فهرست حاکمان اصفهان
| نگاره | نام | آغاز | پایان | مدت | دوره |
|---|---|---|---|---|---|
| پادوسپان | ؟ | یزدگرد سوم (۲-۳۰ق) | |||
| عبدالله بن بدیل بن ورقاء خزاعی | ۲۳ق | عمر بن خطاب (۱۳-۲۳ق) عثمان بن عفان (۲۳-۳۵ق) | |||
| سائب بن اقرع ثقفی | ۳۵ قمری | عثمان بن عفان (۲۳-۳۵ق) | |||
| خالد بن غلاب قرشی[۱] | عثمان بن عفان (۲۳-۳۵ق) | ||||
| مخنف بن سلیم ازدی[۲] | علی ابن ابی‌طالب (۳۵-۴۰ق) | ||||
| حارث بن ابی حارث بن ربیع[۳] | علی ابن ابی‌طالب (۳۵-۴۰ق) | ||||
| عمرو بن سلمه[۴] | علی ابن ابی‌طالب (۳۵-۴۰ق) | ||||
| یزید بن قیس ارحبی | علی ابن ابی‌طالب (۳۵-۴۰ق) | ||||
| ابولیلی قیس بن عبداللّه جعدی | معاویة بن ابی‌سفیان (۴۱-۶۰ق) | ||||
| هذیل بن قیس عنبری | مروان بن حکم (۶۴-۶۵ق) | ||||
| عتاب بن ورقاء ریاحی | ؟ | ؟ | ؟ | در ابتدا از سوی زبیریان
سپس از سوی عبدالملک بن مروان (۶۵-۸۶ق) | |
| خالد بن عتاب ریاحی | ؟ | ؟ | ؟ | عبدالملک بن مروان (۶۵-۸۶ق) | |
| یزید بن معاویه بجلی | منصوب از طرف مختار ثقفی | ||||
| قطن بن قبیصه هلالی[۵]
(منصوب از طرف حجاج بن یوسف ثقفی حاکم عراق) |
عبدالملک بن مروان (۶۵-۸۶ق) | ||||
| براء بن قبیصه هلالی[۵]
(منصوب از طرف حجاج بن یوسف ثقفی حاکم عراق) |
عبدالملک بن مروان (۶۵-۸۶ق) | ||||
| وهزاد بن یزداد انباری[۶]
(منصوب از طرف حجاج بن یوسف ثقفی حاکم عراق) |
عبدالملک بن مروان (۶۵-۸۶ق) | ||||
| پسرعموی حجاج بن یوسف
(که از طرف او منصوب شد) |
ولید بن عبدالملک (۸۶-۹۶ق) | ||||
| زبیر[۷]
(منصوب حاکم عراق: یوسف بن عمر ثقفی) |
هشام بن عبدالملک (۱۰۵-۱۲۵ق) | ||||
| عبیدالله بن ابی‌بکر
(منصوب حاکم عراق: یوسف بن عمر ثقفی) |
هشام بن عبدالملک (۱۰۵-۱۲۵ق) | ||||
| عبدالله بن معاویه[۸] (یا نایب وی) | ۱۲۷ق | ۱۲۹ق | ۲ سال | مروان دوم (۱۲۷-۱۳۲ق) | |
| ابوالهیذام عامر بن ضباره غطفانی
(منصوب از طرف یزید بن عمر) |
|||||
| احمد بن عبیدالله بن احجم مروی خزاعی | احتمالا ۱۴۳ق | ۱۵۱ق | ۷ سال | منصور (۱۳۶-۱۵۸ق) | |
| ایوب بن زیاد | ۱۵۱ق | ۱۵۶ق | ۵ سال | منصور (۱۳۶-۱۵۸ق) | |
| هانی بن ابی‌هانی | ۱۵۶ق | منصور (۱۳۶-۱۵۸ق) | |||
| یحیی حرشی | ۱۶۳ | مهدی (۱۵۸–۱۶۹ق) | |||
| حکم بن سعید | ۱۶۳ | مهدی (۱۵۸–۱۶۹ق) | |||
| طیفور | هادی (۱۶۹-۱۷۰ق) | ||||
| عبدالله بن کوشید قمی
(پس از او قم از اصفهان جدا شد) |
هارون‌الرشید (۱۷۰-۱۹۳ق) | ||||
| فضل بن یحیی برمکی | هارون‌الرشید (۱۷۰-۱۹۳ق) | ||||
| یحیی حرشی | مامون (۱۹۸-۲۱۸ق) | ||||
| حسن بن سهل | مامون (۱۹۸-۲۱۸ق) | ||||
| یعقوب لیث صفاری (بنیانگذار صفاریان) | معتمد (۲۵۶-۲۷۹ق)
حکومت یعقوب لیث مستقل اما با تایید خلیفه بوده | ||||
|
عمرو لیث صفاری (حکومت صفاریان) | ۲۶۵ق | ۲۸۷ق | معتمد (۲۵۶-۲۷۹ق)
حکومت صفاریان مستقل اما با تایید خلیفه بوده | |
| علی بن مهدی کسروی اصفهانی[۹] | ۲۸۳ق | ۲۸۹ق | ۶ سال | معتضد (۲۷۹-۲۸۹ق) | |
| احمد بن کیغلغ | ۳۱۹ق | مقتدر (۲۹۵-۳۲۰ق) | |||
| مظفر بن یاقوت | مقتدر (۲۹۵-۳۲۰ق) | ||||
| علی بن بویه عمادالدوله (موسس آل‌بویه) | مدتی کوتاه | در زمان مقتدر | |||
 |
مرداویج زیاری | ۳۱۹ق | مرداویج زیاری (۳۱۹-۳۲۳) مقتدر راضی | ||
 |
وشمگیر زیاری | وشمگیر زیاری | |||
.jpg) |
حسن رکن‌الدوله دیلمی | ۳۲۷ق | ؟ | ؟ | |
 |
مؤیدالدوله دیلمی | ۳۶۶ق | ۳۷۲ق | ؟ | |
| فخرالدوله دیلمی | |||||
 |
مجدالدوله دیلمی | ؟ | ؟ | ؟ | |
.png) |
سلطان محمود غزنوی | ؟ | ؟ | ؟ | سلطان محمود غزنوی |
 |
مسعود یکم غزنوی | مسعود یکم غزنوی | |||
| ابوسهل همدانی | |||||
| ابوجعفر محمد دشمن‌زیار علاءالدوله کاکویه | ۴۲۵ق | ؟ | ؟ | ||
| ظهیرالدین ابومنصور فرامرز کاکویه | ؟ | ۴۴۲ ق | ؟ | ||
| طغرل | طغرل | ||||
| آلپ ارسلان | آلپ ارسلان | ||||
| ملکشاه | |||||
| عمید ابوالفتح مظفر نیشابوری | ؟ | ؟ | ؟ | ||
| عزالدین صنمار اصفهانی | ارسلان بن طغرل | ||||
| خواجه ابوالفتح مظفر فخرالملک | ملکشاه یکم | ||||
| غیاث‌الدین خوارزمشاه | غیاث‌الدین خوارزمشاه | ||||
| ناصرالدین علی ملک | ارغون آقا
(پیش از تشکیل رسمی ایلخانان) | ||||
| ناصرالدین علی ملک | هلاکوخان | ||||
| بهاءالدین محمد جوینی | اباقا خان | ||||
| اتابک افراسیاب لر | مدتی کوتاه پس از مرگ بهاءالدین محمد جوینی
ارغون خان | ||||
| جلال‌الدین همدانی | غازان‌خان | ||||
| خواجه عبداللطیف همدانی | اولجایتو | ||||
| ابواسحاق اینجو | ؟ | ؟ | ؟ | ابواسحاق اینجو | |
| شاه سلطان | ؟ | ؟ | ؟ | امیر مبارزالدین | |
| قطب‌الدین شاه محمود | ۷۵۹ق | ۷۷۶ق | ۱۷ سال | جلال‌الدین شاه‌شجاع | |
| رستم میرزا تیموری | ؟ | ؟ | ؟ | تیمور | |
| میرزا سلطان محمد گورکان | شاهرخ | ||||
| جهانشاه | ؟ | ؟ | ؟ | جهانشاه | |
| اوزون حسن | ؟ | ؟ | ؟ | اوزون حسن | |
| ؟ | ؟ | ؟ | شاه اسماعیل یکم | ||
| ابوالفتح‌خان بختیاری آسترکی | ۱۱۶۰ق | ۱۱۶۴ق | عادل شاه شاهرخ‌شاه | ||
| ائتلاف میان ابوالفتح‌خان بختیاری آسترکی و علی‌مردان‌خان چهارلنگ و کریم خان زند |
۱۱۶۴ق | شاه اسماعیل سوم | |||
| حاجی بابا خان چهارلنگ بختیاری | ۱۱۶۴ | ۱۱۶۶ | شاه اسماعیل سوم | ||
| حاج آقا محمد رنانی | ۱۱۷۳ق | ۱۱۷۹ق | ۶ سال | کریم‌خان زند | |
|
علیمرادخان زند | ۱۱۹۵ قمری | اول ربیع الثانی ۱۱۹۹ قمری | ۴ سال | علیمرادخان زند |
| باقرخان خوراسگانی | ۱۱۹۸ | ۱۲۰۰ قمری | ۳ سال | علیمرادخان زند | |
 |
محمدحسین خان صدر اصفهانی | ۱۱۷۷ خورشیدی ۱۲۱۳ قمری |
۱۱۸۵ خورشیدی ۱۲۲۱ قمری |
۸ سال | فتحعلی‌شاه |
 |
عبدالله خان امین‌الدوله | ۱۱۸۵ خورشیدی ۱۲۲۱ قمری |
۱۲۰۳ خورشیدی ۱۲۴۰ قمری |
۱۹ سال | فتحعلی‌شاه |
|
سلطان محمد میرزا سیف‌الدوله | ۱۲۰۳ خورشیدی ۱۲۴۰ قمری |
۱۲۱۳ خورشیدی شوال ۱۲۵۰ قمری |
۱۰ سال | فتحعلی‌شاه |
| خسروخان گرجی | ۱۲۱۳ خورشیدی شوال ۱۲۵۰ قمری |
۱۲۱۶ خورشیدی ۱۲۵۳ قمری |
۳ سال | محمدشاه | |
 |
ابوطالب غفاری (موقت) | ۱۲۱۶ خورشیدی ۱۲۵۳ قمری |
۴ ماه | محمدشاه | |
| فضلعلی خان قراباغی | ۱۲۱۶ خورشیدی ۱۲۵۳ قمری |
محمدشاه | |||
|
منوچهرخان معتمدالدوله | ۱۲۱۷ خورشیدی ۱۲۵۴ قمری |
۱۲۲۰ خورشیدی ۱۲۵۷ قمری |
۳ سال | محمدشاه |
| میرزا نبی قزوینی | ۱۲۲۴ خورشیدی ۱۲۶۱ قمری |
محمدشاه ناصرالدین شاه | |||
| سلیمان‌خان خان خانان | ۱۲۲۷ خورشیدی ۱۲۶۴ قمری |
۱۲۲۸ خورشیدی ۱۲۶۵ قمری |
۱ سال | ناصرالدین شاه | |
| غلامحسین‌خان گرجی | ۱۲۲۸ خورشیدی ۱۲۶۵ قمری |
۱۲۳۳ خورشیدی ۱۲۷۱ قمری |
۵ سال | ناصرالدین شاه | |
| حمزه میرزا حشمت‌الدوله | ۱۲۳۳ خورشیدی ۱۲۷۱ قمری |
۱۲۳۶ خورشیدی ۱۲۷۴ قمری |
۳ سال | ناصرالدین شاه | |
| سلطان حسین‌میرزا جلال‌الدوله | ۱۲۴۰ خورشیدی | ۱۲۴۴ خورشیدی | ۵ سال | ناصرالدین شاه | |
 |
مسعود میرزا ظل‌السلطان (بار نخست) |
۱۲۴۵ خورشیدی ۱۲۸۳ قمری |
۱۲۴۷ خورشیدی ۱۲۸۵ قمری |
۳ سال | ناصرالدین شاه |
 |
میرزا حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی (بار نخست) |
۱۲۴۷ خورشیدی ۱۲۸۶ قمری |
۱۲۴۷ خورشیدی ۱۲۸۶ قمری |
۴ ماه | ناصرالدین شاه |
| حاج ابراهیم خان تبرک (موقت) | ۱۲۴۸ خورشیدی ۱۲۸۷ قمری |
۱۲۵۰ خورشیدی ۱۲۸۹ قمری |
۲ سال | ناصرالدین شاه | |
 |
سلطان مرادمیرزا حسام‌السلطنه | ۱۲۵۰ خورشیدی ۱۲۸۹ قمری |
۱۲۵۲ خورشیدی ۱۲۹۰ قمری |
۲ سال | ناصرالدین شاه |
|
مسعود میرزا ظل‌السلطان (بار دوم) نایب‌الحکومه: سلیمان خان رکن‌الملک |
۱۲۵۳ خورشیدی ۱۲۹۱ قمری |
۱۲۸۵ خورشیدی ۱۳۲۴ قمری |
۳۴ سال | ناصرالدین شاه مظفرالدین شاه محمدعلی‌شاه |
|
میرزا حسینقلی‌خان نظام‌السلطنه مافی (بار دوم) |
۱۲۸۶ خورشیدی ۲۹ صفر ۱۳۲۵ |
۱۲۸۶ خورشیدی ۲ جمادی‌الاول ۱۳۲۵ |
۳ ماه | محمدعلی‌شاه |
| سلطان حسین میرزا نیرالدوله | ۱ جمادی‌الثانی ۱۳۲۵ | ۱۱ محرم ۱۳۲۶ | ۸ ماه | محمدعلی‌شاه | |
 |
میرزا محمودخان علاءالملک | ۲۴ محرم ۱۳۲۶ | رجب ۱۳۲۶ | ۵ ماه | محمدعلی‌شاه |
| محمدخان غفاری اقبال‌الدوله | ۱۲۸۷ خورشیدی رجب ۱۳۲۶ قمری |
۱۲۸۷ خورشیدی ۹ ذیحجه ۱۳۲۶ |
کمتر از ۱ سال | محمدعلی‌شاه | |
 |
نجف‌قلی‌خان صمصام‌السلطنه (بار نخست) |
۱۲ دی ۱۲۸۷ ۹ ذیحجه ۱۳۲۶ |
۱ دی ۱۲۸۸ ۹ ذیحجه ۱۳۲۷ |
حدود ۱ سال | احمدشاه |
 |
سلطان محمد خان سردار اشجع (بار نخست) |
۱۲ دی ۱۲۸۸ ۲۰ ذیحجه ۱۳۲۷ |
آبان ۱۲۸۹ شوال ۱۳۲۸ |
۱۱ ماه | احمدشاه |
| شکرالله خان قوام‌الدوله | ۲۸ مهر ۱۲۸۹ ۶ شوال ۱۳۲۸ |
بهمن ۱۲۸۹ صفر ۱۳۲۹ |
۴ ماه | احمدشاه | |
|
سلطان محمد خان سردار اشجع (بار دوم) |
۲۳ اردیبهشت ۱۲۹۰ ۱۵ جمادی‌الاول ۱۳۲۹ |
دی ۱۲۹۰ محرم ۱۳۳۰ |
۸ ماه | احمدشاه |
 |
خسرو خان سردار ظفر | دی ۱۲۹۰ محرم ۱۳۳۰ |
۸ دی ۱۲۹۱ ۱۹ محرم ۱۳۳۱ |
۱ سال | احمدشاه |
|
سلطان محمد خان سردار اشجع (بار سوم) |
۸ دی ۱۲۹۱ ۱۹ محرم ۱۳۳۱ |
آذر ۱۲۹۲ ذیحجه ۱۳۳۱ |
۱۱ ماه | احمدشاه |
|
نجف‌قلی‌خان صمصام‌السلطنه (بار دوم) |
آذر ۱۲۹۲ ذیحجه ۱۳۳۱ |
۱۸ مهر ۱۲۹۴ ۲ ذیحجه ۱۳۳۳ |
۱ سال و ۱۰ ماه | احمدشاه |
 |
غلامحسین خان سردار محتشم (بار نخست) |
۱۸ مهر ۱۲۹۴ ۲ ذیحجه ۱۳۳۳ |
؟ | احمدشاه | |
|
سلطان محمد خان سردار اشجع (بار چهارم) |
؟ | ؟ | احمدشاه | |
 |
نصیرخان سردار جنگ | ۱۲۹۷ خورشیدی ۱۳۳۷ قمری |
آذر ۱۲۹۹ ربیع‌الاول ۱۳۳۹ |
حدود ۲ سال | احمدشاه |
|
غلامحسین خان وفایی محتشم (بار دوم) |
آذر ۱۲۹۹ ربیع‌الاول ۱۳۳۹ |
۲۰ دی ۱۳۰۰ | ۱ سال | احمدشاه |
|
سلطان محمد خان پلنگ سردار اشجع (بار پنجم) |
۲۰ دی ۱۳۰۰ | شهریور ۱۳۰۱ | احمدشاه | |
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- پوربختیار، غفار (زمستان ۱۳۸۵). «حاکمان بختیاری‌تبار اصفهان از مشروطیت تا سقوط قاجاریه». فصلنامهٔ گنجینهٔ اسناد. تهران: پژوهشکدهٔ اسناد سازمان اسناد و کتابخانهٔ ملی جمهوری اسلامی ایران. ۱۶ (۴): ۴۰-۶۱. دریافت‌شده در ۱۴ فروردین ۱۳۹۸.
- انصاری، میرزا حسن‌خان (۱۳۵۸). سروشیار، جمشید، ویراستار. تاریخ اصفهان. ج. ۱. تهران.
- چرچیل، جرج پرسی (۱۳۶۹). فرهنگ رجال قاجار. ترجمهٔ غلامحسین میرزاصالح. تهران: زرین.
- پرگاری، صالح؛ فروهی، آرمان؛ شعبانی مقدم، عادل (مهر ۱۳۹۱). «اهمیت سیاسی اصفهان در دو قرن نخستین هجری». تاریخ اسلام. ۱۳ (۳): ۸۳-۱۰۴.
- الهیاری، فریدون (بهار ۱۳۸۰). «اصفهان در دورهٔ ایلخانی». فرهنگ اصفهان (۱۹): ۵۶-۶۷.
- ↑ اصفهانی، ابونعیم. ذكر أخبار إصبهان. ج. ۱. ص. ۶۹.
- ↑ الفتوح. ج. ۲. ص. ۵۴۳. پارامتر
|first1=بدون|last1=در Authors list وارد شده‌است (کمک) - ↑ المنقری، نصر بن مزاحم. وقعة صفين [رخداد صفین]. مكتبة آية الله المرعشي النجفي. ص. ۱۰۵.
- ↑ اصفهانی، ابونعیم. ذكر أخبار إصبهان (به عربی). ج. ۱. ص. ۷۲.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ اصفهانی، ابونعیم. ذكر أخبار إصبهان. ج. ۲. ص. ۱۵۸.
- ↑ مافروخی اصفهانی، مفضل بن سعد. محاسن اصفهان. ص. ۱۰۹.
- ↑ بن ابی یعقوب، احمد. [lib.eshia.ir/10382/2/324 تاریخ یعقوبی] مقدار
|پیوند=را بررسی کنید (کمک). ج. ۲. ص. ۳۲۴. - ↑ البلاذری. انساب‌الاشراف. ج. ۲. ص. ۶۳.
- ↑ دائرة المعارف مؤلفان اسلامی. ج. ۱. ص. ۵۵۱.