شهدای پنجگانه
شهدای پنجگانه ۵ تن از فقهای شیعه بوده‌اند که در دوره‌های مختلف در راه دفاع از مذهب و فقه شیعه بدست مخالفان کشته شده‌اند.[۱]
طبق نوشتهٔ عبدالحسین امینی در کتاب شهداء الفضیله، دانشمندان و شرح حال نویسان به استثنای شیخ بهائی که محقق کرکی را شهید ثالث نامیده‌است، مولی عبدالله تستری خراسانی م۹۹۷هـ را شهید ثالث می‌دانند و البته این لقب بعدها نیز در مورد قاضی نورالله شوشتری صاحب احقاق الحق و محمدتقی برغانی صاحب منهج الاجتهاد به کار رفته‌است.[۲]
شهید اول
[ویرایش]شهید اول؛ شیخ شمس الدین محمد بن مکی بن احمد عاملی نبطی جزینی معروف به شهید اول یکی از فقهای بزرگ شیعه است. او در سال ۷۳۴ هجری قمری، برابر ۷۱۲ خورشیدی، متولد و در سال ۷۸۶ هجری قمری، برابر ۷۶۳ خورشیدی، در دمشق به جرم گرایش به مذهب شیعه کشته شد. او از استادان بسیاری، مانند فخر المحققین پسر علامه حلی و سیّد ضیاءالدین عبدالله حلی و سید عمید الدین بن عبد المطلب حلی بهره گرفت.
شهید ثانی
[ویرایش]شهید ثانی؛ شیخ زین‌الدین بن علی بن احمد عاملی جُبَعی، معروف به شهید ثانی، از بزرگان فقهاء شیعه. زین‌الدین شهید ثانی در روز ۱۳ شوال سال ۹۱۱ هجری قمری، برابر ۲۷ اسفند ۸۸۴، در دهکدهٔ جبع (یا جباع) جبل عامل، در یک خاندان علمی به دنیا آمد و در ۹۶۶ قمری، برابر ۹۳۸ خورشیدی، شهید شده‌است.
شهید ثالث
[ویرایش]محمدتقی برغانی، کشته شده به سال: ۱۲۶۳ قمری، احتمالاً در قزوین، که بیشتر او را شهید ثالث و برخی او را شهید رابع می‌دانند.[۳] معمولاً در ایران وی و در هند سید نورالله حسینی شوشتری هر دو به شهید ثالث ملقبند و در ایران محمدباقر اصطهباناتی و در هند سید محمد سبزواری هر دو به شهید رابع ملقبد.
سید نورالله حسینی شوشتری کشته شده به سال: ۱۰۱۹ قمری در هند؛ که او نیز (بیشتر در میان مسلمانان هند) به شهید ثالث مشهور است.
شهید رابع
[ویرایش]محمدباقر اصطهباناتی، کشته شده به سال: ۱۳۲۶ قمری (۱۲۸۶ خورشیدی)، در شیراز؛ که بیشتر در میان شیعیان ایران به شهید رابع شهرت دارد. کتابی هم با نام شهید رابع پیرامون زندگی علمی و سیاسی این فیلسوف مشروطه خواه نوشته شده‌است.[۴] هر چند از نظر تاریخی پس از سید نورالله حسینی شوشتری گاه محمدتقی برغانی را نیز شهید رابع می‌دانند اما با توضیحات دربارهٔ شهید ثالث او بخصوص در ایران بیشتر به شهید ثالث مشهور است.
میرزا محمد کامل دهلوی، احتمالاً کشته شده در دهلی هند.[۵][۶] که بیشتر در میان مسلمانان هند به شهید رابع شهرت دارد.
سید محمدمهدی خراسانی کشته شده بسال ۱۲۱۸ قمری در مشهد نیز بعنوان شهید رابع شناخته شده‌است.[۲]
شهید خامس
[ویرایش]شهید خامس سید محمدباقر صدر (زادهٔ ۱۳۱۳ ـ ۱۳۵۳ و درگذشتهٔ ۱۳۵۹ ـ ۱۴۰۰) فقیه شیعه و فعال سیاسی عراقی بود؛ که گاه به شهید خامس نیز لقب گرفته‌است.[۱][۷]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ Five Martyrs of Shia Islam مشارکتهای ویکی انگلیسی، بازبینی 17 فوریه 2012.
- ↑ ۲٫۰ ۲٫۱ سیری در ریاض الجنة (7 صفحه - از 37 تا 43) پایگاه مجلات تخصصی نور؛ مجله آینه پژوهش» مرداد و شهریور 1381 - شماره 75
- ↑ برغانی
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ اوت ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۶.
- ↑ «بزرگداشت شهید رابع در دهلی نو». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ «آرامگاه شهید رابع در دهلی». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۷ فوریه ۲۰۱۲.
- ↑ شهید سید محمدباقر صدر بایگانی‌شده در ۲۰ اکتبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine مؤسسه تحقیقات و مطالعات بانکداری اسلامی صدر