سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
| سپاه پاسداران انقلاب اسلامی |
|---|
 |
| فرماندهی |
|
فرمانده کل قوا فرماندهان ستاد مشترک |
| شاخه‌های نظامی |
|
نیروی زمینی نیروی هوافضا نیروی دریایی نیروی قدس بسیج |
| سازمان‌های اطلاعاتی |
|
سازمان اطلاعات سازمان حفاظت اطلاعات |
| پرسنل |
| نشان درجات |
| تشکیلات |
|
دانشگاه امام حسین دانشگاه بقیةالله دانشگاه فرماندهی و ستاد دانشگاه امیرالمؤمنین |
 رده |
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی شاخه‌ای از نیروهای مسلح ایران است که پس از انقلاب ۱۳۵۷ به‌دستور سید روح‌الله خمینی، رهبر جمهوری اسلامی، در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ تأسیس شد.[۷] در حالی که ارتش ایران از مرزهای ایران دفاع و نظم داخلی را حفظ می‌کند، بنابر قانون اساسی ایران، سپاه پاسداران برای پاسداری از نظام سیاسی جمهوری اسلامی کشور در نظر گرفته شده است.[۸][۹] سپاه پاسداران نقش خود را در حفاظت از حکومت اسلامی و همچنین جلوگیری از مداخله و کودتای خارجی توسط ارتش یا «جنبش‌های انحرافی» قرار می‌دهد.[۱۰] نام ایران در آرم سپاه پاسداران وجود ندارد.[۱۱][۱۲][۱۳]
تا سال ۲۰۱۱، سپاه پاسداران حداقل ۲۵۰٬۰۰۰ پرسنل نظامی شامل نیروی زمینی، هوافضا و نیروی دریایی داشت. نیروهای دریایی آن اکنون نیروهای اولیه‌ای هستند که وظیفه کنترل عملیاتی خلیج فارس را برعهده دارند.[۱۴] همچنین شبه نظامیان بسیج را که حدود ۹۰٬۰۰۰ پرسنل فعال دارد، را کنترل می‌کنند،[۱۵] و بازوی رسانه‌ای آن خبرگزاری فارس، خبرگزاری تسنیم[۱۶] و سپاه نیوز است.[۱۷] فرمانده کل سپاه از سال ۲۰۱۹، حسین سلامی است،[۱۸][۱۹] که محمدعلی جعفری و یحیی رحیم صفوی به ترتیب از سال ۱۳۸۶ و ۱۳۷۶ پیش از او بودند.
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از زمان پیدایش خود به‌عنوان یک نیروی شبه نظامی با محوریت ایدئولوژیک، تقریباً در تمام ابعاد جامعه ایران نقش بیشتری را ایفا کرده است. خمینی در سال پایانی جنگ با عراق هشدار داد که اگر سپاه نتواند عقب‌نشینی‌هایش را جبران کند «برای همیشه یک سپاه ذلیل و مرده می‌شود.» چند روز پس از پذیرش قطعنامه ۵۹۸، خمینی حکم به اعدام فرماندهان سپاه مقصر «شکست جبههٔ اسلام» داد، هرچند که نهایتاً اجرا نشد.[۲۰] رویترز در سال ۲۰۱۹ سپاه را «یک امپراتوری صنعتی با نفوذ سیاسی» توصیف کرد.[۱۹] نقش اجتماعی، سیاسی، نظامی و اقتصادی گسترده آن در دولت محمود احمدی‌نژاد—به‌ویژه در زمان انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۸ و سرکوب اعتراضات پس از انتخابات—تعدادی از تحلیل‌گران غربی را به این استدلال سوق داده است که قدرت سیاسی آن حتی از نظام روحانیت شیعه کشور نیز پیشی گرفته است.[۲۱][۲۲][۲۳][۲۴]
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توسط دولت‌های کانادا، ایالات متحده، بحرین و عربستان سعودی به‌عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده است.[۲۵][۲۶][۲۷][۲۸] در واکنش به این اقدام، شورای عالی امنیت ملی ایران نیز ستاد فرماندهی ارتش ایالات متحده در خاورمیانه و شرق آفریقا را تروریستی اعلام کرد.[۲۹] پس از ترور قاسم سلیمانی، فرماندهٔ وقت نیروی قدس، در طرحی سه فوریتی در مجلس، پنتاگون، ارتش آمریکا و همه شرکت‌ها و نهادهای زیرمجموعه آن را در فهرست تروریستی جمهوری اسلامی ایران قرار داد.[۳۰] از آن پس دولت موظف شد به جهت تقویت بنیه نظامی، ۲۰۰ میلیون یورو به نیروی قدس اختصاص دهد.[۳۰]
تاریخچه
در نخستین روزهای پس از انقلاب بهمن ۵۷، دولت موقت که به علت فروپاشی قوای انتظامی و نظامی فاقد ابزار لازم برای اعمال حاکمیت بر کشور بود، درصدد برآمد تا نیرویی مسلح بنام گارد ملی به وجود آورد. به همین منظور، حسن لاهوتی حکمی از سید روح‌الله خمینی برای تشکیل این نیرو دریافت کرد. با پیشنهاد محمد توسلی نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای آن برگزیده شد. در حکم خمینی تأکید شده بود که سپاه پاسداران زیر نظر دولت موقت فعالیت خواهد کرد.[۳۱][۳۲] هدف از تشکیل این نهاد نیز کنترل شهرها و روستاها، برای جلوگیری از تحریک، جلوگیری از حمله به موسسات دولتی و ملی و مراکز عمومی و سفارتخانه‌ها، جلوگیری از رسوخ مخالفان جمهوری اسلامی در داخل صفوف مردم، اجرای دستور دولت موقت و اجرای احکام دادگاه‌های اسلامی، ذکر شده بود.[۳۳] دولت موقت ابراهیم یزدی را به عنوان معاون نخست‌وزیر در امور انقلاب، مأمور کرد که با حسن لاهوتی اشکوری برای تشکیل این نیرو همکاری کند. اساسنامه سپاه در اواخر بهمن ۱۳۵۷ در باغشاه و در حین جمع‌آوری سلاح‌های پخش شده در روزهای انقلاب تکمیل شد. در ۹ اسفند ۱۳۵۷ در جلسه‌ای در پادگان عباس‌آباد که با حضور ابوشریف، محسن رفیقدوست، مرتضی الویری، علی محمد بشارتی، محمد غرضی، حسن جعفری، علی فرزین، ضرابی، هاشم صباغیان، تهرانچی و علی دانش منفرد تشکیل می‌شود، علی دانش‌منفرد به عنوان فرمانده سپاه پاسداران انتخاب شد. محسن رفیقدوست مسوول تدارکات، بشارتی مسوول اطلاعات و مرتضی الویری مسوول روابط عمومی سپاه شد.[۳۱][۳۲] آنها با جلب همکاری عده‌ای از اعضای انجمن‌های اسلامی دانشجویان ایرانی در آمریکا و کانادا ساختمان ساواک در خیابان سلطنت‌آباد (پاسداران کنونی) را مقر اصلی خود قرار دادند و در مراکزی چون هنگ نوجوانان (مکان مورد استفاده برای دانشگاه امام حسین و دافوس کنونی سپاه) و پادگان سعدآباد، با کمک عده‌ای از جمله برخی تکاوران تیپ نوهد، به جذب و آموزش سیاسی، عقیدتی و نظامی داوطلبان پرداختند.
همزمان با تشکیل سپاه پاسداران، گروه‌های مسلح موازی دیگر نیز به‌طور خودجوش برای حفظ انقلاب تشکیل شده بودند همچون:
- گارد انقلاب در پادگان جمشیدیه به سرپرستی عباس آقازمانی و مورد حمایت موسوی اردبیلی
- گارد دانشگاه‌ها یا پاسا به سرپرستی محمد منتظری و مورد حمایت سید محمد بهشتی. این گروه عمدتاً عده‌ای از عناصر مبارز را که در لبنان آموزش چریکی دیده و به کشور برگشته بودند، دربر می‌گرفت. محسن آرمین از جمله اعضا گارد دانشگاه بود.
- نیروهای مسلح سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی به سرپرستی محمد بروجردی و مورد حمایت مرتضی مطهری
وجود این چهار گروه مسلح موازی، اختلاف‌ها و اصطکاک‌هایی را درپی داشت. این مسئله در شورای انقلاب طرح و سرانجام تصمیم گرفته شد که هاشمی رفسنجانی با هماهنگ‌کردن این گروه‌ها و یک‌پارچه‌کردن آنها، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را شکل دهد. پس از تخصیص بودجه ۱۲۰ میلیون تومانی به سپاه از سوی دولت موقت سپاه قدرتمندتر از قبل تصمیم به ادغام سایر نیروها در خود گرفت. در تاریخ ۱۸ فروردین ۱۳۵۸، همه این گروه‌ها با سپاه پاسداران ادغام شدند و یک شورای ۱۲نفره تشکیل گردید که اعضای این شورا عبرت بودن از: عباس زمانی، جواد منصوری، عباس دوزدوزانی، محمد منتظری، یوسف کلاهدوز، محمدکاظم موسوی بجنوردی، مرتضی الویری، محمد بروجردی، محسن رضایی، محسن رفیقدوست و علی دانش منفرد، اکبر هاشمی رفسنجانی (از طرف شورای انقلاب)[۳۴]
این شورا جواد منصوری را به عنوان فرمانده سپاه انتخاب کرد. به فاصله اندکی پس از او عباس آقازمانی مشهور به (ابوشریف) فرماندهی سپاه و فرماندهی عملیات آن را بر عهده گرفت. پس از ادغام، محسن رضایی، محسن رفیقدوست و عباس دوزدوزانی در اواخر فروردین ۱۳۵۸ به دیدار خمینی در قم رفتند و خواستار استقلال سپاه از دولت موقت شدند.
در این دیدار خمینی برخلاف جهت‌گیری پیشین خود مبنی بر نظارت دولت موقت بر سپاه، دستور تشکیل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی زیر نظر شورای انقلاب را صادر کرد. در پی این فرمان، گروه دوازده نفره اساسنامه‌ای را در ۹ ماده و ۹ تبصره تهیه کرد که به تصویب شورای انقلاب رسید. به دنبال آن شورای فرماندهی سپاه تشکیل گردید و اعضای آن احکام خود را از شورای انقلاب دریافت کردند. به این ترتیب در ۲ اردیبهشت ۱۳۵۸ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انتشار بیانیه‌ای رسماً اعلام موجودیت کرد.
با توجه به اینکه مهم‌ترین مأموریت سپاه، حفاظت از انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن بود، این تشکیلات تازه‌تأسیس تیم‌ها، دسته‌ها، گروهان‌ها و گردان‌های عملیاتی را صرفاً برای عملیات شهری و حفظ و ارتقای امنیت داخلی کشور شکل داد. در هر شهر و شهرستانی، سپاه به تناسب نیرویی که جذب می‌کرد و وسعت سرزمینی و حساسیت‌های امنیتی خاصی که آن منطقه داشت، وضعیت خود را سامان می‌داد.
بعد از جواد منصوری و عباس آقازمانی، مدتی عباس دوزدوزانی سرپرستی سپاه را بر عهده گرفت. بعد از آن مرتضی رضایی بود که طی حکمی از سوی ابوالحسن بنی صدر و با تأیید سید روح‌الله خمینی در تیرماه ۱۳۵۹ به عنوان فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد.[۳۵] سپس در شهریور ۱۳۶۰ محسن رضایی در ۲۸ سالگی توسط سید روح‌الله خمینی به این سمت منصوب شد.[۳۶] محسن رضائی برای مدت ۱۸ سال فرماندهی این نهاد را بر عهده داشت ولی در سال ۱۳۷۶ از فرماندهی سپاه استعفاء کرد و قائم مقام او سید یحیی صفوی مشهور به رحیم صفوی از سوی سید علی خامنه‌ای به این سمت منصوب شد. در ۱۰ شهریور ۱۳۸۶ دوره مسئولیت ۱۰ ساله وی در فرماندهی سپاه به پایان رسید و سید علی خامنه‌ای به جای وی سرتیپ پاسدار محمدعلی جعفری فرمانده سابق نیروی زمینی سپاه را به فرماندهی سپاه پاسداران برگزید و او را از درجه سرتیپی به درجه سرلشگری ارتقاء داد. بعد از محمدعلی جعفری در ابتدای سال ۱۳۹۸ حسین سلامی به فرماندهی سپاه برگزیده شد.[۳۷]
خمینی در نامهای به تاریخ ۲ مرداد ۱۳۶۷ به علی رازینی، رئیس سازمان قضایی نیروهای مسلح، دستور داد که «دادگاه ویژه تخلفات جنگ را در کلیه مناطق جنگی» «بدون رعایت هیچ‌یک از مقررات دست و پاگیر» تشکیل شود و «هر عملی که به تشخیص دادگاه موجب شکست جبهه اسلام یا موجب خسارت جانی بوده یا می‌باشد مجازات آن اعدام است.» هاشمی رفسنجانی بعدها گفت که رئیس‌جمهور وقت (خامنه‌ای) با این دادگاه هم نظر بوده، ولی وی (رفسنجانی) وساطت کرده است.[۲۰]
اعطای درجات نظامی از تاریخ ۲۹ بهمن ۱۳۶۹ خورشیدی در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی آغاز شد.[۳۸]
فرماندهان سپاه
- جواد منصوری
- عباس آقازمانی
- جواد منصوری
- عباس آقازمانی
- مرتضی رضایی
- محسن رضایی
- سید یحیی رحیم‌صفوی
- محمدعلی جعفری
- حسین سلامی
ساختار سازمانی
ساختار فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شکلی است که در راس آن فرمانده کل قرار دارد. پس از او جانشین یا قائم مقام قرار می‌گیرد و سپس رئیس ستاد مشترک حائز اهمیت است که به‌طور مستقیم با فرمانده کل در بالا و با فرماندهان نیروهای پنجگانه در پایین مرتبط است. فرمانده کل سپاه مستقیماً توسط رهبری انتخاب می‌گردد و جانشین و فرماندهان ستاد مشترک و نیروها به پیشنهاد فرمانده کل و با تصویب و حکم رهبری انتخاب می‌شوند.
سپاه پاسداران شامل ۵ نیرو،[۳۹] با مأموریت‌های متفاوت است:
- نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سازمان بسیج مستضعفین
و همچنین ستاد مشترک سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که مسئولیت هماهنگی و فرماندهی نیروهای پنجگانه را بر عهده دارد. دو ساختار دیگر در سپاه به نامهای حوزه نمایندگی ولی فقیه و سازمان حفاظت اطلاعات وجود دارد که اولی کاملاً مستقل از ساختار فرماندهی و مستقیماً زیر نظر رهبری قرار دارد و دومی نیز تقریباً مستقل از فرماندهی است و فرمانده آن را رهبری با پیشنهاد فرمانده سپاه انتخاب می‌کند و فرمانده آن مستقیماً با دفتر عمومی حفاظت اطلاعات در دفتر رهبری و شخص رهبر مرتبط است و به او گزارش می‌دهد.[۴۰][۴۱][۴۲]
محمدعلی جعفری با دسته‌بندی تهدیدات علیه جمهوری اسلامی به تهدیدهای نرم، نیمه‌سخت (شورش‌های مردمی بدون سلاح گرم،[۴۳] تهدیدهای اقتصادی-سیاسی داخلی و خارجی[۴۴]) و سخت (شورش‌های مسلحانه، جنگ داخلی و جنگ خارجی) وظیفه مبارزه با تهدید نرم را به بسیج غیرنظامی، نیمه‌سخت را به بسیج نظامی و سخت را به نیروی زمینی سپاه و بسیج محول می‌کند.[۴۵]
قرارگاه‌ها
- قرارگاه کربلای جنوب غرب:
- ولی عصر خوزستان، ابوالفضل لرستان و فتح کهگیلویه و بویراحمد
- قرارگاه مدینه: امام سجاد هرمزگان، فجر فارس، و امام صادق بوشهر
- قرارگاه قدس جنوب شرق: ثارالله کرمان و سلمان سیستان و بلوچستان
- قرارگاه سیدالشهدا: صاحب‌الزمان اصفهان، قمر بنی‌هاشم چهار محال و بختیاری و الغدیر یزد
- قرارگاه غرب نجف اشرف: نبی اکرم کرمانشاه، انصارالحسین همدان و امیرالمؤمنین ایلام
- قرارگاه شمال غرب حمزه سیدالشهدا: شهدا آذربایجان غربی و بیت‌المقدس کردستان
- قرارگاه عاشورا: عاشورای آذربایجان شرقی، انصارالمهدی زنجان و حضرت عباس اردبیل
- قرارگاه شمال شرق ثامن‌الائمه: امام رضا خراسان رضوی، جوادالائمه خراسان شمالی و انصارالرضا خراسان جنوبی
- قرارگاه غدیر شمال: کربلا مازندران، قدس گیلان، و نینوا گلستان
- قرارگاه صاحب‌الزمان: روح‌الله مرکزی، علی ابن ابیطالب قم، صاحب‌الامر قزوین و قائم آل‌محمد سمنان
- قرارگاه ثارالله تهران: محمد رسول‌الله تهران بزرگ، سیدالشهدای شهرستان‌های تهران و سپاه امام حسن البرز[۴۶]
فعالیت اقتصادی
.jpg)
طبق ماده ۱۰ اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی یکی از مأموریت‌های سپاه «مشارکت در عملیات امدادی به هنگام بروز بلایا و حوادث و انجام خدمات امدادی، آموزشی، تولیدی و جهاد سازندگی به درخواست دولت و با رعایت کامل موازین عدل اسلامی در زمان صلح در حدی که به تشخیص شورای عالی سپاه، آمادگی رزمی لازم را برای انجام مأموریت‌های خود از دست ندهد.»[۴۷]
بر اساس تحقیقات مؤسسه رند، سپاه پاسداران از زمان پایان جنگ ایران و عراق تا کنون با انعقاد ۷۶۵۰ قرارداد از طریق مؤسسات وابسته به خود فعالیتهای اقتصادی گسترده‌ای داشته است.
روزآنلاین از تحلیل‌گران اقتصادی ایران نقل کرده که درآمد حاصل از فعالیت سپاه در «عرصه‌های قانونی اقتصاد» تا ۱۲ میلیارد دلار در سال می‌رسد.[۴۸] البته هیچ گزارش مالی دربارهٔ فعالیتهای اقتصادی سپاه منتشر نمی‌شود و بودجه آن نیز محرمانه است.[۴۹]
این نهاد در حوزه‌های نفت و گاز، راه‌سازی، سدسازی و ساخت تونل، کشاورزی، مخابرات (به عنوان سهامدار عمده شرکت مخابرات ایران)، ساختمان‌سازی و حتی جراحی‌های سرپایی با لیزر حضور فعال دارد. به علاوه با در اختیار داشتن ۴۵٪ سهام شرکت بهمن در تولید خودروی مزدا شریک است.
همچنین علی لاریجانی در نشستی با فرماندهان و مسئولان قرارگاه خاتم‌الانبیا به آنان توصیه کرد که فعالیتهای سپاه پاسداران رقابت‌سوز نباشد بلکه به دنبال رقابت‌سازی باشد.[۵۰]
سپاه گاه برای ابراز ناخرسندی خود از انعقاد قراردادهای اقتصادی دست به نمایش قدرت می‌زند. به عنوان مثال در سال ۲۰۰۴ دولت سید محمد خاتمی هنگام افتتاح فرودگاه بین‌المللی امام خمینی در تهران مجبور شد قراردادی را که با یک شرکت ترکیه‌ای بسته بود لغو کند زیرا پاسداران، خشمگین از اینکه خود طرف قرارداد نبودند، باند فرودگاه را در روز افتتاح اشغال کردند.[۴۸] همچنین یکی از نمایندگان مجلس ایران در جلسه علنی مجلس، در مورد وجود ۶۰ بندر غیرقانونی متعلق به این نهاد نظامی دست به افشاگری زد.[۴۸]
قاچاق
علی آلفونه، پژوهشگر مؤسسه آمریکن اینترپرایز در واشینگتن و متخصص مسائل سپاه پاسداران می‌گوید، اسکله‌های غیرمجاز محلی برای واردات کالا و صادرات نفت توسط سپاه پاسداران است، «مثلاً از اسکله‌های کوچک برای قاچاق لوازم الکترونیک و مشروبات الکلی و از اسکله‌ها و بندرهای بزرگ‌تر برای صادرات نفت سوبسید شدهٔ ایران به بازار جهانی ازجمله به پاکستان استفاده می‌کنند که این از منابع درآمد فوق‌العاده بزرگ سپاه پاسداران است.» خبرگزاری ایسنا، در گزارشی با عنوان «اسکله‌های دردسرساز»، نام ۸۰ اسکله غیرمجاز را در استان‌های هرمزگان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، خوزستان و مازندران منتشر کرده است.[۵۱]
محمود احمدی‌نژاد هم در تابستان سال ۱۳۹۰ با اشاره به «برادران قاچاقچی خودمان» گفته بود «مرزهای غیرقانونی باید بسته شود و هیچ‌کس نباید مصونیت داشته باشد، اگر کالایی دفاعی، امنیتی و اطلاعاتی است، اشکال ندارد از مرز قانونی وارد شود، هیچ وزارتخانه‌ای حق ندارد اسکله و مرزی داشته باشد، خارج از کنترل گمرک.»[۵۲]
سجاد حق پناه از فرماندهان پیشین حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران به نشریه تایمز گفته است که قاچاق مواد مخدر در نزد فرماندهان سپاه پاسداران به امری فراگیر تبدیل شده است. وی گفت شماری از فرماندهان سپاه پاسداران مستقیماً در قاچاق مواد مخدر دست دارند. او تشریح کرد که سپاه تریاک افغانستان را در داخل ایران به هروئین و مرفین تبدیل و در همکاری با باندهای تبهکار به سرتاسر جهان قاچاق می‌کند و برای اینکار شرکت‌های کشتیرانی و هواپیمایی خاص خود را استفاده می‌کند.[۵۳][۵۴] در تاریخ ۷ مارس ۲۰۱۲ وزارت خزانه داری آمریکا، سرتیپ غلامرضا باغبانی فرمانده نیروی قدس سپاه در شهر زاهدان را به اتهام مشارکت در قاچاق مواد مخدر در فهرست قاچاقچیان مواد مخدر آمریکا قرار داد. دولت آمریکا می‌گوید که سرتیپ باغبانی در مقابل استفاده از قاچاقچیان افغان برای رساندن اسلحه به طالبان، اجازه می‌داد که آنها تریاک به داخل ایران قاچاق کنند.[۵۵]
روز پنجشنبه ۱۶ اسفند ۱۳۹۷ حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران اعلام کرد سپاه پاسداران در مرزهای جنوبی کشور «از هر ده قاچاق یکی را می‌گیرد.»[۵۶]
به نوشته روزنامه تایمز قاچاق مواد مخدر، سالانه میلیاردها دلار نصیب سپاه پاسداران می‌کند که هم انحصار قاچاق مواد مخدر در ایران را در دست گرفته و هم با شبکه‌های تبهکار در جهان ارتباط دارد. ابوالفضل اسلامی دیپلمات پیشین جمهوری اسلامی به تایمز گفته است که قاچاق مواد مخدر توسط سپاه پاسداران با موافقت عالیترین مقامات حکومت ایران برای تأمین نیازهای مالی سپاه صورت می‌گیرد.[۵۴]
قاچاق مواد مخدر و افزایش شمار معتادان
بر پایهٔ برخی از آمارها در سال ۱۴۰۰ و در دورهٔ نظام جمهوری اسلامی ایران بیش از ۱۲ میلیون معتاد به مواد مخدر در ایران هست که به ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تن از آنها جزو مصرف‌کنندگان دائمی هستند و نیز ۱۰ درصد از معتادان، زنان بوده و هزاران تن از آنان نیز کودکان هستند[۵۷] و آمارهای رسمی و برخی از کارشناسان داخلی، شمار معتادان به مواد مخدر در کشور را دست کم ۴ الی ۵ میلیون نفر اعلام کرده‌اند.[۵۸][۵۹]
- ایران، یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌های قاچاق مواد مخدر در جهان است و بیشتر مواد مخدر تولیدی در کشورهای توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به کشورهای اروپایی قاچاق می‌شود.
- در همین راستا و در یک گزارش محرمانه سازمان ملل متحد در خرداد ۱۳۸۸، تصریح شده که حکومت جمهوری اسلامی ایران، بزرگ‌ترین قاچاقچی مواد مخدر در جهان است.[۶۰]
- یکی از دلایل اصلی مخالفت حکومت جمهوری اسلامی با تصویب لوایح FATF، تن ندادن به حسابرسی دربارهٔ نقش سپاه پاسداران در زمینهٔ قاچاق مواد مخدر و نیز پول‌شویی منابع حاصل از آن است که حسن روحانی (یکی از رئیسان جمهور حکومت پیش‌گفته) درین باره، به گونهٔ کنایی و غیر مستقیم، گفته بود:
«وقتی مواد مخدر هست، پول کثیف هم هست، این پول کثیف کجا می‌رود؟! یعنی یک گوشه و کناری [دارد] پول‌شویی انجام می‌گیرد».[۶۱]
قاچاق نفت
زنجیره قاچاق سوخت توسط عناصری از دولت ایران به خصوص سپاه پاسداران و برخی شرکت‌های خصوصی مستقر در کشورهای حومه خلیج فارس انجام می‌شود وبخش دریایی سپاه کنترل شدیدی بر مرزهای دریایی و تأسیسات بندری دارد، آندریاس کریگ، مدرس ارشد دانشکده مطالعات امنیتی در کینگز کالج لندن به واشینگتن پست می‌گوید «سپاه یک نهاد بسیار فاسد است. اگر به میزان قاچاق سالانه نگاه کنیم، متوجه می‌شویم که در مورد میلیون‌ها بشکه صحبت می‌کنیم.»[۶۲]
بحث‌های سیاسی در مورد فعالیت اقتصادی سپاه
در اسفند ماه ۱۳۹۳ رئیس‌جمهور حسن روحانی بدون نام‌بردن از سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تمرکز قدرت در یک نهاد را عاملی برای ایجاد فساد دانست. روحانی گفت: «اگر اطلاعات، تفنگ، پول، سرمایه، سایت، روزنامه و خبرگزاری را همه یکجا جمع کنیم ابوذر و سلمان هم فاسد می‌شوند.» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حال حاضر بر بسیاری از نهادهای اقتصادی، سرویس‌های اطلاعاتی و گروه‌های رسانه‌ای ایران تسلط دارد.[۶۳] روحانی پیش از این گفته بود «من شایعاتی را که دربارهٔ سپاه مطرح می‌شود اصلاً قبول ندارم که می‌خواهند سپاه را رقیب مردم قرار بدهند، سپاه رقیب مردم و بخش خصوصی نیست، سپاه پیمانکاری همانند پیمانکارهای معمولی نیست و نبوده است. سپاه امروز باید پروژه‌های بسیار مهمی را که بخش خصوصی قادر به انجام آن نیست، انجام دهد. سپاه توان نیروی انسانی، تجهیزات و برنامه‌ریزی دارد.»[۶۴] اما اسحاق جهانگیری معاون دولت در ۲۲ آذرماه ۹۵ در همایش سراسری مدیران قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا اظهار داشت «قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء باید متولی اجرای چند کار بزرگ و ماندگار در تاریخ کشور شود، البته قرارگاه نباید عرصه را برای فعالیت بخش خصوصی تنگ کند و باید در طرح‌هایی که بخش خصوصی توان اجرای آن را ندارد، شاهد حضور قرارگاه و اجرای طرح‌های مهم و ماندگار باشیم.»[۶۴] اما ناصر موسوی لارگانی عضو هیئت رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهار داشت «در موضوعات اقتصادی و آن جایی که نیاز کشور بوده سپاه ورود کرده فقط برای اینکه آبروی نظام را بخرد و حفظ کند، پروژه‌هایی که میراثی شده و بیشتر از ۳۰ تا ۴۰ سال طول کشیده ورود کرده تا به دولت در اتمام آنها کمک کند، به نظرم بی انصافی است به این شکل سپاه مورد حجمه قرار بگیرد.»[۶۴]
اما در واکنش به موضع انتقادی رئیس‌جمهور، فرمانده سپاه پاسداران، محمدعلی جعفری گفت: «سپاه هرگز متقاضی کار اقتصادی نبوده است. ما به درخواست دولت‌ها و با اصرار آنها و بدون اینکه حتی دولت، به بسیاری از تعهدات خود در قبال سپاه عمل کنند، وارد عرصه سازندگی شدیم.» او همچنین گفت سپاه فعالیت اقتصادی و انتفاعی نمی‌کند، فعالیتهای آنها در عرصه محرومیت زدایی، سازندگی و خنثی سازی راهبردهای دشمن برای فشار اقتصادی به کشور است. او همچنین گلایه کرد «نمی‌شود که آقایان کارهای سخت را با کمترین منافع به سپاه واگذار کنند و به پروژهایی که سپاه می‌سازد افتخار کنند، اما در مقابل و درحالی‌که هزاران میلیارد تومان بابت پروژه‌ها بدهکارند علیه سپاه با بی انصافی حرف بزنند.»[۶۵]
فعالیت سیاسی
افراد طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دستور سید روح‌الله خمینی[۶۶][۶۷] و سید علی خامنه‌ای سپاهیان تا هنگامی که در سازمان سپاه خدمت می‌کنند حق فعالیت در زمینه‌های سیاسی را ندارند.
محمدباقر ذوالقدر معاون سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بود و در دولت نهم (محمود احمدی‌نژاد) به سمت معاونت وزارت کشور و معاون امنیتی انتظامی این وزارتخانه منصوب شد. روابط عمومی وزارت کشور اعلام کرد چون سردار ذوالقدر با حکم سید علی خامنه‌ای در سمت «جانشین فرماندهی کل سپاه» فعالیت داشت، با کسب مجوز از وی به سمت جدید منصوب شد.[۶۸]
اتهامات
اتهام جاسوسی در کویت
یک گروه هفت نفرهٔ متهم به جاسوسی برای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی در کویت دستگیر شدند. در خانه یکی از این افراد که به اتهام خود اعتراف کرده‌اند، یک رشته اسناد، دستگاه پیشرفته ارتباطات و ۲۵۰ هزار دلار پول یافت شده است. افراد دستگیرشدهٔ مظنون به جاسوسی وابسته به سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، در مورد جمع‌آوری اطلاعاتی در مورد پایگاه‌های آمریکا در کویت و نهادهای حساس کویتی به کار گمارده شده بودند.[۶۹][۷۰]
اتهام بمبگذاری در عربستان
با انتشار اسناد بسیار محرمانه دولت بیل کلینتون، مشخص شد او در تابستان ۱۹۹۹ در پیامی کتبی به محمد خاتمی همتای ایرانی خود، سپاه پاسداران را مسئول بمبگذاری برج‌های خبر در عربستان سعودی دانسته و خواستار استرداد متهمان این حادثه بوده است. در مقابل دولت وقت ایران اتهام‌های آمریکا را نادرست و غیرقابل پذیرش می‌خواند و تأکید می‌کند هیچ سازمان وابسته به جمهوری اسلامی ایران هیچ‌گونه دخالتی در طراحی، پشتیبانی یا اجرای این بمبگذاری نداشته است.[۷۱] البته ویلیام پری، وزیر دفاع آمریکا در زمان بیل کلینتون، در سال ۲۰۰۷ اعلام کرد به این نتیجه رسیده‌اند که بمبگذاری کار القاعده بوده و نه ایران؛ البته هیچ‌گاه ثابت نشد که این کار توسط سپاه انجام شده باشد عده‌ای معتقدند که این کار سازمان موساد و سیا برای تخریب چهره سپاه بوده است.[۷۲]
بمبگذاری در هند
به گزارش یک روزنامه هندی، پلیس این کشور اعلام کرده است که عاملان سوءقصد نافرجام به جان یک دیپلمات اسرائیلی در دهلی نو، اعضای سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران بوده‌اند. در این سوء قصد که ماه فوریه گذشته صورت گرفت، همسر وابسته نظامی اسرائیل در دهلی به شدت زخمی شد. به گزارش رادیو فردا روزنامه «تایمز آو ایندیا» روز دوشنبه نوشت: پلیس هند پس از تحقیقات گسترده، به این نتیجه رسیده است که پنج تن از اعضای سپاه پاسداران با همکاری یک روزنامه‌نگار هندی این سوءقصد را اجرا کردند. بر اساس این گزارش، سردسته این گروه «هوشنگ افشار ایرانی» نام دارد و هدایت‌کننده سوء قصد علیه اسرائیلی‌ها در تایلند و گرجستان نیز بوده است. پلیس بین‌المللی (اینترپل) در ماه مارس برای چهار تن از این متهمان حکم جلب بین‌المللی صادر کرده بود ولی این نخستین بار است که هند اعلام می‌کند که این افراد اعضای سپاه پاسداران هستند. روزنامه «تایمز آو ایندیا» نوشته است که «جزئیات مربوط به این متهمان در اختیار ایران قرار گرفته است». پلیس هند می‌گوید که توطئه گران اصلی با ویزای گردشگری وارد این کشور شده بودند و پس از انجام عملیات خاک هند را ترک کردند.[۷۳][۷۴][۷۵][۷۶]
اتهام بمبگذاری در بحرین
در ۲۲ مرداد ۹۴، دولت بحرین پنج نفر را به جرم بمبگذاری در منامه پایتخت این کشور دستگیر و آنها را متهم به ارتباط با سپاه پاسداران کرد و اظهار داشت که آنها روش بمبگذاری را از سپاه یادگرفته بودند. این بمبگذاری منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از نیروهای امنیتی بحرین شد. اما ایران ضمن محکوم کردن این حادثه دست داشتن ایران در آن را رد کرد. بحرین همواره ایران را به تحریک شیعیان این کشور به ناآرامی متهم می‌کند و گاهی از نیروی نظامی عربستان سعودی برای سرکوب معترضان استفاده کرده است. ایران هم در مقابل می‌گوید که حکومت بحرین حقوق اکثریت شیعه کشور را نقض می‌کند. یک ماه پیش از این حادثه بحرین روحانی شیعه این کشور، شیخ عیسی قاسم را سلب تابعیت کرده بود و برخی مقام‌های ایران به شدت از دولت بحرین به دلیل این اقدام انتقاد کردند و حتی قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه تهدید کرد که این کار منجر به «مقاومت مسلحانه» در بحرین و «سقوط رژیم» خواهد شد.[۷۷][۷۸][۷۹]
اتهام همدستی با محمد مُرسی
دادستانی مصر او را به اتفاق ۳۵ نفر دیگر به همکاری با جنبش فلسطینی حماس، گروه لبنانی حزب‌الله و سپاه پاسداران برای انجام حملات تروریستی در مصر متهم کرده است.[۸۰]
رابطه با طالبان
رئیس امنیت ملی هرات با صدور اعلامیه‌ای اعلام کرد که مولوی شفیع مشهور به «حافظ عمری» مسئول نظامی و عضو رهبری طالبان درحالی‌که از خودروی سپاه پاسداران پیاده می‌شدند در استان هرات دستگیر شد.[۸۱] اغلب حملات تروریستی و ترورهای هدفمند و همچنین حمله به تأسیسات عمومی در استان هرات با فرماندهی او انجام شده است.[۸۲]
دخالت در انتخابات نظام پزشکی
بر پایه برخی منابع، سپاه پاسداران در انتخابات سازمان نظام پزشکی دخالت کرده و حتی بر آن مسلط است.[۸۳]
فعالیت خارجی
حضور در جنگ داخلی سوریه
ایران و سوریه دو متحد استراتژیک هستند. در ادبیات سیاسی نظام ایران، سوریه عضو محور مقاومت ضدصهیونیسم و پل ارتباطی با حزب‌الله لبنان است. در پی جنگ داخلی سوریه، جمهوری اسلامی ایران با هدف اینکه دولت بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه استقامت خود را حفظ کند، با ارتش سوریه همکاری می‌کند و با مخالفان بشار اسد به‌صورت پنهانی از طریق سپاه قدس وارد جنگ می‌شود.[۸۴] سال ۲۰۱۱ همگام با ناآرامی‌ها و اعتراضات مردم سوریه در شهرهای درعا و حلب علیه بشار اسد، روزنامه آمریکایی وال استریت جورنال گزارش داده بود که تهران تجهیزاتی در اختیار دمشق می‌گذارد تا بتواند از اجتماع تظاهرکنندگان جلوگیری کند. افزون بر آن، ایران از تلاش‌های سوریه برای جلوگیری از ارتباط‌های تظاهرکنندگان از طریق اینترنت، تلفن‌های همراه و پیامک پشتیبانی می‌کند.[۸۵][۸۶][۸۷][۸۸]
به گزارش ورلد تریبیون از مخالفان بشار اسد - رئیس‌جمهور سوریه - ایران نیروهای سپاه پاسداران را جهت سرکوبی هزاران تظاهرات‌کننده مخالف بشار اسد فرستاده است. آنها می‌گویند سپاه پاسداران صدها کوماندو را به‌وسیلهٔ بالگرد به شهر درعا اعزام کرده است. در درگیری‌های درعا در ۱۸ مارس ۲۰۱۱، ۵ شهروند سوریه‌ای کشته شده‌اند.[۸۹]
به گزارش خبرگزاری فرانسه در سال ۲۰۱۱، مقامات آمریکایی مدعی هستند که تهران برای کمک به سرکوب اعتراضات ضد حکومتی در سوریه، سلاح در اختیار رژیم بشار اسد قرار می‌دهد. به گفته این منابع، سردار قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی ویژه قدس وابسته به سپاه پاسداران در ماه ژانویه در پایتخت سوریه حضور داشته و با مقامات رژیم دمشق از جمله بشار اسد دیدار کرده است. مقامات آمریکایی گفتند، حضور فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در سوریه برای بررسی اوضاع بحرانی این کشور و راه‌های کمک به رژیم بشار اسد جهت سرکوب اعتراضات ضد حکومتی در سوریه بوده است. به گفته این مقامات آمریکایی، دیدار سردار قاسم سلیمانی از سوریه به‌خوبی نشان می‌دهد که تهران کمک‌های نظامی و تجهیزات امنیتی در اختیار رژیم دمشق می‌گذارد تا از آن برای سرکوب مخالفان سوری استفاده کند.[۹۰]
اسماعیل قاآنی، جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، در مصاحبه‌ای با خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا» اعتراف کرد که جمهوری اسلامی ایران در عملیات نظامی، شبه‌نظامی و غیرنظامی در سوریه همگام با رژیم بشار اسد شرکت دارد. متن این مصاحبه کوتاه پس از قرار گرفتن بر روی خروجی سایت خبرگزاری «ایسنا» حذف گردید و پس از آن نیز هیچ توضیحی از سوی مقام‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران در مورد اظهارات این فرمانده ارشد سپاه قدس داده نشد. سردار قاآنی در این مصاحبه گفته است: «اگر جمهوری اسلامی در سوریه حضور نداشت، کشتار مردم آن چند برابر شده بود».[۹۱][۹۲][۹۳][۹۴][۹۵][۹۶]
در مرداد ۱۳۹۱ برابر با اوت ۲۰۱۲ معارضان سوری سه پهباد ایرانی درحال تعمیر را در آزمایشگاهی در شهر حلب سوریه پیدا کردند.[۹۷][۹۸] پژوهشگر بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها بر این باور است که حضور سپاه در سوریه اولین حضور این نهاد نظامی در بیرون از خاک ایران نیست؛ هر چند حمایت از اسد و جنایات جنگی که علیه مردم کشورش مرتکب می‌شود، شاید بارزترین سندی است که ثابت می‌کند سپاه پاسداران بزرگ‌ترین تشکل دولتی حامی تروریسم در جهان است.[۹۹]
حضور در خاک عراق
سپاه پاسداران، در عراق حضور لجستیکی-نظامی دارد؛ برای مثال، قاسم سلیمانی، فرمانده کل نیروی قدس سپاه پاسداران، در جریان علمیات آزادسازی شهر تکریت از دست داعش، حضور داشت و عکس او هم در رسانه‌ها، منتشر شده است.[۱۰۰][۱۰۱]
با این حال، بر پایهٔ برخی از منابع، نظام جمهوری اسلامی ایران (افزون بر ارتباط با القاعده و طالبان) با داعش نیز ارتباط دارد[۱۰۲] و نقش قاسم سلیمانی و نظام جمهوری اسلامی ایران در فروپاشی داعش، افسانه است و بلکه آنها یکی از علل و تقویت داعش نیز بوده‌اند.[۱۰۳]
۲۸ نوامبر ۲۰۱۹ نیروهای امنیتی عراق سرکوب خونینی در شهرهای نجف و ناصریه براه انداختند و به روی مردم معترض آتش گشوده و ۴۴ نفر را کشتند؛ بعد از این حادثه و با پیام سید علی سیستانی، عادل عبدالمهدی، نخست‌وزیر عراق تصمیم به استعفا گرفت.[۱۰۴] ایالات متحده و اسرائیل، مدعی شدند که در رأس فرماندهی سرکوب خونین عراق، قاسم سلیمانی[۱۰۵] و ابومهدی مهندس فرمانده حشدالشعبی قرار دارند. اعتراضات عراق در ابتدا علیه فساد، بیکاری و مسائل اقتصادی آغاز شد. معترضان نسبت به رژیم جمهوری اسلامی ایران، که با احزاب سیاسی مهم در عراق ارتباط نزدیکی دارد و چندین گروه شبه نظامی قدرتمند حمایت می‌کند، خشمگین هستند. معترضان عراقی همچنین می‌گویند جمهوری اسلامی سعی دارد مشابه تجربه تضعیف ارتش خود و تقویت سپاه پاسداران را در عراق با تضعیف ارتش رسمی آن کشور و تقویت حشدالشعبی، یا بسیج مردمی عراق، انجام دهد. بسیاری از معترضان شبه نظامیان موسوم به حشدالشعبی را، که در سال ۲۰۱۴ برای مبارزه با دولت اسلامی داعش تشکیل شد، به اقداماتی مانند حمله به معترضان بنا بر دستور رژیم جمهوری اسلامی، و همچنین به فعالیتهای درآمدزا و حفاظت از سیاستمداران فاسد و اقدامات خلاف بدون ترس از مجازات متهم می‌کنند. شبکه فاکس نیوز گزارش داده بود که فعالان عراقی می‌گویند ایران کاری کرده که در کشور خودشان با آنها مانند «بیگانگان» رفتار می‌شود.[۱۰۶][۱۰۷][۱۰۸][۱۰۹]
آموزش نظامی به حماس
روزنامه وال استریت ژورنال روز ۳ آبان ۱۴۰۲ طی گزارشی نوشت: «جمهوری اسلامی پیش از حمله شبه‌نظامیان فلسطینی به اسرائیل، به حدود ۵۰۰ نیروی حماس و دیگر شبه‌نظامیان مستقر در نوار غزه، آموزش نظامی ویژه داده است. این آموزش‌ها، شهریورماه امسال در داخل خاک ایران و تحت نظر نیروی قدس سپاه پاسداران انجام شده و اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه، و برخی افراد ارشد گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی نیز از این آموزش‌ها دیدن کرده‌اند.»[۱۱۰][۱۱۱]
مداخله در جنگ یمن
نیروهای نظامی (سپاهی) نظام جمهوری اسلامی ایران، افزون بر دخالت نظامی و سیاسی… در سوریه و عراق و افغانستان و لبنان…، در امور و جنگ کشور یمن نیز دخالت می‌کند.[۱۱۲][۱۱۳][۱۱۴][۱۱۵][۱۱۶]
آموزش نظامی به حوثی‌ها
نشریه تلگراف به نقل از منابع اطلاعاتی در داخل ایران اعلام کرده است که حوثی‌های یمن در چندین پایگاه متعلق به سپاه پاسداران در ایران و از جمله در «دانشگاه علوم و فنون دریایی خامنه‌ای» در زیباکنار رشت آموزش دیده‌اند و شخص علی خامنه‌ای بر فعالیتهای آنها نظارت دارد که وی بر اقدامات حوثی‌ها در دریای سرخ نقش محوری و شخصی داشته و دستور داده تا سلاح‌ها و تجهیزات بیشتری در اختبار این گروه قرار گیرد. گفته می‌شود ۲۰۰ نفر از حوثی‌ها در این دانشگاه آموزش دیده‌اند.[۱۱۷][۱۱۸][۱۱۹]
عملیات شهید سلیمانی
فعالیت موشکی
تولید موشک بالستیک
به گفته آنتونی کوردزمن، سپاه پاسداران جهت اغراق در تعداد و کاراکتر موشک‌هایش در یک رزمایش، اقدام به استفاده از نرم‌افزار فتوشاپ برای دستکاری فیلم ضبط شده کرد.[۱۲۰]
تولید سوخت جامد موشک
خبرگزاری رویترز گزارشی با استناد به اسنادی که به‌دست آورده است و گفته‌های امیر مقدم (مسئول سابق روابط عمومی و رابط پارلمانی معاونت اجرایی ریاست جمهوری اسلامی ایران) منتشر کرده است که براساس آن سپاه پاسداران یک مرکز مخفی در گوشه‌ای از بیابان اطراف جاجَرم، در استان خراسان شمالی دارد که کاربرد این واحد، تولید پودر آلومینیوم برای تولید سوخت جامد موشک‌ها است. این واحد «مخفی» در کنار یک کارخانه آلومینیوم و در نزدیکی یک معدن «بوکسیت» (سنگ رسوبی حاوی آلومینیوم) قرار دارد، پیشتر تسنیم نوشته بود که از اوائل دهه ۶۰ تحقیق و بررسی در مورد سوخت جامد زیر نظر حسن طهرانی مقدم شروع شده و موشک نازعات نخستین نمونه از موشک‌های سوخت جامد بود.[۱۲۱] رویترز اشاره می‌کند بیش از ۱۰ سند مشاهده کرده که حاوی مدارک تولید پودر آلومینیوم و افراد دخیل در این پروژه در فاصله سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۸ می‌باشد.[۱۲۱]
آموزش
| دانشگاه | تأسیس | مکان | نشان | پرچم | منبع |
|---|---|---|---|---|---|
| دانشگاه فرماندهی و ستاد سپاه | ۱۳۷۱ | تهران | 
|
|
[۱۲۲] |
| دانشگاه امام حسین | ۱۳۶۵ | تهران | 
|
[۱۲۳] | |
| دانشگاه علوم و فنون زمینی امیرالمؤمنین | ۱۳۶۵ | اصفهان | [۱۲۴] | ||
| دانشگاه علوم و فنون دریایی امام خامنه‌ای | ۱۳۹۲ | رشت | [۱۲۵] | ||
| دانشگاه علوم و فنون هوافضای عاشورا | ۱۳۸۳ | تهران | [۱۲۶][۱۲۷][۱۲۸][۱۲۹][۱۳۰] | ||
| دانشگاه علوم پزشکی بقیةالله | ۱۳۷۲ | تهران | 
|
[۱۳۱] | |
| دانشکده عقیدتی سیاسی شهید محلاتی | ۱۳۶۱ | قم | 
|
[۱۳۲] | |
| دانشکده علوم و فنون زرهی | ۱۳۶۵ | شیراز | 
|
[۱۳۳][۱۳۴] |
فساد
اتهام جنایات جنگی در سوریه
واکنش سران حکومت ایران
مهدی طائب رئیس قرارگاه در بهمن ۱۳۹۱ اظهار داشت:
سوریه استان سی و پنجم و یک استان استراتژیک برای ماست. اگر دشمن به ما هجوم کند و بخواهد سوریه یا خوزستان را بگیرد اولویت با این است که ما سوریه را نگه داریم چون اگر سوریه را نگه داریم می‌توانیم خوزستان را هم پس بگیریم اما اگر سوریه را از دست بدهیم تهران را هم نمی‌توانیم نگه داریم.[۱۳۵]
برخی کارشناسان و رسانه‌های مخالف جمهوری اسلامی معتقدند که جمهوری اسلامی ایران به دلیل پشتیبانی از دولت بشار اسد برای سرکوب اعتراضات ۲۰۱۱ سوریه سبب آغاز جنگ داخلی سوریه شده است.[۱۳۶][۱۳۷][۱۳۸][۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱][۱۴۲][۱۴۳][۱۴۴][۱۴۵][۱۴۶][۱۴۷]
در جنگ داخلی سوریه بیش از ۵۱۱٬۰۰۰ (پانصد و یازده هزار) نفر (فقط) کشته‌اند و نیز میلیون‌ها تن زخمی و زندانی و بیش از ۱۲ (دوازده) میلیون نفر هم، آواره شده‌اند.[۱۴۸][۱۴۹][۱۵۰][۱۵۱][۱۵۲]
در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۱ (۳ تیر ۱۳۹۰)، روزنامهٔ رسمی اتحادیه اروپا گزارش کرد که کشورهای عضو اتحادیه، سه تن از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یعنی محمدعلی جعفری، قاسم سلیمانی، حسین طائب و نیز چند شهروند و مؤسسه اقتصادی سوریه را در واکنش به ادامه سرکوب خشونت‌آمیز معترضان سوری توسط حکومت سوریه و سپاه قدس جمهوری اسلامی ایران، تحریم کرده‌اند.[۱۵۳] اما ایران این ادعا را تکذیب کرده است.[۱۵۴]
عادل الجبیر، وزیر امور خارجه عربستان سعودی در سپتامبر ۲۰۱۵ میلادی در گفتگوی تلویزیونی با شبکه العربیه می‌گوید: «ایران باید آخرین کشوری باشد که دربارهٔ ثبات در سوریه سخن می‌گوید، زیرا همه می‌دانند که عامل ویرانی و بدبختی مردم سوریه، ایران است.»[۱۵۵]
اتهام نقض حقوق بشر
دخالت سپاه پاسداران در اعدام‌های ۱۳۶۷
به گفتهٔ ایرج مصداقی، زندانی سیاسی بازمانده از اعدام دسته‌جمعی زندانیان عقیدتی سیاسی ایران در تابستان ۱۳۶۷ که یکی از شاکیان پروندهٔ دادگاه حمید نوری بود، نیروهای سپاه پاسداران در زمان اجرای حکم اعدام زندانیان سیاسی در این رویداد نقش داشته است.[۱۵۶]
تحریم‌های بین‌المللی
- بر اساس توافق وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا، تمام حساب‌های بانکی که به اعضا و وابستگان سپاه پاسداران تعلق دارند مسدود خواهد شد.[۱۵۷]
- استرالیا، نام رستم قاسمی، فرمانده قرارگاه خاتم‌الانبیا سپاه پاسداران، را در فهرست تحریم‌های یک‌جانبه این کشور قرار داد.[۱۵۸]
- وزارت خزانه‌داری آمریکا در چارچوب اجرای قطعنامه ۱۹۲۹ شورای امنیت علیه ایران، فرمانده سپاه و وزیر دفاع ایران را به همراه نیروی هوایی و فرماندهی موشکی سپاه و شرکت مهندسی نفت و گاز سپانیر و شرکت راه ساحل وابسته به قرارگاه خاتم‌الانبیا در فهرست تحریم خود قرار داد. محمدعلی جعفری، فرمانده سپاه پاسداران، محمدرضا نقدی، فرمانده سابق بسیج، و احمد وحیدی، وزیر دفاع، در فهرست افراد مورد تحریم قرار گرفتند.[۱۵۹]
- روز ۲۸ دی ۱۳۹۸ وزارت خارجه آمریکا حسن شاهوارپور فرمانده قرارگاه ولی عصر سپاه پاسداران در استان خوزستان را به دلیل نقض عمده حقوق بشر در برخورد با معترضان آبان‌ماه تحت تحریم قرار داد.[۱۶۰]
- وزارت خزانه داری آمریکا روز پنجشنبه ۷ فروردین ۱۵ شخص حقیقی و پنج شرکت تجاری وابسته به سپاه پاسداران را مورد تحریم قرار داد، آنها متهم به همکاری با سپاه قدس و ارسال اسلحه به شبه نظامیان وابسته به ایران از جمله «کتائب حزب‌الله» و «عصائب اهل‌الحق» شده‌اند. شرکت سهامی خاص متاجر نوین مدائن، شرکت سامان شیمی خاورمیانه. ستاد بازسازی عتبات عالیات، شرکت بهجت الکوثر و شرکت خدمات حمل و نقل دریایی الخمائل مشمول تحریم‌های تازه آمریکا شده‌اند.[۱۶۱]
- وزارت خزانه داری آمریکا با صدور بیانیه فردی بنام «امیر دیانت» را به اتهام همکاری با نیروی قدس سپاه پاسداران تحریم کرد، وی سال‌هاست که از عملیات قاچاق نیروی قدس در زمینه قاچاق اسلحه و موشک از ایران به یمن حمایت و همکاری می‌کند. این فرد به نام «امیر عبدالعزیز جعفر المثاجی» نیز شناخته می‌شود.[۱۶۲][۱۶۳]
تحریم اعضای نیروی قدس
- اتحادیه اروپا طی تصمیم مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ (۱۳ آوریل ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله حسین همدانی را به دلیل نقض حقوق شهروندان ایرانی و همچنین به دلیل همکاری با بشار اسد[۱۶۴][۱۶۵][۱۶۶][۱۶۷] از ورود به کشورهای این اتحادیه محروم کرد. کلیه «دارایی‌های» حسین همدانی نیز در اروپا توقیف شد.[۱۶۸]
پس از مرگ او روزنامه گاردین در مقاله‌ای عنوان کرد که کشته شدن حسین همدانی، نقش فزاینده حکومت ایران در حمایت از دولت بشار اسد در سوریه را روشن می‌کند.[۱۶۴]
- مه ۲۰۱۱ برابر با اردیبهشت ۱۳۹۰ مقامات وزارت امور خارجه ایالات متحده آمریکا، قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را متهم به همکاری با نیروهای امنیتی سوریه در جریان اعتراضات در این کشور و سرکوب مخالفان بشار اسد کردند. در پی این اتهام وزارت خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا، قاسم سلیمانی را تحریم کرد.[۱۶۹]
- وزارت خزانه‌داری آمریکا روز سه‌شنبه اول آبان ۱۳۹۷ (۲۳ اکتبر ۲۰۱۸) دو عضو نیروی قدس سپاه پاسداران را در لیست تحریم‌های تروریستی خود قرار داد. این دو نفر محمد ابراهیم اوحدی و اسماعیل رضوی نام دارند و گفته شده است که از طرف نیروی قدس سپاه پاسداران امکانات مالی و تکنولوژیک در اختیار نیروهای طالبان افغانستان قرار می‌دادند. محمد ابراهیم اوحدی، یک افسر نیروی قدس سپاه پاسداران است که در سال ۱۳۹۶ (۲۰۱۷) طی دیداری در شهر بیرجند با عبدالله صمد فاروقی، معاون حاکم در سایه ولایت هرات و چهره شاخص طالبان، به توافق رسیدند که نیروهای طالبان حملاتی را علیه حکومت افغانستان در استان هرات انجام دهند و پشتیبانی مالی و پول آن را نیروی قدس تأمین کند. در بیانیه وزرات خزانه‌داری آمریکا گفته شده است که آمریکا با همکاری شش کشور عربستان سعودی، بحرین، کویت، عمان، قطر و امارات متحده عربی این تحریم‌ها را علیه ۶ چهره کلیدی طالبان و دو نفر نیروی قدس وضع کرده است.[۱۷۰]
- اتحادیه اروپا روز چهارشنبه اوت ۲۰۱۱–۲ شهریور ۱۳۹۰ سپاه قدس، واحد برون مرزی سپاه پاسداران را به اتهام ارائه کمک و پشتیبانی به حکومت بشار اسد برای سرکوب معترضان سوری مورد تحریم قرار داد.[۱۷۱][۱۷۲] و نام قاسم سلیمانی و حسن چیذری در فهرست تحریم قرار گرفت.[۱۷۳]
توقیف دامنه اینترنتی
روز چهارشنبه ۷ اکتبر ۲۰۲۰ وزارت دادگستری آمریکا با انتشار بیانیه‌ای از ضبط و توقیف ۹۲ دامنه اینترنتی مورد استفاده «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» که اطلاعات نادرست منتشر می‌کردند، خبر داد. در بیانیه آمده است چهار دامنه از این ۹۲ دامنه ضبط شده، با پنهان‌کاری خود را رسانه‌های خبری معتبر معرفی می‌کردند. وب سایت‌هایی که توسط وزارت دادگستری آمریکا توقیف شدند «توسط سپاه پاسداران کنترل می‌شدند».[۱۷۴] وزارت دادگستری آمریکا با صدور بیانیه‌ای ۲۷ وب سایت مرتبط با سپاه پاسداران ضبط و مسدود کرد. در بیانیه آمده است که این وب‌سایت‌ها اطلاعات نادرست منتشر می‌کردند.[۱۷۵][۱۷۶]
تحریم اینستاگرام
- اینستاگرام بعد از کشته شدن قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی زیر مجموعه سپاه پاسداران، این سازمان را در لیست سیاه خود قرار داد، به طوری که هر کسی، پستی که مستقیم به فعالیت سپاه پاسداران اشاره دارد بگذارد پس از مدتی پست پاک می‌شود.[۱۷۷]
شناسایی به‌عنوانِ سازمانِ تروریستی
سپاه پاسداران توسط برخی از کشورها در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار گرفته است. اولین کشورهایی که سپاه را در لیست تروریستی خود قرار دادند بحرین و عربستان سعودی در اکتبر سال ۲۰۱۸ بودند.[۱۷۸][۱۷۹] همچنین ایالات متحده در آوریل سال ۲۰۱۹ و در دوره ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی خود قرار داد.[۱۸۰][۱۸۱][۱۸۱] کانادا نیز در اکتبر همان سال سپاه پاسداران را پس از رای‌گیری در پارلمان به فهرست گروه‌های تروریستی خود وارد کرد.[۱۸۲] در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۳، نمایندگان پارلمان اروپا به قرار گرفتن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی رأی مثبت دادند و پارلمان اتحادیه اروپا سپاه پاسداران را یک گروه تروریستی شناخت.[۱۸۳] کانادا نیز در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۴ اعلام کرد که از این پس سپاه پاسداران را به عنوان سازمانی تروریستی طبقه‌بندی خواهد کرد.[۲۸]
جستارهای وابسته
- دانشگاه امام حسین
- مداخله ایران در جنگ داخلی سوریه
- تروریستی خواندن سپاه پاسداران
- بازداشتگاه ۵۹ سپاه پاسداران
- نیروی مسلح حزب‌الله
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ The International Institute of Strategic Studies (IISS) (2020). "Middle East and North Africa". The Military Balance 2020. Vol. 120. Routledge. pp. 348–352. doi:10.1080/04597222.2020.1707968. ISBN 978-0-367-46639-8. S2CID 219624897.
- ↑ «بیشترین بودجه به کدام وزارتخانه و دستگاه‌ها می‌رسد؟». شرق. ۲۵ دی ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ Ostovar, Afshon P. (2009). "Guardians of the Islamic/muslim Revolution Ideology, Politics, and the Development of Military Power in Iran (1979–2009)" (PhD Thesis). University of Michigan. Archived from the original on 2 October 2013. Retrieved 26 July 2013.
- ↑ «سپاه پاسداران نقش نیروی قدس و قاسم سلیمانی در سرکوب اعتراضات مردم سوریه را تأیید کرد». iranintl.[پیوند مرده]
- ↑ «قاسم شلیمانی شمشیر دو دم ایران در منطقه خاورمیانه». یورونیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ «Tony Blair Institute for global change, Page 8» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۴ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۶ ژوئیه ۲۰۲۲.
- ↑ «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟». تسنی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۲۲.
- ↑ «Profile: Iran's Revolutionary Guards» (به انگلیسی). BBC News. ۱۸ اکتبر ۲۰۰۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۲۲.
- ↑ اصل ۱۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
- ↑ "The birth of a new class" (به انگلیسی). aljazeera. Archived from the original on 15 December 2018. Retrieved 16 March 2022.
- ↑ «چرا نام «ایران» در آرم سپاه پاسداران نیست؟». خبر آنلاین. ۳ اردیبهشت ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «سردار فدوی: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هیچ کلمه‌ای را در ادامه خود ندارد حتی ایران». تابناک. ۲ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «سردار فدوی: «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» هیچ کلمه‌ای در ادامه خود ندارد حتی ایران». بهار. ۲ اردیبهشت ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۶ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «Global Bear-ings». web.archive.org. ۲۰۱۲-۰۲-۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ فوریه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ "Pillar Of The State". RadioFreeEurope/RadioLiberty (به انگلیسی). Archived from the original on 23 September 2016. Retrieved 2022-03-16.
- ↑ «تسنیم و فارس با افتخار آرم سپاه را نصب کنند». ایرنا. ۱ مرداد ۱۳۹۷.
- ↑ «Picture imperfect». The Economist. ۲۰۱۳-۰۳-۰۹. شاپا 0013-0613. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ Gladstone، Rick (۲۰۱۹-۰۴-۲۲). «Iran's Supreme Leader Replaces Head of Revolutionary Guards» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ "Khamenei names new chief for Iran's Revolutionary Guards" (به انگلیسی). Reuters. 2019-04-21. Archived from the original on 16 March 2022. Retrieved 2022-03-16.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ «چرا آیت الله خمینی خواستار اعدام فرماندهان مقصر 'شکست' در جنگ شد؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۲۳.
- ↑ Slackman، Michael (۲۰۰۹-۰۷-۲۰). «Hard-Line Force Extends Grip Over a Splintered Iran». The New York Times (به انگلیسی). شاپا 0362-4331. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مارس ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ «Arrests at new Iranian protests» (به انگلیسی). ۲۰۰۹-۰۷-۲۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژوئیه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ «United for Peace of Pierce County, WA - We nonviolently oppose the reliance on unilateral military actions rather than cooperative diplomacy». web.archive.org. ۲۰۰۹-۰۸-۰۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ Abdo، Geneive. «The Rise of the Iranian Dictatorship». Foreign Policy (به انگلیسی). بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ اکتبر ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۶.
- ↑ Gaouette, Nicole (2019-04-08). "Trump designates elite Iranian military force as a terrorist organization | CNN Politics". CNN (به انگلیسی). Archived from the original on 14 May 2019. Retrieved 2022-03-16.
- ↑ "Saudi, Bahrain add Iran's IRGC to terror lists - SPA". euronews (به انگلیسی). 2018-10-23. Archived from the original on 10 May 2019. Retrieved 2022-03-16.
- ↑ «آمریکا سپاه پاسداران را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داد» (به انگلیسی). ۲۰۱۹-۰۴-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- ↑ ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب
<ref> غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام:2وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.). - ↑ «شورای عالی امنیت ملی سنتکام و نیروهای وابسته به آن را «تروریست» اعلام کرد- اخبار بین‌الملل - اخبار تسنیم - Tasnim». خبرگزاری تسنیم - Tasnim. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۴-۰۸.
- ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ «ارتش آمریکا تروریستی اعلام شد». تسنیم. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «سپاه پاسداران چگونه تأسیس شد و فرماندهانش چه کسانی بودند؟». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ ۳۲٫۰ ۳۲٫۱ «سه روایت از تشکیل سپاه پاسداران». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ فوریه ۲۰۱۹.
- ↑ «از ویرانه‌های ساواک تا شبه ارتشی عظیم». رادیو فردا. ۲۵ مرداد ۱۳۸۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۲۰ آبان ۱۳۸۸.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳ مه ۲۰۱۹.
- ↑ «تأیید حکم انتصاب آقای مرتضی رضایی به فرماندهی سپاه پاسداران». سایت جامع امام خمینی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ «حکم انتصاب آقای محسن رضایی به سمت فرماندهی کل سپاه پاسداران». سایت جامع امام خمینی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۸.
- ↑ انتصاب سردار سرتیپ حسین سلامی به فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بایگانی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای
- ↑ اعطای درجه به فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- ↑ همشهری آنلاین[پیوند مرده]
- ↑ گذر از الیگارشی روحانیت به الیگارشی روحانیت و سپاه بایگانی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine(اخبار روز، ۲۲ مرداد ۱۳۸۵)
- ↑ موقعیت سپاه پاسداران و روحانیت در ساخت قدرت - ۲ بایگانی‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۰۷ توسط Wayback Machine(اخبار روز، ۲۲ مرداد ۱۳۸۵)
- ↑ الیگارشی روحانیت به الیگارشی روحانیت و سپاه خش سوم: فعالیت اقتصادی سپاه بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine(اخبار روز، ۲۲ مرداد ۱۳۸۵)
- ↑ «کابینه دهم در معرض رأی نمایندگان مجلس - اخبار مرتبط - سرخط». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ «:: Psychological Operation - حکومت نرم و دکترین اقدام نامتقارن در جهاد نرم ::». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ «مانور شش روزه نیروی انتظامی در سطح شهر تهران | • ایران | Deutsche Welle | ۰۹٫۱۱٫۲۰۰۸». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مه ۲۰۰۹. دریافت‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۰.
- ↑ «پرده‌برداری از ۱۰ قرارگاه منطقه‌ای نیروی زمینی سپاه». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۱-۱۲.
- ↑ «مرکز پژوهشها - اساسنامه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۱۳.
- ↑ ۴۸٫۰ ۴۸٫۱ ۴۸٫۲ «رشد مجتمع‌های صنعتی - نظامی». وبگاه روزآنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ فوریه ۲۰۱۰.
- ↑ «سپاه پاسداران و حضور در عرصه اقتصادی ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اکتبر ۲۰۰۷.
- ↑ «فعالیتهای سپاه رقابت‌سوز نباشد». وبگاه ایلنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ مه ۲۰۱۰.
- ↑ «۸۰ اسکله غیرمجاز زیر نظر «برادران قاچاقچی»». دویچه وله فارسی. ۵ ژوئیه ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «اشتراک در Twitter اشتراک در Telegram Share via Email Print this page ایران سپاه از هر ده قاچاق یکی را می‌گیرد؛ روایت حسن روحانی از ناتوانی سپاه پاسداران در مبارزه با قاچاق». رادیو صدای آمریکا. ۱۶ اسفند ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ مجید محمدی (۱۳۸۸). «کتاب امپراطوری زشتی‌ها و پلیدی‌ها جلد دوم». ص. ۴۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ ۵۴٫۰ ۵۴٫۱ «نقش مرکزی سپاه پاسداران در قاچاق مواد مخدر در ایران». rfi. ۱۷ نوامبر ۲۰۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «درج نام یک فرمانده سپاه پاسداران در فهرست قاچاقچیان مواد مخدر آمریکا». بی‌بی‌سی فارسی. ۷ مارس ۲۰۱۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۸ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «اشتراک در Twitter اشتراک در Telegram Share via Email Print this page ایران سپاه از هر ده قاچاق یکی را می‌گیرد؛ روایت حسن روحانی از ناتوانی سپاه پاسداران در مبارزه با قاچاق». رادیو صدای آمریکا. ۱۶ اسفند ۱۳۹۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «مواد مخدر در ایران؛ از میدان شوش تهران تا مکزیک». alarabiya. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «اعلام رسمی تعداد معتادان در ایران | پایگاه خبری تحلیلی انصاف نیوز». انصاف نیوز. ۲۰۲۰-۰۹-۱۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۰۹.
- ↑ «تعداد معتادان ایران، دست کم 4.4 میلیون نفر است». پایگاه خبری و تحلیلی 55 آنلاین. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۱-۰۹.
- ↑ «مواد مخدر در ایران؛ از میدان شوش تهران تا مکزیک». alarabiya. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «مواد مخدر در ایران؛ از میدان شوش تهران تا مکزیک». alarabiya. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «واشینگتن‌پست؛ سپاه پاسداران "بازیگر اصلی" قاچاق سوخت است». دویچه‌وله فارسی. ۴ ژانویه ۲۰۲۲. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ ژانویه ۲۰۲۲.
- ↑ «روحانی تلویحاً سپاه پاسداران را به فساد متهم کرد». دویچه وله فارسی. ۸ دسامبر ۲۰۱۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ ۶۴٫۰ ۶۴٫۱ ۶۴٫۲ «آیا سپاه 90 درصد اقتصاد را در دست دارد؟ / بازی خوردن چهره‌های شناخته شده داخلی در بازی آمریکایی ها/ توان نظامی سپاه هدف اصلی دشمن». الف. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ آوریل ۲۰۱۹.
- ↑ «دولت بدون تفنگ تحقیر و تسلیم خواهد شد/ فعالیتهای سپاه در عرصه محرومیت‌زدایی و سازندگی است نه اقتصادی/ اگر فعالیتهای سازندگی سپاه نبود تحریم‌ها عرصه را بر دولت و کشور تنگ می‌کرد». فارس. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۳ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ روح‌الله خمینی، صحیفه لزوم اجتناب اعضای سپاه پاسداران از ورود به جریانات سیاسی بایگانی‌شده در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
- ↑ روح‌الله خمینی وصیت‌نامه بایگانی‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
- ↑ محمدباقر ذوالقدر جانشین وزیر و معاون امنیتی انتظامی وزارت کشور شد[پیوند مرده] فارس نیوز ۸۴/۰۹/۰۲
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۴.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ فوریه ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۱۴.
- ↑ «مکاتبات کلینتون و خاتمی در ماجرای انفجار الخُبَر». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۰ خرداد ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۱ خرداد ۱۳۸۹.
- ↑ Set Cookies
- ↑ «ادعای هند: عاملان سوء قصد به دیپلمات اسرائیلی، عضو سپاه پاسداران بودند». ندای سبز آزادی. ۲۰۱۲-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۳۰.
- ↑ «پلیس هند پاسداران را مسئول حمله به دیپلمات‌های اسرائیلی دانست». دویچه وله. ۲۰۱۲-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۳۰.
- ↑ «انتشار گزارشی از 'نقش سپاه پاسداران در حمله به دیپلمات اسرائیلی در دهلی'». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۰۱۲-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۳۰.
- ↑ «سپاه پاسداران مسئول حمله به سفارت اسرائیل در هند». ایران امروز. ۲۰۱۲-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۲-۰۷-۳۰.
- ↑ «گروه‌های نیابتی سپاه در پی بمبگذاری در بحرین و عربستان بوده است». ملی مذهبی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۲.
- ↑ «بحرین: پنج مظنون بمبگذاری با سپاه پاسداران ایران مرتبط بوده‌اند». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۷-۲۲.
- ↑ «بحرین می‌گوید سپاه پاسداران پشت بمب‌گذازی تیرماه در این کشور است». voa. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۷.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۳ فوریه ۲۰۱۴.
- ↑ «امنیت ملی: فرمانده طالبان پس از انتقال توسط سپاه پاسداران ایران بازداشت شد». دویچه وله دری. ۲۲ مه ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «دستگیری مسئول نظامی طالبان در هرات پس از پیاده شدن از خودروی سپاه پاسداران». ایران اینترنشنال. ۲ خرداد ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۱ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «سپاه پاسداران؛ از دخالت در انتخابات سازمان نظام پزشکی تا تسلط بر آن». pezhvakeiran. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ فوریه ۲۰۲۲.
- ↑ «"ایران به سوریه در سرکوب اعتراض‌ها کمک می‌کند"». BBC Persian. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۲۵.
- ↑ «جنگ در منطقه و مسئولیت ایران در بحران سوریه». Radio zamaneh. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «درگیری نظامی میان نیروهای تحت حمایت ایران و روسیه در سوریه». دویچه وله. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «آمریکا: ایران در سرکوب اعتراضات به سوریه کمک می‌کند». دویچه وله. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۲۱.
- ↑ «شش دروغ قاسم سلیمانی دربارهٔ مداخله نظامی جمهوری اسلامی ایران در منطقه». رادیوفردا. دریافت‌شده در ۲۶ اسفند ۱۳۹۴.[پیوند مرده]
- ↑ «Iran's IRGC attacks anti-Assad protesters in Syria». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ مارس ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «Iran's Iran supplying weapons to Syria crackdown: US officials». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ ژانویه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «اعتراف «سپاه قدس» به دخالت مستقیم در درگیری‌های سوریه». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «اعتراف به مشارکت در سرکوب مردم سوریه». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ اوت ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «یکی از فرماندهان نیروی قدس سپاه «حضور مؤثر» این نیرو در سوریه را تأیید کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مه ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «جانشین سپاه قدس دخالت در حوادث سوریه را تأیید کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «از سوی جانشین فرمانده نیروی قدس سپاه:دخالت فیزیکی جمهوری اسلامی در سوریه تأیید شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «مسئولان سپاه: نیروی قدس در سوریه حضور مؤثر دارد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ مارس ۲۰۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۳-۲۲.
- ↑ «کشف سه هواپیمای ایرانی توسط مخالفان بشار اسد در حلب». DW. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۷ اکتبر ۲۰۱۲.
- ↑ «امید سوریه به موشک‌های ایرانی». sputniknews. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ ژوئیه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «بررسی نقش سپاه در سوریه و توان نظامی رقبای آمریکا در دو رسانه انگلیسی زبان». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ اوت ۲۰۲۰.
- ↑ «عملیات ارتش عراق برای بازپس‌گیری تکریت با 'حضور قاسم سلیمانی'». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ مارس ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۱۵.
- ↑ «پیشروی نیروهای ارتش عراق در تکریت». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۰ مارس ۲۰۱۵.
- ↑ «روابط به هم تنیده داعش، طالبان و القاعده با رژیم ایران». alarabiya. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۲۰.
- ↑ «آیا قاسم سلیمانی نقشی ویژه در فروپاشی خلافت داعش داشت؟». دویچه وله آلمان. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۲۰.
- ↑ «دولت عراق سقوط کرد». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۱۹-۱۱-۲۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۱-۳۰.
- ↑ «قاسم شلیمانی شمشیر دو دم ایران در منطقه خاورمیانه». یورونیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۳ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ «ادامه اعتراضات در عراق؛ تنها در یک شب دست کم ۱۷ نفر کشته شدند». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «مرگ حدود ۷۰ نفر معترض دیگر در عراق؛ معترضان از ادامه دخالت‌های جمهوری اسلامی خشمگین هستند». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «وزیر خارجه ایالات متحده خشونت در درگیری‌های عراق را محکوم کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «ادامه درگیری‌های خونین در عراق؛ معترضان عراقی می‌گویند ایران باعث شده که آنها در کشورشان بیگانه باشند». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ اکتبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «وال‌استریت ژورنال: ۵۰۰ نیروی حماس پیش از حمله هفتم اکتبر به اسرائیل در ایران آموزش دیدند». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۳-۱۰-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۳.
- ↑ «رد جمهوری اسلامی در حملات هفتم اکتبر؛ وال‌استریت ژورنال: جمهوری اسلامی به ۵۰۰ نیروی حماس آموزش نظامی ویژه داده است». صدای آمریکا. ۲۰۲۳-۱۰-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۳.
- ↑ جنگ داخلی یمن؛ نقش و تأثیر ایران و حزب‌الله لبنان بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine radiofarda.com
- ↑ رویترز: ایران مسیر جدیدی برای رساندن سلاح به شورشیان حوثی یمن یافته است بایگانی‌شده در ۳۰ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine ir.voanews.com
- ↑ با وجود شواهد حمایت تسلیحاتی از حوثی‌ها… بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine ir.voanews.com
- ↑ مداخله ایران در یمن «یک حلقه» از زنجیره مداخله‌های منطقه ای است بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine almashareq.com
- ↑ مداخله ایران در جنگ داخلی یمن بایگانی‌شده در ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine asoyroj.com
- ↑ «نشریه تلگراف: حوثی‌ها در ایران آموزش دیده‌اند و علی خامنه‌ای شخصاً بر تجهیز و اقدامات این گروه نظارت دارد». رادیو صدای آمریکا. ۲۱ دی ۱۴۰۲.
- ↑ «تلگراف: حوثی‌ها در پایگاه سپاه در زیباکنار آموزش دیده‌اند». دویچه وله فارسی. ۲۱ دی ۱۴۰۲.
- ↑ . Telegraph. 10 January 2024 https://www.telegraph.co.uk/world-news/2024/01/10/houthi-rebels-trained-at-an-elite-iranian-naval-academy/. دریافت‌شده در Houthi rebels who attacked British ship trained at elite Iranian academy. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک); پارامتر|عنوان= یا |title=ناموجود یا خالی (کمک) - ↑ Cordesman، Anthony (۲۰۱۵). Iran's Rocket and Missile Forces and Strategic Options. Rowman & Littlefield. ص. ۸۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۰۶-۰۳.
- ↑ ۱۲۱٫۰ ۱۲۱٫۱ «رویترز: سپاه پاسداران در شرق ایران «واحد مخفی» مربوط به سوخت جامد موشک دارد». رادیو فردا. ۵ تیر ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۸ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «فرمانده دافوس سپاه: سپاه پاسداران سدی مستحکم در برابر دشمنان است». ایسنا. ۲ اردیبهشت ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ نوامبر ۲۰۲۱.
- ↑ «همه آنچه باید از دانشگاه امام حسین دانست». خبرگزاری دفاع.
- ↑ «معرفی دانشگاه امیرالمؤمنین نیروی زمینی سپاه». ایرنا. ۲۰ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «دانشگاه علوم و فنون دریایی امام خامنه‌ای سپاه در گیلان افتتاح شد». خبرگزاری فارس. ۶ شهریور ۱۳۹۲.
- ↑ https://centralclubs.com/topic-t64113.html بایگانی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine معرفی-دانشگاه-علوم-فنون-هوافضا-عاشورای-سپاه
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ ژوئن ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۵ مه ۲۰۲۲.
- ↑ https://ihuo.ac.ir/431.html//[پیوند مرده] برگزاری-همایش-در-دانشگاه-هوافضای-سپاه
- ↑ https://centralclubs.com/topic-t64113.html بایگانی‌شده در ۲۳ آوریل ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine معرفی-دانشگاه-علوم-فنون-هوافضا-عاشورای-سپاه
- ↑ https://elmnet.ir/publisher/74501-43211/مرکز-چاپ-دانشگاه-هوافضای-عاشورا-نیروی-هوافضای-سپاه بایگانی‌شده در ۱۶ مه ۲۰۲۲ توسط Wayback Machine انتشارات-دانشگاه-هوافضای-عاشورا
- ↑ «نهضت کیفیت ابزار تحقق سند چشم‌انداز». وبگاه رسمی محسن رضایی. ۱۸ آذر ۱۳۸۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۹.
- ↑ «دانشکده عقیدتی سیاسی شهید محلاتی». سایت دانشکده عقیدتی سیاسی شهید محلاتی.[پیوند مرده]
- ↑ https://farsnews.ir/amp/13990318001109/ تودیع-و-معارفه-فرمانده-جدید-دانشکده-علوم-و-فنون-زرهی-سپاه
- ↑ https://irna.ir/amp/7463506/دانشکده-علوم-و-فنون-زرهی-محل-آموزشهای-نظامی
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۵ مه ۲۰۱۴.
- ↑ روشنایی، نسیم (۱۴ اسفند ۱۳۹۶). «موضع اخلاقی و انسانی مخالفت با دخالت ایران در سوریه». رادیو زمانه. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «کمیته مجلس آمریکا، ایران، اسد و روسیه را به «جنایت جنگی» متهم کرد». رادیوفردا. ۱۳ اسفند ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «سوریه چگونه 'دوست و برادر' ایران شد؟». همن سیدی (تحلیل‌گر سیاسی). بی‌بی‌سی فارسی. ۶ ژوئیه ۲۰۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «Archive of evil' damns Syria's President Assad». thetimes. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «ایران مهم‌ترین عامل منطقه‌ای بحران است». علی کشتگر (تحلیل‌گر سیاسی). رادیو زمانه. ۲ آبان ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «چرا ایران رژیم سوریه را رها نمی‌کند؟». میثم بهروش (پژوهشگر روابط بین‌الملل). بی‌بی‌سی فارسی. ۸ نوامبر ۲۰۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «کمک نظامی ایران به سوریه». اسپوتنیک. ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «درگیری نظامی میان نیروهای تحت حمایت ایران و روسیه در سوریه». دویچه‌وله فارسی. ۲۵ ژانویه ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ نوامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «جنگ در منطقه و مسئولیت ایران در بحران سوریه». ۲ آذر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۸.
- ↑ «Activists urge U.N. to cite Russia, Iran war crimes in Syria». reuters. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۷.
- ↑ «tehran times: Iran denies supporting Syria in dealing with protestors». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «Video, Syria: Pro President Bashar al Assad Goverment Forces Kill 30 Protesters In Homs | World News | Sky News». بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۲۱.
- ↑ صدای آمریکا، دیدبان حقوق بشر سوریه: هفت سال جنگ، ۵۱۱ هزار کشته در سوریه https://ir.voanews.com/persiannewsworld/syria-war-3 بایگانی‌شده در ۵ مه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine
- ↑ آمار وحشتناک.. بیش از نیم میلیون نفر طی 7 سال در سوریه کشته شدند https://farsi.alarabiya.net/fa/middle-east/2018/03/12/آمار-وحشتناک-بیش-از-نیم-میلیون-نفر-طی-7-سال-در-سوریه-کشته-شدند بایگانی‌شده در ۱۹ سپتامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ بیش از نیم میلیون کشته از آغاز بحران هفت ساله در سوریه https://www.yjc.ir/fa/news/6470074/بیش-از-نیم-میلیون-کشته-از-آغاز-بحران-هفت-ساله-در-سوریه بایگانی‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ مه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۲۱.
- ↑ «اتحادیه اروپا سه نظامی ایرانی را به اتهام کمک به سرکوب معترضان سوریه تحریم کرد». BBC Persian. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۱.
- ↑ «ایران کمک به سرکوب معترضان در سوریه را تکذیب کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ اوت ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۵ ژوئن ۲۰۲۰.
- ↑ «وزیر خارجه عربستان: ایران مسبب ویرانی سوریه و شریک حوثی‌ها است». دویچه‌وله فارسی. ۲۹ سپتامبر ۲۰۱۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۲۰.
- ↑ آرمیده، حمیده (۱ شهریور ۱۴۰۰). «ششمین جلسه دادگاه حمید نوری؛ مصداقی: ما را به قتلگاه دوستان بردند». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ «عزم اتحادیه اروپا برای افزایش فشار بر جمهوری اسلامی». دویچه‌وله. ۱۴ ژوئن ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۰.
- ↑ «استرالیا، بانک ملت و شرکت خطوط کشتیرانی ایران را مورد تحریم قرار داد». وبگاه رسمی. ۲۵ خرداد ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ ژوئیه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۰.
- ↑ «گسترش تحریم‌های آمریکا علیه افراد و شرکت‌های دولتی ایران». رادیو فردا. ۲۷ خرداد ۱۳۸۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۷ خرداد ۱۳۸۹.
- ↑ «مورگان اورتگاس: تحریم فرمانده سپاه خوزستان به دلیل نقض حقوق بشر و در حمایت از مردم ایران صورت گرفت». صدای آمریکا. ۲۹ دی ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ ژانویه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۱ ژانویه ۲۰۲۰.
- ↑ «آمریکا تحریم‌های تازه‌ای را علیه سپاه به اجرا گذاشت». ANF NEWS. ۲۶ مارس ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ مارس ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۹ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «Treasury Designates IRGC-Qods Force Front Company and Owner». U.S. Department of the Treasury. ۱ مه ۲۰۱۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۰.
- ↑ «Sanctioned businessman's ties to illicit Iranian oil shipments revealed». The National. ۱ مه ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۲ مه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲ مه ۲۰۲۰.
- ↑ ۱۶۴٫۰ ۱۶۴٫۱ "Senior Iranian commander killed in Syria" (به انگلیسی). گاردین. ۹ اکتبر ۲۰۱۵. Archived from the original on 10 October 2015.
- ↑ «Beraim Kampf gegen IS: Iranischer General in Syrien getötet». بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژوئیه ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ اکتبر ۲۰۱۵.
- ↑ Lizzie Dearden. «Iranian commander Brigadier General Hossein Hamedani killed by Isis while advising Syrian regime». بایگانی‌شده از اصلی در ۳ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
- ↑ Parisa Hafezi. «Senior Iranian Revolutionary Guards general killed in Syria -IRGC». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ اکتبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۹ اکتبر ۲۰۱۵.
- ↑ «تحریم مقامات ایرانی توسط اتحادیه اروپا» (PDF). وبگاه عدالت برای ایران. ۶ شهریور ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۲ ژوئیه ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۵ مرداد ۱۳۹۴.
- ↑ «تحریم دو فرمانده سپاه قدس به دلیل سرکوب معترضان سوری». رادیو فردا. ۲۰۱۱-۰۵-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ ژوئیه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۱.
- ↑ «آمریکا دو عضو نیروی قدس سپاه را به اتهام پشتیبانی از طالبان تحریم کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ مه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰.
- ↑ «ایرانیان مقیم انگلستان». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ «اتحادیه اروپا سپاه قدس را در ارتباط با سرکوب معترضان سوری تحریم کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۵ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ تحریم دو فرمانده سپاه قدس به دلیل سرکوب معترضان سوری بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۲۱ توسط Wayback Machine رادیو فردا
- ↑ «آمریکا می‌گوید ۹۲ دامنه اینترنتی «مورد استفاده سپاه» را توقیف کرده است». رادیو فردا. ۷ اکتبر ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ اکتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۸ اکتبر ۲۰۲۰.
- ↑ «۲۷ وب‌سایت مرتبط با سپاه پاسداران مسدود شد». روزنامه آسیا. ۱۵ آبان ۱۳۹۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژانویه ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «United States Seizes 27 Additional Domain Names Used by Iran's Islamic Revolutionary Guard Corps to Further a Global, Covert Influence Campaign». THE UNITED STATES DEPARTMENT OF JUSTICE. ۴ نوامبر ۲۰۲۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ نوامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۲۰.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۲۰ ژوئیه ۲۰۲۰.
- ↑ «عربستان و بحرین سپاه پاسداران ایران و قاسم سلیمانی را در فهرست تروریستی خود قرار دادند». euronews. ۲۰۱۸-۱۰-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ «عربستان و بحرین سپاه و سردار سلیمانی را در لیست تروریسم خود قرار دادند». ایسنا. ۲۰۱۸-۱۰-۲۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ نوامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ «ایرانیان در مقابل پارلمان اروپا خواستار «تروریستی خواندن سپاه پاسداران» شدند». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۷ دی ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ ۱۸۱٫۰ ۱۸۱٫۱ «آمریکا سپاه پاسداران را در لیست سازمان‌های تروریستی قرار داد». یورونیوز. ۸ آوریل ۲۰۱۹. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳.
- ↑ نت، العربیة (۲۰۱۹-۱۰-۰۲). «پارلمان کانادا سپاه پاسداران ایران را در لیست گروه‌های «تروریستی» قرار داد». العربیة نت. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۱۰-۰۲.
- ↑ «نمایندگان پارلمان اروپا به قرار گرفتن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی اروپا رای مثبت دادند». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۹.
پیوند به بیرون
- پایگاه خبری سپاه پاسداران (سپاه نیوز)
- موقعیت سپاه پاسداران در ساخت قدرت ۱
- موقعیت سپاه پاسداران در ساخت قدرت ۲ - ۷
- از ویرانه‌های ساواک تا شبه ارتشی عظیم(۱)
- از ویرانه‌های ساواک تا شبه ارتشی عظیم(۲)
- سرلشکر موسوی (یوتوب)
- سپاه پاسداران از سواحل جنوبی و ارتش از سواحل شمالی ایران دفاع می‌کند
- مافیای نظامی - صنعتی سپاه پاسداران
- ?What Do Structural Changes in the Revolutionary Guards Mean بایگانی‌شده در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
| فرماندهی |  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| نیروها |
| ||||
| نیروهای ویژه |
| ||||
| نهادهای امنیتی | |||||
| بسیج |
| ||||
| قرارگاههای مرکزی | |||||
| شاخه‌های منطقه‌ای | |||||
| مراکز علمی و آموزشی | |||||
| رسانه‌ها | |||||
| نهادهای اقتصادی | |||||
| فرمانده سپاه پاسداران |
| |
|---|---|---|
| فرمانده کل سپاه پاسداران |
| |
* سرپرست | ||
| نظامی |
|  | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| انتظامی |
| |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- اتحاد اسلام
- بنیانگذاریهای ۱۹۷۹ (میلادی) در ایران
- تروریسم در ایران
- تروریسم در سوریه
- دستههای طرفدار دولت در جنگ داخلی سوریه
- سازمان‌های تعیینشده به عنوان تروریست توسط اسرائیل
- ده:سازمان‌های تعیینشده به عنوان تروریست توسط بحرین
- روابط ایران و ایالات متحده آمریکا
- روابط ایران و عربستان سعودی
- سازمان‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران
- سازمان‌های شبه‌نظامی در ایران
- سازمان‌های شناختهشده به عنوان تروریست در آسیا
- سازمان‌های ضدصهیونیستی
- سازمانهایی که ایالات متحده آمریکا تروریستی میداند
- سازمانهایی که عربستان سعودی تروریستی میداند
- سازمانهایی که کانادا تروریستی میداند
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- صهیونیسمستیزی در آسیا
- گروه‌های ضد داعش در سوریه
- گروه‌های ضد داعش در عراق
- محور مقاومت
- نهادهای انقلابی جمهوری اسلامی ایران
- واحدها و تشکیلات نظامی بنیانگذاریشده در ۱۹۷۹ (میلادی)