پرش به محتوا

گویش چهارمحالی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
(تغییرمسیر از فارسی چهارمحالی)
چهارمحالی
زبان بومی درایران
منطقهاستان چهارمحال و بختیاری
فارسی
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹

گویش چهارمحالی[۱] گویش فارسی رایج در منطقه چهارمحال در استان چهارمحال و بختیاری است. گویش چهارمحالی با معیار فارسی تفاوت‌های آوایی و واژگانی دارد و برخی واژه‌ها و پسوندهایی دارد که تنها در این گویش دیده می‌شود. لهجه شهرکردی یا دهکردی و فرخ شهری یا قهفرخی شناخته‌شده‌ترین لهجه این گویش است.[۲]

شهرهای شهرکرد، هفشجان، بروجن و فرخ شهر مراکز مهم فارسی‌زبان استان چهارمحال و بختیاری به‌شمار می‌آیند.[۳] بدین ترتیب لهجه‌های فارسی چهارمحالی دهکردی (شهرکردی)، هیشگونی (هفشجانی)، اورجنی (بروجنی) و قهفرخی (فرخشهری) نام دارند. گویشورهای چهارمحالی گویش‌های شهری (دهکردی، هیشگونی، اورجنی، قهفرخی) را متفاوت از گویش‌های روستایی می‌دانند، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در ساختارهای واژگانی و واج‌شناختی میان آن‌ها تفاوتی وجود ندارد.[۱]

جمعیت

[ویرایش]
نقشه زبانی استان چهار محال و بختیاری

طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۱۳۸۹ انجام داد و براساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان استان چهارمحال و بختیاری، ۳۰٫۵٪ از جمعیت این استان فارسی‌زبان بوده‌اند.[۴] اطلس زبان‌های ایران (ALI)[۵] نقشه توزیع نقطه‌ای و چندضلعی زبان‌های استان چهارمحال و بختیاری و چندین نقشه داده‌های زبانی را منتشر کرده است.[۶][۷][۸]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ «traditional classification tree». اطلس زبان‌های ایران.
  2. «تبیان شهرکردبازدید: می ۲۰1۲». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مارس ۲۰۱۲. دریافت‌شده در ۱۸ مه ۲۰۱۲.
  3. «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۲۲.
  4. شماره کتابشناسی ملی:۲۸۷۷۸۳۱/طرح بررسی و سنجش شاخص‌های فرهنگ عمومی کشور (شاخص‌های غیرثبتی){گزارش}:استان چهارمحال و بختیاری/به سفارش شورای فرهنگ عمومی کشور؛ مدیر طرح و مسئول سیاست گذاری:منصور واعظی؛ اجرا:شرکت پژوهشگران خبره پارس -شابک:۱–۴۴–۶۶۲۷–۶۰۰–۹۷۸ *وضعیت نشر:تهران-موسسه انتشارات کتاب نشر ۱۳۹۱ *وضعیت ظاهری:۳۰۰ ص:جدول (بخش رنگی)، نمودار (بخش رنگی)
  5. Geomatics and Cartographic Research Centre, Carleton University. "Atlas built on CouchDb". iranatlas.net. Retrieved September 26, 2021.
  6. Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017.
  7. Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017.
  8. Anonby, Erik, Mortaza Taheri-Ardali, et al. (eds.). 2015-2017.