ناری (شاعر)
ملا کاکه حه‌مه‌ی بیلو، متخلص به ناری، شاعر کلاسیک کرد در سال۱۸۷۴ در روستای ساوجی کهن از توابع مریوان به دنیا آمد و از فعالان زنده نگه‌داشتن ادبیات و فرهنگ امارات اردلان و بابان بعد از برچیده‌شدن فرمانروایی آنها می‌باشد.[۱]. وی در مریوان، مهاباد، سنندج، اربیل، وان، رواندز، سلیمانیه و بانه به تحصیل علوم رایج زمان پرداخت. از جمله معاصران ناری که با وی ارتباط داشته اند، می توان به محمود برزنجی، قانع و طاهر بگ جاف اشاره کرد.[۲][۳]
شعر ناری
[ویرایش]ناری بیشتر از همه تحت تأثیر نالی و محوی شعر می سروده و این نکته در اشعارش به وضوح دیده می شود. در میان شعرای فارسی گو او بیشتر تحت تأثیر حافظ است.[۴] ناری به زبان های کردی و فارسی شعر سروده و بیشتر اشعارش در قالب غزل هستند.[۵]
وفات
[ویرایش]وی در سال ۱۹۴۴میلادی درگذشت و در روستای بیلو نزدیک شهر مریوان به خاک سپرده شد.[۵]
نمونه شعر کردی
[ویرایش]| چاوه‌که‌م من بۆیه دایم کار و پیشه‌م زارییه | حاکمی چاوت له‌گه‌ڵ من مایلی غه‌ددارییه | |
| شۆڕش و ناڵینی که‌س بێ‌وه‌جھ و بێ‌عیلله‌ت نییه | ئاهی من فه‌ریادی بوڵبوڵ ئیشی بێ‌غه‌م‌خوارییه | |
| من هه‌ر ئه‌و رۆژه ده‌سم شۆری له ڕۆحی خۆم که دیم | حه‌زره‌تی خوون‌خواری ئه‌برۆت مه‌شره‌بی خوون‌خوارییه | |
| گه‌ر ده‌پرسی بۆچی بێ‌نه‌شئه و مه‌لوول و عاجزی | روومه‌تی زه‌ردم عه‌زیزم شاهیدی بێ‌بارییه | |
| که‌م به خه‌نده بێ به لام و حه‌یفه ته‌عنه‌م لێ ده‌ده‌ی | لێم گه‌ڕێ توبێ و خودا ئه‌م جاره ده‌ردم کارییه | |
| دڵ له شامی په‌رچه‌می رووتا به‌دایم بێ‌خه‌وه | چونکه کێشکچی له شه‌ودا عاده‌تی بێدارییه | |
| حیکمه‌تی پڕ مه‌سئه‌له‌ی کوڵمت له بۆ کێ حه‌ل ده‌بێ؟ | هه‌ر سه‌حیفه سه‌د ئیشاره و ره‌مزی تێدا جارییه | |
| خاڵی رووخسارت هیدایه‌ت‌به‌خشه، شه‌رحی زوڵفه‌که‌ت | قازی‌ئاسا حاشیه‌ی ئه‌گریجه‌کانت لارییه | |
| رووت وه‌کوو ئاته‌ش موژه‌ت وه‌ک شیشه ئه‌برۆت قیمه‌کێش | میڕوه‌حه‌ت زولف و که‌بابت جه‌رگی پاره‌ی نارییه |
- ↑ سجادی، علاءالدین، "تاریخ ادبیات کردی،" چاپخانه معارف، بغداد، (چاپ اول)1951.
- ↑ ده‌قه‌کانی ئه‌دبی کوردی عه‌لائه‌دین سه‌ججادی، چاپخانهٔ کۆڕی زانیاریی کورد، به‌غدا، 1978
- ↑ خزانه دار، معروف (2002). تاریخ ادبیات کرد، جلد دوم، اربیل: نشر آراس،
- ↑ «هاشمی، شریفی، کرمی چمه، تصويری از حافظ در دیوان ناری» (PDF). مطالعات ادبیات تطبیقی، سال پنجم، شماره ٢٠؛ صص ١٥١-١٦٨.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ مقدمه، دیوان ناری، تصحیح و جمع آوری کاکه ی فلاح، سلیمانیه ۱۹۸۶.
