کتابخانه و موزه ملی ملک
| کتابخانه و موزه ملی ملک | |
|---|---|
 | |
 | |
| نام | کتابخانه و موزه ملی ملک |
| کشور | ایران |
| استان | تهران |
| شهرستان | تهران |
| اطلاعات اثر | |
| کاربری | موزه، کتابخانه |
| دیرینگی | پهلوی |
| بانی اثر | حسین آقا ملک |
| مالک اثر | آستان قدس رضوی |
| مالک فعلی اثر | آستان قدس رضوی |
| اطلاعات ثبتی | |
| شمارهٔ ثبت | ۱۹۴۰ (خانه ملک در بازار) ۲۱۳۰ (ساختمان در باغ ملی) |
| تاریخ ثبت ملی | ۱۶/۹/۱۳۷۶ |
| اطلاعات بازدید | |
| امکان بازدید | شش‌ماهه نخست/ ۸:۱۵ تا ۱۶:۴۵
پنج‌شنبه‌ها تا ساعت ۱۵:۴۵ شش‌ماهه دوم/ ۸:۳۰ تا ۱۶:۱۵ پنج‌شنبه‌ها تا ساعت ۱۵:۱۵ کتابخانه و موزه ملی ملک در روزهای جمعه و دیگر تعطیلات رسمی، بر اساس تأکید واقف تعطیل است. |
| وبگاه | |
| از سلسله مقاله دربارهٔ |
| ایران‌شناسی |
|---|
مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک نخستین موزه وقفی - خصوصی ایران و یکی از شش کتابخانه بزرگ کشور با موضوعیت نسخه‌های خطی در تهران است.[۱]
این مرکز فرهنگی در سال ۱۳۱۶ خورشیدی توسط حسین آقا ملک تأسیس شد و به همراه املاک و مستغلات وقف آستان قدس رضوی شد. در تیر ماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه وقف کرد. احداث ساختمان جدید کتابخانه و موزه ملی ملک در سال ۱۳۶۴ آغاز شد و در ۱۳۷۵ به پایان رسید.[۲]
این مجموعه در خیابان امام خمینی تهران (خیابان سپه) جنب ساختمان امور خارجه قرار دارد.
پیشینه
[ویرایش]کتابخانه و موزه ملی ملک تا سال ۱۳۷۵ در خانه ملک برپا بود. اما حاج حسین از آغاز کار، گسترش آن را از نظر دور نداشت و بنای ساختمانی بزرگ‌تر را پیش‌بینی کرد؛ بنابراین در ۲۹ تیرماه ۱۳۲۳ قطعه زمین بزرگی را در باغ ملی تهران (محل کنونی مؤسسه) برای ساختمان جدید کتابخانه و موزه وقف کرد.
احداث ساختمان جدید در زمان حیات حاج حسین ملک ممکن نشد، تا اینکه آستان قدس رضوی طراحی و بنای ساختمان جدید را در سال ۱۳۶۴ آغاز کرد و در ۱۳۷۵ به پایان برد.
از نظر ساختار تشکیلاتی، مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک مؤسسه‌ای غیردولتی و غیرانتفاعی است که همچون سایر مؤسسات فرهنگی آستان قدس رضوی براساس وقف نامه زیرنظر مستقیم تولیت آستان قدس رضوی اداره می‌شود.
ارکان مؤسسه عبارت‌اند از:
مجمع عمومی، ناظر استصوابی، هیئت مدیره، مدیرعامل و بازرس قانونی.
اهداف مؤسسه کتابخانه و موزه ملی طبق اساسنامه عبارت است از:
- پیشبرد معارف
- اجرای وقف نامه مرحوم ملک و اشاعه فرهنگ وقف
- حراست و حفظ گنجینه کتابخانه
- گردآوری، به هنگام سازی و توسعه منابع کتابخانه
- نگهداری، بازشناسی و معرفی آثار فرهنگی هنری ادوار گذشته
- گردآوری مجموعه نفایس و آثار هنری متناسب با گنجینه به میراث نهاده شده واقف
هیئت مدیره
[ویرایش]در دوره سه ساله ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۳ اعضای هیئت مدیره این مؤسسه عبارت از افراد زیر بودند. پس از آن خبری دربارهٔ تغییر یا انتصاب افراد جدید منتشر نشده‌است.
- سیدمحمد صادق خرازی (رئیس هیئت مدیره)
- مصطفی واعظ طبسی (نایب رئیس هیئت مدیره)
- محمدهادی زاهدی (عضو هیئت مدیره)
- امیر خوراکیان / حمیدرضا قاسمی (از آذر ۱۳۹۴) (عضو هیئت مدیره)
- حسینی (عضو هیئت مدیره و مدیرعامل)
کتابخانه ملی ملک
[ویرایش]کتابخانه ملی ملک با داشتن ۱۹ هزار عنوان نسخه خطی نادر و نفیس، یکی از شش گنجینه بزرگ نسخ خطی ایران است. پنج کتابخانه دیگر عبارت‌اند از کتابخانه ملی، کتابخانه آستان قدس رضوی، کتابخانه مجلس شورای اسلامی، کتابخانه مرحوم آیت‌الله مرعشی نجفی و کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. در این میان، امتیاز کتابخانه ملک به نفاست و ارزش هنری آثار است.
همچنین این کتابخانه دارای حدود ۷۰ هزار کتاب چاپی، ۳۴۰۰ کتاب چاپ سنگی و ۵۴۸ عنوان نشریه ادواری در ۴۰۰۰ مجلد است. بخش قابل توجهی از کتاب‌های چاپی متعلق به پیش از سال ۱۳۲۰ خورشیدی هستند و در زمره نخستین کتاب‌های چاپی ایران قرار می‌گیرند. کتابخانه ملک پیوسته با خرید کتاب‌های خطی و چاپی از محل عواید موقوفات ملک غنی‌تر می‌شود.
غیر از مخازن کتاب و تالارهای مطالعه، بخش‌های مجهزی هم برای انجام امور فنی از قبیل مرمت نسخ خطی، عکاسی و تهیه میکروفیلم، صحافی، جلدسازی و … ایجاد شده‌اند. در کنار این بخش‌ها، انتشارات مؤسسه از سال ۱۳۴۸ برای چاپ و نشر نسخ خطی موجود در کتابخانه و آثار پژوهشی مرتبط با آنها تأسیس شده‌است.
موزه ملی ملک
[ویرایش]موزه ملی ملک از ۷ مجموعه بدین شرح تشکیل شده‌است:
- مجموعه سکه شامل ۳ هزار قطعه سکه و مدال ایرانی از سده ششم پیش از میلاد تا دوران پهلوی و نیز سکه‌هایی از یونان، جانشینان اسکندر، امپراتوری بیزانس، خلفای اسلامی و امپراتوری عثمانی
- مجموعه آثار هنری شامل تابلوهای نقاشی هنرمندان به نام ایرانی مانند کمال‌الملک غفاری، لطفعلی صورتگر، هادی خان تجویدی و برخی نقاشان اروپایی و لوستر و مبلمان
- مجموعه هنر لاکی شامل ۸۶ قطعه قلمدان، قاب آیینه و سرچسبدان که با نقاشی لاکی آراسته شده‌اند و برخی از آنها حدود ۳۰۰ سال قدمت دارند.
- مجموعه تمبر شامل هزاران قطعه تمبر از نخستین تمبرهای منتشر شده در ایران و جهان تا زمان حاضر.
- مجموعه فرش شامل ۳۴ تخته قالی و قالیچه از نقاط مختلف ایران که به وسیله زبده‌ترین بافندگان دو سده اخیر بافته شده‌اند.
- مجموعه بانو عزت ملک ملک شامل تابلوهای نقاشی قاجاری، نسخه‌های خطی، قلمدان، سرقلیان و آثار لاکی که تعدادشان به ۴۷ اثر می‌رسد. این مجموعه در سال ۱۳۸۵ توسط بانو عزت ملک ملک، فرزند مرحوم حاج حسین ملک و ناظر استصوابی موقوفات ملک به موزه اهداء شده‌است.
- مجموعه آثار خوشنویسی که آثاری از بزرگ‌ترین و نامدارترین خوشنویسان ایران و اسلام مانند یاقوت مستعصمی، علیرضا عباسی، میرعماد، احمد نیریزی، درویش عبدالمجید طالقانی، میرزا غلامرضا اصفهانی و … را در خود جای داده‌است.[۲]
نگارخانه
[ویرایش]-
نمایی از درون موزه -
نمایی از درون موزه -
نمایی از سر در موزه -
نمایی از درون موزه -
نمایی از درون موزه -
نمایی نزدیک از سر در
جستارهای وابسته
[ویرایش]- فهرست موزه‌های ایران
- میدان مشق
- سردر باغ ملی
- موزه پست و تلگراف
- موزه ملی ایران
- موزه ایران باستان
- کاخ شهربانی
- مجموعه قزاقخانه
منابع
[ویرایش]- ↑ «80 سال بعد از افتتاح موزه ملی ملک». ایسنا. ۲۰۱۷-۱۰-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۷-۱۰.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ «پیشینه - مؤسسه کتابخانه و موزه ملی ملک». malekmuseum.org. دریافت‌شده در ۲۰۱۶-۰۸-۰۵.
پیوند به بیرون
[ویرایش]- وبگاه کتابخانه و موزه ملی ملک
- کتابخانه و موزه ملی ملک تهران سایت گردشگری و ایرانگردی مکان‌بین
