فهرست آثار ملی شهرستان قائنات
ظاهر
شهرستان قائنات به مرکزیت شهر قائن، در شرق ایران و شمال استان خراسان جنوبی در حد فاصل ۱۵ و ۳۳ تا ۱۲ و ۳۴ عرض جغرافیایی و ۳۸ و ۵۸ تا ۵۶ و ۶۰ طول جغرافیایی قرار دارد. شهر قاین در گذشته مرکز ایالت قهستان بوده و شهرستان قاینات در ۲۷ بهمن ۱۳۵۸ با تصویب هیئت وزیران به صورت شهرستان مستقل درآمد.[۱]
آثار ثبتشده
[ویرایش]ردیف | نام اثر | نگاره | دیرینگی | موقعیت | شمارهٔ ثبت | تاریخ ثبت | منبع |
---|---|---|---|---|---|---|---|
۱ | مسجد جامع قائن | ![]() |
تیموری ـ صفوی | قائن ۳۳°۴۳′۳۲٫۷″ شمالی ۵۹°۱۱′۳۵٫۲″ شرقی / ۳۳٫۷۲۵۷۵۰°شمالی ۵۹٫۱۹۳۱۱۱°شرقی |
۲۹۵ | ۱۳۱۶/۰۹/۲۹ | [۲] |
۲ | آرامگاه امامزاده زید بن موسی | قرن ۳ و ۴ ق ـ صفویه | روستای آفریزبخش سده | ۱۸۹۴ | ۱۳۷۶/۰۵/۱۱ | ||
۳ | مقبره حکیم ابوذرجمهر قاینی | قرن۶ و ۵ ه.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) | ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین | ۱۵۲۷۲ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۴ | آرامگاه شیخ ابوالمفاخر | قرن سیزدهم | ۲ کیلومتری جنوب شهرستان قاین | ۲۳۷۷ | |||
۵ | غار فارسان | شهرستان قائن، ۸۸ کیلومتری شمال غرب قائن و ۵ ک شمال روستای تغوری | ۳۳۴۲ | ۱۳۷۹/۱۲/۲۵ | |||
۶ | غار پل خیر | پیش از تاریخ | شهرستان قائنات، یک کیلومتری غرب روستای اندریک | ۴۱۳۷ | ۱۳۸۰/۰۷/۱۰ | ||
۷ | مزار رایک | صفویه ـ قاجاریه | شهرستان قائنات، ۲۸ کیلومتری جنوب شرق قاین، نزدیک روستای ورزک | ۴۴۵۷ | ۱۳۸۰/۰۹/۰۵ | ||
۸ | رباط چاهک | صفویه | شهرستان قائنات، قاین، دهستان سده، روستای چاهک | ۴۴۵۸ | ۱۳۸۰/۰۹/۰۵ | ||
۹ | حمام کارشک | صفویه ـ قاجاریه | شهرستان قاین در روستای کارشک در فاصله ۱۰ کیلومتری شمال شرقی شهرخضری | ۴۴۹۳ | ۱۳۸۰/۰۹/۰۵ | ||
۱۰ | قلعههاجرآباد | صفویه | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۲/۵ ک. م شمال شرق قاین | ۴۵۷۰ | ۱۳۸۰/۱۰/۱۱ | ||
۱۱ | قلعه کوه قائن | سلجوقیان | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، ۵ کیلومتری جنوب شهر قائن بر روی کوه امام جعفری | ۴۸۰۳ | ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ | ||
۱۲ | خانه حقیقی | زندیه | شهرستان قائنات، محدوده تاریخی شهر قائن، خیابان جانبازان | ۴۸۰۴ | ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ | ||
۱۵ | قلعه آفریز | صفویه | شهرستان قائنات، روستای آفریز | ۴۸۰۵ | ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ | ||
۱۴ | مسجد حسینی | قاجاریه | شهرستان قائنات، مرکز بافت قدیم شهر قائن، خ امام رضا | ۴۸۰۶ | ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ | ||
۱۵ | خانه قدیمی سلطانی | زندیه | شهرستان قائنات، بافت قدیمی شهر قائن، خیابان جانبازان | ۴۸۰۷ | ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ | ||
۱۶ | مسجد محله پایین | صفویه ـ قاجاریه | شهرستان قاینات، بخش مرکزی، داخل شهر قاین | ۵۱۵۰ | ۱۳۸۰/۱۲/۲۵ | ||
۱۷ | قلعه تاریخی سده | اواخر صفویه | استان خراسان، شهرستان قائن، روستای سده | ۵۹۳۹ | ۱۳۸۱/۰۵/۰۸ | ||
۱۸ | آبانبار خضری | صفویه | استان خراسان، شهرستان قائن، یک کیلومتری جنوب شهر جدیدخضری | ۵۹۴۰ | ۱۳۸۱/۰۵/۰۸ | ||
۱۹ | خانه قدیمی اقبالی | اواخر قاجار | استان خراسان، شهرستان قاین، کنار جاده قاین، بیرجند، سمت غرب روستای سده | ۶۴۲۸ | ۱۳۸۱/۰۷/۰۷ | ||
۲۰ | مسجد جامع خضری | صفویه | شهرستان قائنات، یک کیلومتری شهر خضری | ۶۶۵۳ | ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ | ||
۲۱ | خانه قدیمی موسوی | پهلوی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، شهر قائن، خیابان جانبازان | ۶۷۳۲ | ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ | ||
۲۲ | مسجد جامع سده | صفویه | شهرستان آرین شهر، کنار جاده قائن به بیرجند | ۶۷۳۳ | ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ | ||
۲۳ | آبانبار بازار | تیموریان | شهرستان قائنات، شهر قائن، خیابان امام رضا (ع) کوچه سنگی | ۶۷۳۴ | ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ | ||
۲۴ | ارگ قدیمی خونیک | ایلخانیان | شهرستان قائنات، شهر قائن، بخش مرکزی، روستای خونیک علیا | ۶۸۷۱ | ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ | ||
۲۵ | پناهگاه زیر زمینی نیگ | پیش از اسلام ـ اسلامی | شهرستان قائن ۱۰ کیلومتری جاده قائن به بیرجند، روستای نیگ | ۸۹۶۲ | ۱۳۸۲/۰۳/۱۰ | ||
۲۶ | غار لکی آسپور | پارینه سنگی تا اسلامی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، روستای لکی آسپور | ۹۵۹۲ | ۱۳۸۲/۰۵/۲۷ | ||
۲۷ | غار جوجه | تاریخی تا اسلامی | اشهرستان قائنات، بخش مرکزی، ک. م ۳۰ جنوب شرق قائن | ۱۰۱۷۷ | ۱۳۸۲/۰۶/۲۳ | ||
۲۸ | قلعه کوه چاده | سلجوقی (اسماعیلی) | شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، ۲ک م جنوب روستای سراب، حد فاصل روستای سراب و چاده نارگندل | ۱۵۲۷۱ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۲۹ | قلعه چهل دختر | قرن۶ و ۵ ه.ق ـ سلجوقی (اسماعیلی) | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۳/۵ کیلومتری جنوب شرق قاین | ۱۵۲۷۲ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۰ | تپه کندری | پیش از تاریخ تا تاریخی | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵/۵ کیلومتری شرق شهر خضری | ۱۵۲۷۵ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۱ | تپه میم | اسلامی (تیموری) | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۱/۸ کیلومتری شرق شهر خضری | ۱۵۲۷۶ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۲ | تپه قلعه ده کهنه | اسلامی (سلجوقی تا تیموری) | شهر اسفدن، یک کیلومتری شمال شهر | ۱۵۲۷۷ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۳ | تپه گیبرا | ساسانی | شهرستان قائنات، بخش سده، دهستان آفریز، حاشیه روستای گیبرا، مزرعه کلاته گیبرا | ۱۵۲۷۸ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۴ | مجموعه قلعه و دژ زیرزمینی رجنگ | اسلامی | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای رجنگ | ۱۵۲۸۸ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۵ | قلعه کوه اسفدن | سلجوقی ـ اسماعیلی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۸ کیلومتری شمال اسفدن، یک کیلومتری شرق روستای پایکوه | ۱۵۳۰۲ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۶ | قلعه خند | سلجوقی ـ اسماعیلی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان پیشکوه، دو کیلومتری شمال روستای بیهود | ۱۵۳۰۴ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۷ | قلعه دختر خوگ | سلجوقی | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان کرخند، حدود ۲/۵ کیلومتری شمال شرق روستای خوگ | ۱۵۳۰۵ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۸ | قلعه دختر جزنان | تاریخی ـ ساسانی ـ سلجوقی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قائن، ۱/۵ک م شرق روستای جزنان | ۱۵۳۰۷ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۳۹ | محوطه چشمه اکبری | تاریخی | شهر خضری، ۵ کیلومتری جنوب غرب شهر | ۱۵۳۰۸ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۴۰ | مسجد گریمنچ | صفویه ـ قاجاریه | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای گریمنچ | ۱۵۳۱۶ | ۱۳۸۴/۱۲/۲۴ | ||
۴۱ | مدرسه علمیه قاین | پهلوی | شهر قائن، مرکز شهر، در نزدیکی مسجد جامع قائن | ۱۵۴۹۶ | ۱۳۸۵/۰۳/۱۷ | ||
۴۲ | غار وراز (مؤمن) | قرون ۵ تا ۷ قم | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان مهیار، یک کیلومتری شمال روستای مشارگ | ۱۶۴۴۵ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۳ | تپه خوگ | قرون میانه اسلامی تا صفویه | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، داخل روستای خوگ | ۱۶۴۵۶ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۴ | تپه قلعه ملا علی | قرن ۷ تا۱۱ ه.ق | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، ۵۰۰ م جنوب غرب روستای علی زنگی | ۱۶۴۵۸ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۵ | تپه گرد تیغ | قرون ۳ و ۴ ق تا دوره تیموری | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، حاشیه غرب روستای گردتیغ | ۱۶۴۵۹ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۶ | تپه و گورستان سلطان سعد | قرون اولیه و میانه اسلامی | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، یک کیلومتری شمال روستای گرماب | ۱۶۴۶۰ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۷ | قلعه استرآباد | قاجاریه | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، دهستان قاین، ۵ کیلومتری شمال روستای اسفشاد | ۱۶۴۶۱ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۸ | تپه گبری خضری | تاریخی | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، ۱/۵ک م جنوب شهر خضری | ۱۶۴۶۲ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۴۹ | مزار چهار گنبد | قرن ۴ ق | شهرستان قائنات، بخش مرکزی، داخل روستای افین | ۱۶۴۶۷ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۵۰ | آبانبار حاج ملا حسین | صفویه ـ قاجاریه | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای کارشک | ۱۶۴۷۱ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۵۱ | تپه قلعه کهنه خوگ | هزاره یک قم تا تاریخی ـ قرون اولیه و میانه اسلامی | شهرستان قائنات، بخش نیمبلوک، دهستان نیمبلوک، روستای خوگ | ۱۶۵۵۴ | ۱۳۸۵/۰۸/۲۷ | ||
۵۲ | بوذر جمهر قائینی | صفویه | ۳ ک ۰ شرق شهرستان قاین بر روی صخره | ۲۷۵۹ | ۱۳۷۹/۰۴/۲۲ | ||
۵۳ | شاهزاده حسین (قائن) | سلجوقی | شهرستان قائن، بخش مرکزی، جبهه شرقی شهر قاین، حدود ۵۰۰ م مسجدجامع قاین | ۱۹۱۰۰ | ۱۳۸۶/۰۲/۲۰ |
منابع
[ویرایش]- ↑ «بیرجند». وبگاه رسمی دانشنامهٔ جهان اسلام. بایگانیشده از اصلی در ۶ مارس ۲۰۰۸. دریافتشده در ۳۰ فروردین ۱۳۸۹.
- ↑ «پرونده مسجد جامع قائن در فهرست آثار ملی ایران». وزارت راه و شهرسازی. دریافتشده در ۴ فوریهٔ ۲۰۲۲.