسانی خود می‌داند.[۱۲۴]
  • قطر قطر که هنیه پیشتر در آن اقامت داشت این ترور را محکوم کرد و آن را «جنایتی شنیع، یک تشدید خطرناک [تنش‌ها]، و یک نقض آشکار حقوق بین‌الملل و بشردوستانه» خواند.[۱۲۵] نخست‌وزیر آن محمد بن عبدالرحمن آل ثانی اذعان کرد «میانجیگری چگونه می‌تواند موفق شود وقتی یکی از طرفین مذاکره کننده طرف دیگر را ترور می‌کند؟»[۱۲۶][۱۲۷]
  • حزب‌الله لبنان حزب‌الله لبنان روز چهارشنبه پس از کشته شدن اسماعیل هنیه، رهبر حماس در شبانه روز در تهران، پایتخت ایران، تسلیت خود را صادر کرد.[۱۲۸]
  • یمن محمد علی الحوثی، رهبر کمیته عالی انقلاب حوثی، این حمله را محکوم کرد و آن را «جنایت تروریستی شنیع و نقض آشکار قوانین و ارزش‌های آرمانی» خواند.[۱۲۹] مسلمانان نماز میت غیابی برای هنیه در صنعا اقامه کردند.[۱۳۰]
  • صحرای غربی جبهه پولیساریو در صحرای غربی این حمله را محکوم کرد.[۱۳۱]
  • موریتانی در موریتانی، دو تظاهرات گسترده در مقابل سفارت ایالات متحده و مسجد جامع در نواکشوت برگزار شد. معترضان این حمله را محکوم کردند و خواستار اخراج سفیر ایالات متحده در پاسخ به این حمله و حمایت مستمر ایالات متحده از اسرائیل در جنگ اسرائیل و حماس شدند.[۱۳۲][۱۳۳]
  • اندونزی در اندونزی رئیس‌جمهور جوکو ویدودو این ترور را خشونت سیاسی خواند و از بسیاری از افراد خواست آن را محکوم کنند.[۱۳۴][۱۳۵] وزارت امور خارجه اندونزی نیز این ترور را محکوم و آن را باعث بی‌ثباتی بیشتر در منطقه خواند.[۱۳۶] مسلمانان برای هنیه در مسجد استقلال، جاکارتا دعا کردند.[۱۳۰]
  • مالزی حکومت مالزی این ترور را محکوم کرد و خواستار گفتگو شد.[۱۳۷] نخست‌وزیر سابق مهاتیر محمد سوگوار ترور هنیه شد و اظهار داشت «آنها ممکن است آقای هنیه را بکشند ولی ایده‌های او و آنچه او به آن باور داشت را نمی‌توانند بکشند».[۱۳۸]
  • پاکستان نخست‌وزیر پاکستان شهباز شریف ترور را «اقدامی وحشیانه» خواند که قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند. او بعداً اعلام کرد که ۲ اوت روز عزای عمومی برای هنیه خواهد بود.[۱۳۹] شهباز و دیگر مقامات دولتی به‌صورت غیابی برای هنیه در خانه پارلمان اسلام آباد، نماز میت اقامه کردند. رئیس جماعت اسلامی پاکستان، حافظ نعیم الرحمن نیز به‌طور جداگانه نماز میت غیابی برای هنیه را اقامه کرد.[۱۳۰][۱۴۰] دولت پاکستان این ترور را محکوم کرد و نسبت به «ماجراجویی اسرائیل در منطقه» هشدار داد.[۱۴۱]
  • ترکیه رئیس‌جمهور ترکیه، رجب طیب اردوغان، کشتار همپیمان و «برادر» اش هنیه را محکوم کرد و اظهار داشت این حمله به منظور اخلال در جنبش فلسطینی صورت گرفته و «بربریت صهیونیستی به اهداف خود دست نخواهد یافت.»[۱۴۲] وزارت امور خارجه ترکیه این ترور «نفرت‌انگیز» را محکوم کرد و اعلام کرد حکومت نخست‌وزیر بنیامین نتانیاهو «هیچ قصدی برای دستیابی به صلح ندارد».[۱۴۳] ۲ اوت در ترکیه روز عزای عمومی برای هنیه اعلام شد.[۱۴۴] معاون سفیر ترکیه در اسرائیل پس از آن که پرچم ترکیه در سفارت این کشور در تل‌آویو برای هنیه به‌حالت نیمه افراشته در آمد، توسط وزارت خارجه اسرائیل احضار شد.[۱۴۵] مردم در نماز میت غیابی هنیه در مسجد جامع ایا صوفیه در استانبول شرکت کردند.[۱۳۰]
  • ایالات متحده آمریکا در آمریکا، یکی از سخنگویان کاخ سفید اذعان کرد که گزارش‌هایی از مرگ هنیه را دیده‌اند، اما از ارائه هرگونه اظهارنظر فوری خودداری کرد.[۱۴۶] وزیر دفاع لوید آستین گفت فکر نمی‌کند یک جنگ گسترده‌تر در خاورمیانه اجتناب ناپذیر است و اضافه کرد این به شیوه دیپلماتیک حل و فصل خواهد شد و آمریکا در صورت حمله به اسرائیل به آن یاری خواهد کرد،[۹۶] و مجدداً به «تعهد خدشه ناپذیر» نسبت به امنیت اسرائیل تأکید کرد.[۱۴۷] رئیس‌جمهور جو بایدن گفت که ترور هنیه به مذاکرات برای آتش‌بس در نوار غزه کمکی نمی‌کند.[۱۴۸]
  • آلمان حکومت آلمان خواهان «خویشتنداری حداکثری» و تنش زدایی شد.[۱۴۹]
  • چین لین جیان سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری خلق چین این ترور را محکوم کرد و گفت دولت او «عمیقاً نسبت به این که این حادثه منجر به بی‌ثباتی بیشتر در وضعیت منطقه شود نگران است.».[۱۵۰]
  • روسیه میخاییل بوگدانوف قائم‌مقام وزیر امور خارجه روسیه آن را «یک قتل سیاسی غیرقابل پذیرش» خواند.[۱۵۱] دمیتری پسکوف سخنگوی کرملین مسکو «قویاً» این کشتار که فرایند صلح در سراسر منطقه را تضعیف می‌کند را محکوم کرد.[۱۵۲]
  • سری‌لانکا رانیل ویکرماسینگه، رئیس‌جمهور سری لانکا این ترور را محکوم کرد.[۱۵۳]
  • هلند خیرت ویلدرس سیاستمدار راست تندروی هلندی این ترور را تحسین کرد و نوشت: «شرش کم!»[۱۵۴]
  • مالدیو دولت مالدیو این ترور را محکوم کرد و از همه کشورها خواست تا «برای یافتن راه‌حلی فوری و پایدار برای بحران غزه با یکدیگر همکاری کنند».[۱۵۵]
  • مراکش در مراکش، هزاران نفر در رباط با در دست داشتن پرتره‌های هنیه و برافراشتن پرچم‌های فلسطین در حالی که پرچم‌های اسرائیل را آتش زده بودند، تظاهرات کردند.[۱۵۶]
  • فرانسه امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، از هر دو طرف خواست از خود خویشتنداری نشان دهند.[۱۵۷]

رسانه‌ها و تحلیلگران

  • منابع متعددی این ترور را ناقض حقوق بین‌الملل و حقوق بین‌الملل بشردوستانه دانستند.[۱۵۸][۱۵۹]
  • پیتر ریکتس مشاور سابق امنیت ملی بریتانیا، در بی‌بی‌سی این ترور را «نمایشی قوی از قابلیت اسرائیل به دسترسی به سرتاسر منطقه» خواند.[۱۶۰]
  • سی‌ان‌ان خاطرنشان کرد که کشتن هنیه «ضربه مهمی» برای حماس بود که «در زمان سختی برای خاورمیانه» رخ داد و افزود که «آینده مذاکرات اسرائیل و حماس را نیز زیر سؤال می‌برد».[۱۶۱]
  • نیک پاتون والش در مقاله‌ای که برای سی‌ان‌ان نوشت، این قتل را تحقیرآمیز برای ایران و احتمالاً برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توصیف کرد که احتمالاً مسئول حفاظت از هنیه بوده است. وی خاطرنشان کرد که ترور دو شخصیت ارشد در گروه‌های مورد حمایت ایران، حزب‌الله و حماس، در عرض چند ساعت، حاکمیت ایران و تصویر آن به عنوان یک قدرت منطقه‌ای که قادر به محافظت از متحدانش است را به چالش می‌کشد و سؤالاتی را در مورد پاسخ احتمالی آن ایجاد می‌کند.[۱۶۲]
  • جروزالم پست مرگ هنیه را شکستی بزرگ برای «تروریسم مورد حمایت ایران» توصیف کرد و افزود: «در حالی که برخی، ترور رهبر تروریست حماس را تشدید تنش می‌دانستند ولی واقعیت این است که مرگ او مقدار کمی عدالت به ازای جنایات ۷ اکتبر است.»[۱۶۳]
  • آوی ایساچاروف، در مقاله‌ای برای یدیعوت اخرونوت، نوشت که انتظار می‌رود ترور هنیه واکنشی را از سوی ایران به دنبال داشته باشد، که ممکن است اقدامات خود را با توجه به پیامدهای احتمالی بر برنامه هسته ای خود به دقت بررسی کند. ایساچاروف معتقد است که حماس همچنان از شکست‌های قابل توجهی رنج می‌برد.[۱۶۴]
  • ال پائیس خاطرنشان کرد که اسرائیل ایران را مسئول بی‌ثباتی در خاورمیانه می‌داند. از آنجایی که تهران از اقتصادی، نظامی و استراتژی حماس، حزب‌الله و حوثی‌ها حمایت می‌کند، این ترور پیام مضاعف اقدام علیه حماس و به علاوه انجام آن در ایران را می‌دهد.[۱۶۵]
  • ایران اینترنشنال این ترور را در مقایسه با دیگر ترورها از این جهت منحصر به فرد تلقی کرد چرا که اسرائیل علاوه بر هنیه «حیثیت دستگاه امنیتی جمهوری اسلامی» را نشان کرده بود.[۱۷]
  • نیویورک تایمز ترور را تحقیر تکان‌دهنده‌ای برای رهبری ایران توصیف کرد و گفت: «این ترور نه تنها یک فروپاشی اطلاعاتی و امنیتی بود، نه تنها یک شکست در محافظت از یک متحد کلیدی و نه مدرکی دال بر ناتوانی در مهار نفوذ به موساد و نه یک ضربه تحقیرآمیز، و شاید مهم‌تر از آن، این بود که اگر اسرائیل می‌توانست چنین مهمان مهمی را هدف قرار دهد، در روزی که پایتخت تحت تدابیر شدید امنیتی بود. حمله را در یک مجتمع بسیار امن مجهز به پنجره‌های ضد گلوله، پدافند هوایی و رادار انجام دهید، آنگاه هیچ‌کس واقعاً در امان نبود.»[۴۹]
  • علی واعظ، مدیر ایران برای گروه بین‌المللی بحران، یک اندیشکده غیرانتفاعی برای تحقیقات و پیشگیری از درگیری، گفت: «این تصور که ایران نه می‌تواند از میهن خود محافظت کند و نه از متحدان کلیدی‌اش می‌تواند برای رژیم ایران کشنده باشد، زیرا اساساً به دشمنانش سیگنال می‌دهد که اگر نتوانند جمهوری اسلامی را سرنگون کنند، می‌توانند سر آن را از تن جدا کنند.»[۴۹]

سانسور در فضای مجازی

پست فیس‌بوک انور ابراهیم، نخست‌وزیر مالزی در رابطه با ترور توسط متا پلتفرمز، مالک فیس‌بوک حذف شد و او را بر آن داشت تا این شرکت رسانه‌های اجتماعی را به «بزدلی» متهم کند. وزیر ارتباطات، فهمی فاضل، از متا در مورد این حذف توضیح خواست.[۱۶۶][۱۶۷] پس از آن، ترکیه دسترسی به اینستاگرام را مسدود کرد و مدیر ارتباطات ریاست جمهوری، فخرالدین آلتون، آن را به «سانسور» پست‌های سوگواری مرگ هنیه و سایر پست‌های مرتبط با حماس بدون دلیل مناسب متهم کرد.[۱۶۸]

مراسم خاکسپاری

برگزاری نماز میت بر جنازه هنیه در دانشگاه تهران به امامت سید علی خامنه‌ای

در ۱۱ مرداد ۱۴۰۳، سید علی خامنه‌ای به همراه رهبران حماس و جهاد اسلامی، مسعود پزشکیان و دیگر مقامات ایرانی و در حضور جمع زیادی از هواداران حکومت، در دانشگاه تهران بر پیکر هنیه و محافظش نماز میت خواند.[۱۶۹][۱۷۰] دو تن از پسران هنیه در این مراسم حضور داشتند[۱۷۱] و در حاشیه مراسم با سید علی خامنه‌ای صحبت کردند.[۱۷۲] بعد از نماز، مراسم تشییع با حضور مردم انجام شد. مردم لباس‌های سیاه پوشیده بودند و در دستان آنها پرچم‌های فلسطین، حزب‌الله لبنان و حماس و پوسترهای هنیه دیده می‌شد. بسیاری از مردم هنگام عبور از کنار تابوت‌ها گل پرتاب می‌کردند.[۱۷۳][۱۷۴] از آنجا، اجساد هنیه و محافظش با یک موکب پنج کیلومتری به میدان آزادی منتقل شدند.[۱۷۵]

بعد از تشییع در ایران، پیکر وی و همراهش برای تدفین به قطر منتقل شد.[۱۷۶] محمدرضا عارف، معاون اول ریاست جمهوری در راس هیاتی در این مراسم حاضر شد.[۱۷۷] بقایای هنیه برای مراسمی در مسجد امام محمد بن عبدالوهاب به دوحه برده و سپس در ۲ اوت در لوسیل به خاک سپرده شد.[۱۷۸] شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر، جودت یلماز معاون رئیس‌جمهور ترکیه، هاکان فیدان وزیر امور خارجه ترکیه و خلیل الحیه از اعضای دفتر سیاسی حماس در این مراسم در قطر شرکت کردند. هیئت‌های دیپلماتیک از پاکستان و مالزی و همچنین نمایندگانی از فتح و جهاد اسلامی فلسطین نیز حضور داشتند.[۱۷۹][۱۸۰][۱۸۱]

یادداشت‌ها

منابع

  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ «اطلاعیه شماره ۳ سپاه پاسداران/ جزئیات دیگری از به شهادت رساندن اسماعیل هنیه». ایسنا. ۲۰۲۴-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  2. "Israel war on Gaza updates: Fears of escalation grow after Haniyeh killing". Al Jazeera.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ Sewell, Abby (31 July 2024). "Hamas leader Ismail Haniyeh is killed in Iran by an alleged Israeli strike, threatening escalation". آسوشیتد پرس. Retrieved 31 July 2024.
  4. «خاص | ممثل حماس فی إیران یکشف تفاصیل اللحظات الأخیرة من حیاة هنیة». العربی الجدید (به عربی). ۲ اوت ۲۰۲۴.
  5. Sewell, Abby (30 July 2024). "Hamas says its leader Ismail Haniyeh was assassinated in Tehran by an Israeli airstrike" (به انگلیسی). Associated Press. Retrieved 31 July 2024.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «سپاه پاسداران فرضیه «نفوذ داخلی» در ترور هنیه را تقویت کرد». persian.aawsat.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۷.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ Al-Mughrabi, Nidal; Hafezi, Parisa (2024-07-31). "Hamas chief Ismail Haniyeh killed in Iran, Hamas says". رویترز. Retrieved 2024-08-02.
  8. Aggarwal, Mithil (31 July 2024). "Hamas chief Ismail Haniyeh killed in Israeli airstrike in Iran, Hamas says". www.nbcnews.com (به انگلیسی). Retrieved 31 July 2024.
  9. "Iran says Hamas leader Ismail Haniyeh was assassinated in Tehran". AP News (به انگلیسی). 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ Fassihi, Farnaz; Bergman, Ronen (31 July 2024). "Iran Says Haniyeh, a Top Hamas Leader, Was Killed". The New York Times. Retrieved 30 July 2024.
  11. «دیدار اسماعیل هنیه با رهبر انقلاب+عکس». تابناک. ۹ مرداد ۱۴۰۳. دریافت‌شده در ۱۰ مرداد ۱۴۰۳.
  12. Jeong, Andrew (31 July 2024). "Iran's Islamic Revolutionary Guard Corps said the cause of Ismail Haniyeh's death is under investigation and that the results would be announced later in the day, Iranian state media reported". The Washington Post. Retrieved 30 July 2024.
  13. ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ ۱۳٫۲ ۱۳٫۳ ۱۳٫۴ ۱۳٫۵ ۱۳٫۶ Bergman, Ronen; Mazzetti, Mark; Fassihi, Farnaz (1 August 2024). "Bomb Smuggled Into Tehran Guesthouse Months Ago Killed Hamas Leader". نیویورک تایمز (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 1 August 2024.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ "Israel-Gaza war: Hamas leader Ismail Haniyeh says three sons killed in air strike". BBC News (به انگلیسی). 10 April 2024. Retrieved 31 July 2024.
  15. ۱۵٫۰ ۱۵٫۱ ۱۵٫۲ ۱۵٫۳ Jones, Rory (31 July 2024). "Hamas Political Leader Ismail Haniyeh Killed in Iran". The Wall Street Journal.
  16. Bergman، Ronen؛ Mazzetti، Mark؛ Fassihi، Farnaz (۲۰۲۴-۰۸-۰۱). «Bomb Smuggled Into Tehran Guesthouse Months Ago Killed Hamas Leader» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ «هنیه در آغوش مرگ؛ «امنیتی» که دیگر وجود ندارد». ایران اینترنشنال. ۲۰۲۴-۰۷-۳۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۷-۳۱.
  18. https://www.aljazeera.com/news/liveblog/2024/7/31/israels-war-on-gaza-live-israel-hits-beirut-in-assassination-operation?update=3083430
  19. "Hamas's political chief Ismail Haniyeh assassinated in Iran". Al Jazeera. 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ Makoii, Akhtar; Confino, Jotam; Zagon, Chanel; Cleave, Iona (31 July 2024). "Israel-Hamas war latest: Hamas political leader Ismail Haniyeh assassinated in Iran". The Telegraph. ISSN 0307-1235. Retrieved 31 July 2024.
  21. Rothwell, James; Shamalakh, Siham (8 October 2023). "Ismael Haniyeh profile: Hamas leader who cheered Oct 7 and led ceasefire negotiations". The Telegraph. ISSN 0307-1235. Retrieved 31 July 2024.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Lubell, Maayan; Al-Mughrabi, Nidal; Awad, Ammar (7 October 2023). "Israel vows 'mighty vengeance' after surprise attack". Reuters. Archived from the original on 8 October 2023. Retrieved 30 December 2023.
  23. "Hamas leader Haniyeh: Battle 'will spread to West Bank, Jerusalem'". Arab News. Retuers, Associated Press. 8 October 2023. Archived from the original on 15 November 2023. Retrieved 15 November 2023.
  24. "Hamas leader Haniyeh says Israel can't provide protection for Arab countries". Reuters. 7 October 2023. Archived from the original on 15 November 2023. Retrieved 15 November 2023.
  25. ۲۵٫۰ ۲۵٫۱ "Ismael Haniyeh was killed by explosive device planted months ago, sources tell 'Post'". The Jerusalem Post | JPost.com (به انگلیسی). 2024-08-01. Retrieved 2024-08-01.
  26. Fassihi, Farnaz; Rasgon, Adam; Bergman, Ronen (30 July 2024). "Hamas Leader Is Killed in Iran During Visit". The New York Times. ISSN 0362-4331. Retrieved 31 July 2024.
  27. Graeme Baker; Raffi Berg (2 January 2024). "Hamas deputy leader Saleh al-Arouri killed in Beirut blast". BBC. Retrieved 31 July 2024.
  28. Tanno, Sophie (14 July 2024). "Israeli military says it killed Hamas chief Mohammed Deif in Gaza last month". CNN. Retrieved 1 August 2024.
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ "Palestinian President Abbas 'strongly condemns' killing of Hamas chief Haniyeh". al-Arabiya. 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  30. ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ "تعرف علی المرافق الذی استشهد مع هنیة.. من وسیم جمال أبو شعبان؟" [Who was Wassim Abu Shaaban?]. الجزیره (شبکه خبری) (به عربی). Retrieved 1 August 2024.
  31. Aggarwal, Mithil (31 July 2024). "Hamas chief Ismail Haniyeh killed in Israeli airstrike in Iran, Hamas says". NBC. Retrieved 31 July 2024.
  32. "Haniye Kim Öldürdü? Mossad Ajanı Amit Nakesh Kimdir? Amit Nakesh Kimdir?". Akdeniz Gerçek Gazetesi (به ترکی استانبولی). Retrieved 1 August 2024.
  33. "Mossad Ajanı Amit Nakesh Kimdir? İsmail Haniye'nin Suikastını Kim Yaptı?". Uşak Olay (به ترکی استانبولی). Retrieved 1 August 2024.
  34. "Lahav Harkov X account". X. Retrieved 1 August 2024.
  35. خلیل الحیة: من سیخلف القائد إسماعیل هنیة سیسیر علی نفس الدرب. AlJazeera Arabic قناة الجزیرة. 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024 – via YouTube.
  36. "Wasim Abu Shaaban: Dedicated bodyguard and commander killed alongside Hamas leader Ismail Haniyeh". خبرگزاری آناتولی. 2024-08-01. Retrieved 1 August 2024.
  37. Halabi, Einav (2024-08-01). "Tied to deadly 2014 raid against Israeli soldiers: Haniyeh bodyguard who died beside him". وای‌نت. Retrieved 1 August 2024.
  38. "Hamas says leader killed in Israel strike in Iran". France 24. 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  39. ۳۹٫۰ ۳۹٫۱ ۳۹٫۲ "Inside story: The assassination of a Hamas leader in Tehran". Amwaj.media. Retrieved 31 July 2024.
  40. "Iran vows revenge after Hamas leader assassinated in Tehran". BBC. 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  41. «سپاه پاسداران: ترور هنیه با شلیک پرتابه کوتاه‌برد با سر جنگی انجام شد». BBC News فارسی. ۲۰۲۴-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  42. اقامت%20میهمانان»%20انجام%20شده%20است. سپاه: ترور هنیه با شلیک پرتابه کوتاه‌برد با سر جنگی انجام شد، بی‌بی‌سی فارسی
  43. ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ "Iran says Hamas leader killed from close range". BBC. 3 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  44. "القناة 12 الإسرائیلیة: الصاروخ الذی استهدف هنیة انطلق من داخل إیران". Al Arabiya (به عربی). Retrieved 31 July 2024.
  45. "Did Haniyeh's own bodyguards help assassinate him?". israelhayom.com. Retrieved 31 July 2024.
  46. "Planted bomb, remote control and AI: How the Mossad killed Hamas' leader in Iran". Axios. 1 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  47. "در ترور اسماعیل هنیه نه از عامل انسانی و کاشت بمب، بلکه از فناوری‌های جدید تروریستی استفاده شده". اعتمادآنلاین. 4 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 4 August 2024.
  48. "Mossad hired Iranian agents to plant bombs in Haniyeh's residence". The Telegraph. 2 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  49. ۴۹٫۰ ۴۹٫۱ ۴۹٫۲ Fassihi, Farnaz (2024-08-03). "Iran Arrests Dozens in Search for Suspects in Killing of Hamas Leader". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Archived from the original on 2024-08-03. Retrieved 2024-08-03.
  50. "Hamas names mastermind of Oct 7 attacks Yahya Sinwar as new political leader". France 24. 6 August 2024. Archived from the original on 7 August 2024. Retrieved 7 August 2024.
  51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ Fassihi, Farnaz. "Iran's Leader Orders Attack on Israel for Haniyeh Killing, Officials Say". The New York Times. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  52. Osborne, Samuel (1 August 2024). "Netanyahu says Israel's aggressors face 'heavy price' - as Hamas warns of 'major repercussions' after political leader's killing".
  53. https://www.etemadonline.com/بخش-سیاسی-9/669577-کیهان-شریعتمداری-پاسخ-ترور-اسماعیل-هنیه
  54. "Hezbollah will respond 'whatever the consequences', says leader". www.bbc.com. Archived from the original on 7 August 2024. Retrieved 7 August 2024.
  55. "Iranian president Pezeshkian asks supreme leader to refrain from attacking Israel - report". The Jerusalem Post (به انگلیسی). 2024-08-07. Archived from the original on 8 August 2024. Retrieved 2024-08-08.
  56. Gordon, Michael R. (2024-08-08). "U.S. Warns Iran of 'Serious Risk' if It Conducts Major Attack on Israel". The Wall Street Journal.
  57. "Russia said to be delivering advanced air defenses to Iran as Tehran touts ties | The Times of Israel". The Times of Israel. Archived from the original on 7 August 2024. Retrieved 7 August 2024.
  58. Pacchiani, Gianluca (31 July 2024). "Hamas claims morning's shooting attack, vows to carry out more assaults in Hebron area". Times of Israel.
  59. Nicholls, Catherine (2024-08-04). "Two people killed in stabbing attack in Israeli city of Holon". CNN (به انگلیسی). Archived from the original on 6 August 2024. Retrieved 2024-08-06.
  60. "Russia's Shoigu in Iran to signal support, urge restraint against Israel". Al-Monitor.
  61. "Top Jordanian diplomat makes rare visit to Iran as fears of wider regional war soar". PBS. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  62. "Top US general reportedly to visit Israel Monday to finalize defense plan against Iran | The Times of Israel". The Times of Israel. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  63. ۶۳٫۰ ۶۳٫۱ Schmitt, Eric; Cooper, Helene. "U.S. To Send More Combat Aircraft and Warships to Middle East, Officials Say". The New York Times. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  64. ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ "US Deploys F-22 Raptor Squadron To Middle East Amid Threats From Iran & Proxies – Hamas, Houthis, Hezbollah". Eurasian Times. 3 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 4 August 2024.
  65. "U.S. deploys 12 warships in Middle East amid rising tensions". Ahram Online. The Washington Post. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  66. "US deploys 12 warships to Middle East". Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  67. "As more foreign airlines nix flights, Israeli official says airspace 'absolutely safe'". تایمز آو ایزرائل. August 1, 2024.
  68. "Italy's ITA Airways suspends flights to and from Tel Aviv". Al Jazeera. 2 August 2024.
  69. "France tells nationals visiting Iran to leave 'as soon as possible'". Alarabiya News (به انگلیسی). 2 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  70. Cecil, Nicholas (2 August 2024). "France tells its citizens to leave Iran as Middle East tensions soar". Evening Standard (به انگلیسی). Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  71. "Biden holding security talks as tensions heighten in Middle East". Voice of America. 5 August 2024. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  72. "U.K. and U.S. Encourage Citizens to Leave Lebanon as Soon as Possible - Israel News - Haaretz.com". Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 4 August 2024.
  73. Rachwani, Mostafa; reporter, Mostafa Rachwani Community affairs (2 August 2024). "Leave Lebanon, the Australian government has urged its citizens, but some are determined to get in". The Guardian. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 4 August 2024.
  74. "'Leave now': Travel warning for New Zealanders in Lebanon". 1News. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 4 August 2024.
  75. "U.S. Crude oil falls 2% as economic worries outweigh Middle East escalation". سی‌ان‌بی‌سی.
  76. "تنش ایران و اسرائیل؛ ریزش شدید شاخص بورس اوراق بهادار تهران". Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  77. فردا, رادیو. "خروج هنگفت پول از بورس ایران و افت ارزش ریال". رادیو فردا. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  78. "Israeli hacktivist group claims it took down Iran's internet". The Register. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  79. "Israeli airports targeted in cyberattack: Report". IRNA English. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  80. https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/iran-warns-airlines-of-potential-gps-disruptions-over-the-country/
  81. "GPS Jamming Reported in Tel Aviv and Central Israel, Echoing Eve of April's Iran Attack - Israel News - Haaretz.com". Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  82. "Shin Bet said to prepare bunker for Netanyahu, senior leadership amid Iranian threat". The Times of Israel. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  83. "Israel calls for 'quick transition to offense' in case of Iranian attack". www.aa.com.tr.
  84. "Secretary Blinken's Call with the G7 Foreign Ministers". www.state.gov. 4 August 2024. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  85. "Iran and Hezbollah attack on Israel imminent, Blinken tells G7: Report". Al Jazzera. 5 August 2024. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  86. Lazaroff, Tovah (5 August 2024). "Iran has decided to attack Israel, Foreign Minister Katz says". Jerusalem Post. Archived from the original on 5 August 2024. Retrieved 5 August 2024.
  87. https://www.jns.org/iran-tells-airlines-to-steer-clear-of-tehran-airspace-for-three-hours-on-aug-8/
  88. Brook, Tom Vanden. "Iran prepping attack on Israel in response to Hamas leader assassination in Tehran". USA TODAY. Archived from the original on 8 August 2024. Retrieved 8 August 2024.
  89. Livingstone, Helen (31 July 2024). "Middle East crisis: Hamas says leader Ismail Haniyeh killed in Iran – latest updates". The Guardian. Retrieved 31 July 2024.
  90. "إسرائیل تغتال هنیة فی طهران". وکالة معا الاخباریة (به عربی). 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  91. "Reactions to the killing of Hamas's Ismail Haniyeh". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-31.
  92. "Mahmoud Abbas condemns killing of Haniyeh, calls on Palestinians to unite". Al Jazeera. 31 July 2024.
  93. https://www.mehrnews.com/news/6181419/ترور-بزدلانه-اسماعیل-هنیه-در-تهران
  94. ۹۴٫۰ ۹۴٫۱ ۹۴٫۲ "UN Security Council members fear all-out war after Haniyeh killing in Iran". Al Jazeera. 1 August 2024.
  95. "Israel is a 'rogue state', wants to destabilise the region: ex-PLO leader". Al Jazeera. 1 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  96. ۹۶٫۰ ۹۶٫۱ Halabi, Einav (31 July 2024). "Assassination of Haniyeh called 'cowardly,' aimed at Iran'". Ynetnews. Retrieved 31 July 2024.
  97. "Al-Aqsa imam arrested after calling Haniyeh a "martyr" in Jerusalem". L'Orient Today (به انگلیسی). Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  98. "Killings of Hamas leader in Iran and Hezbollah commander in Beirut fuel fears that Israel-Gaza war will spread". CBS News. 30 July 2024. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  99. "Iran's Khamenei orders attack on Israel as revenge for Haniyeh elimination – report". The Jerusalem Post. 31 July 2024. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  100. "Iran's Foreign Ministry says Haniyeh's 'blood will never be wasted'". Al Jazeera. 31 July 2024.
  101. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/05/10/3131486/واکنش-پزشکیان-به-ترور-هنیه-تروریست-ها-را-پشیمان-می-کنیم
  102. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/05/10/3131610/اطلاعیه-2-سپاه-صهیونیستها-با-پاسخ-سخت-ایران-مواجه-می-شوند
  103. https://www.tasnimnews.com/fa/news/1403/05/10/3131629/اعلام-3-روز-عزای-عمومی-در-ایران-برای-شهادت-اسماعیل-هنیه
  104. "Iran and allies weigh retaliation after strikes in Tehran and Beirut" (به انگلیسی). 1 August 2024. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  105. شاهزاده رضا پهلوی: حذف هنیه نشان‌دهنده میزان نفوذپذیری جمهوری اسلامی است، ایران اینترنشنال
  106. حامد اسماعیلیون: دست هنیه به خون بیگناهان بسیاری آلوده بود، ایران اینترنشنال
  107. Salman, Abeer (31 July 2024). "Israeli military declines to comment on death of Hamas political leader". CNN. Retrieved 30 July 2024.
  108. "Israeli government minister celebrates Hamas chief's assassination". Al Jazeera. 31 July 2024.
  109. "Reactions to the killing of Hamas's Ismail Haniyeh". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2024-07-31.
  110. "Israeli minister celebrates killing of Haniyeh: 'The right way to clean the world from this filth'". The Times of Israel. 31 July 2024. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  111. Qassam Muaddi, Israel assassinates head of Hamas political bureau amid regional escalation بایگانی‌شده در ۴ اوت ۲۰۲۴ توسط Wayback Machine Mondoweiss 31 July 2024.
  112. «توییت طعنه آمیز ایدی کوهن با اشاره به حدیث مورد علاقه شیعیان!». بالاترین. ۲۰۲۴-۰۸-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  113. «Threads». www.threads.net. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  114. «ادعای جنجالی ایدی کوهن اسرائیلی دربارهٔ سقوط بالگرد رئیسی». تجارت نیوز. ۲۰۲۴-۰۸-۰۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۸-۰۳.
  115. Fabian, Emanuel (31 July 2024). "Gallant: 'We don't want war, but we are preparing for all possibilities'". Times of Israel. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  116. "Israel said stepping up security at diplomatic missions, Jewish sites around the world". The Times of Israel. 31 July 2024. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  117. Zenziper, Nadav (31 July 2024). "Following assassinations, security of Israel's Olympic delegation increased". Ynetnews. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  118. "Calls for revenge at Iran funeral for Hamas chief Haniyeh". France 24. 1 August 2024.
  119. "En direct, mort du leader du Hamas, Ismaïl Haniyeh, à Téhéran: réunion d'urgence du Conseil de sécurité de l'ONU mercredi ; l'UE appelle à «la plus grande retenue»". لو موند (به فرانسوی). Retrieved 31 July 2024.
  120. "Egypt says Israeli escalation indicates no political will for ceasefire". Al Jazeera. 31 July 2024.
  121. "Jordan condemns assassination of Hamas political leader Haniyeh". The Jordan Times. 31 July 2024.
  122. "Haniyeh killing flagrant violation of international laws: Iraq". Al Jazeera. 31 July 2024.
  123. "Oman condemns killing of Ismail Haniyeh, calls it a 'blatant violation of international law'". The Arabian Stories News. 31 July 2024.
  124. "Live updates: Hamas political leader Ismail Haniyeh killed in Tehran as Iran vows revenge against Israel". AP News. Retrieved 31 July 2024.
  125. "Qatar condemns killing of Hamas chief Haniyeh in Tehran". The Jerusalem Post. 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  126. "x.com". X (formerly Twitter). Retrieved 31 July 2024.
  127. "'How can mediation succeed when one side assassinates negotiator on other side': Qatari premier". Anadolu Ajansı.
  128. https://www.theguardian.com/world/live/2024/jul/31/middle-east-crisis-live-updates-hamas-leader-ismail-haniyeh-killed-iran-israel-gaza-war
  129. "Reactions to the killing of Hamas's Ismail Haniyeh". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 31 July 2024.
  130. ۱۳۰٫۰ ۱۳۰٫۱ ۱۳۰٫۲ ۱۳۰٫۳ "Photos: Funeral prayers for Ismail Haniyeh across the Muslim world". Al Jazeera. 2 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  131. "Sahrawi government and Polisario Front condemn assassination of Ismail Haniyeh". Sahrawi Press Service. 31 July 2024. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  132. "وقفة احتجاجية أمام السفارة الأمريكية بنواكشوط تنديدا باغتيال هنية" [A vigil in front of the American Embassy in Nouakchott condemning the assassination of Haniyeh]. Al Akhbar (به عربی). 31 July 2024. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  133. "وقفة جماهيرية بنواكشوط تنديدا باغتيال هنية (فيديو)" [A mass stand in Nouakchott condemning the assassination of Haniyeh (video)]. Al Akhbar (به عربی). 31 July 2024. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  134. Hantoro, Juli (1 August 2024). "Jokowi Sebut Pembunuhan Pemimpin Hamas Tidak Bisa Ditoleransi". Tempo. Retrieved 1 August 2024.
  135. Safitri, Eva. "Jokowi Kecam Keras Pembunuhan Ismail Haniyeh: Tak Bisa Ditoleransi". detiknews (به اندونزیایی). Retrieved 1 August 2024.
  136. "Indonesia Kecam Serangan ke Ismail Haniyeh: Provokatif!". KOMPAS.com (به اندونزیایی). 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  137. "Malaysia condemns 'all acts of violence', calls for dialogue". Al Jazeera. 31 July 2024.
  138. "'They may kill Haniyeh but not his ideas': Malaysia's Mahathir". Al Jazeera. 1 August 2024.
  139. "Pakistan declares day of mourning for Haniyeh". Al Jazeera. 1 August 2024.
  140. "As Pakistan condemns Hamas leader's assassination in Iran, thousands attend funeral prayers in absentia". Arab News (به انگلیسی). 31 July 2024. Retrieved 3 August 2024.
  141. "Pakistan slams Israeli 'adventurism' in the region". Al Jazeera. 31 July 2024.
  142. "Erdogan says 'perfidious assassination' will not break Palestinians' will". Al Jazeera. 31 July 2024.
  143. "Turkey condemns Haniyeh's 'heinous' assassination". Al Jazeera. 31 July 2024.
  144. "Turkey's Erdogan declares Aug 2 day of national mourning for slain Hamas chief". Al Arabiya. 1 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  145. "Hamas chief Ismail Haniyeh's funeral held in Qatar". Al Jazeera. 2 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  146. Sangal, Aditi; Haq, Sana Noor; Radford, Antoinette; Powell, Tori B.; Magramo, Kathleen; Yeung, Jessie (30 July 2024). "Hamas political leader Ismail Haniyeh killed in Tehran". CNN. Archived from the original on 30 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  147. "In wake of Haniyeh killing, Austin says US will 'help defend Israel' if it's attacked". تایمز آو ایزرائل.
  148. "Killing of Hamas leader 'doesn't help' ceasefire talks, says Biden". BBC. 2 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  149. "Germany calls for 'maximum restraint'". Al Jazeera. 31 July 2024.
  150. "China condemns Haniyeh's assassination". Al Jazeera. 31 July 2024.
  151. "Reactions to the killing of Hamas's Ismail Haniyeh in Iran". Al Jazeera. Retrieved 31 July 2024.
  152. "Kremlin warns Haniyeh killing could 'significantly destabilise' Middle East". Al Jazeera. 31 July 2024.
  153. "Sri Lanka's Wickremesinghe condemns killing of Hamas chief". Al Jazeera. 31 July 2024.
  154. "Dutch far-right leader congratulates Haniyeh's assassination". Ynetnews. 31 July 2024.
  155. Ahmadhullah, Mamnoon (1 August 2024). "Statement by the Government of Maldives". Ministry of Foreign Affairs. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  156. "Moroccans protest after Hamas leader's killing". Al Jazeera. 3 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  157. Wright, Matthew Dooley, Emily (5 August 2024). "Emmanuel Macron issues desperate plea after urgent call on Middle East crisis". Express.co.uk.
  158. "Iraq Says Hamas Chief Killing Could Threaten Region's Stability". Barron's. AFP.
  159. "Oman condemns killing of Ismail Haniyeh, calls it a 'blatant violation of international law'". The Arabian Stories News. 31 July 2024.
  160. "Haniyeh killed: What does it mean for Gaza ceasefire?". BBC. Retrieved 31 July 2024.
  161. Magramo, Kathleen; Harvey, Lex; Legge, James; Yeung, Jessie; Radford, Antoinette; Haq, Sana Noor (31 July 2024). "Hamas political leader Ismail Haniyeh killed in Iran". CNN. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  162. Walsh, Nick Paton (2024-07-31). "Analysis: Iran has no good options after two deadly strikes on senior allies". سی‌ان‌ان. Archived from the original on 2024-07-31. Retrieved 2024-07-31.
  163. "Death of Haniyeh is major setback for Iranian-backed terror - analysis". The Jerusalem Post (به انگلیسی). 2024-07-31. Retrieved 2024-07-31.
  164. יששכרוף, אבי (31 July 2024). "חיסול דרמטי בטהרן יגרור תגובה. השאלה איזו". Ynet (به عبری). Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  165. Vega, Luis de (31 July 2024). "Ismail Haniyeh, Hamas' top political leader, assassinated in Iran". EL PAÍS English. Archived from the original on 31 July 2024. Retrieved 31 July 2024.
  166. "Malaysia PM outraged over removal of Facebook post on Haniyeh assassination". Rappler. 1 August 2024. Archived from the original on 1 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  167. "Malaysia asks Meta for explanation over removal of PM Anwar's Facebook post". Al Jazeera. 1 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 1 August 2024.
  168. "Turkey restricts Instagram after 'censorship' of Haniyeh posts". Al Jazeera. 2 August 2024. Archived from the original on 4 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
  169. «علی خامنه‌ای در مراسم تشییع اسماعیل هنیه در تهران بر جسد او نماز خواند». ایران اینترنشنال.
  170. "Thousands mourn Hamas's Ismail Haniyeh at funeral procession in Iran". Al Jazeera. 1 August 2024.
  171. «تشییع پیکر اسماعیل هنیه با حضور پسرانش در تهران». ایران وایر.
  172. «فیلم/ گفت‌وگوی رهبر انقلاب با پسران شهید هنیه». مشرق نیوز.
  173. «Hezbollah chief says conflict with Israel is in 'new phase' after assassinations». The Guardian.
  174. «Thousands mourn Hamas leader Haniyeh in Iran amid calls for revenge». aljazeera.
  175. "Iran's Khamenei leads funeral prayers for Hamas chief Haniyeh". Al Jazeera. 1 August 2024.
  176. «انتقال پیکر اسماعیل هنیه به دوحه برای خاکسپاری در قطر». العربیه.
  177. «حضور معاون اول رئیس‌جمهور در نماز جمعه دوحه». ایرنا.
  178. "Slain Hamas chief Haniyeh to be buried in Qatar". France 24. 1 August 2024.
  179. "Hamas leader Haniyeh buried in Qatar". BBC. 2 August 2024. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  180. "Slain Hamas chief Ismail Haniyeh's funeral held in Qatar, Israel is warned of revenge". al-Arabiya. 2 August 2024. Archived from the original on 3 August 2024. Retrieved 3 August 2024.
  181. "Qatari, Turkish, Palestinian leaders attend Haniyeh's funeral in Doha". EFE Noticias (به انگلیسی). 2 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 3 August 2024.