قلعه خورموج

با قلعه محمد خان دشتی اشتباه نشود.

قلعه خورموج
برج قلعه
نام	قلعه خورموج
کشور	ایران
استان	بوشهر
شهرستان	دشتی
بخش	مرکزی
اطلاعات اثر
نام محلی	قلعه مح خان
نام‌های دیگر	قلعه محمد خان دشتی
نام‌های قدیمی	قلعه جمال خانی
نوع بنا	قلعه
دیرینگی	دوره قاجاریه
دورهٔ ساخت اثر	دوره قاجاریه
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۳۰۳۲
تاریخ ثبت ملی	۱۳۷۹

قلعه خورموج یا قلعه محمد خان دشتی در شهر خورموج مرکز شهرستان دشتی یکی از آثار تاریخی و از نقاط دیدنی استان بوشهر در جنوب ایران است که مربوط به خانواده بزرگ صالح احمدی است که اکثرا حقوقدان و نویسنده کتب معروفی در حقوق هستند و به عنوان شناخته شده ترین و اصیل ترین خانواده از حیث ادب، پیشینه و دانش در استان بوشهر بسیار مورد احترام مردم می‌باشند.

قلعه خورموج که امروزه تنها یکی از برج‌های آن برجامانده است دارای چهار حصار، چهار برج، اندرونی، عمارت مرکزی و قراولخانه و اصطبل بوده است. قسمتی از آن به نام قلعه محمد خان دشتی و قسمت دیگر آن به نام قلعه جمال خان معروف بوده است. این اثر که یکی از نمونه‌های معماری دوره قاجاریه و دارای تزئینات بدیع و منحصر به فردی است در سال ۱۳۷۹ در فهرست آثار ملی به شماره: ۳۰۳۲ به ثبت رسید. سبک معماری آن سلجوقی و متأثر از سبک قلعه سازی دوره ساسانی است که با استفاده از تاق‌نماها و گچبری در آرایش دیوارها و درون اتاق‌ها بنا شده است. در سال ۱۳۵۷ شهرداری وقت خورموج بخش اعظم آنرا به منظور احداث ساختمان جدید شهرداری تخریب کرد.

طبقات مختلف این بنا

برج قلعه خورموج دارای سه طبقه و یک زیرزمین است. در زیرزمین بنا سقف به شکل گنبدی و با تقارن زیبایی ایجاد شده است. این تقارن در طبقات دیگر نیز حفظ شده است. در طبقهٔ اول سقف چندان تفاوتی نکرده و تنها فرقی که کرده به خاطر نقش و نگارهایی است که به ان اضافه شده‌است.

منابع

• حاتم، محمد، بن غریب، «تاریخ عرب الهولة» ، چاپ سوم، قاهره (مصر): دارالعرب للطباعة والنشر والتوزیع، ۱۹۹۷ میلادی به (عربی).
• صدیق، محمد، عبدالرزاق، «صهوة الفارس فی تاریخ عرب فارس» ، چاپ دوم، : مطبعة المعارف، انتشار سال ۱۹۹۳ میلادی به (عربی).

پیوند به بیرون

• آشنایی با قلعه خورموج تبیان