ویکی‌پدیا:صفحهٔ اصلی/آزمایش/۷

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۱٬۰۲۳٬۹۴۱ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

فینچر در سال ۲۰۲۳

دیوید اندرو لئو فینچر فیلم‌ساز آمریکایی است. فیلم‌های او که عموماً در ژانر دلهره‌آور روان‌شناختی ساخته شده‌اند جمعاً ۲٫۱ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش کرده و چهل بار نامزد دریافت جوایز اسکار در رشته‌های مختلف شده‌اند، از جمله سه بار نامزدی در رشته جایزه اسکار بهترین کارگردانی. فینچر شخصاً تاکنون چهار بار در جوایز امی ساعات پربیننده، دو بار در جوایز گرمی و یک بار هم در جوایز فیلم بفتا و جوایز گلدن گلوب برنده جایزه شده است. فینچر از سن هشت سالگی به فیلم‌سازی علاقه‌مند شد. در سال ۱۹۸۶ و زمانی که تنها ۲۴ سال سن داشت، شرکت پروپاگاندا فیلمز را تأسیس کرد که در زمینه تولید نماهنگ و سپس آثار سینمایی فعالیت می‌کرد. او نماهنگ‌های متعددی را کارگردانی کرد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به «خودت را بیان کن» و «وگ» اشاره کرد که هردو اثر مدونا هستند. فینچر برای ساخت این دو اثر برنده جایزه ام‌تی‌وی برای بهترین کارگردانی موزیک ویدئو شد. او همچنین برای ساخت دو نماهنگ «عشق قدرتمند است» اثر رولینگ استونز در سال ۱۹۹۴ و «کت‌شلوار و کراوات» اثر جاستین تیمبرلیک و جی-زی در سال ۲۰۱۳ موفق شد جایزه گرمی بهترین نماهنگ را به خود اختصاص دهد. فینچر یک بار هم برای ساخت نماهنگ «آه پدر» از مدونا برای این جایزه نامزد شده بود. فینچر کارگردانی در سینما را با ساخت فیلم بیگانه ۳ آغاز کرد. او برای ساخت آثاری همچون هفت، بازی، باشگاه مشت‌زنی، اتاق وحشت و زودیاک مورد توجه منتقدان و تماشاگران قرار گرفت. فینچر برای کارگردانی فیلم مورد عجیب بنجامین باتن برای نخستین‌بار نامزد جایزه اسکار کارگردانی شد.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… مورچه‌ها هنگامی‌که یک منبع غذایی بزرگ را بیابند آن را با ماده‌ای به نام فرومون علامت‌گذاری می‌کنند که می‌تواند مانند سیستم جی‌پی‌اس دیگر اعضا کلونی را به سمت آن هدایت کند؟ (در تصویر)
… جورج برنارد شاو هم جایزۀ نوبل و هم جایزۀ اسکار برنده شده‌بود؟
… تخمه‌ژاپنی یا جابانی نه محصول ژاپن، بلکه محصول شهر جابان دماوند است و درواقع تخم نوعی هندوانه است که قابل خوردن نیست؟
… شاه اسماعیل پس از شکست از عثمانی در چالدران، کوچک‌ترین پسرش را القاص، به معنی انتقام، نام نهاد ولی پس از به حکومت رسیدن پسر دیگرش، تهماسب، القاص به عثمانی پناه برد و بهانه حمله به ایران شد؟
… مطالعات اخیر نشان می‌دهد که در سیصدهزار سال پیش ۹ گونه مختلف انسان در کرهٔ زمین زندگی می‌کردند که همهٔ این گونه‌ها به جز انسان خردمند منقرض شده‌اند؟
… پس از آن که پاپ اجازه نداد هنری هشتم از کاترین آراگون طلاق بگیرد، کلیسای انگلستان رسماً از کلیسای کاتولیک جدا شد و مذهب انگلیکان پدید آمد؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۳۲۹ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۲ دی ۱۴۰۳ خورشیدی) ۱٬۰۲۳٬۹۴۱ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

دانش طبیعی و صوری: اخترشناسی – زیست‌شناسی – شیمی – زمین‌شناسی – فیزیک – آمار – احتمالات – ریاضیات – سامانه‌ها – علوم رایانه – منطق

دانش اجتماعی و انسانی: آموزش – ادبیات – اقتصاد – انسان‌شناسی – باستان‌شناسی – تاریخ – جامعه‌شناسی – جغرافیا – روان‌شناسی – زبان‌شناسی – ارتباطات – علوم سیاسی – فلسفه

دانش کاربردی: پزشکی – حقوق – رایانه – بهداشت – فناوری اطلاعات – فناوری – کسب و کار – کشاورزی – مدیریت – مهندسی

فرهنگ و هنر: بزرگان و مشاهیر – رسانه‌ – سرگرمی‌‌ – هنرهای نمایشی – هنرهای تجسمی – سینما – موسیقی – معماری – نقاشی – ورزش

از میان خبرها

جیمی کارتر

جیمی کارتر (در تصویر)، رئیس‌جمهور سابق ایالات متحده آمریکا در سن ۱۰۰ سالگی درگذشت.
مانموهان سینگ نخست‌وزیر پیشین هند در سن ۹۲ سالگی درگذشت.
پرواز ۸۲۴۳ خطوط هوایی جمهوری آذربایجان در نزدیکی فرودگاه بین‌المللی آکتائو قزاقستان سقوط کرد و ۳۸ نفر کشته شدند.
یون سوک یول، رئیس‌جمهور کره جنوبی، پس از اعلام حکومت نظامی، توسط پارلمان استیضاح شد.
محمد البشیر، نخست‌وزیر دولت انتقالی سوریه شد.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۱ ژانویه ۲۰۲۵ میلادی برابر ۱۲ دی ۱۴۰۳ هجری خورشیدی و ۲۹ جمادی‌الثانی ۱۴۴۶ هجری قمری (UTC)

سال نو میلادی، روز تأسیس تایوان، در کوبا: روز آزادی، در سودان و هائیتی روز استقلال

رویدادها

۱۸۰۸ - انتقال بردگان به آمریکا ممنوع شد.
۱۹۳۴ - جزیره آلکاتراز به زندان فدرال دولت آمریکا تبدیل شد.
۱۹۷۹ - آمریکا و چین روابط سیاسی خود را از سر گرفتند.
۱۹۹۳ - چـِکُسْلُواکی به دو کشور جمهوری چک و اسلواکی تجزیه شد.
۲۰۰۲ - یورو رسماً به عنوان پول رسمی ۱۲ کشور عضو اتحادیه اروپا آغاز به کار کرد.

زادروزها

۱۴۳۱ - زادروز الکساندر ششم از پاپ‌های کلیسای کاتولیک رم
۱۴۴۹ - زادروز لورنتزوی مدیچی از برجسته‌ترین حاکمان فلورانس طی رنسانس ایتالیا
۱۸۶۳ - زادروز پی‌یر دو کوبرتن مؤسس کمیته بین‌المللی المپیک
۱۹۱۹ - زادروز جروم دیوید سالینجر نویسنده معاصر آمریکایی
۱۹۵۹ - زادروز عبدالاحد مهمند نخستین کیهان‌نورد افغان

درگذشت‌ها

۱۵۱۵ - درگذشت لوئی دوازدهم، پادشاه فرانسه
۱۷۴۸ - درگذشت یوهان برنولی ریاضیدان اهل سوئیس
۱۷۸۲ - درگذشت یوهان کریستین باخ آهنگساز آلمانی دوره کلاسیک، پسر یوهان سباستین باخ
۱۸۹۴ - درگذشت هاینریش هرتز، فیزیکدان آلمانی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژانویه – یادبودهای بیشتر...

نگارهٔ برگزیدهٔ امروز

کلیسای جامع سنت مایکل در ایژوسک که با کلیسای جامع قدیمی الکساندر نوسکی به عنوان کلیسای اصلی ارتدکس اودمورتیا در روسیه رقابت می‌کند.

معماری احیاگری روسی آن متعلق به ایوان چاروشین، معمار کمتر شناخته شده قرن نوزدهمی اهل ویاتکا است. این کلیسا با آجر قرمز با سقفی شبیه چادر مانند پوشیده شده است که تا ارتفاع ۶۷ متری بالا می‌رود. چندین نمازخانه عظیم با گنبدهای پیازی طلاکاری شده و همچنین با ناقوس‌های باریک شمع مانند احاطه شده است. ایوان‌ها دارای سقف‌های شیب‌دار به شیوه کلیساهای مسکوی قرن هفدهم هستند.

کارخانه اسلحه ایژفسک تا حدی مدیون حضور دوک میخائیل پاولوویچ بود که قدیس حامی او میکائیل فرشته بود. کارمندان کارخانه یک درصد از دستمزد خود را به صندوقی اختصاص دادند که برای تأمین مالی ساخت کلیسای بزرگ این قدیس نظامی تأسیس شده بود.

کلیسای جامع بین سالهای ۱۸۹۷ و ۱۹۱۵ ساخته شد، اما در سال ۱۹۳۷ توسط شوروی تخریب شد. در سال‌های ۲۰۰۴–۲۰۰۷ با طرح‌های اصلی چاروشین بازسازی شد.

بایگانی ژانویه ۲۰۲۵ – نگاره‌های برگزیدهٔ بیشتر

دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا

ویکی‌پدیا توسط ویرایشگران داوطلب نوشته شده و از سوی سازمان ناسودبر بنیاد ویکی‌مدیا میزبانی می‌شود که خود میزبان چندین پروژهٔ داوطلبانهٔ دیگر نیز هست:

ویکی‌انبار
انبار رسانه‌های آزاد
مدیاویکی
توسعهٔ نرم‌افزار ویکی
فراویکی
هماهنگی پروژهٔ ویکی‌مدیا
ویکی‌کتاب
کتاب‌های درسی و راهنماهای آزاد
ویکی‌داده
پایگاه دانش آزاد
ویکی‌خبر
اخبار با محتوای آزاد
ویکی‌گفتاورد
مجموعه‌ای از نقل قول‌ها
ویکی‌نبشته
کتابخانه‌ای با محتوای آزاد
ویکی‌گونه
فهرست گونه‌ها
ویکی‌دانشگاه
ابزارهای آموزشی آزاد
ویکی‌سفر
راهنمای آزاد سفر
ویکی‌واژه
فرهنگ واژگان

ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر

ویکی‌پدیای فارسی در سال ۱۳۸۲ بنیان‌گذاری شده و هم‌اکنون ۱٬۰۲۳٬۹۴۱ نوشتار دارد. ویکی‌پدیا به زبان‌های بسیاری وجود دارد؛ برخی از بزرگ‌ترین آن‌ها در زیر فهرست شده‌اند.

۱٬۰۰۰٬۰۰۰+ نوشتار

۲۵۰٬۰۰۰+ نوشتار

۱۰۰٬۰۰۰+ نوشتار

فهرست کامل ویکی‌پدیاها