درگاه:تاریخ

این صفحه یک درگاه برگزیده است.
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

درگاه تاریخ


تاریخ پژوهش در رخدادها و کارهای آدمی در گذشته‌است. هرچند غالباً این رشتهٔ مطالعاتی را در زیرگروهی از علوم انسانی یا علوم اجتماعی قرار داده‌اند، با این حال می‌توان آن را به عنوان پلی بین این دو شاخه تلقی کرد؛ زیرا روش‌های مطالعاتی مختلف آن از هر دو شاخه وام گرفته شده‌اند. تاریخ نگاران غالبا به اهمیت نوشته‌های تاریخی اشاره می‌کنند. این تأکید باعث ایجاد اصطلاح پیش از تاریخ شده که به دورانی که هنوز خط ساخته نشده بود اشاره می‌کند. تقسیم تاریخ به شکل پیش از تاریخ و پس از تاریخ بستگی زیادی به موضوع مورد مطالعه دارد زیرا خط در هر جای دنیا در زمان خاصی پدید آمده‌است. تاریخ به عنوان یک رشتهٔ مطالعاتی دارای شاخه‌ها و گرایش‌های جانبی زیادی است که از آن میان می‌توان به تاریخ‌شماری، تاریخ‌نگاری، تبارشناسی، تاریخ اقتصاد و خط‌شناسی قدیمی اشاره کرد.
ادامه...

نوشتار برگزیده

پرچم ایران از دوره ناصرالدین شاه قاجار دارای سه رنگ شامل رنگ‌های سبز، سفید و سرخ شد که نخستین بار به دست امیرکبیر طراحی شده‌است.پرچم دوران هخامنشی به احتمال زیاد عقابی با بال‌های گشوده با قرص خورشیدی در پشت سر عقاب بوده‌است و در زمان اشکانیان پرچمی استفاده می‌شد که به خورشید مزین بوده‌است.از حدود قرن ۹ هجری (پانزده میلادی) نشان شیر و خورشید نشان محبوبی در پرچم‌های ایران بوده‌است. این نشان در دوره‌های مختلف و نزد سلسله‌های شاهی مختلف به صورتهای متفاوتی تعبیر شده‌است. این نشان در ابتدا تنها نماد ستاره‌بینی بود نه نشانه پادشاهی، ولی بعدها تعبیری اسلامی-شیعی پیدا نمود.تعبیرهای ملی‌گرایانه و سلطنتی از این نشان بعدها در دوران‌های قاجار و پهلوی به این نشان داده شد. در زمان فتحعلی شاه قاجار شمشیری به دست شیر داده می‌شود و استفاده از این نشان تا انقلاب ۱۳۵۷ ادامه پیدا می‌کند. نشان شیر و خورشید بعد از انقلاب ۱۳۵۷ با نشان جمهوری اسلامی جایگزین شد.
بیشتر...

زندگی‌نامه برگزیده

یوهان سباستیان باخ آهنگساز و نوازنده ارگ آلمانی است که آثارش برای دسته آواز، ارکستر و تک‌سازها، تقریباً تمام انواع متفاوت موسیقی دورهٔ باروک را دربرمی‌گیرد و موسیقی آن دوران را به بلوغ خویش رسانده‌است. با وجود اینکه او شکل تازه‌ای را از موسیقی ارائه نکرد، ولی توانست سبکِ شایع در موسیقی آلمان را با فنون کنترپوان، غنی سازد. این فنون، مبنی بر تنظیم چیدمان هارمونیک و موتیف در مقیاس کوچک و بزرگ بود و همچنین سازواری ریتم‌ها و بافت‌های برگرفته از موسیقی کشورهای دیگر چون ایتالیا و فرانسه را شامل می‌شد.

لطافت قوی موسیقی باخ و گستردگی حاصل هنر وی، او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین آهنگسازان غرب در سنت تُنال مشهور ساخته‌است. با توجه به عمق معنایی، قوّت فنی و زیبایی هنرمندانه، آثاری چون کنسرتوهای براندنبورگ، سوئیت‌ها و پارتیتاها برای ساز کلاویه‌ای، مس در سی مینور، پاسیون به روایت متای قدیس، پیشکش موسیقایی، هنر فوگ و تعداد فراوانی کانتات که ۲۲۰‌تا از آنها برجامانده‌است، را می‌توان نام برد. نمونه‌ای از این ویژگی سبک‌گرایانه را در قطعه زیر، در همسرایی «شکوه خداوند هماره در اوج باد» از ارتاریوی کریسمس، تصنیف‌شده به سال ۱۷۳۴ طی دوران بلوغ هنری وی، می‌توان مشاهده کرد.
بیشتر...

دوره‌های تاریخی

ماشین بخار
ماشین بخار

انقلاب صنعتی عبارتست از دگرگونی‌های بزرگ در صنعت، کشاورزی، تولید و حمل و نقل که در اوسط قرن هجدهم از ایتالیاآغاز شد. در اینکه این رشته تحولات را می‌توان انقلاب صنعتی نامید اختلاف نظر وجود دارد. واژهٔ انقلاب به دگرگونیهای ناگهانی اطلاق می‌شود، در حالی که این تحولات صنعتی به هیچ وجه ناگهانی نبودند. حتی بعضی از محققین تنها این تحولات را مختص به صنعت نمی دانند و معتقدند که این تحولات دارای جنبه‌های اجتماعی و فکری نیز بوده‌اند. انقلاب صنعتی در ایتالیا در سه زمینه بافندگی، زغال سنگ و ذوب آهن بیشتر نمود یافت. گاهی سخن از دو انقلاب صنعتی برده می‌شود که یکی در قرن هجدهم و دیگری در قرن نوزدهم است. دو نتیجه مهم انقلاب صنعتی، گسترش استعمار اروپایی‌ها در کشورهای آسیایی و آفریقایی و بهره کشی از کارگران در داخل بود.

تمدن‌ها

یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.
یک نقاشی از باغهای معلق بابل (حدائق معلقه)(و آسمان خراش بابل در دورنمای تصویر) که در قرن شانزدهم میلادی به تصویر کشیده شده‌است.

تمدن بابل (به اکدی: باب-ایلی، آوانگاری: به معنی دروازهٔ خدا) یکی از تمدن‌های باستانی حوزهٔ میان‌رودان است. بابل در میان‌رودان در حوضهٔ رود فرات قرار داشت. تمدن بابل و شاهان آن کمابیش به افسانه‌ها راه یافته‌اند. بابلیان را مبدع و مخترع بسیاری چیزها می‌دانند و فراوان کرده‌های بابلیان است که تا امروز به جا مانده‌است. از جمله ۱۲ بخش کردن روز و وضع هفته به عنوان بخش زمان. نام بابل در تورات به زشتی یاد شده و بر آن نفرین رفته‌است.باغ‌های معلق بابل از عجایب هفتگانه‌ی دنیای قدیم بوده و کنارش دیوارهای حصار بابل از شهرتی همطراز برخوردار است. دیوارهایی که چنان عریض بود که ارابه‌ای را می‌شد بر فراز آنها راند.

نوشتارهای برگزیده

نوشتارهای برگزیده:
آرامگاه کورش بزرگپرچم ایرانپاکسازی قومینسل‌کشی یونانیانجنگ اسرائیل و لبنانجنگ غزه ۲۰۰۹–۲۰۰۸غزوه بدراسپهبد خورشیدمحمدخیامکوروش بزرگداعی کبیردیاکوفرورتیشتمدن مایاتاریخ ژاپن
نوشتارهای خوب:
محمد زکریای رازییوهان سباستیان باخ
تاریخ شیمیمحمد فضولیصفویانشاه صفیواقعه آملرضاشاهمحمدرضا شاهاحتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)اردشیر بابکانمرعشیانخان احمد خانمارکو پولو

یادبودهای برگزیده

در ایران: بزرگداشت شیخ صدوق، روز شیراز

رویدادها
زادروزها
درگذشت‌ها

نگارهٔ برگزیده

عکاسی «مادر مهاجر» اثری از دوروتا لنگ، در تصویر زنی است به نام فلورانس اونز تامسون که کارگر کشاورزی بی‌بضاعت بود و با این تصویر به نماد فرهنگی رکود بزرگ تبدیل شد.

تاریخ بر پایه مکان

زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.
زمان نصب سنگهای استون هنج، ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح، تخمین زده می‌شود.

تاریخ انگلستان با عبور نخستین مهاجران از تنگه دوور و ورود آن‌ها به جزایر بریتانیا در هزاران سال پیش آغاز می‌گردد. این نوشتار به تاریخ انگلستان به معنای عامی که واژه انگلستان در منابع فارسی دارد- صرف نظر از معانی خاص انگلستان و بریتانیا در منابع غربی- می‌پردازد. نخستین ساکنان شناخته شده انگلستان، شکارچیان پارینه سنگی بودند. پس از اتمام آخرین عصر یخبندان، اولین گروههای کشاورز در این جزیره ساکن شدند. در آخرین هزاره پیش از میلاد، اقوام مهاجمی به نام سلت‌ها از نوردیک به انگلستان حمله کردند و با غلبه بر ساکنان بومی، در این سرزمین سکنی گزیدند. نخستین گروههای سلت، حدود ۷۰۰ سال پیش از میلاد و آخرین آن‌ها (بلژها) ۷۵ سال پیش از میلاد وارد انگلستان شدند. به نظر می‌رسد نخستین بار در انگلستان، سلت‌ها از آهن در ساخت ابزارآلات بهره گرفته باشند.

تاریخ بر پایه موضوع

سنگ نوشته‌ای از کتاب گیلگمش در سومر باستان
سنگ نوشته‌ای از کتاب گیلگمش در سومر باستان

تاریخ ادبیات موضوعی میان رشته‌ای است که به تاریخ و سرگذشت ادبیات بویژه ادبیات مکتوب در طول دوره‌های تاریخی و تغییرات و دگرگونیهای سبک‌ها و فنون ادبی در نقاط مختلف جهان به زبان‌های مختلف در طول تاریخ می‌پردازد. اولین اشارات و یافته‌های مکتوب ادبی به سه ناحیه جهان یعنی مصر باستان، سومر و چین باز می‌گردد. هیروگلیف‌های مصری اشارات ادبی را در درون خود دارند و کتاب گیلگمش که حماسه‌ای ادبی مربوط به سومریان است نیز گاهی بعنوان نخستین کتاب بشر معرفی شده است. این کتاب به حدد دوهزاره پیش از میلاد باز می‌گردد. نیز از قدیمی ترین کتاب‌های دوران باستان می‌توان به کتاب مردگان که در هجده قرن پیش از میلاد در مصر بنگارش درآمده بود را ذکر کرد. کتاب‌های اوستا و ریگ ودا نیز که در دوره‌های بعد به نگارش درآمده‌اند میراث ادبیات شفاهی ملت‌های خود در دوران بسیار قدیم بوده‌اند.

آیا می‌دانستید؟

آیا می‌دانستید...
آیا می‌دانستید...
  • ... که مردمان خاندان اشاقه باش که یکی از دو شاخه ی بزرگ ایل قاجار بودند٬حساب عمر را با دوره ی دوازده ساله نگاه می داشتند٬زیرا به دوازده جانور باور داشتند
  • ... که داریوش بزرگ برای جلوگیری از خشکسالی در هندوستان که جزوی از ایران بوده٫سدی بزرگ بر رود سند بنا نهاد
  • ... در میان شاهان ساسانی٬هرمزددوم یگانه شهریاریست که بر سکه هایش صورت شاه-که در زیبایی شهره بوده-نقش شده است
  • ... که دولت های هخامنشیان و ساسانیان و اشکانیان زندگی پس از مرگ را باور داشته اند
  • ... که زن های خاندان اشاقه باش باور داشته اند که هر گاه زن بارداری چشمش به ستاره ی دنباله دار بیفتد فرزندش دارای دم خواهد شد
  • ... که زمان نادرشاه (الف) نخستین حرف الفبا نبود بلکه معنای هزار را می داده
  • ... که هنوز شاپور چشم به جهان نگشوده بود که به پادشاهی رسید و زمانی که شانزده ساله شد لگام کارها را در دست گرفت
  • ... که آرتمیس نخستین و یگانه زن دریا سالار جهان تا به امروز است
  • ... که سومریان نخستین کسانی بودند که خط میخی را نواوری کردند
  • ... که بهرام پنجم (گور) به چندین زبان سخن می گفته٬حتی به عربی شعر می سروده است
  • ... که سومریان نخستین کسانی بودند که ساعت را به شصت دقیقه و دقیقه را به شصت ثانیه بخش کردند
  • ... که از انجا که مزدک بشر دوست بوده٬محمد اقبال لاهوری شاعر پارسی گوی و فرزانه مسلمان پاکستانی وی را پیامبر مردم گرای ایران باستان نامیده است
  • ... که بهرام گور زرتشتی خشک سری بوده و نسبت به مسیحیان سخت می گرفته است


آن‌چه می‌توانید انجام دهید

ویکی‌پروژه‌ها

گفتار برگزیده

«کسی که ثمرات روحی ملتی را نداند، تاریخ آن ملت در نظرش یک مشت حوادث پریشان و وقایع بی‌نظم و ترتیب جلوه می‌کند.»

گوستاو لوبون

رده‌ها

رده:تاریخرده:سال‌هارده:تاریخ بر پایه مکانرده:تاریخ بر پایه موضوعرده:تاریخ بر پایه گروه نژادیرده:تاریخ‌نگاریرده:باستان‌شناسیرده:کتاب‌های تاریخیرده:اسناد تاریخینقشه‌هانگاره‌هامجله‌هاموزه‌هاسازمان‌هاداستان‌هارده:مقاله‌های خرد تاریخرده:گاه‌شمارهارده:گاه‌نگاریرده:افراد

موضوعات

دوره‌های تاریخی

تندیس الهه باروری

پیشاتاریخ - (ر)

تاریخ باستان - (ر)

قرون وسطی - (ر)

رنسانس - (ر)

تاریخچه ملل

تاریخچه قاره‌ها

پرچم

تاریخ کشور

تاریخ منطقه‌ای و محلی

تاریخ تمدن

بومیان استرالیا

تاریخ بر پایه موضوع - (ر)

تاریخ سیاسی و نظامی

نبرد سالامیس

تاریخ اقتصادی و اجتماعی

لودویگ وان بتهوون

تاریخ فرهنگ و مذهب

برادران رایت

تاریخچه علم و فن آوری

درگاه‌های وابسته

در دیگر پروژه‌های ویکی‌مدیا

حافظهٔ نهان سرور را پاکسازی کنید