فهرست آثار ملی شهرستان بردسکن

برج فیروزآباد

برج علی‌آباد

آرامگاه عبدل‌آباد

خانه علمی

قلعه رحمانیه

رباط کبودان

فهرست آثار ملی شهرستان بردسکن شامل ۲۶ اثر ملی در شهرستان بردسکن است که تا ۱۳۹۷ به ثبت رسیده‌اند که سهم این شهرستان در سطح استان خراسان رضوی که بالغ بر ۱۴۰۷ اثر تاریخی ثبت شده دارد بسیار ناچیز است.

برج فیروزآباد نخستین و برج علی‌آباد دومین اثر ملی شهرستان بردسکن است که به‌ترتیب با شمارهٔ ثبتی ۹۱ و ۱۲۷ در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته‌اند. همچنین برج فیروزآباد قدیمی‌ترین بنای تاریخی این شهرستان است.

تپهٔ چوپان مربوط هزارهٔ دوم پیش از میلاد قدیمی‌ترین محوطهٔ باستانی ثبت‌شده در شهرستان بردسکن است. افزون‌براین تپهٔ چوپان در سال ۱۴۰۳ خورشیدی با شمارهٔ ثبتی ۳۴۱۷۹ در فهرست آثار ملی ایران جای گرفت که تازه‌ترین اثر ثبتی در این شهرستان نیز می‌باشد.

محوطهٔ فیروزآباد مربوط به دوره‌های تاریخی تا دورهٔ تیموریان احتمالاً همان خرابه‌های شهر ترشیز قدیم مرکز ولایت پشت از نواحی ربع نیشابور است که با شمارهٔ ثبتی ۱۰۹۱۹ در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۲ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.

آرامگاه عبدل‌آباد شاخص‌ترین «بنای آرامگاهی» در شهرستان بردسکن می‌باشد که مربوط به دورهٔ ایلخانی است و با شمارهٔ ثبتی ۱۰۹۰۸ در تاریخ ۲۷ بهمن ۱۳۸۲ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.

خانهٔ علمی مربوط به دورهٔ پهلوی که با شمارهٔ ثبتی ۲۸۲۰۸ در تاریخ ۶ بهمن ۱۳۸۸ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است، هم‌اکنون به‌عنوان «موزه مردم‌شناسی» و «ادارهٔ میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان بردسکن» مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قلعهٔ رحمانیه مربوط به سدهٔ ۸ تا ۱۲ قمری دارای پلانی دایره‌ای (گِرد) نیز یکی دیگر از بناهای شاخص این شهرستان می‌باشد که با شمارهٔ ثبتی ۱۱۰۳۵ در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۳۸۳ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است. همچنین رباط کبودان مربوط به دورهٔ قاجار تنها اثر ملی ثبت‌شده با کاربری «کاروانسرا» در شهرستان بردسکن است که با شمارهٔ ثبتی ۲۱۰۶ در تاریخ ۱۸ شهریور ۱۳۷۷ خورشیدی در فهرست آثار ملی ایران جای گرفته است.

آثار ثبت‌شده

ردیف	نام اثر	نگاره	دیرینگی	موقعیت	شمارهٔ ثبت	تاریخ ثبت	منبع
بناها
۱	برج فیروزآباد		دورهٔ سلجوقی	روستای فیروزآباد ۳۵°۷′۳۳٫۷″ شمالی ۵۷°۵۷′۱۰٫۹″ شرقی	۹۱	۱۵ دی ۱۳۱۰
۲	برج علی‌آباد		سدهٔ ۸ ق	روستای علی‌آباد کشمر ۳۵°۱۷′۳۱٫۰″ شمالی ۵۸°۶′۱۱٫۳″ شرقی	۱۲۷	۱۵ دی ۱۳۱۰
۳	رباط کبودان		دورهٔ قاجار	روستای کبودان ۳۵°۲۲′۳۶٫۴″ شمالی ۵۷°۵۸′۴۰٫۳″ شرقی	۲۱۰۶	۱۸ شهریور ۱۳۷۷
۴	آب‌انبار کوشه		اواخر دورهٔ قاجار	روستای کوشه ۳۵°۹′۱۰٫۷″ شمالی ۵۷°۵۸′۱۶٫۷″ شرقی	۶۶۵۰	۱۰ دی ۱۳۸۱
۵	مسجد جامع کوشه		دورهٔ قاجار	روستای کوشه ۳۵°۹′۹٫۵″ شمالی ۵۷°۵۸′۱۸٫۷″ شرقی	۶۶۵۱	۱۰ دی ۱۳۸۱
۶	امامزادهٔ الله‌آباد		دورهٔ قاجار	روستای الله‌آباد ۳۵°۳′۲۴″ شمالی ۵۷°۵۱′۲۳″ شرقی	۱۰۹۰۷	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
۷	آرامگاه عبدل‌آباد		دورهٔ ایلخانی	روستای عبدل‌آباد ۳۵°۵′۴۳٫۶″ شمالی ۵۷°۵۸′۳۷٫۷″ شرقی	۱۰۹۰۸	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
۸	مسجد زیرک‌آباد		دورهٔ افشار - دورهٔ زند	روستای زیرک‌آباد ۳۵°۱۱′۳۶٫۸″ شمالی ۵۷°۵۴′۵۹٫۱″ شرقی	۱۰۹۰۹	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
۹	مسجد جامع سیف‌آباد		دورهٔ قاجار	روستای سیف‌آباد ۳۵°۱۱′۱۲٫۶″ شمالی ۵۷°۵۸′۵۹٫۴″ شرقی	۱۱۰۳۳	۱۷ مرداد ۱۳۸۳
۱۰	آب‌انبار سید باقر		دورهٔ قاجار	شهر بردسکن - جنب شهرداری بردسکن ۳۵°۱۵′۱۴٫۸″ شمالی ۵۷°۵۸′۰٫۷″ شرقی	۱۱۰۳۴	۱۷ مرداد ۱۳۸۳
۱۱	قلعه رحمانیه		سدهٔ ۸ تا ۱۲ ق	روستای رحمانیه ۳۵°۳′۳۷″ شمالی ۵۷°۵۳′۶″ شرقی	۱۱۰۳۵	۱۷ مرداد ۱۳۸۳
۱۲	مسجد جامع قدیم بردسکن		دورهٔ قاجار	شهر بردسکن - خیابان قائم، خیابان سید باقر ۳۵°۱۵′۱۱٫۰″ شمالی ۵۷°۵۸′۱٫۲″ شرقی	۱۱۰۳۶	۱۷ مرداد ۱۳۸۳
۱۳	قلعه دختر درونه		سدهٔ ۶ تا ۹ ق	۷ کیلومتری شمال‌غرب روستای درونه ۳۵°۱۲′۲۵٫۱۳″ شمالی ۵۷°۲۲′۳٫۱۸″ شرقی	۱۶۳۳۴	۲۴ آبان ۱۳۸۵
۱۴	مسجد حطیطه		اوایل دورهٔ قاجار	روستای حطیطه ۳۵°۱۱′۷٫۷″ شمالی ۵۷°۵۲′۳۷٫۳″ شرقی	۱۶۴۷۶	۲۷ آبان ۱۳۸۵
۱۵	خانه شازده		اواخر دورهٔ قاجار	روستای زمان‌آباد ۳۵°۱۰′۵۵″ شمالی ۵۷°۴۹′۱۶″ شرقی	۱۷۴۱۳	۶ اسفند ۱۳۸۵
۱۶	خانه علوی		اواخر دورهٔ قاجار	روستای باب‌الحکم ۳۵°۱۴′۵۱٫۹۴۰″ شمالی ۵۷°۵۳′۴۹٫۶۸۲″ شرقی	۱۷۴۲۳	۶ اسفند ۱۳۸۵
۱۷	آب‌انبار قوژدآباد		اواخر دورهٔ قاجار	روستای قوژدآباد ۳۵°۸′۲۷٫۲″ شمالی ۵۸°۲′۶٫۹″ شرقی	۱۷۴۳۳	۶ اسفند ۱۳۸۵
۱۸	مسجد شهرآباد		اواسط دورهٔ قاجار	شهر شهرآباد - انتهای بلوار مرکزی ۳۵°۸′۵۳٫۰″ شمالی ۵۷°۵۶′۲٫۴″ شرقی	۱۷۸۷۷	۱۴ اسفند ۱۳۸۵
۱۹	آب‌انبار رکن‌آباد		اواخر دورهٔ قاجار	روستای رکن‌آباد ۳۵°۸′۵۹٫۶″ شمالی ۵۸°۲′۴۸٫۸″ شرقی	۱۹۱۱۷	۳ خرداد ۱۳۸۶
۲۰	قلعه دختر خوشاب		سدهٔ ۶ تا ۸ ق	۶ کیلومتری شرق روستای خوشاب ۳۵°۲۴′۴۳″ شمالی ۵۸°۱۳′۳۷″ شرقی	۱۹۱۱۹	۳ خرداد ۱۳۸۶
۲۱	آب‌انبار باب‌الحکم		اواخر دورهٔ صفوی	روستای باب‌الحکم ۳۵°۱۴′۵۳٫۰″ شمالی ۵۷°۵۳′۵۰٫۶″ شرقی	۱۹۱۹۹	۳ خرداد ۱۳۸۶
۲۲	آب‌انبار خرم‌آباد		اوایل دورهٔ قاجار	روستای خرم‌آباد ۳۵°۹′۵۳٫۶″ شمالی ۵۷°۵۵′۴۵٫۸″ شرقی	۱۹۲۰۰	۳ خرداد ۱۳۸۶
۲۳	خانه علمی		دورهٔ پهلوی	شهر بردسکن - خیابان طالقانی، نبش کوچه علمی ۳۵°۱۵′۳۰٫۹″ شمالی ۵۷°۵۷′۵۰٫۶″ شرقی	۲۸۲۰۸	۶ بهمن ۱۳۸۸
محوطه‌ها
۲۴	محوطه عبدل‌آباد		دورهٔ ایلخانی تا اواخر دورهٔ قاجار	روستای عبدل‌آباد ۳۵°۵′۴۵″ شمالی ۵۷°۵۸′۳۸″ شرقی	۱۰۹۰۶	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
۲۵	محوطه فیروزآباد		دوره‌های تاریخی تا دورهٔ تیموریان	روستای فیروزآباد ۳۵°۷′۲۸″ شمالی ۵۷°۵۶′۵۵″ شرقی	۱۰۹۱۹	۲۷ بهمن ۱۳۸۲
غارها
۲۶	غار درونه		سدهٔ ۶ تا ۸ ق	۱۴ کیلومتری غرب روستای درونه ۳۵°۱۳′۵۱٫۷۳۷″ شمالی ۵۷°۲۵′۲۰٫۱۲۹″ شرقی	۱۶۳۲۹	۲۴ آبان ۱۳۸۵
—	تپه چوپان		هزارهٔ دوم پیش از میلاد	روستای علی بیگ	۳۴۱۷۹	۱۴۰۳

راهنما

  وقفی

  مالکیت دولتی

  مالکیت خصوصی

  مالکیت عمومی

مطالعهٔ بیشتر

• احمد حسینی (۱۳۸۳)، تاریخ بردسکن (با نگاهی ویژه به ترشیز قدیم)، سبزوار: امید مهر، شابک ۹۶۴-۸۶۰-۵۱۸-۱
• حسن الله وردیان طوسی (۱۳۸۴)، سفر به خراسان: راهنمای اماکن متبرکه، نقاط دیدنی، بناهای تاریخی و جاذبه‌های طبیعی استان خراسان، مشهد: سخن گستر، شابک ۹۶۴-۴۷۷-۰۱۸-۸