عملیات کربلای ۱۰
| عملیات کربلای ۱۰ | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخشی از جنگ ایران و عراق | |||||||
| |||||||
| طرف‌های درگیر | |||||||
| عراق | ایران | ||||||
| فرماندهان و رهبران | |||||||
 صدام حسین |
 علی شمخانی علی فضلی حسن شفیع‌زاده | ||||||
| واحدهای درگیر | |||||||
| نیروی زمینی عراق |
 سپاه پاسداران اتحادیه میهنی کردستان | ||||||
| تلفات و خسارات | |||||||
| ۲٫۵۰۰ نفر کشته و ۲۱۰ اسیر | |||||||
عملیات کربلای ۱۰ عملیات تهاجمی گسترده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی،[۱] در خلال جنگ ایران و عراق بود،[۲] که به مدت ۱۱ روز، در بهار ۱۳۶۶ در حوالی روستای ماووت، در استان سلیمانیه، عراق توسط نیروی زمینی سپاه پاسداران و با مشارکت نیروهای اتحادیه میهنی کردستان عراق انجام شد.[۳]
منطقه عملیات
[ویرایش]منطقه عملیات کربلای ۱۰ در محور بانه-سردشت قرار داشت[۴] که از شمال به رودخانه کلاس، از جنوب به رودخانه آوسیویل، از شرق به سورکوه و از غرب به ارتفاعات گرده‌رش و آسوس منتهی می‌شد.[۵] منطقه عمومی این عملیات در محور بانه- سردشت از شمال به رودخانه مرزی «گلاس»، از جنوب به رودخانه «آوسیویل»، از شرق به «سورکوه» و از غرب به ارتفاعات «گرده‌رش» و سپس ارتفاعات عمومی «آسوس» منتهی می‌شد. این منطقه دارای عوارض حساس و ارتفاعات نسبتاً بلند و صعب‌العبور است.[۶]
شرح عملیات
[ویرایش]در روز ۳۰ فروردین ۱۳۶۶ عملیات کربلای ۱۰ با «رمز یا صاحب‌الزمان (عج) ادرکنی» توسط نیروی زمینی سپاه در منطقه‌ای به وسعت ۲۵۰ کیلومترمربع آغاز شد.[۶] بعد از ظهر روز اول، نیروهای عراقی با اجرای پاتک و پشتیبانی، آتش، ارتفاع گلان را بازپس گرفتند اما پس از ساعتی عقب زده شدند. در مرحله دوم عملیات، دو اقدام اساسی مدنظر قرار گرفت، اول: تکمیل ارتفاع گلان و پیشروی روی ارتفاع قشن. دوم: برقراری الحاق کامل با قرارگاه رمضان. برای این منظور، یگان‌های مرحله دوم وارد عمل شده و موفق شدند ضمن تکمیل ارتفاع گلان، بر روی ارتفاع قشن نیز پیشروی کنند، اما به دلیل کمبود نیرو و ضعف پشتیبانی، ادامه عملیات میسر نشد و پس از ۱۰ روز، با تصرف اهداف مرحله اول، عملیات به پایان رسید.[۷]
عملیات کربلای ۱۰ با پیروزی نسبی نیروهای ایرانی همراه بود و بخشی از مناطق مرزی ایران و بیش از ۲۵۰ کیلومتر مربع از استان سلیمانیه در خاک عراق، به تصرف نیروهای ایرانی درآمد.[۵] طی این حمله آزادسازی ۵۰ روستای منطقه، ارتفاعات سرلگو، بردهوش، قشن، اسبیدار، کلان و چند ارتفاع دیگر میسر شد. همچنین ۲۰ کیلومتر از جاده ماووت- سلیمانیه تحت کنترل ایرانی‌ها درآمد.[۶]
استعدادها، تلفات و خسارات
[ویرایش]ایران
[ویرایش]استعداد نیروهای ایرانی در عملیات کربلای ۱۰ شامل: ۵۰ گردان پیاده، ۳ تیپ مستقل، با پشتیبانی ۶ گردان توپخانه و مشارکت ۴ هزار نفر از اعضای اتحادیه میهنی کردستان عراق بود و در مقابل استعداد نیروهای عراقی درگیر در این عملیات؛ ۲۷ گردان پیاده، ۱۰ گردان کماندویی، ۲ گردان زرهی و ۱ گردان مکانیزه را شامل می‌شد.[۸]
در این عملیات حسن شفیع‌زاده؛ فرمانده توپخانه نیروی زمینی سپاه کشته شد.[۹]
عراق
[ویرایش]استعداد نیروهای عراقی را اینگونه نوشته‌اند:[۷]
- لشکر ۲۴ پیاده: از شاخ مندا تا ده هرزینه
- لشکر ۳۹ پیاده: از ده هرزینه تا انتهای گرده‌رش و تنگه آوسیویل
- لشکر ۳۴ پیاده: از تنگه آوسیویل تا بارانه
- لشکر ۲۷ پیاده: از بارانه تا هانی‌قول
- یک لشکر با هویت نامشخص: از هانی‌قول تا تمورژنان
- لشکر ۳۶ پیاده: از تمورژنان تا سترمک
تجهیزات منهدم شده عراقی‌ها شامل یک فروند هلیکوپتر، ده‌ها دستگاه تانک و نفربر، چندین قبضه خمپاره‌انداز، مقداری سلاح سبک و نیمه سنگین است. همچنین ۱۳ گردان و تیپ مستقل دشمن آسیب دیده، تعداد کشته و زخمی‌ها و اسرای آنها به ۴۲۳۵ نفر رسید.[۶]
منابع
[ویرایش]- ↑ حسن درّی (۱۳۸۳)، اطلس راهنمای ۵ - «کارنامه نبردهای زمینی»، به کوشش مهدی انصاری.، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ، شابک ۸-۴۸-۶۳۱۵-۹۶۴
- ↑ «عملیات کربلای ۱۰». خبرگزاری دفاع مقدس. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ اوت ۲۰۱۹.
- ↑ «عملیات کربلای ۱۰؛ گشایش جبهه ای تازه در غرب کشور». روزنامه اطلاعات. ۱۳ آبان ۱۳۹۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ اوت ۲۰۲۰.
- ↑ «آغاز عملیات کربلای 10». fa. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ «سالروز آغاز عملیات «کربلای ۱۰»». ایسنا. ۳۰ فروردین ۱۳۹۸.
- ↑ ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ ۶٫۳ «آنچه در عملیات «کربلای ۱۰» گذشت». ایسنا. ۲۰۲۳-۰۴-۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.
- ↑ ۷٫۰ ۷٫۱ «عملیات کربلا 10». old.aviny.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۴-۳۰.
- ↑ «چهارم اردیبهشت ۱۳۶۶ - آغاز عملیات کربلای ۱۰». ایرنا. ۴ اردیبهشت ۱۳۹۸.
- ↑ «سالروز آغاز عملیات کربلای ۱۰». خبرگزاری دفاع مقدس. ۳۰ فروردین ۱۳۹۳.
برای مطالعهٔ بیشتر
[ویرایش]- محسن رشید، گزارشی کوتاه/مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ سپاه، ویرایش: مهدی انصاری، تهران: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، مرکز مطالعات و تحقیق جنگ، ۱۳۷۸، شابک: ۹۶۴-۶۳۱۵-۳۳-x
