گندمان
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| گندمان به لری:گندمون | |
|---|---|
 | |
| کشور |  ایران |
| استان | چهارمحال و بختیاری |
| شهرستان | بروجن |
| سال شهرشدن | ۱۳۶۹ |
| مردم | |
| جمعیت | 10000 نفر (سرشماری 1395) |
| رشد جمعیت | . |
| اطلاعات شهری | |
| شهردار | رسول خالدی |
| پیش‌شمارهٔ تلفن | ۰۳۸۳۴۶۲ |
  گندمان | |
گندمان مرکز بخش گندمان از توابع شهرستان بروجن در استان چهارمحال و بختیاری است.
وجه تسمیه
[ویرایش]کلمه «گندمان» از «گندم‌گان» گرفته شده‌است. یکی از هفت قصر بهرام گور در این محل قرار داشته‌است(خانه سابق میرزاعلی علیدادی گندمانی و فعلی محمدآقا رستمی) و نام آن را «گندمان» نهاده بوده‌است. گندمان نام یکی از محال چهارگانه چهارمحال می‌باشد که مصداق آن در این شعر هویدا و مبرهن است که:
| سرزمین بختیاری و محال اربعه | پیش از این گویندگانش بود و باشد این زمان | |||
| خواهی اَر دانی محال اربعه باشد کجا | هست آن لار و کیار و میزدج با گندمان | |||
مردم
[ویرایش]مردم شهر گندمان دارای فرهنگ و گویش لری بختیاری می باشند.[۱]
تاریخچه
[ویرایش]- زمانی که آغامحمدخان قاجار بعد از مرگ کریمخان زند شیراز را به سمت استرآباد ترک کرد تا ایل قاجار را با خود به قصد جنگ با لطفعلی خان در شیراز همراه سازد، هنگام برگشت به سمت شیراز با سپاه در چمنزارهای گندمان اتراق کرد و در تاریخ قاجاریه بنام چمن گندمان نام برده شده‌است.
- هنگامی که شاه عباس صفوی به قصد جنگ با پرتغالی‌ها عازم جنوب ایران شد از این منطقه آباد، نام برده‌است (تاریخ زندگانی شاه عباس اول اثر نصراله فلسفی) حتی سینه به سینه این نقل از زمان شاه عباس شده‌است که سپاه شاه عباس در کنار امامزاده مادر و دختر گندمان در لب چشمه‌های مادر و دختر اتراق کرده بودند که چون شب شد صدای قورباغه نگذاشتند سپاه شاه بخوابند. جوانی گندمانی از تیر و طایفه عشیرقلی که اصالتاً گندمانی هستند (رسولی/مختاری/صمدی/طاهری امروزی) از کنار چشمه‌ها رد می‌شده‌است شاه از وی می‌خواهد که راهکار دهد یا جایی دیگر برایشان پیداکند وی می‌گوید چند گوسفند ذبح کنید بعد از ذبح روده‌های گوسفندان را پر از باد کرده و دو سر آن را گره زده و در جاهای مختلف چشمه‌ها رها می‌سازد (روده هاشبیه مار شده بودند) بعد از چند لحظه صداها قطع می‌شود و شاه به سپاس این کار مقادیر زیادی اشرفی به وی هدیه می‌کند.
- یکی از مکان‌هایی که در ایران ارامنه‌نشین بوده‌است، بخش گندمان می‌باشد. مزارهای این قوم در جای جای این بخش به چشم می‌خورد در کتاب زندگانی شاه عباس اول این موضوع آورده شده که زمانی که شاه عباس برای جنگ با عثمانیها عازم جنگ شد، از ارامنه جلفا و ایروان و نخجوان خواست که خانه‌های خود را ترک کرده و چشمه‌های آب را کور کرده تا دست عثمانیها به آب و غذا نرسد. ارامنه جلفا با وی همکاری نموده اما ارامنه ایروان و نخجوان از این کار سرباز زدند. شاه عباس ارامنه جلفا را به پاس خدمتشان به اصفهان کوچاند و منطقه‌ای را به اسم جلفا نامید و برای آنان در نظر گرفت و آنان را در مناصب و پست‌های مهم گمارد و از دادن مالیات معاف نمود ولی ارامنه ایروان و نخجوان را به جاهای دوردست ایران به جرم عدم همکاری کوچاند. از آن زمان نزدیک به ۴۰۰ سال می‌گذرد و ارامنه بخش گندمان جزء ارامنه ایروان و نخجوان بوده‌اند و هم‌اکنون هم بعضی مواقع به دیدن مزارهایشان می‌آیند.[۲]
مکان‌های دیدنی
[ویرایش]- تالاب بین‌المللی گندمان
- کوه مادر دختر
- پارک نیمه طبیعی مادر دختر
- کوه کلار
- امام زاده عسگر و علی
- حمام شاه عباس
- تپه باستانی بهرام گور
مشاهیر
[ویرایش]ایوب زمانی گندمانی از فرماندهان سپاه پاسداران در جنگ ایران و عراق و معاون هماهنگ کننده تیپ قمر بنی هاشم استان
پانویس
[ویرایش]- ↑ {{یادکرد وب با جمعیت ۱۰ هزار نفر |عنوان=فرمانداری شهرستان بروجن|نشانی=https://boroojen.ostan-chb.ir/Page/3454%7Cوبگاه=boroojen.ostan-chb.ir%7Cبازبینی=2023-05-04}}
- ↑ مهرالزمان نوبان (۱۳۷۶)، نام مکان‌های جغرافیایی در بستر زمان، تهران: انتشارات ما، ص. ۴۳۲، شابک ۹۶۴-۶۴۹۷-۰۰-۴
- مختصات و بلندا
- از ب‍ی‍س‍ت‍ون تا زردک‍وه بختیاری/ ن‍وش‍ت‍ه‌ای‍زاب‍لا ب‍ی‍ش‍وب؛ ت‍رج‍م‍ه م‍ه‍راب ام‍ی‍ری، پدیدآور ب‍ی‍ش‍اپ، ای‍زاب‍لا ل‍وس‍ی ب‍رد، م۱۹۰۴ -
- سایت شهرداری:shgandoman.ir
| مرکز شهرستان | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بخش |
| ||||||||||||||||||||||||||||
