پرش به محتوا

ویفالا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
ویفالا کولاسویو، پرچم رسمی بولیوی از سال ۲۰۰۹

ویفالا (به اسپانیایی: Wiphala) (تلفظ در کچوا: [wɪˈpʰala] ،اسپانیایی: [(ɡ)wiˈpa.la]) یک نشان مربع است که معمولاً به‌عنوان پرچم برای نشان دادن برخی از مردم بومی رشته کوه آند استفاده می‌شود که شامل بولیوی امروزی، پرو، شیلی، اکوادور، شمال غربی آرژانتین و جنوب کلمبیا می‌شود. قانون اساسی ۲۰۰۹ بولیوی (ماده ۶، بخش دوم) کولاسویو ویفالا جنوبی را به عنوان نماد ملی دیگر بولیوی به همراه سه رنگ قرمز-زرد-سبز معرفی کرد.[۱][۲]

ویفالاهای سوئیو منطقه‌ای از یک تکه‌تکه مربعی ۷ × ۷ در هفت رنگ تشکیل شده‌اند. پیکربندی دقیق بر اساس suyu خاصی که توسط نشان نشان داده می‌شود متفاوت است. رنگ طولانی‌ترین خط مورب (هفت مربع) مربوط به یکی از چهار منطقه‌ای است که پرچم نشان می‌دهد: سفید برای کولاسیو، زرد برای کونتیسیو، قرمز برای چینچایزویو و سبز برای آنتیسویو. شورشی بومی توپاک کاتاری گاهی اوقات با انواع دیگری همراه است.[نیازمند منبع]

تاریخ

[ویرایش]

دوران پیش از کلمبیا

[ویرایش]

در دوران مدرن ویفالا با یک پرچم رنگین کمانی هفت راه راه اشتباه گرفته شده است که به اشتباه با تاوانتینسویو (امپراتوری اینکاها) مرتبط است. در مورد اینکه آیا پرچم اینکا یا تاوانتیسویو وجود داشته است بحث‌هایی وجود دارد. قدیمی‌ترین نمونه بازمانده از طرحی از نوع ویفالا مربوط به چوسپا یا کیسه کوکای مربوط به فرهنگ تیواناکو است (۱۵۸۰ پیش از میلاد - ۱۱۸۷ پس از میلاد). چوسپا در حال حاضر در موزه بروکلین است و استفاده از طرح ویفالا با چندین طرح دیگر ترکیب شده است، بنابراین نمی‌توان معنی یا کاربرد آن را در کیهان‌شناسی آند در آن زمان مشخص کرد.

موزه فرهنگ جهانی در گوتنبرگ، سوئد، دارای ویفالا است که تخمین زده می‌شود در سده یازدهم بر اساس تاریخ‌گذاری رادیوکربن ایجاد شده باشد. منشأ آن از منطقه تیواناکو است و بخشی از مجموعه‌ای است که بر اساس قبر یک مرد پزشکی کالاوایا ساخته شده است.[۳]

رنگ‌ها و معنی آنها

[ویرایش]

هفت رنگ ویفالا واقعی بازتاب‌دهنده رنگین کمان است. با توجه به جنبش کاتاریستا[۴] (که تفسیر آن توسط مقامات بولیوی ترویج می‌شود)،[۵] اهمیت و معنای هر رنگ به شرح زیر است:

  • قرمز: زمین و انسان آند
  • نارنجی: جامعه و فرهنگ
  • زرد: انرژی و قدرت
  • سفید: زمان و تغییر
  • سبز: منابع طبیعی و ثروت
  • آبی: کیهان
  • بنفش: دولت آند و خودمختاری

سردرگمی با پرچم کوسکو

[ویرایش]
پرچم فعلی شهر کوسکو

ویفالا با پرچم طراحی رنگین کمان هفت راه راه، پرچم رسمی فعلی شهر کوسکو در پرو، که معمولاً در ساختمان‌های دولتی و در میدان اصلی نمایش داده می‌شود، اشتباه گرفته شده است.[۶] این پرچم رنگین کمانی گاهی به عنوان نمادی از امپراتوری اینکاها (Tawantinsuyu) نمایش داده می‌شود، اگرچه تاریخ نگاران پرو و کنگره پرو اعلام کرده‌اند که امپراتوری هرگز پرچم نداشته است.[۷][۸] در حالی که ویفالا نمادی است که عمدتاً به قوم آیمارا مربوط می‌شود، اینکاها ریشه خود را از قوم کچوا داشتند.

دیگر

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. "Bandera indígena boliviana es incluida como símbolo patrio en nueva Constitución", October 21, 2008, United Press International.
  2. Republic of Bolivia, [Text of the proposed] Nueva Constitución Política del Estado, 2007.
  3. "Carlotta – Objekt". Collections.smvk.se. Archived from the original on 2012-03-15. Retrieved 2013-12-23.
  4. "Emblema Nacional del Pusinsuyo = Tawantinsuyo" (به اسپانیایی). Archived from the original on 9 January 2020. Retrieved 2023-10-05.
  5. "Wiphala | Ministerio de Defensa del Estado Plurinacional de Bolivia". www.mindef.gob.bo. Archived from the original on 2022-03-19. Retrieved 2019-10-27.
  6. "revista.serindigena.cl – Wiphala, Símbolo de la Nación Andina". Archived from the original on 2007-08-10. Retrieved 2007-08-17.
  7. "Bandera Gay o Bandera del Tahuantinsuyo Terra.com". Archived from the original on 2012-11-27. Retrieved 2015-08-21.
  8. "La Bandera del Tahuantisuyo" (PDF) (به اسپانیایی). Archived from the original (PDF) on 1 October 2012. Retrieved 12 June 2009.

پیوند به بیرون

[ویرایش]