گلوتامین

L-Glutamine
نام‌گذاری آیوپاک Glutamine
دیگر نام‌ها 2-Amino-4-carbamoylbutanoic acid; (levo)glutamide
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	۵۶-۸۵-۹ Y
پاب‌کم	۷۳۸
کم‌اسپایدر	۷۱۸ Y
UNII	0RH81L854J Y
EC-number	200-292-1
KEGG	C00303 Y
ChEBI	CHEBI:28300 Y
ChEMBL	CHEMBL۹۳۰ N
IUPHAR ligand	723
کد اِی‌تی‌سی	A16AA03
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES O=C(N)CCC(N)C(=O)O
InChI InChI=1S/C5H10N2O3/c6-3(5(9)10)1-2-4(7)8/h3H,1-2,6H2,(H2,7,8)(H,۹٬۱۰) Y Key: ZDXPYRJPNDTMRX-UHFFFAOYSA-N Y InChI=1/C5H10N2O3/c6-3(5(9)10)1-2-4(7)8/h3H,1-2,6H2,(H2,7,8)(H,۹٬۱۰) Key: ZDXPYRJPNDTMRX-UHFFFAOYAL
خصوصیات
فرمول مولکولی	C5H10N2O۳
جرم مولی	۱۴۶٫۱۴ g mol−1
دمای ذوب	۱۸۵–۱۸۶ °C decomp.
انحلال‌پذیری در آب	soluble
چرخش ویژه [α]D	+6.5º (H2O c = 2)
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
N (بررسی) (چیست: Y/N؟)
Infobox references

گلوتامین یکی از اسیدهای آمینه موجود در بدن انسان است. گلوتامین جزو اسیدهای آمینه ضروری نیست با این حال در برخی موارد به مانند بعضی از بیماری‌های گوارشی یا برای ورزشکاران می‌تواند ضروری باشد. اسید آمینه گلوتامین از ترکیب گلوتامات و آمونیاک با مصرف آدنوزین تری‌فسفات تشکیل می‌شود. این ماده در خون انسان، یکی از فراوان‌ترین اسید آمینه آزاد است.

تولید

گلوتامین توسط آنزیم سازنده گلوتامین از گلوتامات و آمونیاک ساخته می‌شود. بیش‌ترین درصد ساخت گلوتامین در عضلات صورت می‌گیرد اما به صورت جزئی از مغز و شش‌ها نیز آزاد می‌گردد.

وظایف

• ساخت پروتیین
• تنظیم تعادل اسید و باز در کلیه به وسیله ساخت آمونیوم
• منبع انرژی برای یاخته‌ها
• در فراگشت به عنوان دهنده نیتروژن در چرخه کربس به عنوان دهنده کربن
• منتقل‌کننده غیرسمی آمونیاک در گردش خون

ویژگی‌ها

گلوتامین فراوان‌ترین اسید آمینه آزادی است که در ماهیچه‌های بدن یافت می‌شود. چون این اسید آمینه به راحتی از سد مغزی- خونی عبور کند، به همین دلیل به سوخت مغز معروف شده‌است. گلوتامین، در مغز به اسید گلوتامیک- که برای فعالیت مغز ضروری است- تبدیل می‌شود، و بر عکس. این اسید همچنین مقدار اسید گاما- آمینو بوتیریک را که برای ادامه عملکرد مناسب مغز و فعالیت ذهنی لازم است، افزایش می‌دهد. گلوتامین به حفظ تعادل صحیح اسیدی- قلیایی بدن کمک می‌کند، و جزء اصلی عناصر سازنده‌ای است که برای ساختن مولکول‌های RNA و DNA به کار می‌رود. این اسید برای افزایش توانایی ذهنی و حفظ سلامت دستگاه گوارش مفید است.

هنگامی که اسید آمینه ای تجزیه می‌شود، نیتروژن آزاد می‌گردد. بدن انسان به نیتروژن نیاز دارد، اما نیتروژن آزاد می‌تواند آمونیاک را که برای بافت‌های مغز فوق‌العاده سمی است، به وجود آورد. کبد می‌تواند نیتروژن را به اوره، که به وسیله ادرار دفع می‌گردد، تبدیل نماید؛ یا ممکن است نیتروژن خود به اسید گلوتامیک متصل شود. در اثر این فرایند، گلوتامین به وجود می‌آید. گلوتامین در میان اسیدهای آمینه، خاص و استثناست، زیرا در هر مولکول آن به جای یک اتم نیتروژن، دو اتم وجود دارد. این خاصیت گلوتامین برای پاک کردن آمونیاک از بافتها، به خصوص بافت مغزی، مفید است. به علاوه، این اسید آمینه می‌تواند نیتروژن را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل کند.

مصرف

بیش‌ترین مصرف گلوتامین توسط یاخته‌های روده صورت می‌گیرد. گلوتامین توسط سلول‌های ایمنی نیز مصرف می‌شود. گلوتامین نقش مهمی در کاهش زمان ترمیم زخم دارد. همچنین با مصرف گلوتامین زمان بستری شدن بیمار بعد از عمل جراحی در بیمارستان کاهش می‌یابد.

منابع غذایی

گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم‌مرغ، شیر، لبنیات، گندم، کلم، چغندر، لوبیا، اسفناج و جعفری حاوی گلوتامین است.

اسید آمینه گلوتامین در اکثر محصولات گوشتی و حیوانی و همین‌طور محصولات لبنی یا محصولی مانند پروتئین آب پنیر یا پروتئین کازئین موجود در شیر وجود دارد. میزان آن در برخی غذاهای مختلف به شرح زیر است:

• در ۴٫۷٪ پروتئین گوشت گاو
• در ۸٫۸٪ پروتئین شیر
• در ۱۱٫۱٪ پروتئین برنج سفید
• در ۱۶٫۲٪ پروتئین ذرت در ۹٫۱٪ پروتئین توفو
• در ۴٫۳٪ پروتئین تخم مرغ

تأثیر گلوتامین بر ورزشکاران

گلوتامین باعث افزایش سنتز پروتئین در عضلات اسکلتی شده که منجر به رشد عضلات می‌گردد. رشد عضلات منجر به افزایش توان میوفیبرها برای انقباض می‌شود. این اسید آمینه توسط بسیاری از ورزشکاران وزنه‌برداری، بدن‌سازی و ورزش‌های استقامتی استفاده می‌گردد. گلوتامین باعث افزایش هورمون رشد در پلاسمای خون می‌گردد. تحریک سنتز پروتئین در عضلات با در اختیار گذاشتن نیتروژن برای تولید پروتئین؛ کاهش زمان ریکاوری عضلات؛ افزایش تولید هورمون رشد؛ کاهش کاتابولیسم در طول تمرینات؛ افزایش استقامت به وسیله جایگزین کردن گلیکوژن در شرایطی که گلیکوژن بدن تخلیه شده‌است و کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌ها به وسیله تقویت سیستم ایمنی بدن از جمله فواید گلوتامین است.

ساختار ال-گلوتامین، چپ و دی-گلوتامین، راست

بسته‌بندی گلوتامین برای مصارف ورزشی