سمفونی شماره ۹ (بتهوون)

سمفونی شماره ۹
سمفونی شماره ۹
کورال
لودویگ فان بتهوون
	برگه‌ای از سمفونی شماره ۹ به خط بتهوون
مایه‌نما	رِ مینور
شمارهٔ اثر	اُپوس ۱۲۵
عصر	کلاسیک-رمانتیک
ژانر	سمفونی کُرال
سراینده شعر	فردریش شیلر «سرود شادی»
زبان	آلمانی
آفرینش	۱۸۲۲–۱۸۲۴: وین
اهدا شده	پادشاه فریدریش ویلهلم سوم
اجرا	۷ مه ۱۸۲۴: وین
مدت زمان	حدود ۷۰ دقیقه
موومان‌ها	چهار
سازبندی	ارکسترال، گروه کر (سوپرانو، آلتو، تنور، باس) و سولیست‌ها
نخستین اجرا
مکان	سالن تئاترِ کِرْنْتْنِرتور، وین
رهبر ارکستر	مایکل اوملاوف و لودویک فان بتهوون

سمفونی شماره ۹ در رِ مینور، اپوس ۱۲۵، آخرین سمفونی تکمیل‌شدهٔ لودویگ فان بتهوون است، اما تِم‌ها و نغمه‌های موسیقایی آن سال‌ها قبل از تصنیف، در ذهن او شکل گرفته بود. این اثر نخستین بار در ۷ مه ۱۸۲۴ در وین اجرا شد. اولین اجرای سمفونی با ذوق و شوقی عظیم همراه با تشویق‌های بی‌سابقه‌ای روبرو شد. بسیاری از شنوندگان اشک می‌ریختند، بتهوون خودش در پایان کنسرت، از شدتِ هیجان بیهوش شد. سمفونی نهم در سخت‌ترین روزهای زندگی بتهوون ساخته شد و هنگام تصنیف آن، قادر به شنیدن نبود و در ناشنوایی کامل به‌سر می‌برد. سمفونی نهم، اولین سمفونی است که در آن از صدای انسان استفاده شده‌است. قطعه شعر فینالِ این سمفونی از چکامهٔ شادی سرودهٔ فریدریش شیلر اقتباس شده‌است. اشعار استفاده‌شده در موومان آخر (که موومان «کورال» یا سمفونی کُرال نیز نامیده می‌شود)، توسط چهار تک‌خوان و گروه کر اجرا می‌گردد. تقریباً اکثر منتقدان موسیقی درجهان از سمفونی نهم گاهی به‌عنوان بهترین اثر بتهوون و یکی از بهترین‌های دوران قواعد مشترک یاد می‌کنند. حتی برخی به‌طور مطلق، این سمفونی را «شاهکار» و «عظیم‌ترین و بهترین» قطعهٔ موسیقی در دنیای غرب می‌دانند، گرچه مخالفان اندکی نیز دارد. بتهوون خودش ساخت این اثر را «خدمت به پیشگاه الههٔ هنر» توصیف کرده است.

سمفونی نهم که دارای بزرگ‌ترین پارتیتور در بین سمفونی‌های بتهوون است، در چهار موومان ساخته شد. موومان اول با تمپوی آلگرو در ر مینور و فرم سونات است که به گفتهٔ واگنر «مبارزه روح انسان را با غم و اندوه بیان می‌کند». موومان دوم در «ر مینور» با تمپوی آلگرو شروع می‌شود و در فرم اسکرتسو/تریو است؛ این موومان دارای «روح شاد و مستانه» بوده و به رقص‌های روسی شباهت دارد. موومان سوم در سی بمل ماژور با سرعت آداجیو و یک ششم کوچک دورتر از گام اصلی سمفونی، دارای حرکتی آهسته و شاعرانه بوده و در فرم واریاسیون مضاعف است؛ در این موومان لحظاتی از غم و اندوه شنیده می‌شود اما هر چقدر به پایانِ قطعه نزدیکتر می‌شود نواهای غمگین دورتر می‌شوند. موومان چهارم یا فینالِ کُرال، بر اساس «سرود شادی» در فرم تم و واریاسیون، در ر مینور و با سرعت پِرِستو است؛ این موومان که یک موسیقی آوازی است، در ابتدا از موسیقی سازی شروع شده و تم‌های اصلی موومان‌های قبلی در فواصلِ این قطعه به گوش می‌رسد، این قسمت طولانی‌ترین موومان سمفونی و حتی طولانی‌تر از برخی سمفونی‌های کاملِ دوره کلاسیک است، فرم این موومان موردِ اختلاف در میانِ موسیقیدانان است و برخی موومان چهارم را به‌عنوان «یک سمفونی، درونِ سمفونی» می‌دانند که بدون سکوت در بین موومان‌ها اجرا می‌شود.

تاثیرِ سمفونی نهم ابعاد گسترده‌ای از قرن نوزدهم تاکنون در تاریخ موسیقی، جامعه جهانی، سیاست و سایر هنرها داشته است. بسیاری از آهنگسازان دوره رمانتیک و بعد از آن تحتِ تأثیر سمفونی نهم قرار گرفتند و پس از این سمفونی بود که ژانر سمفونی کُرال به‌عنوان چرخه‌ای از مشارکت گروه کُر در موسیقی سازی ایجاد گردید. اجراهای قابل توجه از سال ۱۸۲۵ در خارج از آلمان توسط ارکستر فیلارمونیک لندن شروع شد؛ ریشارد واگنر در طولِ فعالیت‌های خود بارها سمفونی نهم را اجرا کرد و جزوه‌ای نیز با عنوان «تفسیر سمفونی نهم بتهوون» منتشر کرد؛ اجراها و ضبط‌های بسیار و چشمگیری از ارکسترهای سمفونیک کشورهای مختلف جهان از این سمفونی صورت گرفته‌ است به طوری که در دههٔ ۲۰۱۰، یکی از بیشترین سمفونی‌های اجرا‌شده در جهان بود. تم‌های این سمفونی در بسیاری از برنامه‌های تلویزیونی، سینمایی، مراسم مناسبتی و حتی سرود ملی استفاده شده‌است. سمفونی نهم در میان هر دسته و هر نوع ایدئولوژی، طرفداران بسیاری دارد و از ملودی «سرود شادی» توسط نازیسم، بلشویسم، انقلاب فرهنگی چین، شورای اروپا و اتحادیه اروپا استفاده شده‌است. نسخهٔ دست‌نویس اصلیِ سمفونی ۹ بتهوون که در کتابخانهٔ دولتیِ برلین نگهداری می‌شود، سال ۲۰۰۱، در حافظهٔ جهانی یونسکو ثبت شد.

تاریخچه

آهنگسازی

بخش‌های اساسی سمفونی نهم در محلی که اکنون «بتهوونهاوس بادن»^[الف] نامیده می‌شود خلق شد.

ساختمان شماره ۵، خیابان «اونگارگاس»^[ب] در وین، جایی که بتهوون سمفونی شماره ۹ را به پایان رساند.

سفارش ساختِ سمفونی ابتدا از سوی انجمن سلطنتی فیلارمونیک در سال ۱۸۱۷ داده شد.^[پ]^[۲]^[۳] جورج توماس اسمارت، چارلز نیت^[ت] (پیانیست و آهنگساز بریتانیایی، ۱۸۷۷–۱۷۸۴) از اعضای اصلی فیلارمونیک و فردیناند ریس (شاگرد بتهوون) که از سال ۱۸۱۳ تا ۱۸۲۴ در لندن زندگی می‌کرد، نقش مهمی در تصمیم انجمن برای سفارش این کار به بتهوون داشتند.^[۴] طرح‌های اولیۀ (طرح‌های کلی) کار در همان سال ساخته شد که گامِ ر مینور و مشارکت موسیقی آوازی نیز در آن پیش‌بینی شده‌بود. کار اصلی آهنگسازی بین پاییز ۱۸۲۲ تا فوریۀ ۱۸۲۴ تکمیل و پایان یافت.^[ث]^[۶]

سمفونی نهم، اولین سمفونی‌ از یک آهنگساز بود که در آن از صدای انسان استفاده می‌گردید.^[۷] هر قسمت از تاریخچهٔ سمفونی نهم، بیانگر بخشی از زندگی بتهوون است. سرود شادی قبل از سمفونی شماره ۱ مورد نظر او قرار گرفت و از سال ۱۷۹۳ طرح‌هایی برای خلق یک منظومهٔ کُرال تهیه کرده بود.^[۸] فانتزی کرال (۱۸۰۸) اپوس ۸۸، اساساً ترکیبی از یک کنسرتو پیانو، یک گروه کر و تک‌خوان‌های آواز است که ارمغانی برای آینده و طراحی برای پایان سمفونی نهم به‌شمار می‌رفت. در این فانتزی مانند سمفونی نهم، ابتدا ملودی با ساز نواخته و سپس آواز خوانده می‌شود. با رفتن به قبل‌تر، نسخۀ پیشینِ تِمِ «فانتزی کرال»، در دیگر آهنگ بتهوون با نام «عشق بازگشته»^[ج] برای پیانو و صدای زیر (وو ۱۱۸)، یافت می‌شود که مربوط به قبل از سال ۱۷۹۵ است.^[ح] به تعبیری سمفونی نهم با قطعات قبلی دیگری از بتهوون پدید آمد و این بخش‌ها نوعی پیشرو برای سمفونی آینده به حساب می‌آمد.^[۱۰] موومان اول در سال ۱۸۱۲، و تم اسکرتسو در سال ۱۸۱۵ طراحی شد و به‌همین خاطر بتهوون سال‌ها در فکر ساخت سمفونی نهم بدونِ بخش آوازی بود.^[۱۱]

بتهوون تا یک سال قبل از اتمام اثر، قصد داشت موومان چهارم را با موسیقیِ سازی به پایان برساند، اما در سال ۱۸۲۳ هنگامی که طرحِ قطعهٔ میسا سولمنیس را آماده می‌کرد، تصمیم گرفت فینالِ سمفونی را با آواز خاتمه دهد و بار دیگر سرود شادی مورد توجه وی قرار گرفت.^[۱۲] افکار بتهوون با صدای ساز، سازگارتر بود و کمتر صدای آواز در ذهن او شکل می‌گرفت؛ در فینال سمفونی نیز تم اصلی «سرود شادی»، قبل از اینکه گروه کر «سرود شادی» را (با‌کلام) بخواند، این وظیفه را ابتدا (بی‌کلام) به ارکستر واگذار کرده‌است.^[۱۳] بتهوون پس از اولین اجرا نیز قصد داشت فینال سمفونی را تغییر دهد و با موسیقیِ سازی به پایان برساند. یادداشت‌هایی که از وی بجای مانده، نشان می‌دهد که او به طرح‌های مختلفی برای ورود آواز (سرود شادی) در موومان‌های دیگر به غیر از موومان چهارم نیز پرداخته‌ بود و نمی‌توانست تصمیم بگیرد که کجا نوازندگان ارکستر را رها کند و به آواز بپردازد. وی در این مورد می‌گوید:^[۱۴]

«

وقتی اندیشه‌ای در خاطرم می‌گذرد آن را به‌صورت صدای ساز می‌شنوم و نه به‌صورت صدای انسان‌ها

»

بتهوون تلاش و زحمت بسیاری برای ساخت تِمِ «سرود شادی» کشید و در نهایت سمفونی نهم آماده شد، اما وقتی که قصد داشت آن را به اجرا بگذارد، دو سال از سفارشِ نهاییِ کار توسط «انجمن فیلارمونیک لندن» و پرداخت مبلغ ۵۰ لیره بابت نسخهٔ دست‌نویس گذشته بود. بتهوون به علت فقر شدید و جبران خسارت‌های مالی، تصمیم گرفت سمفونی نهم را نزد خود حفظ کند و به جای آن سمفونی دیگری برای انجمن بسازد. وی مصمم بود تا آخرین لحظهٔ عمرش تعهد خود را به انجمن به سرانجام برساند و طی نامه‌ای تصمیم خود را به اطلاع انجمن رساند که در حال ساخت سمفونی دهم است و به جای سمفونی نهم، آن را به لندن خواهد فرستاد. اما طرح‌هایی که بتهوون برای سمفونی دهم تهیه کرده‌ بود، به سرانجام نرسید و در نهایتِ فقر و تنگدستی درگذشت. سمفونی نهم در سخت‌ترین روزهای زندگی بتهوون ساخته شد و هنگام تصنیف این اثر، قادر به شنیدن نبود و در ناشنوایی کامل به‌سر می‌برد.^[۱۵] با این حال وی در سال ۱۸۲۳، در تمجید از این اثر به یکی از دوستانش می‌نویسد: «امروز من حقیقتاً خدمت خود را به پیشگاه موز، الههٔ هنر، آغاز کرده‌ام.»^[۱۶] سمفونی نهم به پادشاه فریدریش ویلهلم سوم، یکی از فرمانروایان پروس، اهدا شده‌است.^[۱۷]

اولین اجرا

با آنکه بتهوون اغلب کارهای بزرگ خود را در وین اجرا می‌کرد، اما بلافاصله بعد از اتمام سمفونی، تصمیم به اجرای آن در برلین گرفت، زیرا فکر می‌کرد که سلیقهٔ موسیقی در وین تحتِ تسلطِ آهنگسازان ایتالیایی مانند جواکینو روسینی قرار دارد. دوستان و اطرافیان بتهوون که از اشراف وین بودند، با این امر مخالفت کردند و طی نامه‌ای از وی خواستند در وین بماند. محتوای ستایش‌برانگیز و محترمانهٔ نامه، نشان از جایگاه والای هنری، روحی و اخلاقی بتهوون نزد طبقۀ اشراف آلمان داشت. متن این نامه، بتهوون را به شدت تحت تأثیر قرار داد و تصمیم گرفت از مسافرت چشم‌پوشی کند و برخلاف میلِ باطنی‌اش، این سمفونی را در ۷ مهٔ ۱۸۲۴ در سالن «تئاترِ کِرْنْتْنِرتور»^[خ] وین برای اولین بار به اجرا درآورد.^[۱۸]^[۱۹] این اولین حضور بتهوون در سالن اجرای موسیقی بعد از ۱۲ سال بود که در آن، شخصیت‌ها و موسیقی‌دانان برجستهٔ وین از جمله فرانتس شوبرت، کارل چرنی و کلمنس ونتسل فون مترنیخ (صدراعظم اتریش)، حضور داشتند.^[۲۰]

فهرست جامعی از تعداد نوازندگان این سمفونی برای نخستین اجرا در دست نیست، اما ترکیبی از نوازندگان ارکستر تئاتر، «انجمن موسیقی وین» و گروهی از نوازندگان آماتور ولی توانمندِ وین، در اجرای این سمفونی مشارکت کردند. گرچه این اجرا به‌طور رسمی توسط مایکل اوملاوف^[د] (کاپل‌مایستر تئاتر) انجام شد، ولی بتهوون رهبری را با وی سهیم شد. با این حال، دو سال قبل از آن (نوامبر ۱۸۲۲)، اوملاوف شاهد بود که تلاش بتهوون هنگام تمرین در اپرای فیدلیو، با فاجعه پایان یافت.^[ذ] به همین دلیل به خوانندگان و نوازندگان تأکید کرد که به‌طور کامل، رهبری بتهوون را نادیده بگیرند. بتهوون نیز (هنگام تمرین) در ابتدای هر قسمت، کنار صحنه می‌نشست، تمپو را تعیین می‌کرد، پارتیتور موسیقی خود را ورق می‌زد و برای ارکستری که نمی‌توانست صدایشان را بشنود، ضرب می‌زد.^[۲۲]

دو خوانندۀ تک‌خوان در اولین اجرای سمفونی نهم (موومان چهارم)

کارولینه اونگر (آلتو)

هنریته زونتاگ (سوپرانو)

قسمت سوپرانو و آلتو توسط دو خوانندهٔ مشهور و جوان، هنریته زونتاگ و کارولینه اونگر خوانده شد که شخصاً توسط بتهوون به خدمت گرفته شده بودند. هنریته زونتاگ، سوپرانوی آلمانی، هجده‌ساله بود که پیشنهاد مشارکت در اولین اجرای سمفونی نهم را دریافت کرد.^[۲۳]^[۲۴] همچنین کارولینه اونگر، کنترآلتوی ۲۰ ساله از اهالی وین در سال ۱۸۲۱ با حضور در اپرایی از روسینی، ستایشی همراه با انتقاد به‌دست آورده بود و پس از اجرای بتهوون، در شهرهای ایتالیا و پاریس به شهرت رسید و آهنگسازانی چون گائتانو دونیزتی و وینچنتزو بلینی، نقش‌هایی به‌طور خاص برای صدای او نوشتند.^[۲۵] همچنین آنتون هایزینگر^[ر] و یوزف سیپلت^[ز] به ترتیب قطعات تنور و باس/باریتون را خواندند.^[۲۶]^[۲۷]

این اجرا با موفقیت، پیروزی و آشوب همراه بود، زیرا با حضور بتهوون روی صحنه، تماشاگران با تشویق ایستاده پنج بار برای او کف زدند.^[ژ]^[۲۹] خبرنگار موسیقی در «روزنامه تئاتر»^[س] نوشت: «مردم با نهایت احترام و همدردی از قهرمان موسیقی استقبال کردند، به خلاقیت‌های شگفت‌انگیز و بزرگ او با بیشترین توجه، گوش دادند و اغلب در بین موومان‌ها و در حین اجرا، بارها و بارها تشویق کردند.» حضار در سالن، دستمال‌ها، کلاه‌ها و دست‌ها را در هوا برافراشته بودند تا بتهوون که می‌دانستند کف‌زدن‌ها را نمی‌شنود، حداقل بتواند آنها را ببیند. بر اساس برخی روایت‌ها در حین اجرای موومان دوم، در مقطعی ارکستر با تشویق تماشاگران به‌طور کامل متوقف شد. همچنین حکایت می‌شود چه در پایان موومان دوم (اسکرتسو) و چه در پایان سمفونی (شهادت‌ها متفاوت است)، بتهوون چندین میزان از ارکستر عقب مانده بود و با آنکه ارکستر متوقف شده بود، او به رهبری خود ادامه می‌داد و صدای تشویق حضار را نمی‌شنید؛^[۳۰] در این هنگام کارولینه اونگر (خواننده کنترآلتو) آهسته به وی نزدیک شد و او را به سوی حضار برگرداند تا تشویق‌ها را ببیند.^[ش]^[۳۲]

سمفونی با ذوق و شوق عظیمی روبرو شد. بسیاری از شنوندگان اشک می‌ریختند، بتهوون خودش در پایان کنسرت، از شدتِ هیجان بیهوش شد و او را به منزل دوستش آنتون شیندلر منتقل کردند.^[۳۳] حکایت‌های متعددی در رابطه با اولین اجرای سمفونی نهم وجود دارد. بر اساس شهادت برخی از شرکت‌کنندگان، نظراتی وجود دارد که سمفونی با تمرین کمی همراه بوده‌است (احتمال می‌رود تنها دو تمرین کامل برای آن انجام گرفت) و تا حدودی در اجرا ناهماهنگ بودند، در هر صورت بتهوون (در ناهماهنگی ارکستر)، مقصر نبود.^[ص]^[۳۵] یوزف بوم^[ض] (نوازندهٔ ویولن، ۱۸۷۶ – ۱۷۹۶)، یادآوری می‌کند:^[۳۶]

«بتهوون خودش (نیز) رهبری می‌کرد، بدین صورت که در جایگاه رهبری ایستاده بود و مانند یک دیوانه قامت‌اش را به این طرف و آن طرف پرتاب می‌کرد. لحظه‌ای تمام‌قد خود را به بالا می‌کشید و لحظه‌ای دیگر به پایین خم می‌شد، طوری با دست و پایش تکان می‌خورد که انگار می‌خواهد همۀ سازها را بنوازد و تمام قطعات گروه کر را بخواند اما مسیر واقعی (اجرا) در دستان رهبر دوم، «[لوئیس] دوپورت»^[ط]^[ظ] بود و ما (نوازندگان) فقط از باتون او پیروی می‌کردیم.»

اجرای این اثر باعث تحسین فراوان «روزنامه عمومی موسیقی» (چاپ آلمان) شد؛ این روزنامه نوشت که این اثر «نبوغی وصف ناشدنی از دنیای جدید را به ما نشان داد». کارل چرنی اظهار داشت که در سمفونی «نفسی تازه، سرشار از جنب و جوش و نیروی جوانی دمیده شده‌است» و اینکه «همان اندازه قدرت، نوآوری و زیبایی در آن هست که در دیگر آثار این مرد اصیل وجود دارد...». اما برخلاف کنسرت‌های قبلی که پرسودتر بودند، از این کنسرت پول زیادی به دست نیامد، زیرا هزینه‌های اجرای آن به‌طور قابل توجهی بیشتر بود.^[۳۷] دومین کنسرت در تاریخ ۲۴ مه برگزار شد و اگرچه تهیه‌کنندهٔ آن، حداقلِ هزینۀ برگزاری اجرا را برای بتهوون تضمین کرد، اما از این کنسرت موفقیتی حاصل نشد. برادرزاده‌اش کارل گفته‌است که دلیل این عدم موفقیت (اجرای دوم)، آن بود که «بسیاری از افراد (قبلاً) از کشور خارج شده بودند».^[غ] این آخرین کنسرت عمومی بتهوون به‌شمار می‌رفت.^[۳۹]

نسخه‌ها

چاپی

اولین نسخهٔ چاپی این اثر در آلمان، توسط «انتشارات شات»^[ف] در سال ۱۸۲۶ منتشر شد و نسخهٔ انتشارات برایتکپف و هرتل، (۱۸۲۶ و ۱۸۶۳)، توسط ارکسترها مورد استفاده قرار گرفت.^[۴۰] در سال ۱۹۹۷، «انتشارات بیریناتر»^[ق] نسخه‌ای از جاناتان دل مار^[ک] (ویراستار موسیقی و رهبر ارکستر انگلیسی) منتشر کرد.^[۴۱] به گفتۀ «دل مار»، وی نزدیک به ۳۰۰۰ اشتباه از نسخۀ «انتشارات برایتکومپف» را تصحیح کرده‌است که برخی از آنها «قابل توجه» بودند؛^[۴۲] اما دیوید بنجامین لِوی^[گ] (موسیقی‌شناس و بتهوون‌شناس آمریکایی) با انتقاد از این نسخه، اظهار می‌دارد که ویرایش‌های «دل مار» می‌تواند سنت‌های «کاملاً نادرست» در اجرا ایجاد کند.^[۴۳] «انتشارات برایتکومپف» در سال ۲۰۰۵، نسخهٔ جدیدی از پیتر هاوشیلد^[ل] (ویراستار موسیقی) منتشر کرد.^[۴۴]

دست‌نویس

پس از مرگ بتهوون، پارتیتور ناقصی از نسخهٔ دست‌نویسِ سمفونی نهم (پارتیتور اصلی) در اختیار زندگی‌نامه‌نویس او، آنتون شیندلر قرار داشت، وی گفته بود که بتهوون خودش آن را در فوریه ۱۸۲۷ به او داده‌است. شیندلر در سپتامبر همان سال دو برگه از کودای موومان دوم را برای ایگناتس مشه‌لس، یکی از ستایشگران و دوستان بتهوون، به لندن فرستاد. سرانجام این دو برگه در سال ۱۹۵۶ از طریق رابط‌های مختلف به خانهٔ بتهوون در بن رسید و سه برگهٔ دیگر اکنون در کتابخانه ملی فرانسه در پاریس موجود است. این برگه‌ها نیز احتمالاً از مجموعهٔ شیندلر به‌دست آمده‌اند و جزئیات بیشتری در مورد محلِ نگهداری موقتِ آنها از گذشته در دست نیست. در سال ۱۸۴۶، شیندلر مجموعه نسخه‌هایی که در اختیار داشت، از جمله پارتیتور ۱۳۷ صفحه‌ای را به «کتابخانه قدیمی»^[م] برلین فروخت. در آنجا یک صحافی نیمه‌چرمیِ قرمز رنگ به آن افزوده شد که هنوز هم با همان صحافی، در این کتابخانه موجود است. همچنین بخش‌های گم‌شده و بزرگی از موومان چهارم از نسخه‌ای که شیندلر در اختیار داشت، در خانهٔ بتهوون پیدا شد و ناشر سرشناس وینی، دومینیکو آرتاریا^[ن]، در یک حراجی در نوامبر ۱۸۲۷ آن را خریداری نمود، این قسمت از نسخهٔ خطی (پنج بستهٔ ۶۷ صفحه‌ای) که قبلاً توسط «خانوادهٔ آرتاریا» نگهداری می‌شد، در سال ۱۹۰۱، به «کتابخانه قدیمی» برلین آورده و بدین ترتیب بخش‌های اساسیِ پارتیتور بتهوون در یک مکان و در ۲۰۴ صفحه، گردآوری شد.^[۴۵]

در طول جنگ جهانی دوم، کتابخانهٔ برلین تلاش کرد تا از دارایی‌های خود در برابر تخریب ناشی از جنگ محافظت کند؛ از سال ۱۹۴۱ به بعد، نسخهٔ دست‌نویس در سه بخش و در مکان‌هایی که به نظر امن می‌رسیدند، انتقال یافت تا نگهداری شوند. بخش اول از مجموعهٔ شیندلر ابتدا در قلعهٔ فورستنشتاین در منطقهٔ سیلزی و سپس در «صومعهٔ گروساو»^[و] واقع در سلیزیا سفلی نگهداری شد و پس از پایان جنگ در اختیار کشور لهستان قرار گرفت و به شهر کراکوف انتقال یافت. بخش دوم ابتدا به شهر آلتمارین^[ه] (لهستان) و سپس به شونبک (آلمان) رسید؛ این بخش در سال ۱۹۴۶ به مکانی در برلین شرقی بازگشت که بعدها به کتابخانهٔ دولتیِ برلین تبدیل شد. بخش سوم در سال ۱۹۴۷ از «صومعهٔ بیران»^[ی] واقع در شهر باویرون، به کتابخانۀ دانشگاه توبینگن انتقال یافت؛ این بخش نیز در سال ۱۹۶۷ به برلین بازگشت و در کتابخانه دولتی بنیاد میراث فرهنگی پروس جای گرفت. بعدها نیز بخش دوم که هنوز در لهستان (شهر کراکوف) نگهداری می‌شد، در سال ۱۹۷۷، به مناسبت یک سفر دولتی، به آلمان تحویل داده شد و این بدان معنا بود که هر سه قسمت از پارتیتور اصلی، اکنون به برلین بازگشته‌اند. اگرچه هنوز تمامِ بخش‌ها در یک مکانِ واحد قرار نداشت و مانند دیوار برلین از هم جدا بودند، تنها پس از اتحاد مجدد آلمان بود که همۀ سه قسمت از پارتیتور سمفونی نهم دوباره در کتابخانه دولتی برلین در سال ۱۹۹۷، در یک جا گِرد هم آمدند.^[۴۶] در سال ۲۰۰۱، نسخهٔ دست‌نویس اصلیِ سمفونی ۹ بتهوون که در کتابخانهٔ دولتیِ برلین نگهداری می‌شود، در حافظهٔ جهانی یونسکو ثبت شد.^[۴۷]

سمفونی شماره ۹ (بتهوون)

موومان اول (۱۵:۱۷)

موومان دوم (۱۱:۲۵)

موومان سوم (۱۴:۵۹)

موومان چهارم (۲۳:۲۸)

اجرا: ارکستر سمفونیک^[اا] و گروه کُر پروو^[اب]

رهبر: یاشا هورستاین^[اپ] (۱۹۷۳–۱۸۹۸)

تک‌خوان‌ها:

• سوپرانو: ویلما لیپ (۲۰۱۹–۱۹۲۵)

• آلتو: الیزابت هونگن^[ات] (۱۹۹۷–۱۹۰۶)

• تنور: جولیوس پاتزاک^[اث] (۱۹۷۴–۱۸۹۸)

• باس: اوتو وینر^[اج] (۲۰۰۰–۱۹۱۱)

ناشر: باشگاه اروپایی فونو^[اچ]

سال ضبط: ۱۹۵۶^[۴۸]

در پخش این پرونده‌ها مشکل دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

فرم و ساختار

ساختار سمفونی در چهار موومان^[۴۹]
نمادهای سرعت		متر	گام
موومان اول
آلگرو	88 =	2 4	ر مینور
موومان دوم
مولتو ویواچه	116 = _.	3 4	ر مینور
پِرِستو	116 =	2 2	ر ماژور
مولتو ویواچه	116 = _.	3 4	ر مینور
پِرِستو	116 =	2 2	ر ماژور
موومان سوم
آداجیو	60 =	4 4	سی بمل ماژور
آندانته مُدراتو	63 =	3 4	ر ماژور
تمپو اولیه	60 =	4 4	سی بمل ماژور
آندانته مُدراتو	63 =	3 4	سل ماژور
آداجیو	60 =	4 4	می بمل ماژور
لو اِستِسو تمپو	60 =	12 8	سی بمل ماژور
موومان چهارم
پِرِستو	96 = _.	3 4	ر مینور
آلگرو آسای	80 =	4 4	ر ماژور
پِرِستو	96 = _.	3 4	ر مینور
آلگرو آسای	80 =	4 4	ر ماژور
آلا مارشیا، آلگرو آسای	84 = _.	6 8	سی بمل ماژور
آندانته مااِستِسو	72 =	3 2	سل ماژور
آلگرو اِنِرجیکو، سِمپِره بِن مارکاتو	84 = _.	6 4	ر ماژور
آلگرو ما نون تانتو	120 =	2 2	ر ماژور
پِرِستیسیمو	132=	2 2	ر ماژور

سازبندی

این اثر دارای بزرگترین پارتیتور از بین سمفونی‌های بتهوون است،^[۵۰] در اولین اجرا، بتهوون با اختصاص دو نوازندهٔ دیگر در هر بخش بادی، به تقویت ارکستر پرداخت. حداکثر سازهای لازم برای اجرای این سمفونی عبارتند از:^[۵۱]

سازهای بادی چوبی

۱ پیکولو (فقط در موومان چهارم)

۲ فلوت

۲ اُبوا

۲ کلارینت در «سی بِمُل» و «دو»

۱ کنترفاگوت (فقط در موومان چهارم)

سازهای بادی برنجی

۴ هورن (کُر) در «رِ»، «سی بمل» و «می بمل»

۲ ترومپت در «ر» و «سی بمل»

۳ ترومبون آلتو، تِنور، باس (فقط موومان دوم و چهارم)

سازهای کوبه‌ای

تیمپانی

طبل بزرگ (موومان چهارم)

مثلث (موومان چهارم)

سنج (موومان چهارم)

صداها (موومان چهارم)

سوپرانو، سولو

آلتو، سولو

تِنور، سولو

باریتون، سولو

گروه کر

سازهای زهی

ویولن (۱ و ۲)

ویولا

ویولنسل

کنترباس

موومان‌ها

سمفونی در چهار موومان بوده که ساختار آن به شرح زیر است:^[۴۹]

موومان اول

آلگرو (2
4) در ر مینور

موومان اول در فرم سونات و بدون تکرارِ «اکسپوزیسیون» (گشایش) است. موومان با پنجم درست و پیانیسیمو آغاز می‌شود. حرکت پیوسته و ترمولوی ارکستر زهی، زمینه را برای ورودِ «تم اول» در میزان ۱۷ آماده می‌کند.^[۵۲] مقدمه که با «پنجم درست» به مرور ظاهر می‌شود، مانند صدای ارکستری می‌ماند که در حالِ تنظیم کوک است:^[۵۳]

$\relative c''' { \set Staff.midiInstrument = #"violin" \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 4 = 88 \key d \minor \time 2/4 \set Score.currentBarNumber = #17 \partial 32 d32\ff^\markup "First theme" a4~ a8.. f32 d8.. a32 f8. a32( f) d4~ d16 f'-. e-. d-. a'8-. g-. e-. a-. d,8.\sf }$

در برگشت یا بازگشایی، که تم‌های اصلی و ملودیک را تکرار می‌کند، در میزان ۳۰۱ مجدداً به «تم اول» بر می‌گردد، اما این بار به جای «ر مینور»، در ر ماژور و فورتیسیمو اجرا می‌شود. موومان با کدای طولانی که تقریباً یک چهارم موومان را در بر می‌گیرد، به پایان می‌رسد، همان‌طور که بتهوون سمفونی شماره ۳ و شماره ۵ را بدین صورت به پایان رساند.^[۵۴] موومان اول به عقیدهٔ واگنر: «مبارزه روح انسان را با غم و اندوه بیان می‌کند».^[۵۵]

اجرای این قطعه معمولاً حدود ۱۵ دقیقه طول می‌کشد.

موومان دوم

آلگرو (3
4) در ر مینور

موومان دوم یک اسکرتسو/تریو بوده و مانند موومان اول در «ر مینور» است، با شباهت زیادی که به تم اصلیِ موومان اول دارد. بتهوون برخلاف الگوی موسیقی کلاسیک، موومان اسکرتسو را قبل از موومان آهسته قرار داد (در سمفونی‌ها معمولاً موومانِ آهسته قبل از اسکرتسو قرار می‌گیرد)؛^[۵۶] این اولین بار بود که وی این کار را در یک سمفونی انجام می‌داد، گر‌چه در بعضی از کارهای قبلی خود مانند: «کوارتت زهی اپوس ۱۸ شماره ۵» و «سونات شماره ۲۹ پیانو» نیز این کار را صورت داده بود. الگویی نیز از «سونات شماره ۲۹» در این اثر یافت می‌شود که بتهوون چند سال قبل، آن را نوشته بود. در طولِ قطعه، بتهوون ریتم سه‌ضربی را مشخص کرده است اما شاید به دلیل سرعت زیاد و «تاکید» روی نت در هر چهار ضربه، این‌طور به نظر می‌رسد که میزان، چهارضربی است. (پیش از آن بتهوون به دلیل عدم پایبندی به فرم استانداردِ کلاسیک برای آهنگسازی، مورد انتقاد قرار گرفته بود). فرمِ «اسکرتسو»، در میزان سه‌ضربی است اما بتهوون با اینکه این قطعه را در میزان سه‌ضربی علامت زده بود، ولی آن را به گونه‌ای ساخت که چهارضربی به نظر برسد. در حالی که پایبندی به «اسکرتسو» از یک جنبش رقص و دارای طراحی استانداردِ سه‌بخشیِ ترکیبی (اسکرتسو-تریو-اسکرتسو) یا (منوئه-تریو-منوئه) و دارای ساختاری پیچیده بوده اما این موومان در فرم کاملِ سونات است. اکسپوزیسیون (‌گشایش) با یک فوگ در «ر مینور» با تم زیر شروع می‌شود:^[۵۷]

$\relative c''' { \set Staff.midiInstrument = #"violin" \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 2. = 116 \key d \minor \time 3/4 \set Score.currentBarNumber = #9 \bar "" a4.\pp^\markup "First theme" a,8 a4 d4-. e-. f-. e-. f-. g-. f-. e-. d-. f e d c b a gis a b a gis a }$

برای تم دوم، به گام غیر معمولِ دو ماژور، مدولاسیون می‌شود. سپس بخش «ری‌اکسپوزیسیون» (بازگشایش) قبل از بسط و گسترشِ بخش دوم، به صورت کوتاه تکرار می‌شود؛ بخش گسترش جایی است که بتهوون ایده‌های دیگری را کشف کرد. «بازگشایش»، مضامینِ ملودیکِ «تم اول» را بسط و گسترش می‌دهد، همچنین دارای تیمپانی سولو است. در ادامه، با بسط و گسترش یک بخشِ جدید که منجر به تکرار «اکسپوزیسیون» می‌شود، اسکرتسو با یک کودا، تکمیل می‌شود.^[۵۸]

بخش متضاد (تریو) در ر ماژور، با ترومبون آغاز می‌شود و دارای زمانی مضاعف است. به دنبال تریو، دومین بخش از اسکرتسو، بدون تکرار اجرا می‌شود و سپس در یک تکرارِ کوتاه از «تریو»، موومان با یک «کودای» ناگهانی به پایان می‌رسد.^[۵۹]

موومان دوم دارای تم کوتاهی است که در سراسر قطعه بسط و گسترش می‌یابد. این قسمت با اینکه اسکرتسو به‌شمار می‌رود ولی بتهوون تنها به ذکر تمپوی آن اکتفا کرده است. موومان دوم دارای «روح شاد و مستانه» بوده و به رقص‌های روسی شباهت دارد.^[۶۰]

اجرای این قطعه معمولاً حدود ۱۲ دقیقه طول می‌کشد.

موومان سوم

آداجیو (4
4) در سی بمل ماژور

موومان سوم یک ششم کوچک، دورتر از گام اصلی سمفونی و در سی بمل ماژور است:^[۴۹]

موومان، حرکتی آهسته و شاعرانه دارد و در فرم واریاسیون مضاعف است. هر یک از این واریاسیون‌ها به تدریج، تغییرات ملودیک و ریتمیک را ارایه می‌دهند. اولین واریاسیون (شبیه تم) در میزان 4
4، دومین در 12
8 است. واریاسیون‌ها در یک پاساژ 3
4 از هم جدا می‌شوند: ابتدا در ر ماژور، دوم در سل ماژور، سوم در می بمل ماژور، چهارم در فا دیز ماژور و پنجم در سی ماژور است. واریاسیونِ فینال، دوبار قطع می‌شود که در آن صدای بلند و فانفار، با ارکستر کامل، توسط ویولن‌اول‌ها و در اکتاوها پاسخ داده می‌شود. اجرای یک سولوی درخشان نیز به نوازندهٔ هورن واگذار شده‌است.^[۶۱] این موومان بیانگر «عشق، امید و احساس انسان» بوده و در آن لحظاتی از غم و اندوه شنیده می‌شود اما هر چقدر به پایانِ قطعه نزدیکتر می‌گردد نواهای غمگین دورتر شنیده می‌شود.^[۶۲]

اجرای این قطعه معمولاً حدود ۱۶ دقیقه طول می‌کشد.

موومان چهارم

پرستو (2
4) در ر مینور

موومان چهارم یا فینالِ کُرال، بر اساس «سرود شادی» در فرم «تم و واریاسیون» و یک موسیقی آوازی است، در ابتدا از موسیقی سازی شروع و در ادامه، تم‌های اصلی موومان‌های قبلی در فواصلِ قطعه به گوش می‌رسد.^[۶۳] ملودی «سرود شادی» بدین شرح است:

$\new Score { \new Staff { \relative c { \set Staff.instrumentName = #"Vc." \set Staff.midiInstrument = #"cello" \set Score.currentBarNumber = #92 \time 4/4 \key d \major \clef bass \tempo "Allegro assai" 2 = 60 \set Score.tempoHideNote=##t \bar "" fis2\p( g4 a) | a4( g fis e) | d2( e4 fis) | fis4.( e8) e2 | fis2( g4 a) | a4( g fis e) | d2( e4 fis) | e4.( d8) d2 | \break e( fis4 d) | e( fis8 g fis4 d) | e( fis8 g fis4 e) | d( e a,) fis'~ | fis fis( g a) | a( g fis e) | d2( e4 fis) | e4.( d8) d2 } } }$

پس از معرفی ملودی «سرود شادی» توسط ویلنسل و کنترباس، قبل از شروعِ آواز، ارکستر سکوت می‌کند و صدای خوانندهٔ باریتون به‌عنوان تک‌خوان، آوازگونه با متنی از بتهوون، چنین می‌خواند:^[۶۴]

ای یاران و ای دوستان، این سروده‌ها را چاره‌ای کنید!

و بگذارید نغمه و نوایی هر دم رساتر ساز کنیم

$\relative c' { \set Staff.midiInstrument = #"voice oohs" \set Score.currentBarNumber = #216 \bar "" \clef bass \key d \minor \time 3/4 \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 4 = 104 r4^\markup { \bold { \italic { Recitativo } } } r a \grace { a8^( } e'2.)(~ e4 d8 cis d e)~ e4 g,4 r8 g bes2( a8) e f4 f r } \addlyrics { O Freun- de, nicht die- se Tö- ne! }$

پس از آن «سرود شادی» به وسیلهٔ گروه کر خوانده می‌شود. در انتهای این بخش، بتهوون از ایدهٔ کادانس فریب‌دهنده بهره می‌برد و هنگامی که ارکستر و گروه کُر با قدرتِ تمام در حال اجرا هستند، گروه کُر سه بار جملهٔ «در پیشگاهِ پروردگار» (vor Gott) را تکرار می‌کند و انتظار شدیدی برای شنونده ایجاد می‌شود که قطعه با فرود به تونیک، در حال اتمام است ولی بتهوون با یک کادانس فریب‌دهندهٔ با شکوه و علامت فرماتا در انتهای جمله، سعی می‌کند برای ورود به قسمتِ بعدی، هیجانِ قطعه را همچنان حفظ کند و سپس با یک ملودیِ عامیانهٔ آلمانی و متفاوت با قبل، این احساس و نوید را می‌دهد که کار تمام نشده‌است و حکایت همچنان باقی‌است.^[۶۵]

در ادامه، ارکستر با همراهی سازهای پیکولو، فاگوت، طبل، مثلث و سنج، مارش با شکوهی را اجرا می‌کنند. در قسمت بعدی، بخش‌های آوازی مجدداً شروع و سپس تِمِ اصلی یا «سرود شادی» تکرار می‌گردد.^[۶۶] در انتها، با شور و هیجانِ ارکستر و آواز، سمفونی به پایان می‌رسد. زمان اجرای موومان حدود ۲۴ دقیقه است که طولانی‌ترین موومان سمفونی است و حتی طولانی‌تر از برخی سمفونی‌های کاملِ دوره کلاسیک است.^[۶۷]

نیکلاس کوک^[اح] (موسیقی‌دان و نویسنده انگلیسی) توضیح می‌دهد که فرم آن توسط موسیقی‌دانان موردِ اختلاف قرار گرفته‌است:^[۶۸]

بتهوون خودش در توصیف فینال مشکل داشت. او در نامه‌هایی به ناشران گفت که «این فینال در مقیاسی کوچکتر مانند «فانتزی کرال» (اپوس، ۸۰) خودش است». ما ممکن است آن را یک کانتات در قالب روندو با یک سری از واریاسیون‌ها روی تمِ «سرودشادی» بنامیم، اما این فرضیه نیز یک قاعدۀ ضعیف است، حداقل در مقایسه با روشی که بسیاری از منتقدان قرن بیستم سعی در رمزگذاری فرم این موومان کرده‌اند؛ بنابراین استدلال‌های قابل تردید وجود دارد که آیا باید آن را به‌عنوان نوعی فرم سونات (با «مارش ترک»^[اخ] میزان ۳۳۱، که در گام «سی بمل ماژور» است)، مشاهده کرد یا نوعی از فرم کنسرتو (در میزان‌های ۱ تا ۲۰۷ و ۲۰۸ تا ۳۳۰ که در کنار هم، نقش گروه دوم را تشکیل می‌دهند)، یا حتی ترکیبِ فرمِ «یک سمفونی در یک موومان» است (مانند: میزان‌های ۳۳۱ تا ۵۹۴، نمایانگر یک «موومان اسکرتسو» و میزان‌های ۵۹۵ تا ۶۵۴، نشان از یک «موومان آهسته» دارد). تمام این تفسیرها که دارای استدلال هستند، به درک بهترِ موومان کمک می‌کنند اما کل داستان را آشکار نمی‌کند.

«نیکلاس کوک» جدول زیر را برای توصیف فرم موومان ارائه می‌دهد:^[۶۹]


شماره میزان	میزان‌بندی	سرعت	گام	شرح
بخش اول
۹۱–۱	3 4	۹۶ = _.	ر مینور	مقدمه با رسیتاتیف سازی و اشاره به تم‌های موومان اول تا سوم
۹۲	4 4	۸۰ =	ر ماژور	تم «سرود شادی»
۱۱۶				«سرود شادی»، واریاسیون ۱
۱۴۰				«سرود شادی»، واریاسیون ۲
۱۶۴				«سرود شادی»، واریاسیون ۳، همراه با گسترش
۲۰۸	3 4	۹۶ = _.	ر مینور	مقدمه با رسیتاتیف آوازی
۲۳۷	4 4	۸۰ =	ر ماژور	خواندن سه بیت اولِ «سرود شادی»
۲۴۱				«سرود شادی»، واریاسیون ۴
۲۶۹				«سرود شادی»، واریاسیون ۵
۲۹۷				«سرود شادی»، واریاسیون ۶، با گسترش و انتقال به سی بمل ماژور
بخش دوم
۳۳۱	6 8	۸۴ =.	سی بمل ماژور	مقدمه برای «سرود شادی»
۳۴۳				«سرود شادی»، واریاسیون ۷، (مارش تُرک)
۳۷۵				«سرود شادی»، واریاسیون ۸، همراه با گسترش
۴۳۱				اپیزود فوگاتو بر اساسِ تِمِ «سرود شادی»
۵۴۳			ر ماژور	«سرود شادی»، واریاسیون ۹
بخش سوم
۵۹۵	3 2	۷۲ =	سل ماژور	اپیزودِ: تم «گرد هم آیید» (Seid umschlungen)
۶۲۷	3 2	۶۰ =	سل مینور	اپیزود: تم «به سجده درمی‌آیید؟» (Ihr stürzt nieder)
بخش چهارم
۶۵۵	6 4	۸۴ = _.	ر ماژور	فوگ دوبل بر اساسِ تِمِ «سرود شادی» و تمِ «گرد هم آیید» (Seid umschlungen)
۷۳۰				اپیزود: تم «به سجده درمی‌آیید؟» (Ihr stürzt nieder)
۷۴۵
۷۶۳	2 2	۱۲۰ =		فیگور کودا (بر اساسِ تِمِ «سرود شادی»)
۸۳۲		۱۲۰ =		کادنزا
۸۵۱		۱۳۲ =		فیگور کودا ۲
۹۰۴
۹۲۰				فیگور کودا ۳ (بر اساسِ تِمِ «سرود شادی»)

در راستای اظهارات «کوک»، چارلز روزن^[اد] (پیانیست و نویسنده آمریکایی) موومان چهارم را یک «سمفونی، درونِ سمفونی» می‌داند که بدون سکوت در بین موومان‌ها اجرا می‌شود. او بر این باور است این «سمفونی داخلی» از همان الگوی چهار موومانی سمفونی نهم به‌عنوان یک کُل، پیروی می‌کند:^[۷۰]

موومان اول: معرفی آرامِ تم و واریاسیون، ابتدا در ویلنسل‌ها و کنترباس‌ها، سپس توسط آواز تکرار می‌شود.
موومان دوم: اسکرتسو در 6
8 به سبک نظامی با مارش (میزان ۳۳۱)، و یک واریاسیون 6
8 روی تم اصلی در گروه کُر، خاتمه می‌یابد.
موومان سوم: آهسته و آرام با تم جدید روی متنِ «گرد هم آیید، ای بی‌شماران» (!Seid umschlungen, Millionen) شروع می‌شود.
موومان چهارم: فینال در فرم فوگ، با تم‌های موومان اول و سوم شروع می‌شود (میزان ۷۶۳).

چارلز روزن اضافه می‌کند که این موومان دارای وحدت موضوعی است و در آن هر بخش بر اساس تم اصلی یا تمِ «گرد هم آیید» (Seid umschlungen) یا ترکیبی از این دو بنا شده‌است. وی می‌گوید موومان چهارم همچنین می‌تواند به‌عنوان مجموعه‌ای از واریاسیون‌ها و هم‌زمان به‌عنوان یک فرم «سونات کنسرتو» (که دارای «اکسپوزیسیون» دوبل است)، مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.^[۷۰]

سرود شادی

متنِ آلمانی و متنِ انگلیسی «سرود شادی» در پنج بند، ترجمه‌شده از آلمانی و بدون تکرار (با دو ترجمۀ فارسی)، که از شاعر آلمانی فریدریش شیلر گرفته شده‌است،^[۷۱] با مقدمه‌ای اضافی که به‌طور خاص توسط بتهوون (در متن به صورت ایتالیک) به نگارش در آمد.^[۷۲] پارتیتور، شامل تکرارهای زیادی از شعر است که در این متن گنجانده نشده‌اند، برای مشاهدۀ لیبرتوی کامل، از جمله همۀ تکرارها، به ویکی‌نبشته آلمانی مراجعه کنید:^[۷۳]

متن سرود شادی به آلمانی، انگلیسی و فارسی

متن فارسی (ترجمه اول)

متن فارسی (ترجمه دوم)

متن انگلیسی

متن آلمانی

ای یاران و ای دوستان، این سروده‌ها را چاره‌ای کنید!

و بگذارید نغمه و نوایی هر دم رساتر ساز کنیم

نغمه و نوایی بس طرب‌انگیزتر و شادمانه‌تر.

شادمانی!

(۱)

شادمانی ای بارقهٔ زیبای الهی

ای دُخت پاکیزهٔ عالم قدس و خُرم بهشت

ما آتش سوزان شوق تو در دل داریم

و مسرور و پرشور

به بارگاه آسمانی تو ورود می‌کنیم

و تو با افسونت

اتحاد این جمع جدا داشته با آداب و آیین‌ها هستی

و چندان که بال های لطیفت را بگشایی

برادری و مهر بگستری.

(۲)

آن را که دوستی صادق یافت

و رضای دوست نگاه داشت،

آن را که همسری درخور یافت

و کام و ناز داشت،

و آن که جانش را

در این جهان مرده زنده و جاودان شمرد

آری آنان را بگذار تا از سرِ جان و شادمانه

با ما زبان به ثنا و ستایش بگشایند

و آنان که دل و لب، پر از آه سرد یافتند

و کمترین شادمانی را نیارستند

بگذار تا از این جمع و اشک شوقش کناره گیرند.

(۳)

شادمانی و سرور را مخلوقات عالم وجود

از سینهٔ مام طبیعت نوشند

و آنان که دل از طمع پاک داشته‌اند

و آنان که ناپاکند و بی وفا بوده‌اند

در گذرگاهی از گل های سرخ

در پی شادمانی راه پویند.

شادمانی بساط بوسه را شکرریز کند

و دختر رز را به نزد ما نشاند.

شادمانی یکی دوست مهربان

و یار و همراه ما تا دم مرگ است

و هم او است که در نهاد کرم خاکی

شوق وصال را نهاده است

و کروبیان عالم قدس را

به درگاه پروردگار به سجده برده‌است.

(۴)

پس شاد و شادمان

از آن گونه که خورشیدها و آفتاب‌ها سامان خود را

در پهنهٔ پر شکوه آسمان شتاب گرفته‌اند

شما نیز، ای دوستان، باشد که از این پس

خرم و خوش نغمه سرایید

و در مسیر و مدار خویش

بسان فاتحان دلیر راه پویید.

(۵)

پس شما ای میلیون‌ها و ای بی‌شماران

که در یگانگی چون شما نیافتم، گرد هم آیید

یکدیگر را در آغوش پر خواهش خود احساس کنید

و این بوسه که جانم را میان آن نهان ساخته‌ام

ای یاران جهانی، برای تمامی شما گسیل می‌دارم

ای دوستان! در آن سوی آبی بی‌انتها و ظلماتِ شب

آن خالق یگانه و دوستدار شما حضور دارد.

و شما ای میلیون‌ها و ای بی‌شماران

آیا پیش او زانو بر زمین نهاده‌اید؟

ای ساکنان این جهان شگرف

مگر خالق خود را باز نمی‌شناسید؟

باشد که او را به شادی و شادمانی طلب کنید

و اندوه از دست بگذارید

که او در آنسوی آبی بی‌انتها و ظلماتِ شب

به لطف و مهر

قدم بر سر آفتاب و ستاره‌های بی‌شمار دارد.

یاران من! این‌سان ــ غمین ــ نسرایید!

بگذارید تا نغمه‌ای دیگر ساز کنیم

نغمه‌ای شادی‌افزاتر

شادی!

(۱)

شادی ای زیبا اخگرانِ خدایان

ای دختِ حریم قدسیان

مدهوش، از آذر تو ره می‌یابیم

به بارگاه اهوراییِ تو ای بارقهٔ افلاکی

جادوی تو پیوند می‌دهد

آنچه را که روزگار از هم گسیخته‌است

آدمیان به برادری خواهند رسید

آنجا که شهپر لطیفت سایه می‌گسترانَد.

(۲)

آن‌که را به او موهبتی پیشکش شد

تا به یاری دستِ یاری دهد

یا دُختی از حریم عفاف را دلدار گشت

اوست شوریدهٔ ذوق و واصل به دیار شوق

نیز هرکس که خود را زنده‌جانی

در دایرهٔ گیتی می‌نامد

آن‌کس که این کمترین را نیارد

گریان گلیم خویش از این حلقه برکَند.

(۳)

شادی را تمامی ساکنان مُلکِ وجود

از پستان طبیعت می‌نوشند

همگان، چه پاکان و چه ناپاکان

ردپای گل سرخ را می‌پوید

شادی به ما و دخترِ رَز بوسه‌ها فشاند

دوستی که تا پرتگاه مرگ نیز آزموده شده

هم اوست که شوق وصال از این سوی در حشره آفرید

و کرّوبیان را از آن سوی بر آستان پروردگار به‌پا داشت.

(۴)

سرخوش آن‌گونه که خورشیدها

در پهنهٔ شکوهمند آسمان شناورند

شما نیز، ای برادران، در مدار خویش ره پویید

شادان، آن‌سان که شاهد فتح در آغوش پیروزی می‌جهد.

(۵)

اینک ای آدمیان، گرد هم آیید

به خود و به اهل جهان کمال خویش را بوسه دهید

هان ای برادران، بر بام خیمهٔ اختران

پدری مهربان مأوی گزیده‌است.

ای آدمیان، به سجده درمی‌آیید؟

ای جهانیان، آیا از پروردگار خود آگاهی ندارید؟

او را برفراز خیمهٔ ستارگان بجویید

که او بر بام اختران منزل گرفته‌است.

Oh friends, not these sounds!

Let us instead strike up more pleasing

and more joyful ones!

Joy!

(1)

Joy, beautiful spark of divinity,

Daughter from Elysium,

We enter, burning with fervour,

heavenly being, your sanctuary!

Your magic brings together

what custom has sternly divided.

All men shall become brothers,

wherever your gentle wings hover.

(2)

Whoever has been lucky enough

to become a friend to a friend,

Whoever has found a beloved wife,

let him join our songs of praise!

Yes, and anyone who can call one soul

his own on this earth!

Any who cannot, let them slink away

from this gathering in tears!

(3)

Every creature drinks in joy

at nature's breast;

Good and Evil alike

follow her trail of roses.

She gives us kisses and wine,

a true friend, even in death;

Even the worm was given desire,

and the cherub stands before God.

(4)

Gladly, just as His suns hurtle

through the glorious universe,

So you, brothers, should run your course,

joyfully, like a conquering hero.

(5)

Be embraced, you millions!

This kiss is for the whole world!

Brothers, above the canopy of stars

must dwell a loving father.

Do you bow down before Him, you millions?

Do you sense your Creator, O world?

Seek Him above the canopy of stars!

He must dwell beyond the stars.

O Freunde, nicht diese Töne!

Sondern laßt uns angenehmere anstimmen,

und freudenvollere.

Freude!

(1)

Freude, schöner Götterfunken

Tochter aus Elysium,

Wir betreten feuertrunken,

Himmlische, dein Heiligtum!

Deine Zauber binden wieder

Was die Mode streng geteilt;

Alle Menschen werden Brüder,

Wo dein sanfter Flügel weilt.

(2)

Wem der große Wurf gelungen,

Eines Freundes Freund zu sein;

Wer ein holdes Weib errungen,

Mische seinen Jubel ein!

Ja, wer auch nur eine Seele

Sein nennt auf dem Erdenrund!

Und wer's nie gekonnt, der stehle

Weinend sich aus diesem Bund!

(3)

Freude trinken alle Wesen

An den Brüsten der Natur;

Alle Guten, alle Bösen

Folgen ihrer Rosenspur.

Küsse gab sie uns und Reben,

Einen Freund, geprüft im Tod;

Wollust ward dem Wurm gegeben,

Und der Cherub steht vor Gott.

(4)

Froh, wie seine Sonnen fliegen

Durch des Himmels prächt'gen Plan,

Laufet, Brüder, eure Bahn,

Freudig, wie ein Held zum Siegen.

(5)

Seid umschlungen, Millionen!

Diesen Kuß der ganzen Welt!

Brüder, über'm Sternenzelt

Muß ein lieber Vater wohnen.

Ihr stürzt nieder, Millionen?

Ahnest du den Schöpfer, Welt?

Such' ihn über'm Sternenzelt!

Über Sternen muß er wohnen.

چالش‌های اجرا

نشان‌های مترونوم

در اطلاعات تاریخیِ اجراهای رهبران ارکستر، به‌ویژه رهبر ارکستر انگلیسی راجر نورینگتون،^[اذ]^[۷۴] از معیارهای پیشنهادی بتهوون برای تمپو استفاده کرده‌اند. بنجامین زندر^[ار] رهبر ارکستر انگلیسی، برای پیروی از علائم مترونوم بتهوون، هم به صورت کتبی، هم در اجراهای ارکستر فیلارمونیک بوستون و ارکستر فیلارمونیای لندن، جزوه‌ای نوشته‌است.^[۷۵]^[۷۶] مترونومِ بتهوون هنوز هم وجود دارد و مورد بررسی و آزمایش دقیق قرار گرفت،^[۷۷] اما علایم اصلی که برای دقت آن اهمیت دارد، از بین رفته‌است و بسیاری از موسیقی‌دانان علامت‌های مترونمِ «بنجامین زندر» را هم غیر قابل قبول می‌دانند.^[۷۸]

دوبله دو فاگوت در باس‌های فینال

علامت بتهوون در فینال، مبنی بر اینکه فاگوت‌ها در میزان‌های ۱۱۵ تا ۱۶۴ در باس دوبله شوند، در بخش نوازندگان از انتشارات «انتشارات برایتکومپف و هرتل» وجود ندارد، گرچه در پارتیتور اصلی وجود دارد.^[۷۹]

ارکستراسیون و تغییرات مجدد

اواسط قرن نوزدهم، سؤالات مربوط به ارکستراسیون آثار بتهوون، توجه آهنگسازان بزرگ را به خود جلب کرد. تعدادی از رهبران ارکستر در ارکستراسیون سمفونی تغییراتی ایجاد کردند. به‌خصوص ریشارد واگنر که بسیاری از پاساژها در بادی‌های چوبی را دوبل کرد؛ وی همچنین بازنویسی بعضی از بخش‌ها، اصلاح نوانس و تغییرات در برخی قسمت‌های هورن انجام داد که این کار به منظورِ امکانِ اجرای کامل نت‌های موجود برای سازهای جدیدتر بود.^[۸۰] واگنر در اجرای درسدن در سال ۱۸۶۴، اولین کسی بود که گروه کر و «خوانندگان سلو» را در پشت ارکستر قرار داد و از آن زمان، این کار برای اجرا استاندارد شد (رهبران قبلی، آنها را بین ارکستر و مخاطب قرار می‌دادند). اصلاحات در سمفونی نهم توسط گوستاو مالر نیز ادامه یافت و تغییراتی ایجاد کرد تا آن را مانند آنچه که او بدان اعتقاد داشت، اصلاح کند: «بتهوون اگر می‌خواست اجرای سمفونی را به یک ارکستر مدرن بدهد، اینگونه تغییر می‌داد».^[۸۱]

فلیکس واینگارتنر و جرج گروو در مورد تغییرات واگنر بحث‌های زیادی داشتند، گروو به اصلاحات واگنر انتقاد داشت و بر این باور بود که هر نوع دخل‌و‌تصرف در یک کار هنری به وضوح نشان می‌دهد این تغییر با اثر اصلی تفاوت دارد: «یک تصویر یا شعر را با همان شالودۀ اصلی‌اش نشان دهید (در آن تغییری ایجاد نکنید)، زیرا ناترازی و نادرستی آن (اثر تغییر‌یافته) برای هر کسی آشکار می‌شود».^[۸۲] این انتقاد شبیه به نظرِ آهنگساز فرانسوی شارل گونو است که می‌گوید: «اگر استاد بزرگی نقص‌هایی دارد، بهتر است به جای اینکه نقص‌های خودمان را به او تحمیل کنیم، (از آن) بگذریم». در مقابل، مالر استدلال می‌کرد که ویرایش در اجرای آثار بتهوون ضروری است.^[۸۳] تغییرات مالر زیاد بود، به طوری که محقق موسیقی دیوید پیکت^[از] خاطرنشان می‌کند: «به سختی یک صفحه از پارتیتور بدون تغییر باقی مانده‌است».^[۸۴] مالر اولین بار در سال ۱۸۸۶ سمفونی نهم بتهوون را در پراگ رهبری کرد که بنا بر گزارش‌ها، او از حفظ (بدونِ پارتیتور) آن را اجرا کرد.^[۸۵]^[۸۶] مالر اولین ارکستراسیون خود را از سمفونی نهم با کنسرتی در سال ۱۸۹۵ که در هامبورگ برگزار شد، ارائه کرد.^[۸۷] هرچند پس از آن، مالر به خاطر بازدهی ضعیف مالیِ رپرتوارهایش و آنچه «تفسیر بد» از اجرای سمفونی نهم بتهوون به وی نسبت داده‌شد، پس از شش سال اقامت در هامبورگ و اجرای کنسرت، مجبور به استعفا از سِمَت خود شد.^[۸۸]

انتقاد از ارکستراسیون بتهوون در دوران معاصر نیز ادامه داشت. لئونارد برنستاین با آنکه در یک مستند تلویزیونی گفته بود که بتهوون را «بزرگ‌ترین آهنگساز تاریخ» می‌داند، اما با این وجود در کتاب خود به نام لذت موسیقی، از ارکستراسیون او انتقاد کرد که گاهی «کاملاً بد» است و بخش‌های «بی‌اهمیت» ارکسترال، بیش از حد برجستگی دارند. برنستاین دلیلش را به ناشنوایی روزافزون بتهوون نسبت داد و گفت او احتمالاً قادر به تشخیص میزانِ صدای بلندتر از ساز دیگر نبوده‌است.^[۸۹]

اجراها و ضبط‌های قابل توجه

نامه‌ای از دست‌خط بتهوون در تاریخ ۲۲ ژانویه ۱۸۲۵، که انتشار انحصاری «سمفونی نهم» و «میسا سولمنیس» را به ناشر آثارش واگذار می‌کند.

قرن نوزدهم

نخستین اجرای سمفونی در بریتانیا به تاریخ ۲۱ مارس ۱۸۲۵، توسط اعضای انجمن فیلارمونیک لندن، در «اتاق‌های آرگایل»^[اژ] به رهبری سِر جورج اسمارت^[اس] و بخش گروه کر به زبان ایتالیایی سروده شد. اولین اجرای آمریکایی در ۲۰ مه ۱۸۴۶ توسط فیلارمونیِ تازه تأسیسِ نیویورک در «قلعهٔ گاردن»^[اش] (در تلاش برای جمع‌آوری بودجهٔ یک سالن کنسرت جدید) ارائه شد که توسط جورج لودر^[اص] انگلیسی‌تبار و با گروه کُر انجام و بخشی از کُرال برای اولین بار به انگلیسی ترجمه گردید.^[۹۰]^[اض]

ریشارد واگنر در طولِ فعالیت‌های خود بارها سمفونی نهم را اجرا کرد. آخرین اجرای او در سال ۱۸۷۲ در یک کنسرت، برای نشان‌دادنِ سنگ بنای تالار اپرای بایرویت برگزار شد. بعداً واگنر جزوه‌ای را با عنوان «تفسیر سمفونی نهم بتهوون» منتشر کرد و تغییراتی که در «ارکستراسیون» آن برای اجرای ۱۸۷۲ اعمال کرده بود، شرح داد.^[۹۳]

قرن بیستم

گروه کُر فیلارمونیک لندن در ۱۵ مه ۱۹۴۷، با اجرای سمفونی نهم و نوازندگان ارکستر فیلارمونیک لندن به رهبری ویکتور دِ ساباتا^[اط] در رویال آلبرت هال لندن آغاز به کار کرد.^[۹۴] ویلهلم فورت‌ونگلر در سال ۱۹۵۱ با رهبری ارکستر، جشنواره بایرویت را با اجرای سمفونی نهم دوباره از سر گرفتند (پس از آنکه متفقین جشنواره را پس از جنگ جهانی دوم، به‌طور موقت به حالت تعلیق درآورده بودند).^[۹۵]^[۹۶]

در سال ۱۹۶۴، رهبر ارکستر آمریکایی لئونارد برنستاین، اولین ضبط خود از سه ضبط سمفونی نهم را به همراه ارکستر فیلارمونیک نیویورک، تک‌خوان‌های آواز و گروه کر مدرسه جولیارد برای کمپانی «مستروُرکس کلمبیا»^[اغ] انجام داد که بعداً دوباره روی لوح فشرده منتشر شد. وی در سال ۱۹۷۹، دومین اثر ضبط شده را با ارکستر فیلارمونیک وین و گروه کُر اپرای ملی وین برای کمپانی دویچه گرامافون به سرانجام رساند.^[۹۷]

برنستاین نسخه‌ای دیگر از سمفونی نهم را در سالن «کنزرتهاوس»^[اف]، در شرق برلین انجام داد که از کلمهٔ «آزادی» به جای «شادی» استفاده شد تا سقوط دیوار برلین را در کریسمس ۱۹۸۹ جشن بگیرند.^[۹۸] این کنسرت توسط یک ارکستر و گروه کُر که از ملیت‌های مختلفی متشکل از هر دو آلمان، اعضایی از گروه کر و ارکستر سمفونیک لندن، گروه کُر و ارکستر سمفونیک رادیو باواریا، اعضای ارکستر تئاتر کیروف، فیلارمونیک نیویورک، ارکستر پاریس و نوازندگانی از اتحاد جماهیر شوروی با تک‌خوان‌هایی چون جون آندرسون، اجرا شده‌است.^[۹۹]

گئورگ شولتی در دو نوبت سمفونی شماره ۹ را با گروه کُر و «ارکستر سمفونیک شیکاگو» ضبط کرد، بار اول در سال ۱۹۷۲ و بار دوم در سال ۱۹۸۶ تهیه شد، در هر دو اجرا مارگارت هیلیس^[اق] رهبری گروه کُر را به عهده داشت، ضبط دوم برندهٔ جایزهٔ گرمی در سال ۱۹۸۷، برای بهترین اجرای ارکسترال شد.^[۱۰۰]

طولانی‌ترین ضبطِ سمفونی نهم در سال ۱۹۸۱، به مدت ۷۹ دقیقه، توسط ارکستر فیلارمونیک وین به رهبری کارل بوم با صدای تک‌خوان‌هایی چون جسی نورمن و پلاسیدو دومینگو، اجرا شده‌است.^[۱۰۱]

سیجی اوزاوا رهبر ارکستر اهل ژاپن در سال ۱۹۹۸، موومان چهارم را برای مراسم افتتاحیۀ «المپیک زمستانی ۱۹۹۸» با شِش گروه کُر مختلف به‌طور هم‌زمان از ژاپن، آلمان، آفریقای جنوبی، چین، ایالات متحده و استرالیا اجرا کرد.^[۱۰۲]

قرن بیست و یکم

در ۷ مه ۲۰۰۰، سمفونی ۹ بتهوون، در محل اردوگاه کار اجباری داخل شهر ماتهاوزن در اتریش توسط ارکستر فیلارمونیک وین اجرا شد. اجرای این قطعه به مناسبت یادبود پنجاهمین سال آزادسازی این شهر صورت گرفت. سایمون رتل رهبری این ارکستر را به عهده داشت و همهٔ هنرمندان و عواملِ ارکستر، این قطعه را افتخاری و بدون دستمزد اجرا کردند.^[۱۰۳]

اولین اجرای سمفونی نهم پس از انقلاب اسلامی، در سال۱۳۸۴ ه.ش، به مدت پنج شب توسط گروه کر و ارکستر سمفونیک تهران به رهبری علی رهبری در تالار وحدت به اجرا درآمد. تک‌خوانی این اثر را پری زنگنه، شقایق الله‌یاری، گیتی خسروی، میرهادی قضات و خسرو محصوری به عهده داشتند.^[۱۰۴] دومین اجرا در سال ۱۳۹۴ مجدداً در تالار وحدت به مدت دو شب با هدایت علی رهبری اجرا شد.^[۱۰۵] سومین اجرا در سال ۱۳۹۷، به رهبری شهرداد روحانی به مناسبت دویست و پنجاهمین سال تولد بتهوون با همکاری مشترک «گروه کر ارکستر سمفونیک تهران» به رهبری رازمیک اوهانیان و گروه کر شهر تهران به رهبری مهدی قاسمی با تک‌خوانی گلاره وزیری‌زاده، آزاده رضایی، محمدرضا قره‌تپه و هادی قضات، در تالار وحدت به مدت یک شب اجرا شد.^[۱۰۶]

این سمفونی در سال ۲۰۱۸، با «ارکستر جهانی صلح یونسکو» و «گروه کُر جوان بی‌بی‌سی پرامز» به رهبری گئورگ شولتی، با عنوان «جنگ و صلح» برای بزرگداشت یکصدمین سالِ پایانِ جنگ جهانی اول، در رویال آلبرت هال به اجرا درآمد.^[۱۰۷]

در دههٔ ۲۰۱۰، سمفونی نهم یکی از پر اجرا شده ترین سمفونی‌ها در جهان بود.^[۱۰۸]^[۱۰۹]

اجراهای اولیه

تلاش‌های مختلفی برای ضبط سمفونی نهم به منظور نزدیک‌شدن با سازهایی که معاصران بتهوون شنیده‌اند، وجود دارد:^[۱۱۰]

راجر نوریتون^[اک] (رهبر ارکستر انگلیسی) با رهبری «نوازندگان کلاسیک لندن»، سمفونی نهم را با استفاده از سازهای آن دوره، برای کمپانی ئی‌ام‌آی رکوردز (که در سال ۱۹۹۷م تحت برچسب «نسخهٔ کلاسیک» منتشر شد) ضبط کرد.
بنجامین زندر در سال ۱۹۹۲ با علائم مترونوم خودِ بتهوون و همراهی «ارکستر فیلارمونیک بوستون» سمفونی نهم را ضبط کرد. وی پس از تحقیقات بیشتر، ضبط دوم را در سال ۲۰۱۸ با «ارکستر فیلارمونیای لندن»، به همراه یک سخنرانی صوتی ۳ ساعته برای دفاع از تعبیر جدیدش از «مترونومِ» بتهوون، منتشر نمود.
فیلیپ هرروگی^[اگ] رهبر ارکستر بلژیکی در سال ۱۹۹۹، سمفونی نهم را با «ارکستر شانزه‌لیزه»^[ال] و گروه کر «کالِجیوم وٌکال جِنت»^[ام] (گروه و ارکستری که در اجرای آثار با سازهای دوران قبل تخصص دارند)، برای کمپانی هارمونیا ماندی ضبط کرد.
جان الیوت گاردینر در سال ۱۹۹۲ نسخه‌ای از سمفونی را با «ارکستر انقلابی و رمانتیک»^[ان]، «گروه کر مونته وردی»^[او] و سازهای همان دوران ضبط کرد، که در سال ۱۹۹۴ توسط دویچه گرامافون با برچسب «آرشیو تولید» به عنوان بخشی از چرخهٔ کامل سمفونی‌های بتهوون، منتشر شد.
در سال ۱۹۹۷، ضبط دیگری با سازهای آن دوران، با ارکستر «آکادمی موسیقی باستان»^[اه] به رهبری کریستوفر هاگ‌وود توسط یک ناشر موسیقی فرانسوی^[ای]، که در اجرای موسیقی اولیه و باروک تخصص دارد، منتشر شد.

نقد

... کدام پیروزی است که با این شاهکار برابری کند؟ کدام جنگِ بناپارت و کجای فتح استرلیتز او می‌تواند افتخارِ این تلاشِ فوق بشری و این درخشان‌ترین پیروزی‌های فکر آدمی را داشته باشد؟
پپروزی بزرگ و عظیم در اینجاست که انسانی تیره‌روز، بیمار و درد‌مند که دنیا او را از شادمانی محروم کرده‌است، شادی می‌آفریند و به جهانیان می‌بخشد... (او) هنر خود را در جملۀ مغرورانه‌ای که چکیدۀ زندگانی اوست، بیان کرده‌است؛ جمله‌ای که شعار تمامِ روح‌های دلیر و بی‌باکِ جهان است:
«شادمانی از راه رنج»

رومن رولان، نویسندهٔ زندگی‌نامه بتهوون.^[۱۱۱]

تقریباً اکثر منتقدان موسیقی درجهان، سمفونی نهم را یکی از بزرگترین آثار بتهوون و یکی از بهترین‌های دوران قواعد مشترک می‌دانند. حتی برخی به‌طور مطلق، از این سمفونی به‌عنوان «عظیم‌ترین و بهترین» قطعهٔ موسیقی در دنیای غرب نام می‌برند. با این حال فینالِ سمفونی مخالفانی نیز دارد، منتقدان اولیه و سرسختِ موسیقی، پنهان و غیرمستقیم، فینالِِ سمفونی را به‌عنوان محصولی از یک آهنگسازِ ناشنوا و پیر، نپذیرفتند.^[۱۱۲]^[۱۱۳] لویی اشپور ضمن تحسین‌برانگیز خواندنِ سمفونی نهم، با انتقاد شدید از موومان چهارم می‌گوید:^[۱۱۴]

«... به نظر من [...] هیولا و بی‌معنی است و در تفسیرِ قصیدۀ شیلر آنقدر پیش پا افتاده‌بوده که هنوز نمی‌توانم بفهمم چگونه نابغه‌ای مانند بتهوون می‌توانست آن را بنویسد…»

در زمان‌های بعد از این دوره نیز نظرهای متفاوتی وجود داشت از جمله یوهان برامس، آنتون بروکنر و گوستاو مالر که معتقد بودند: «سمفونی نهم یک اثر کلیدی برای موسیقی سمفونیک است» و «الهام‌بخش بسیاری از موسیقی‌دانان آینده است.»^[۱۱۵] جوزپه وردی سه موومانِ نخستِ سمفونی را ستود و «شگفت‌انگیز» خواند و افزود هیچ کسی حتی نمی‌تواند به «مقام والای موومان اول» نزدیک شود، اما وی از «ساختار اشتباه و نوشتارِ بد برای آوازها» در آخرین موومان، ابراز تاسف کرد.^[۱۱۶] ریشارد واگنر ضمن تمجید از سمفونی، می‌گوید:^[۱۱۷]

«نهم، رهاسازی موسیقی از عناصرِ خودش به هنر عمومی است، این انجیل بشری (برای) هنر آینده است.»

در پاسخ به انتقادهایی که به موسیقی آوازیِ موومان چهارم وارد می‌شود، ویلهلم فورت‌ونگلر که از او به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و پرافتخارترین رهبران ارکستر در قرن بیستم نام می‌برند، می‌گوید: «به نظر من اوجِ الهام‌بخشی (ایده‌های موسیقایی) در چهار موومان، یکسان است؛ در فینال نیز با همان شدت و علیرغم برخورداری از یک ملودی محبوب، بتهوون توانسته است در کُلِ سمفونی ثبات ایجاد کند.»^[۱۱۸] فورت‌ونگلر همیشه به دنبال شناختِ سمفونی نهم بود و اکثر منتقدان هنوز او را بزرگ‌ترین مفسرِ سمفونی نهم می‌دانند؛^[۱۱۹]^[۱۲۰] وی دربارهٔ بخش آوازی فینال می‌گوید:^[۱۲۱]

«اگر بتهوون به استفاده از صدای انسان سوق داده شد، آن را ملاحظات صرفاً موسیقایی می‌دانست، زیرا با سه موومان اول، به نوعی زمینه را آماده کرده بود. صدای انسان تنها صدایی است که می‌تواند هدف را برای ملودی (سرود شادی) به صورت کامل فراهم کند. در کُلِ تاریخِ موسیقی، به سختی نمونه‌ای دیدم که به وضوح نشان دهد که استقلال رسمی موسیقی ناب، تا کجا می‌تواند پیش برود. چیزی که در این فینال نشان داده می‌شود، فقط ایدهٔ جشن شادی نیست، بلکه تخیل موسیقایی و قدرتمند بتهوون است که می‌تواند این ایده را به موسیقی تبدیل کند.»

سیدنی فینکلشتاین^[با] (۱۹۷۴–۱۹۰۹)، نویسندهٔ آمریکاییِ موسیقی، جازشناس و مارکسیست،^[۱۲۲] نظر متفاوت‌تری نسبت به دیگر مفسرانِ موسیقی دارد و «سمفونی عظیم نهم» را که بتهوون پس از وقفه‌ای یازده ساله تصنیف کرد، ناشی از تحولات اجتماعی و سیاسی آن دوران می‌داند و می‌افزاید پس از شکست امپراتور مستبد (ناپلئون)، فئودال‌ها دوباره به اریکهٔ پادشاهی برگشتند و «فضای خفه‌کنندهٔ پلیسی، سیاسی، دینی و سرکوب جنبش‌های دموکراتیک» توسط «شورای وین» و «اتحاد مقدس»، شکل گرفت و در چنین اوضاعی، دیگر از «خطابه‌های دموکراتیک و توده‌ای در موسیقی» خبری نبود. فینکلشتاین دربارهٔ منتقدان به بتهوون در آن زمان، می‌نویسد: «آنها نمایندگان مردم نبودند، بلکه تحصیل‌کردگانی خدمت‌گذار (اشراف) بودند که هدفشان بدنام‌کردنِ انقلابیون بود»^[بب] و با برچسب‌زدن‌هایی بر کارِ بتهوون مانند «ناشیگری، بدسلیقگی و ناآگاهی از قواعد»، سعی در نابودی «رئالیسم نوین» داشتند، ولی علیرغم همهٔ این تفسیرها، باز هم مجبور بودند بتهوون را به‌عنوان «نابغه‌ای» که به سوی «دیوانگی» می‌رود، پذیرا باشند.^[۱۲۴] وی می‌گوید:^[۱۲۵]

«... بتهوون حتی در اینجا هم تسلیم یاس نمی‌شود بلکه احساس مبارزه (که می‌تواند معرف شخصیت وی باشد)، آرامش پایانی و ایمان به زندگی در تمام آثار او موج می‌زند … وقتی بتهوون سمفونی نهم را آماده می‌کرد، گویی احساس می‌کرد که در وینِ جدید، دیگر نشانی از آن فضای جذاب و بیدارکننده در تالارهای کنسرت باقی نمانده‌است و نداشتن این شالوده، معنی اجتماعی سمفونیِ ناب (همچنانکه او می‌پنداشت)، دیگر فهمیده نخواهد شد. به همین دلیل موومان چهارم را متناسب با سرود شادی و ستایش از برادری میان انسان‌ها تنظیم کرد… این ملودی از نوعی بود که در همان ابتدا به مغز راه می‌یافت و در لب‌ها زمزمه می‌شد.»

در تحقیقات گسترده‌ای توسط «مجله موسیقی بی‌بی‌سی» از ۱۵۱ موسیقیدان و رهبر ارکستر در سراسر جهان، برای انتخاب ده سمفونی برترِ تاریخ موسیقی، انجام شد، سمفونی شماره ۳ و ۹ بتهوون، به ترتیب مقام اول و دوم را کسب کردند.^[۱۲۶]

تأثیر

لوح نصب شده در ساختمان شماره ۵ «اونگارگاس»، اینگونه نوشته‌است: «در این خانه لودویگ فان بتهوون سمفونی شماره ۹ خود را در زمستان ۱۸۲۳/۲۴ به پایان رسانده‌است».

در موسیقی کلاسیک

بسیاری از آهنگسازان دوره رمانتیک و بعد از آن تحت تأثیر سمفونی نهم قرار گرفتند. ریشارد واگنر ۲۲ سال بعد از اولین اجرا، تفسیری بر روی سمفونی نهم بر اساس «سرود شادی» (به خاطر اهمیت این سرود در فینالِ سمفونی) و نمایشنامهٔ فاوست اثر گوته نوشت که بهترین شرح از شناختِ این سمفونی قلمداد شد.^[۱۲۷]

تم اصلی در فینالِ سمفونی شماره ۱ در دو مینور اثرِ یوهانس برامس با موضوعِ «سرود شادی»، با آخرین موومان سمفونی نهم بتهوون مرتبط است. هنگامی که این موضوع با برامس در میان گذاشته شد، وی متقابلاً پاسخ داد که «هر آدم ساده‌لوحی می‌تواند این را تشخیص دهد». در بعضی مواقع از سمفونی اول برامس و سمفونی نهم بتهوون، یکجا ستایش می‌شد و سمفونی برامس را به‌عنوان «دهمین سمفونی بتهوون» تحسین می‌کردند.^[۱۲۸]

سمفونی نهم روی فرم‌هایی تأثیر گذاشت که آنتون بروکنر برای موومان‌ها و سمفونی‌های خود به کار برد. «سمفونی شماره ۳» او در همان گام ر مینور مانند سمفونی نهم بتهوون است و از تم‌های آن ایده‌های قابل‌توجهی گرفته‌است. موومان آهسته و عظیم سمفونی شماره ۷ بروکنر، طبق معمول، همان فرم (A-B-A-B-A) را به مانند سومین موومان سمفونی بتهوون در نظر می‌گیرد و از برخی تصویرسازی‌های آن بهره برد.^[۱۲۹]

آنتونین دورژاک در نت‌های آغازین موومان سومِ سمفونی شماره ۹، با حرکتِ چهارم به پایین و ضربه‌های تیمپانی، به اسکرتسوی سمفونی نهم ادای احترام می‌کند.^[۱۳۰]

بلا بارتوک در چهار قطعهٔ ارکسترال، اپوس ۱۲، در ابتدای موومان دوم، موتیفی از اسکرتسوی سمفونی نهم اقتباس کرده‌است.^[۱۳۱]^[۱۳۲]

مایکل تیپت در سومین سمفونی خود (۱۹۷۲)، از ابتدای موومان چهارم سمفونی نهم استفاده کرد؛ اما وی با این برداشت از موومان چهارم بتهوون، درک آرمان‌شهری از برادری انسان را که در «سرود شادی» بیان شده‌است، مورد انتقاد قرار می‌دهد و به جای آن بر ظرفیت انسان در پذیرش خیر و شر تأکید می‌کند.^[۱۳۳]

لوح فشرده

روایتی وجود دارد که لوح فشرده‌ای به صورت ویژه ساخته شد تا بتواند ۷۴ دقیقه زمانِ اجرای نهمین سمفونی بتهوون را در خود جای دهد. کیس ایمینک، مهندس ارشد فیلیپس که «سی‌دی» را تهیه کرده بود، یادآوری می‌کند که جنگ تجاری بین شرکای توسعهٔ سونی و فیلیپس، سرانجام منجر به حل و فصل موضوع در قالب یک «سی‌دی» به قطرِ دایرهٔ ۱۲ سانتی‌متری شد. اجرای سمفونی نهم به رهبری ویلهلم فورت‌ونگلر در سال ۱۹۵۱، به‌عنوان «بهانه‌ای مناسب برای تغییر»، توسط فیلیپس مطرح شد.^[۱۳۴]^[۱۳۵] و در جشن ۲۵ سالگی فیلیپس خبر آن اعلام و نسخهٔ ۷۴ دقیقه‌ای از سمفونی را ارائه کرد.^[۱۳۶]

در سال ۲۰۰۲، لایف اینگه^[بپ] آهنگساز نروژی، ایده‌ای از سمفونی نهم مبتنی بر هنر صوتی با نام «ناین بیت استرِچ»^[بت] یا «کش‌دادنِ نهم» ساخت و به صورت دیجیتالی به مدت ۲۴ ساعت بدونِ اعوجاج یا تغییر گام صدای کِشیده و به‌عنوان یک «کنسرت صوتی/الکتروآکوستیکِ ۲۴ ساعته» ارائه شد. برداشت از قطعهٔ کِشیده‌شده، پیشتر توسط ارکستر و گروه کُر مجارستانی با نام «نیکولاس استرهازی سینفونیا»^[بث] به رهبری بِلا دراهوش^[بج] (آهنگساز مجار، ۱۹۵۵) توسط ناکسوس ضبط شده‌بود. این اثر در قالب دی‌وی‌دی با فرمت صوتی ام پی تری (128kbps)، فشرده‌سازی شد تا روی یک دیسک جای گیرد. همچنین به صورت آنلاین در چند فرمت صوتی، از جمله پخش اینترنتی ۲۴ ساعته و در هفت روزِ هفته، از طریق وبکست در دسترس است.^[۱۳۷]^[۱۳۸]

تم تلویزیونی

شبکه رادیو تلویزیونی ان‌بی‌سی در طول اجرای برنامۀ «گزارش هانتلی– برینکلی»^[بچ] که از سال ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۰ پخش می‌شد، از قسمت آغازین موومان دوم به‌عنوان تم موسیقی خود استفاده کرد؛ تم استفاده‌شده در این برنامه اجرای «ارکستر سمفونیک ان‌بی‌سی»^[بح] به رهبری آرتورو توسکانینی بود که توسط «ر.کی.ای»^[بخ] وابسته به سونی میوزیک ضبط گردید.^[۱۳۹] یک اجرای سینی سایزری از میزان‌های اولیهٔ موومان دوم در یک برنامهٔ تلویزیونی (۲۰۰۳ تا ۲۰۱۱) با عنوان «شمارش معکوس با کیت اولبرمن»^[بد] از شبکه‌های ام‌اس‌ان‌بی‌سی و «کارنت تی‌وی»^[بذ] پخش شد.^[۱۴۰] همچنین یک اجرا با گیتار راک از تم سرود شادی به‌عنوان تم اصلی در فصل اول سریال «ناگهان سوزان»^[بر] بهره برد.^[۱۴۱]

به عنوان سرود (ملی)

سرود اتحادیه اروپا (نسخهٔ کوتاه)

آیا مشکلی با شنیدن این پرونده دارید؟ راهنمای رسانه را ببینید.

در طولِ جنگ سرد و تقسیم آلمان، بخش «سرود شادی» از سمفونی به جای سرود ملی در بازی‌های المپیک ۱۹۵۶ و ۱۹۶۸ برای تیم متحد آلمان پخش شد. در سال ۱۹۷۲، بخش سازی قطعهٔ «سرود شادی» (بدون کلام)، به‌عنوان «سرود اروپا» توسط شورای اروپا و متعاقباً در سال ۱۹۸۵، توسط جوامع اروپایی (اکنون اتحادیه اروپا) پذیرفته شد.^[۱۴۲] همچنین «سرود شادی» به‌عنوان سرود ملی رودزیا بین سال‌های ۱۹۷۴ تا ۱۹۷۹ با نام «برخیز، ای صداهای رودزیا»^[بز] به کار رفت.^[۱۴۳] در اوایل دهه ۱۹۹۰، آفریقای جنوبی به جای سرود ملی از نسخهٔ بدون کلامِ «سرود شادی» با نام «صدای آفریقای جنوبی»^[بژ] در رویدادهای ورزشی استفاده کرد، اگرچه این سرود هرگز به‌عنوان سرود ملی و رسمی پذیرفته نشد.^[۱۴۴]

به عنوان ملودی

کشیش هنری ون دایک، در سال ۱۹۰۷، با اقامت در کالج ویلیامز سرود «شاد، شاد، شما را می‌پرستیم» را نوشت.^[۱۴۵] این سرود معمولاً در کلیساهای انگلیسی زبان با ملودی «سرود شادی» از سمفونی نهم خوانده می‌شود.^[۱۴۶]

سنت پایان سال

جنبش کارگری آلمان (اتحادیه‌های صنفی در آلمان)، سُنتِ اجرای نهمین سمفونی در شب سال نو را در سال ۱۹۱۸ آغاز نمود. این اجرا را از ساعت ۱۱:۰۰ به‌گونه‌ای شروع کردند که فینالِ سمفونی، در ابتدای سال جدید شنیده شود. این سنت در دوره آلمان نازی نیز ادامه یافت و پس از جنگ نیز در آلمان شرقی مشاهده شد.^[۱۴۷]

سمفونی نهم به‌طور سُنتی (اومیسوکا) در پایان هر سال در سراسر ژاپن اجرا می‌شود. به‌عنوان مثال، در دسامبر ۲۰۰۹، ۵۵ اجرا از این سمفونی توسط ارکسترها و گروه‌های مختلف ژاپنی برگزار شد.^[۱۴۸]^[۱۴۹] سمفونی نهم در طولِ جنگ جهانی اول توسط زندانیان آلمانی که در «اردوگاه اسیران باندو»^[بس] نگهداری می‌شدند، به این کشور معرفی شده بود.^[۱۵۰] ارکسترهای ژاپنی، به‌ویژه «ارکستر سمفونیک ان.اچ. کی»^[بش]، اجرای این سمفونی را سال ۱۹۲۵ و در طول جنگ جهانی دوم آغاز کردند؛ امپراتوری ژاپن نیز اجراهای این سمفونی را از جمله در شب سال نو تبلیغ می‌کرد. همچنین در دوران بازسازی ژاپن بعد از جنگ جهانی دوم که شرایط سخت اقتصادی در این کشور وجود داشت، به خاطر محبوبیتِ سمفونی نهم در این کشور، توسط ارکسترها و گروه‌های کر در شب سال نو اجرا می‌گردید. در دهه ۱۹۶۰، اجراهای پایان سال این سمفونی قاطعانه پایه‌گذاری و گسترده‌تر شد که شامل مشارکت ارکسترهای محلی و سنتی نیز بود و تا امروز ادامه دارد؛ برخی از این اجراها شامل گروه‌های کر دسته‌جمعی تا ۱۰۰۰۰ خواننده بوده‌است.^[۱۵۱]

یک ایستگاه پخش رادیویی اف‌ام^[بص] که در منطقه کلان‌شهر نیویورک فعالیت می‌کند، هر ساله با شمارش معکوس، یک نظرسنجی از قطعات موسیقی کلاسیک برگزار و موسیقی انتخاب شده را نیمه شب اول ژانویه پخش می‌کند؛ اگرچه هر قطعه‌ای می‌تواند این جایگاه افتخاری را به‌دست آورد و به این ترتیب به استقبال سال نو برود اما هر سال «گروه کُر بتهوون» در این نظرسنجی برنده شده‌است.^[۱۵۲]

سیاست

سمفونی نهم یکی از آثاری است که در تاریخ سیاست از آن استفاده شده‌است و در میان هر دسته و هر نوع ایدئولوژی، طرفداران بسیاری دارد. اسلاوی ژیژک فیلسوف و روان‌کاو اسلوونیایی در فیلم مستندِ «راهنمای انحراف به ایدئولوژی»^[بض]، به استفاده از «سرود شادی» توسط نازیسم، بلشویسم، انقلاب فرهنگی چین، تیم‌های المپیک آلمان شرقی و غربی، رودزیای جنوبی، آبیمائل گوسمان (رهبر چریک‌های راه درخشان)، شورای اروپا و اتحادیه اروپا اشاره می‌کند.^[۱۵۳]

دیگر سمفونی‌های کرال

پیش از سمفونی نهم بتهوون، آهنگسازان از گروه کر در این فرم استفاده نمی‌کردند و پس از این سمفونی بود که ژانر سمفونی کرال به‌عنوان چرخه‌ای از مشارکت گروه کر در موسیقی سازی ایجاد گردید.^[۱۵۴]^[۱۵۵] با این حال عده‌ای معتقدند این کار یک «سمفونی با گروه کر» نیست بلکه یک سمفونی به‌شمار می‌رود که بتهوون با شک و تردید از «گروه کر در فینال سمفونی» بهره برده‌است، بتهوون حتی قصد داشت در ژوییه ۱۸۲۳ فینال تازه‌ای بدون آواز و با ساز، بازنویسی کند؛ کارل چرنی می‌گوید بتهوون بعد از اولین اجرای ۷ مه ۱۸۲۴، باز هم ایدهٔ تغییر فینال با ساز (بدون آواز) را رها نکرده بود.^[۱۵۶]

پس از این سمفونی و در قرن نوزدهم چندین آهنگساز از جمله فلیکس مندلسون و فرانتس لیست، راه بتهوون را دنبال کردند و آثاری در این فرم ساختند. سپس در قرن بیستم آهنگسازانی مانند: گوستاو مالر، ایگور استراوینسکی، رالف وان ویلیامز، بنجامین بریتن، دمیتری شوستاکوویچ و دیگران، آثار برجسته‌ای در این سبک خلق کردند. در قرن بیست و یکم نیز آثاری از پیتر مکسول دیویس، تان دون، فیلیپ گلاس، هانس ورنر هنتسه و کریستف پندرسکی مشاهده می‌شود.^[۱۵۷]

دیگر سمفونی‌های نهم

معیار و تأثیر نهمین سمفونی بتهوون باعث شد که آهنگسازان بعدی اهمیت ویژه‌ای برای سمفونی‌های شمارهٔ نهم خود قائل شوند و این امر به پدیدهٔ فرهنگی معروف به «نفرین سمفونی نهم» کمک کرد. برخی از آهنگسازان دیگر در سمفونی‌های نهم خود، از گروه کُر نیز استفاده کردند، مانند سمفونی‌های کرت آتربرگ^[بط] (آهنگساز سوئدی ۱۹۷۴ – ۱۸۸۷)، میه‌چیسواف واینبرگ، ادموند رابرا، هانس ورنر هنتسه و رابرت کایر^[بظ] (آهنگساز آمریکایی، ۱۹۵۲). آنتون بروکنر در ابتدا قصد نداشت سمفونی نهم و فینالِ ناتمام خود را با اجرای گروه کُر بسازد، اما ظاهراً استفادۀ گروه کُرِ او از سرود روحانی ای خدایان^[بع] به جای پایان ناتمام، توسط این آهنگساز تأیید شده‌است.^[۱۵۸] دمیتری شوستاکوویچ در ابتدا قصد داشت سمفونی نهم خود را اثری بزرگ همراه با گروه کُر و تک‌خوانان تصنیف کند، اما این سمفونی همان‌طور که در نهایت خلق شد، اثری نسبتاً کوتاه و بدون موسیقی آوازی بود.^[۱۵۹]

جورج لِوید^[بغ] (آهنگساز انگلیسی ۱۹۹۸ – ۱۹۱۳)، در مورد سمفونی نهم خود نوشت: «وقتی یک آهنگساز هشت سمفونی می‌نویسد، ممکن است تصور کند که افق به خاطر تصویر عظیم بتهوون و تنها نهمین سمفونی او، سیاه شده‌است، سمفونی‌های بسیار خوب دیگری با شمارهٔ ۵ نیز وجود دارند، یا به‌عنوان مثال با نامِ شمارۀ ۳، اما چگونه می‌توان جسارت کرد و تلاش برای نوشتنِ سمفونی (با شمارۀ) نهم داشت؟».^[۱۶۰] نیلز گید^[بف] (آهنگساز دانمارکی ۱۸۹۰ – ۱۸۱۷)، با وجود اینکه بیست سال دیگر پس از اتمام سمفونی هشتم خود زندگی کرد، تنها همان هشت سمفونی را ساخت؛ اعتقاد بر این است که او در پاسخ به این سؤال که چرا سمفونی دیگری نساخته‌است، با اشاره به این اثر بتهوون می‌گوید: «فقط یک نهم وجود دارد».^[۱۶۱]

پی‌نوشت‌ها

یادداشت

↑ Beethovenhaus Baden
↑ Ungargasse
↑ در اصل، سفارش برای دو سمفونی بود.^[۱]
↑ Charles Neate
↑ بر اساس متنی از گوتفرید آوگوست بورگر، بتهوون تابستان‌های ۱۸۲۱، ۱۸۲۲ و ۱۸۲۳ را در محلۀ «بادن» (امروزه «بتهوون‌هاوس بادن») نزدیک شهر وین گذراند و بخش‌های اساسی سمفونی نهم را در آنجا نوشت.^[۵]
↑ Gegenliebe
↑ Misericordias Domini
↑ گفته می‌شود قطعهٔ رحمت پروردگار،^[چ] KV ۲۲۲، در ر مینور، اثر موتسارت ساخته‌شده در سال ۱۷۷۵، حاکی از آن است که یک ملودی از سرود شادی، پیشتر وجود داشته‌است.^[۹]
↑ Theater am Kärntnertor
↑ Michael Umlauf
↑ حرکات دست بتهوون هنگام رهبری، به خاطر عدم رعایت ریتم و ضرب، باعث شد ارکستر دچار بی‌نظمی، آشفتگی و به ناچار متوقف شود. شیندلر بعدها گفت: «در تمام دورهٔ آشنایی با بتهوون روزی را سراغ ندارم که بتوان با آن نوامبرِ شوم مقایسه کنم».^[۲۱]
↑ Anton Haizinger Music
↑ Joseph Seipelt
↑ و این در حالی بود که طبق تشریفات رسمی در اتریش، برای ورود خاندان سلطنتی سه بار کف می‌زدند. این امر موجب دخالت پلیس شد و جمعیت را کنترل کردند.^[۲۸]
↑ Theater-Zeitung
↑ جرج گروو به نقل از خانمی که در گروه کُر آواز می‌خواند و در آن زمان ۱۶ سال داشت و تا سال ۱۹۴۰ زنده مانده بود، اشاره می‌کند که این کار توسط «مایکل اوملاوف» صورت گرفته است.^[۳۱]
↑ عده‌ای بر این باور‌اند که اصولاً اجرای سمفونی نهم سخت و دشوار است.^[۳۴]
↑ Joseph Böhm
↑ [Louis] Duport's
↑ احتمالا منظورِ یوزف بوم، رهبر ارکستر مایکل اوملاوف بوده‌است.
↑ Karl Holz
↑ بتهوون منشی خود شیندلر را متهم کرد که یا او را فریب داده‌است یا در مدیریت تحویل بلیط‌ها نادرست عمل کرده‌است. این امر منجر به جایگزینی کارل هولز^[ع] (نوازندهٔ ویولن اهل اتریش) به جای شیندلر شد. اگرچه در سال ۱۸۲۶ بتهوون و شیندلر با هم آشتی کردند.^[۳۸]
↑ Schott Music
↑ Bärenreiter
↑ Jonathan Del Mar
↑ David Benjamin Levy
↑ Peter Hauschild
↑ Alte Bibliothek
↑ Domenico Artaria
↑ Krzeszów Abbey
↑ Alt Marrin
↑ Beuron Archabbey
↑ Pro Musica Symphonie-Orchester
↑ Pro Musica-Chor
↑ Jascha Horenstein
↑ Elisabeth Höngen
↑ Julius Patzak
↑ Otto Wiener
↑ Europäischer Phono-Club
↑ Nicholas Cook
↑ Turkish march
↑ TCharles Rosen
↑ Roger Norrington
↑ Benjamin Zander
↑ David Pickett
↑ Argyll Rooms
↑ George Smart
↑ Castle Garden
↑ George Loder
↑ لئوپولد استوکوفسکی در اجرای سال ۱۹۳۴ با ارکستر فیلادلفیا،^[۹۱] و ضبط‌های «ارکستر سمفونیک NBC» در سال ۱۹۴۱، از اشعار انگلیسی (به جای آلمانی) در موومان چهارم استفاده کردند.^[۹۲]
↑ Victor de Sabata Smart
↑ Ino Savini
↑ Rivoli Theatre
↑ Columbia Masterworks
↑ Schauspielhaus
↑ Margaret Hillis
↑ Roger Norrington
↑ Philippe Herreweghe
↑ Orchestre des Champs-Élysées
↑ Collegium Vocale
↑ Orchestre Révolutionnaire et Romantique
↑ Monteverdi Choir
↑ Academy of Ancient Music
↑ Éditions de l'Oiseau-Lyre
↑ Sidney Finkelstein
↑ اشاره به نقل قولی از آنتون شیندلر (دوست و نخستین زندگی‌نامه‌نویس بتهوون) است که از «مخالفت بی‌پایانِ او با تمام نهادهای سیاسی موجود»گفته بود و اینکه «بتهوون از لحاظ احساسات سیاسی جمهوری‌خواه بود».^[۱۲۳]
↑ Leif Inge
↑ 9 Beet Stretch
↑ Nicolaus Esterházy Sinfonia
↑ Béla Drahos
↑ The Huntley–Brinkley Report
↑ NBC Symphony Orchestra
↑ RCA Red Seal Records
↑ Countdown with Keith Olbermann
↑ Current TV
↑ Suddenly Susan
↑ Rise, O Voices of Rhodesia
↑ Die Stem van Suid-Afrika
↑ Bandō prisoner-of-war camp
↑ NHK Symphony Orchestra
↑ WQXR-FM
↑ The Pervert's Guide to Ideology
↑ Kurt Atterberg
↑ Robert Kyr
↑ Te Deum
↑ George Walter Selwyn Lloyd
↑ Niels Wilhelm Gade

پانویس

↑ Klaus Martin Kopitz, Rainer Cadenbach (Hrsg.): Beethoven aus der Sicht seiner Zeitgenossen. München 2009, Band 1, S. 112.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.
↑ Solomon, Maynard. Beethoven. New York: Schirmer Books, 1997, p. 251.
↑ Paul Nettl. "Ries" and "Neate, Charles" in Beethoven Encyclopedia. Philosophical Library, New York. 1956.
↑ "Beethovenhaus Baden – Beethovenhaus". beethovenhaus-baden.at. Retrieved 2016-09-17. بایگانی‌شده در ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳ توسط Wayback Machine
↑ Breitkopf Urtext, Beethoven: Symphonie Nr. 9 d-moll, op. 125, pbl. : Hauschild, Peter, p. VIII
↑ Bonds, Mark Evan, "Symphony: II. The 19th century", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Second Edition (London: Macmillan, 2001), 29 vols. شابک ‎۰−۳۳۳−۶۰۸۰۰−۳, 24:837.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۸۸–۸۷.
↑ Robert W. Gutman, Mozart: A Cultural Biography, 1999, p. 344
↑ Hopkins 1981, p. 249.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۸۸–۸۷.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۸۷.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۸–۱۶۷.
↑ حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.
↑ Solomon, Maynard (April 1975). "Beethoven: The Nobility Pretense". The Musical Quarterly. 61 (2): 272–294. doi:10.1093/mq/LXI.2.272. JSTOR 741620.
↑ Sachs, Harvey (2010), The Ninth: Beethoven and the World in 1824, Faber
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۹۲–۹۱.
↑ Patricia Morrisroe "The Behind-the-Scenes Assist That Made Beethoven's Ninth Happen" New York Times December 8, 2020. [۱] بایگانی‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰ توسط Archive.today access date March 12, 2020
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۷۶–۷۷.
↑ Solomon, Maynard (1972). "Beethoven's Productivity at Bonn". Music & Letters. Oxford: Oxford University Press. LIII (2): 165–172. doi:10.1093/ml/LIII.2.165.
↑ Elson, Louis, Chief Editor. University Musical Encyclopedia of Vocal Music. University Society, New York, 1912
↑ Life of Henriette Sontag, Countess de Rossi. (Various Authors) Stringer & Townsend, publishers. New York, 1852.
↑ Michael Kennedy (music critic) and Bourne, Joyce (1996). The Concise Oxford Dictionary of Music. Oxford University Press, 2007.
↑ Hellmig, Julia (2017-09-25). "Werk der Woche – Ludwig van Beethoven: Sinfonie Nr. 9" [Work of the Week – Beethoven: Symphony No. 9: To Joy]. concerti.de (به آلمانی). Archived from the original on 19 June 2021. Retrieved 2018-09-08.
↑ Anton Haizinger بایگانی‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۴ توسط Wayback Machine Stadtlexikon Karlsruhe. Retrieved 11 January 2018.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.
↑ Cook 1993, p. 23.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۹.
↑ Sachs 2010, pp. 23–24.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.
↑ ل-وینک، چگونه خوب بشنویم، ۴۲۲.
↑ Sachs 2010, p. 22.
↑ Cook 1993, p. 22.
↑ Cooper 2008, p. 317.
↑ Cooper 1996, p. 310.
↑ Cooper 2008, p. 318.
↑ Del Mar, Jonathan (ژوئیه–دسامبر 1999). "Jonathan Del Mar, New Urtext Edition: Beethoven Symphonies 1–9". British Academy Review. Archived from the original on 23 October 2007. Retrieved 13 November 2007.
↑ "Ludwig van Beethoven The Nine Symphonies The New Bärenreiter Urtext Edition". Archived from the original on 17 October 2007. Retrieved 13 November 2007.
↑ Zander, Benjamin. "Beethoven 9 The fundamental reappraisal of a classic". Archived from the original on 19 April 2012. Retrieved 13 November 2007.
↑ "Concerning the Review of the Urtext Edition of Beethoven's Ninth Symphony". Archived from the original on 28 June 2007. Retrieved 13 November 2007.
↑ "Beethoven The Nine Symphonies" (PDF). Archived from the original (PDF) on 27 June 2008.
↑ Staatsbibliothek zu Berlin, Über die 9. Sinfonie.
↑ Staatsbibliothek zu Berlin, Über die 9. Sinfonie.
↑ «Memory of the World (2001) – Ludwig van Beethoven: Symphony No 9, D minor, Op. 125». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ «Ludwig van Beethoven, 9. Symphonie (Horenstein)». internet archive.
↑ ^۴۹٫۰ ^۴۹٫۱ ^۴۹٫۲ IMSLP score.
↑ حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.
↑ Alexander Wheelock Thayer. Thayer's Life of Beethoven. Revised and edited by Elliott Forbes. (Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1973), p. 905.
↑ Cook 1993, p. 28.
↑ Young, John Bell (2008). Beethoven's Symphonies: A Guided Tour. New York: Amadeus Press. ISBN 1574671693. OCLC 180757068.
↑ Cook 1993, p. 30.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.
↑ Jackson 1999, 26; Stein 1979, 106
↑ Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.
↑ Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.
↑ Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.
↑ Ericson, John (2010-04-10). "The Natural Horn and the Beethoven 9 "Controversy"". Horn Matters | A French Horn and Brass Site and Resource | John Ericson and Bruce Hembd (به انگلیسی). Archived from the original on October 6, 2021. Retrieved 2021-10-06.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۱-۱۷۰.
↑ Cook 1993, p. 36.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۱.
↑ ل-وینک، چگونه خوب بشنویم، ۲۶۲–۲۶۳.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۲–۱۷۱.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۲–۱۷۱.
↑ Cook 1993, p. 34.
↑ Cook 1993, p. 35.
↑ ^۷۰٫۰ ^۷۰٫۱ Rosen 1997, p. 440.
↑ "Beethoven Foundation – Schiller's "An die Freude" and Authoritative Translation". Archived from the original on 23 September 2008. Retrieved 11 November 2019.
↑ "Beethoven Foundation – Schiller's "An die Freude" and Authoritative Translation". Archived from the original on 23 September 2008. Retrieved 11 November 2019.
↑ "An die Freude (Beethoven) – Wikisource". de.wikisource.org (به آلمانی). Archived from the original on 4 March 2024. Retrieved 2024-03-04.
↑ Norrington, Roger (14 March 2009). "In tune with the time". The Guardian. London. Archived from the original on 3 December 2013. Retrieved 15 May 2013.
↑ "Concert: Beethoven 9th, Benjamin Zander and the Boston Philharmonic at Carnegie Hall" بایگانی‌شده در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine by Bernhard Holland, The New York Times, 11 October 1983
↑ Recording of the Beethoven 9th بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine with Benjamin Zander, Dominique Labelle, D'Anna Fortunato, Brad Cresswell, David Arnold, the Boston Philharmonic Orchestra, and Chorus Pro Musica
↑ Gunther Schuller, The Compleat Conductor
↑ Sture Forsén, Harry B. Gray, L. K. Olof Lindgren, and Shirley B. Gray. October 2013. "Was Something Wrong with Beethoven’s Metronome?" بایگانی‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine, Notices of the American Mathematical Society 60(9):1146–53.
↑ Del Mar, Jonathan (1981) Orchestral Variations: Confusion and Error in the Orchestral Repertoire London: Eulenburg Books, p. 43
↑ McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.
↑ Bauer-Lechner, Natalie: Erinnerungen an Gustav Mahler, p. 131. E.P. Tal & Co. Verlag, 1923
↑ McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.
↑ Orchestration: an anthology of writings. Mathews, Paul, 1968-. New York: Routledge. 2006. ISBN 0-415-97682-0. OCLC 70407773. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 29 January 2024.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)
↑ Pickett, David (2005). Performing Beethoven. Robin Stowell. Cambridge: Cambridge University Press. p. 215. ISBN 0-521-02374-2. OCLC 70063128. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 29 January 2024.
↑ "Mahler Foundation - 1886 Concert Prague 21-02-1886". Mahler Foundation (به انگلیسی). Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 2020-08-31.
↑ McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.
↑ "Mahler Foundation - 1895 Concert Hamburg 11-03-1895". Mahler Foundation (به انگلیسی). Archived from the original on 26 June 2020. Retrieved 2020-08-31.
↑ Carr, Jonathan (1998). Mahler: A Biography. Woodstock, New York: The Overlook Press. pp. 81–82. ISBN 978-0-87951-802-8.
↑ Bernstein, Leonard (2004). The Joy of Music. ISBN 978-1-57467-104-9. Archived from the original on 1 May 2023. Retrieved 8 March 2024.
↑ Keller, James M. "Notes on the Program" (PDF). New York Philharmonic. Archived from the original (PDF) on 2022-10-09.
↑ "Stokowski conducts Beethoven : Symphony no. 9 ('Choral')", recorded April 30, 1934. اُسی‌ال‌سی ۳۲۹۳۹۰۳۱
↑ "NBC Symphony Orchestra. 1941-11-11: Symphony no. 9, in D minor, op. 125 (Choral)", NBC broadcast from Cosmopolitan Opera House (City Center). اُسی‌ال‌سی ۵۳۴۶۲۰۹۶
↑ Cook 1993, pp. 51–52.
↑ Anon. (April 1947). "London Concerts". The Musical Times. Musical Times Publications Ltd. 88 (1250): 139. doi:10.2307/933316. JSTOR 933316.
↑ Philips. "Beethoven's Ninth Symphony of greater importance than technology". Archived from the original on 2 February 2009. Retrieved 9 February 2007.
↑ AES. "AES Oral History Project: Kees A.Schouhamer Immink". Archived from the original on 15 May 2009. Retrieved 29 July 2008.
↑ "leonardbernstein". Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 23 November 2019.
↑ Makell 2002, p. 98.
↑ Naxos (2006). "Ode To Freedom – Beethoven: Symphony No. 9". Naxos.com Classical Music Catalogue. Archived from the original on 22 November 2006. Retrieved 26 November 2006.
↑ Grammy.com. "Past Winners Search". Archived from the original on 22 September 2012. Retrieved 5 April 2011.
↑ Beethoven: Symphony No. 9, Karl Böhm conducting the Vienna Philharmonic; Jessye Norman, Plácido Domingo, Brigitte Fassbaender, Walter Berry (bass-baritone) (1981)
↑ "The XVIII Winter Games: Opening Ceremonies; The Latest Sport? After a Worldwide Effort, Synchronized Singing Gets In" بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۸ توسط Wayback Machine by Stephanie Strom, The New York Times, 7 February 1998
↑ Raymond Holden, The Virtuoso Conductors: The Central European Tradition from Wagner to Karajan, Yale University Press, 2005, p. 216
↑ «برای نخستین بار سمفونی شماره 9 بتهوون به‌طور کامل در تالار وحدت اجرا شد». مهر. ۳ مهر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ «سمفونی شماره 9 برای مردم اجرا می‌شود». میزان. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ «سمفونی شماره ۹ بتهوون در تالار وحدت روی صحنه می‌رود». ایلنا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ "Prom 9: War & Peace". BBC Music Events (به انگلیسی). Archived from the original on October 17, 2019. Retrieved 2019-04-28.
↑ "Lansing Symphony Orchestra to perform joyful Beethoven’s 9th" بایگانی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine by Ken Glickman, Lansing State Journal, 2 November 2016
↑ "Beethoven's Ninth: 'Ode to Joy'" بایگانی‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, Great Falls Symphony, 2017/18 announcement
↑ Makell 2002, p. 99.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۱۰۸–۱۰۷.
↑ (Cook 1993)
↑ Service, Tom (9 September 2014). "Symphony guide: Beethoven's Ninth ('Choral')". The Guardian. Archived from the original on 2 December 2020. Retrieved 15 November 2019. the central artwork of Western music, the symphony to end all symphonies
↑ Louis Spohr: Lebenserinnerungen. in 2 Bänden (1860). Tutzing 1968, Band I, S. 180.
↑ Staatsbibliothek zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz. "Über die 9. Sinfonie". Retrieved 2013-01-08. بایگانی‌شده در ۹ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
↑ Letter of April 1878 in Giuseppe Verdi: Autobiografia delle Lettere, Aldo Oberdorfer ed., Milano, 1941, p. 325.
↑ Florian von Heintze: Musik und Literatur. Wissen Media Verlag, Gütersloh, ISBN 3-577-07559-7, p. 52 ff. (books.google.de).
↑ Texte accompagnant le CD de la 9e de Beethoven de Furtwängler à Lucerne en 1954, Tahra, 1994
↑ "Année Beethoven : à quelles symphonies se vouer ?". telerama.fr. Archived from the original on 22 April 2022. Retrieved 24 February 2024.
↑ Sami Habra, CD Furtwängler, Beethoven's Choral Symphony, FURT 1101-1104, Tahra, 2006, p. 1.
↑ Texte accompagnant le CD de la 9e de Beethoven de Furtwängler à Lucerne en 1954, Tahra, 1994
↑ Peter Brooker; Andrew Thacker, eds. (2009). The Oxford Critical and Cultural History of Modernist Magazines: Volume II: North America 1894-1960. Oxford University Press. p. 854. ISBN 9780810836846. Archived from the original on 25 February 2024. Retrieved 1 August 2021.
↑ فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۴.
↑ فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۴-۸۶.
↑ فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۵-۸۶.
↑ «شاهکار بتهوون برترین سمفونی تاریخ موسیقی شد». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.
↑ Symphony No. 1 in C minor, Op. 68 بایگانی‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine. The Kennedy Center, 2006
↑ Taruskin, Richard (2010). Music in the Nineteenth Century. The Oxford History of Western Music. Vol. 3. New York: Oxford University Press. pp. 747–751. ISBN 978-0-19-538483-3.
↑ Michael Steinberg (music critic). The Symphony: a listeners guide. p. 153. Oxford University Press, 1995.
↑ Howard, Orrin. "About the Piece | Four Orchestral Pieces, Op. 12". Los Angeles Philharmonic. Archived from the original on 8 June 2015. Retrieved 27 December 2012.
↑ Bartók, Béla (1912). 4 Pieces, Op. 12 – Violin I – (Musical Score) (PDF). Universal Edition. p. 3. Archived from the original (PDF) on 25 December 2017. Retrieved 25 December 2017.
↑ Matthews 1980, p. 93.
↑ K.A. Schouhamer Immink (2007). "Shannon, Beethoven, and the Compact Disc". IEEE Information Theory Society Newsletter. 57: 42–46. Retrieved 2018-02-06.
↑ K.A. Schouhamer Immink (2018). "How we made the compact disc". Nature Electronics. 1. Retrieved 2018-04-16. An international collaboration between Philips and the Sony Corporation lead to the creation of the compact disc. The author explains how it came about
↑ «"Philips celebrates 25th anniversary of the Compact Disc"». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹.
↑ "HIGH NOTES; Beethoven's Ninth Around the Clock". The New York Times. Archived from the original on 23 February 2024. Retrieved 23 February 2024.
↑ "Beethoven's lasting N-n-i-i-i-n-n-t-h-h". Los Angeles Times. Archived from the original on 23 February 2024. Retrieved 23 February 2024.
↑ "Huntley–Brinkley Report Theme". networknewsmusic.com. 20 September 1959. Archived from the original on 20 December 2023. Retrieved 2020-07-01.
↑ ""Countdown with Keith Olbermann" (MSNBC) 2003 – 2011 Theme". Network News Music (به انگلیسی). 2003-03-31. Archived from the original on October 22, 2022. Retrieved 2021-02-12.
↑ Fretts, Bruce (15 November 1996). "TV Show Openings". EW.com. Archived from the original on October 22, 2022. Retrieved 2022-05-19.
↑ "The European Anthem". europa.eu. 16 June 2016. Archived from the original on 15 August 2010. Retrieved 26 November 2019.
↑ "Rhodesia picks Ode to Joy" بایگانی‌شده در ۴ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, The Vancouver Sun, 30 August 1974
↑ "Opinion | South Africa Poaches on Europe's Anthem". The New York Times. 24 November 1991. Archived from the original on October 5, 2023. Retrieved 5 February 2024.
↑ Rev. Corey F. O'Brien, "November 9, 2008 sermon بایگانی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine" at North Prospect Union United Church of Christ in Medford.
↑ van Dyke, Henry (2004). The poems of Henry van Dyke. Netherlands: Fredonia Books. ISBN 1410105741. Archived from the original on 11 July 2022. Retrieved 13 November 2019.
↑ "Beethovens 9. Sinfonie – Musik für alle Zwecke – Die Neunte und Europa: "Die Marseillaise der Menschheit" بایگانی‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, by Niels Kaiser, hr2, 26 January
↑ Brasor, Philip, "Japan makes Beethoven's Ninth No. 1 for the holidays", The Japan Times, 24 December 2010, p. 20, retrieved on 24 December 2010; بایگانی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
↑ Uranaka, Taiga, "Beethoven concert to fete students' wartime sendoff", The Japan Times, 1 December 1999, retrieved on 24 December 2010. بایگانی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
↑ "How World War I made Beethoven's Ninth a Japanese New Year's tradition". The Seattle Times. 30 December 2015. Archived from the original on 21 July 2020. Retrieved 21 July 2020.
↑ "10,000 people sing Japan's Christmas song". BBC News. Archived from the original on 21 July 2020. Retrieved 21 July 2020.
↑ https://www.wqxr.org/story/2021-classical-countdown/ بایگانی‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۶ توسط Wayback Machine N. B. Links to previous years' countdowns can be found at the link in the reference.
↑ Slavoj Žižek (7 September 2012). The Pervert's Guide to Ideology (Motion picture). Zeitgeist Films.; Jones, Josh (26 November 2013). "Slavoj Žižek Examines the Perverse Ideology of Beethoven's Ode to Joy". Open Culture. Archived from the original on 10 July 2023. Retrieved 10 July 2023.
↑ Bonds, New Grove (2001), 24:836.
↑ حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.
↑ رولان، زندگانی بتهوون، ۸۶-۸۷.
↑ "Robert Strassburg" by Neil W. Levin, Milken Archive of Jewish Music
↑ "Bruckner's Te Deum: A Hymn of Praise". The Listeners' Club. 10 March 2021. Archived from the original on October 6, 2021. Retrieved 6 October 2021.
↑ Fay, Laurel E. Shostakovich: A life. Oxford University Press, 2000.
↑ "George Lloyd: Symphonies Nos 2 & 9". Archived from the original on 30 January 2021. Retrieved 22 Jan 2021.
↑ Henriques, Robert (1891). Niels W. Gade (به دانمارکی). Copenhagen: Studentersamfundets Førlag [Student Society]. p. 23. OCLC 179892774.

منابع

فارسی

حسنی، سعدی (۱۳۶۳). تاریخ موسیقی. ج. اول. تهران: صفی‌علیشاه.
رولان، رومن (۱۳۵۸). زندگانی بتهوون. ترجمهٔ محمود تفضلی. انتشارات امیرکبیر.
حسنی، سعدی (۱۳۶۳). تفسیر موسیقی. ج. ۱ و ۲. تهران: انتشارات صفی‌علیشاه.
ل-وینک، ریچارد (۱۳۶۶). چگونه خوب بشنویم. ترجمهٔ پرویز منصوری. تهران: کتاب زمان.
فینکلشتاین، سیدنی (۱۳۶۲). بیان اندیشه در موسیقی. ترجمهٔ محمدتقی فرامرزی. تهران: انتشارات نگاه.
جعفری‌نژاد، کامبیز (۶ اردیبهشت ۱۳۹۷). «فریدریش شیلر (چکامه‌ای برای شادمانی)». مجلهٔ ادبیِ پیاده‌رو. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۸.

انگلیسی

Matthews, David (1980). Michael Tippett: An Introductory Study. London: Faber.
Hopkins, Antony (1981). The Nine Symphonies of Beethoven. London: Heinemann.
Symphony No. 9, Op. 125: نُت‌نوشت‌ها در پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی (IMSLP)
Rosen, Charles (1997). The Classical Style: Haydn, Mozart, Beethoven. New York: Norton.
Cooper, Barry (2008). Beethoven. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-531331-4.
Cook, Nicholas (1993). Beethoven: Symphony No. 9. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-39039-7.
Makell, Talli (2002). "Ludwig van Beethoven". In Alexander J. Morin (ed.). Classical Music: The Listener's Companion. San Francisco: Backbeat Books.
Staatsbibliothek zu Berlin. "Über die 9. Sinfonie". Staatsbibliothek zu Berlin. 2024. Archived from the original on 12 February 2024. Retrieved 11 February 2024.
Cooper, Barry, ed. (1996). The Beethoven Compendium: A Guide to Beethoven's Life and Music (revised ed.). London: Thames and Hudson. ISBN 978-0-50-027871-0.
Sachs, Harvey (2010). The Ninth: Beethoven and the World in 1824. Faber and Faber (Review بایگانی‌شده در ۱ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine by Philip Hensher, The Daily Telegraph, 5 July 2010)
McCaldin, Denis (1980). "Mahler and Beethoven's Ninth Symphony". Proceedings of the Royal Musical Association. 107: 101–110. ISSN 0080-4452. Archived from the original on 29 January 2024. Retrieved 29 January 2024.
Cohn, Richard L. (1992). "The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony". 19th-Century Music. 15 (3): 188–206. doi:10.2307/746424. ISSN 0148-2076. JSTOR 746424. Archived from the original on October 6, 2021. Retrieved 6 October 2021.

برای مطالعه بیشتر

Nicholas Cook: Beethoven: Symphony No. 9. Cambridge 1993, ISBN 0-521-39924-6.
David Benjamin Levy: Beethoven. The Ninth Symphony. New York 1995, ISBN 0-02-871363-X.
Esteban Buch: Beethovens Neunte. Eine Biographie. Propyläen, Berlin 2000, ISBN 3-549-05968-X.
Levy, David Benjamin (2003). Beethoven: the Ninth Symphony (revised ed.). Yale University Press.
Taruskin, Richard, "Resisting the Ninth", in his Text and Act: Essays on Music and Performance (Oxford University Press, 1995)
Dieter Hildebrandt (Autor): Die Neunte. Schiller, Beethoven und die Geschichte eines musikalischen Welterfolgs. Hanser, München/Wien 2005, ISBN 3-446-20585-3.
Wegner, Sascha (2018). Symphonien aus dem Geiste der Vokalmusik : Zur Finalgestaltung in der Symphonik im 18. und frühen 19. Jahrhundert. Stuttgart: J. B. Metzler.
Buch, Esteban, Beethoven's Ninth: A Political History بایگانی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine, translated by Richard Miller, شابک ‎۰−۲۲۶−۰۷۸۲۴−۸ (University of Chicago Press)
Rasmussen, Michelle, "All Men Become Brothers: The Decades-Long Struggle for Beethoven's Ninth Symphony" بایگانی‌شده در ۹ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, Schiller Institute, June, 2015.
Sascha Wegner: Symphonien aus dem Geiste der Vokalmusik. Zur Finalgestaltung in der Symphonik im 18. und frühen 19. Jahrhundert. J.B. Metzler, Stuttgart 2018, ISBN 978-3-476-04615-4 oder ISBN 978-3-476-04616-1.
Parsons, James (2002). "'Deine Zauber binden wieder': Beethoven, Schiller, and the Joyous Reconciliation of Opposites". Beethoven Forum. 9 (1): 1–53. Archived from the original on 27 January 2024. Retrieved 28 January 2024 – via Academia.edu.

پیوند به بیرون

نت‌ها، نسخه‌های خطی و متن

متن/لیبرتو، با ترجمه به انگلیسی و آلمانی.
پارتیتور، کتابخانه موسیقی «ویلیام و گیل کوک»، دانشکده موسیقی دانشگاه ایندیانا
نت‌های سمفونی نهم: نُت‌نوشت‌ها در پروژه بین‌المللی کتابخانه نت‌های موسیقی (IMSLP)
نسخۀ خطی اصلی بایگانی‌شده در ۳ دسامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine (وبگاه در آلمان)

تحلیل

تحلیل موومان چهارم برای دانشجویان (با زمان‌بندی)، در دانشگاه ایالتی واشینگتن
سمفونی نهم بایگانی‌شده در ۵ فوریه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، تجزیه و تحلیل از همه چیز در مورد بتهوون.
کارل سیگنل، معمای مارش بتهوون در سمفونی نهم بایگانی‌شده در ۱۷ مه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، (منتشر شده است).
"«استفن هینتون» (موسیقی‌شناس انگلیسی): «کدام صدا نیست؟ معمای سمفونی نهم بتهوون» (تابستان ۱۹۹۸)". موسیقی قرن نوزدهم. 22 (1): 61–77. doi:10.1525/ncm.1998.22.1.02a00040. JSTOR 746792.
سمفونی نهم، «بنیامین زندر» با استناد به تحقیقات «جاناتان دل مار» (قبل از انتشار نسخۀ «انتشارات بیریناتر») و با تایید استراوینسکی در مورد شرایط استفادۀ صحیح در موومان سوم، از روش سختگیرانه‌تری نسبت به نشانه‌های مترونوم بتهوون، تبعیت و دفاع می‌کند.

صوتی

تصویری

سمفونی ۹ بتهوون در یوتیوب، اجرای کنسرت آزادی در برلین، به رهبری لئونارد برنستاین (کریسمس ۱۹۸۹).
اجرای سمفونی نهم در یوتیوب، توسط ارکستر فیلارمونیک برلین به رهبری ویلهلم فورت‌ونگلر در آستانهٔ تولد ۵۳ سالگی هیتلر.
سمفونی نهم – موومان چهارم در یوتیوب، «لئونارد اسلاتکین» موومان چهارم را در برنامهٔ «آخرین شب از پرامز» در رویال آلبرت هال لندن، چند روز پس از حملات ۱۱ سپتامبر اجرا کرد (۲۰۰۱).
اجرای «ارکستر فیلارمونیای باروک» به رهبری «نیکلاس مک گگان»، با پارتیتور گرافیکی. موومان اول در یوتیوب، موومان دوم در یوتیوب، موومان سوم در یوتیوب، موومان چهارم در یوتیوب.

دیگر موارد

صفحه رسمی اتحادیه اروپا دربارۀ سرود.
به دنبال نهم: در قدمگاهِ فینال سمفونی بتهوون، فیلم مستندی از «کری کاندلای» (۲۰۱۳) دربارۀ سمفونی نهم.
برنامه نت از مرکز هنرهای نمایشی جان اف کندی با اطلاعات مربوط به فینالِ سمفونی، همانطور که هست و ممکن است بوده باشد.

[1] Beethovenhaus Baden

[2] Ungargasse

[4] در اصل، سفارش برای دو سمفونی بود.^[۱]

[7] Charles Neate

[10] بر اساس متنی از گوتفرید آوگوست بورگر، بتهوون تابستان‌های ۱۸۲۱، ۱۸۲۲ و ۱۸۲۳ را در محلۀ «بادن» (امروزه «بتهوون‌هاوس بادن») نزدیک شهر وین گذراند و بخش‌های اساسی سمفونی نهم را در آنجا نوشت.^[۵]

[14] Gegenliebe

[15] Misericordias Domini

[17] گفته می‌شود قطعهٔ رحمت پروردگار،^[چ] KV ۲۲۲، در ر مینور، اثر موتسارت ساخته‌شده در سال ۱۷۷۵، حاکی از آن است که یک ملودی از سرود شادی، پیشتر وجود داشته‌است.^[۹]

[26] Theater am Kärntnertor

[30] Michael Umlauf

[32] حرکات دست بتهوون هنگام رهبری، به خاطر عدم رعایت ریتم و ضرب، باعث شد ارکستر دچار بی‌نظمی، آشفتگی و به ناچار متوقف شود. شیندلر بعدها گفت: «در تمام دورهٔ آشنایی با بتهوون روزی را سراغ ندارم که بتوان با آن نوامبرِ شوم مقایسه کنم».^[۲۱]

[37] Anton Haizinger Music

[38] Joseph Seipelt

[42] و این در حالی بود که طبق تشریفات رسمی در اتریش، برای ورود خاندان سلطنتی سه بار کف می‌زدند. این امر موجب دخالت پلیس شد و جمعیت را کنترل کردند.^[۲۸]

[44] Theater-Zeitung

[47] جرج گروو به نقل از خانمی که در گروه کُر آواز می‌خواند و در آن زمان ۱۶ سال داشت و تا سال ۱۹۴۰ زنده مانده بود، اشاره می‌کند که این کار توسط «مایکل اوملاوف» صورت گرفته است.^[۳۱]

[51] عده‌ای بر این باور‌اند که اصولاً اجرای سمفونی نهم سخت و دشوار است.^[۳۴]

[53] Joseph Böhm

[55] [Louis] Duport's

[56] احتمالا منظورِ یوزف بوم، رهبر ارکستر مایکل اوملاوف بوده‌است.

[58] Karl Holz

[60] بتهوون منشی خود شیندلر را متهم کرد که یا او را فریب داده‌است یا در مدیریت تحویل بلیط‌ها نادرست عمل کرده‌است. این امر منجر به جایگزینی کارل هولز^[ع] (نوازندهٔ ویولن اهل اتریش) به جای شیندلر شد. اگرچه در سال ۱۸۲۶ بتهوون و شیندلر با هم آشتی کردند.^[۳۸]

[62] Schott Music

[64] Bärenreiter

[65] Jonathan Del Mar

[68] David Benjamin Levy

[70] Peter Hauschild

[72] Alte Bibliothek

[73] Domenico Artaria

[75] Krzeszów Abbey

[76] Alt Marrin

[77] Beuron Archabbey

[80] Pro Musica Symphonie-Orchester

[81] Pro Musica-Chor

[82] Jascha Horenstein

[83] Elisabeth Höngen

[84] Julius Patzak

[85] Otto Wiener

[86] Europäischer Phono-Club

[107] Nicholas Cook

[109] Turkish march

[111] TCharles Rosen

[116] Roger Norrington

[118] Benjamin Zander

[128] David Pickett

[135] Argyll Rooms

[136] George Smart

[137] Castle Garden

[138] George Loder

[142] لئوپولد استوکوفسکی در اجرای سال ۱۹۳۴ با ارکستر فیلادلفیا،^[۹۱] و ضبط‌های «ارکستر سمفونیک NBC» در سال ۱۹۴۱، از اشعار انگلیسی (به جای آلمانی) در موومان چهارم استفاده کردند.^[۹۲]

[144] Victor de Sabata Smart

[148] Ino Savini

[149] Rivoli Theatre

[150] Columbia Masterworks

[152] Schauspielhaus

[155] Margaret Hillis

[167] Roger Norrington

[168] Philippe Herreweghe

[169] Orchestre des Champs-Élysées

[170] Collegium Vocale

[171] Orchestre Révolutionnaire et Romantique

[172] Monteverdi Choir

[173] Academy of Ancient Music

[174] Éditions de l'Oiseau-Lyre

[186] Sidney Finkelstein

[189] اشاره به نقل قولی از آنتون شیندلر (دوست و نخستین زندگی‌نامه‌نویس بتهوون) است که از «مخالفت بی‌پایانِ او با تمام نهادهای سیاسی موجود»گفته بود و اینکه «بتهوون از لحاظ احساسات سیاسی جمهوری‌خواه بود».^[۱۲۳]

[203] Leif Inge

[204] 9 Beet Stretch

[205] Nicolaus Esterházy Sinfonia

[206] Béla Drahos

[209] The Huntley–Brinkley Report

[210] NBC Symphony Orchestra

[211] RCA Red Seal Records

[213] Countdown with Keith Olbermann

[214] Current TV

[216] Suddenly Susan

[219] Rise, O Voices of Rhodesia

[221] Die Stem van Suid-Afrika

[228] Bandō prisoner-of-war camp

[230] NHK Symphony Orchestra

[232] WQXR-FM

[234] The Pervert's Guide to Ideology

[240] Kurt Atterberg

[241] Robert Kyr

[242] Te Deum

[245] George Walter Selwyn Lloyd

[247] Niels Wilhelm Gade

[3] Klaus Martin Kopitz, Rainer Cadenbach (Hrsg.): Beethoven aus der Sicht seiner Zeitgenossen. München 2009, Band 1, S. 112.

[5] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.

[6] Solomon, Maynard. Beethoven. New York: Schirmer Books, 1997, p. 251.

[8] Paul Nettl. "Ries" and "Neate, Charles" in Beethoven Encyclopedia. Philosophical Library, New York. 1956.

[9] "Beethovenhaus Baden – Beethovenhaus". beethovenhaus-baden.at. Retrieved 2016-09-17. بایگانی‌شده در ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳ توسط Wayback Machine

[11] Breitkopf Urtext, Beethoven: Symphonie Nr. 9 d-moll, op. 125, pbl. : Hauschild, Peter, p. VIII

[bonds24837-12] Bonds, Mark Evan, "Symphony: II. The 19th century", The New Grove Dictionary of Music and Musicians, Second Edition (London: Macmillan, 2001), 29 vols. شابک ‎۰−۳۳۳−۶۰۸۰۰−۳, 24:837.

[13] رولان، زندگانی بتهوون، ۸۸–۸۷.

[16] Robert W. Gutman, Mozart: A Cultural Biography, 1999, p. 344

[FOOTNOTEHopkins1981249-18] Hopkins 1981, p. 249.

[19] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.

[20] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۷.

[21] رولان، زندگانی بتهوون، ۸۸–۸۷.

[22] رولان، زندگانی بتهوون، ۸۷.

[23] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۸–۱۶۷.

[24] حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.

[25] Solomon, Maynard (April 1975). "Beethoven: The Nobility Pretense". The Musical Quarterly. 61 (2): 272–294. doi:10.1093/mq/LXI.2.272. JSTOR 741620.

[27] Sachs, Harvey (2010), The Ninth: Beethoven and the World in 1824, Faber

[28] رولان، زندگانی بتهوون، ۹۲–۹۱.

[29] Patricia Morrisroe "The Behind-the-Scenes Assist That Made Beethoven's Ninth Happen" New York Times December 8, 2020. [۱] بایگانی‌شده در ۹ دسامبر ۲۰۲۰ توسط Archive.today access date March 12, 2020

[31] رولان، زندگانی بتهوون، ۷۶–۷۷.

[33] Solomon, Maynard (1972). "Beethoven's Productivity at Bonn". Music & Letters. Oxford: Oxford University Press. LIII (2): 165–172. doi:10.1093/ml/LIII.2.165.

[34] Elson, Louis, Chief Editor. University Musical Encyclopedia of Vocal Music. University Society, New York, 1912

[35] Life of Henriette Sontag, Countess de Rossi. (Various Authors) Stringer & Townsend, publishers. New York, 1852.

[36] Michael Kennedy (music critic) and Bourne, Joyce (1996). The Concise Oxford Dictionary of Music. Oxford University Press, 2007.

[39] Hellmig, Julia (2017-09-25). "Werk der Woche – Ludwig van Beethoven: Sinfonie Nr. 9" [Work of the Week – Beethoven: Symphony No. 9: To Joy]. concerti.de (به آلمانی). Archived from the original on 19 June 2021. Retrieved 2018-09-08.

[40] Anton Haizinger بایگانی‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۲۴ توسط Wayback Machine Stadtlexikon Karlsruhe. Retrieved 11 January 2018.

[41] رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.

[43] رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.

[FOOTNOTECook199323-45] Cook 1993, p. 23.

[46] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۶۹.

[FOOTNOTESachs201023–24-48] Sachs 2010, pp. 23–24.

[49] رولان، زندگانی بتهوون، ۹۳.

[50] ل-وینک، چگونه خوب بشنویم، ۴۲۲.

[FOOTNOTESachs201022-52] Sachs 2010, p. 22.

[FOOTNOTECook199322-54] Cook 1993, p. 22.

[FOOTNOTECooper2008317-57] Cooper 2008, p. 317.

[FOOTNOTECooper1996310-59] Cooper 1996, p. 310.

[FOOTNOTECooper2008318-61] Cooper 2008, p. 318.

[63] Del Mar, Jonathan (ژوئیه–دسامبر 1999). "Jonathan Del Mar, New Urtext Edition: Beethoven Symphonies 1–9". British Academy Review. Archived from the original on 23 October 2007. Retrieved 13 November 2007.

[66] "Ludwig van Beethoven The Nine Symphonies The New Bärenreiter Urtext Edition". Archived from the original on 17 October 2007. Retrieved 13 November 2007.

[Zander-67] Zander, Benjamin. "Beethoven 9 The fundamental reappraisal of a classic". Archived from the original on 19 April 2012. Retrieved 13 November 2007.

[69] "Concerning the Review of the Urtext Edition of Beethoven's Ninth Symphony". Archived from the original on 28 June 2007. Retrieved 13 November 2007.

[71] "Beethoven The Nine Symphonies" (PDF). Archived from the original (PDF) on 27 June 2008.

[74] Staatsbibliothek zu Berlin, Über die 9. Sinfonie.

[78] Staatsbibliothek zu Berlin, Über die 9. Sinfonie.

[79] «Memory of the World (2001) – Ludwig van Beethoven: Symphony No 9, D minor, Op. 125». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲ ژوئیه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۹.

[87] «Ludwig van Beethoven, 9. Symphonie (Horenstein)». internet archive.

[FOOTNOTEIMSLP_score-88] ۴۹٫۰ ^۴۹٫۱ ^۴۹٫۲ IMSLP score.

[89] حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.

[90] Alexander Wheelock Thayer. Thayer's Life of Beethoven. Revised and edited by Elliott Forbes. (Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 1973), p. 905.

[FOOTNOTECook199328-91] Cook 1993, p. 28.

[92] Young, John Bell (2008). Beethoven's Symphonies: A Guided Tour. New York: Amadeus Press. ISBN 1574671693. OCLC 180757068.

[FOOTNOTECook199330-93] Cook 1993, p. 30.

[94] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.

[95] Jackson 1999, 26; Stein 1979, 106

[96] Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.

[97] Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.

[98] Cohn, The Dramatization of Hypermetric Conflicts in the Scherzo of Beethoven's Ninth Symphony.

[99] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.

[100] Ericson, John (2010-04-10). "The Natural Horn and the Beethoven 9 "Controversy"". Horn Matters | A French Horn and Brass Site and Resource | John Ericson and Bruce Hembd (به انگلیسی). Archived from the original on October 6, 2021. Retrieved 2021-10-06.

[101] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۱-۱۷۰.

[FOOTNOTECook199336-102] Cook 1993, p. 36.

[103] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۱.

[104] ل-وینک، چگونه خوب بشنویم، ۲۶۲–۲۶۳.

[105] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۲–۱۷۱.

[106] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۲–۱۷۱.

[FOOTNOTECook199334-108] Cook 1993, p. 34.

[FOOTNOTECook199335-110] Cook 1993, p. 35.

[FOOTNOTERosen1997440-112] ۷۰٫۰ ^۷۰٫۱ Rosen 1997, p. 440.

[113] "Beethoven Foundation – Schiller's "An die Freude" and Authoritative Translation". Archived from the original on 23 September 2008. Retrieved 11 November 2019.

[114] "Beethoven Foundation – Schiller's "An die Freude" and Authoritative Translation". Archived from the original on 23 September 2008. Retrieved 11 November 2019.

[dew-115] "An die Freude (Beethoven) – Wikisource". de.wikisource.org (به آلمانی). Archived from the original on 4 March 2024. Retrieved 2024-03-04.

[117] Norrington, Roger (14 March 2009). "In tune with the time". The Guardian. London. Archived from the original on 3 December 2013. Retrieved 15 May 2013.

[119] "Concert: Beethoven 9th, Benjamin Zander and the Boston Philharmonic at Carnegie Hall" بایگانی‌شده در ۸ ژوئیه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine by Bernhard Holland, The New York Times, 11 October 1983

[120] Recording of the Beethoven 9th بایگانی‌شده در ۵ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine with Benjamin Zander, Dominique Labelle, D'Anna Fortunato, Brad Cresswell, David Arnold, the Boston Philharmonic Orchestra, and Chorus Pro Musica

[121] Gunther Schuller, The Compleat Conductor

[122] Sture Forsén, Harry B. Gray, L. K. Olof Lindgren, and Shirley B. Gray. October 2013. "Was Something Wrong with Beethoven’s Metronome?" بایگانی‌شده در ۳ نوامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine, Notices of the American Mathematical Society 60(9):1146–53.

[123] Del Mar, Jonathan (1981) Orchestral Variations: Confusion and Error in the Orchestral Repertoire London: Eulenburg Books, p. 43

[124] McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.

[125] Bauer-Lechner, Natalie: Erinnerungen an Gustav Mahler, p. 131. E.P. Tal & Co. Verlag, 1923

[126] McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.

[:1-127] Orchestration: an anthology of writings. Mathews, Paul, 1968-. New York: Routledge. 2006. ISBN 0-415-97682-0. OCLC 70407773. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 29 January 2024.{{cite book}}: نگهداری CS1: سایر موارد (link)

[129] Pickett, David (2005). Performing Beethoven. Robin Stowell. Cambridge: Cambridge University Press. p. 215. ISBN 0-521-02374-2. OCLC 70063128. Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 29 January 2024.

[130] "Mahler Foundation - 1886 Concert Prague 21-02-1886". Mahler Foundation (به انگلیسی). Archived from the original on 19 February 2024. Retrieved 2020-08-31.

[131] McCaldin, Mahler and Beethoven's Ninth.

[132] "Mahler Foundation - 1895 Concert Hamburg 11-03-1895". Mahler Foundation (به انگلیسی). Archived from the original on 26 June 2020. Retrieved 2020-08-31.

[133] Carr, Jonathan (1998). Mahler: A Biography. Woodstock, New York: The Overlook Press. pp. 81–82. ISBN 978-0-87951-802-8.

[134] Bernstein, Leonard (2004). The Joy of Music. ISBN 978-1-57467-104-9. Archived from the original on 1 May 2023. Retrieved 8 March 2024.

[139] Keller, James M. "Notes on the Program" (PDF). New York Philharmonic. Archived from the original (PDF) on 2022-10-09.

[140] "Stokowski conducts Beethoven : Symphony no. 9 ('Choral')", recorded April 30, 1934. اُسی‌ال‌سی ۳۲۹۳۹۰۳۱

[141] "NBC Symphony Orchestra. 1941-11-11: Symphony no. 9, in D minor, op. 125 (Choral)", NBC broadcast from Cosmopolitan Opera House (City Center). اُسی‌ال‌سی ۵۳۴۶۲۰۹۶

[FOOTNOTECook199351–52-143] Cook 1993, pp. 51–52.

[debut-145] Anon. (April 1947). "London Concerts". The Musical Times. Musical Times Publications Ltd. 88 (1250): 139. doi:10.2307/933316. JSTOR 933316.

[PhilBeet-146] Philips. "Beethoven's Ninth Symphony of greater importance than technology". Archived from the original on 2 February 2009. Retrieved 9 February 2007.

[147] AES. "AES Oral History Project: Kees A.Schouhamer Immink". Archived from the original on 15 May 2009. Retrieved 29 July 2008.

[151] "leonardbernstein". Archived from the original on 28 July 2019. Retrieved 23 November 2019.

[FOOTNOTEMakell200298-153] Makell 2002, p. 98.

[Naxos_2072038-154] Naxos (2006). "Ode To Freedom – Beethoven: Symphony No. 9". Naxos.com Classical Music Catalogue. Archived from the original on 22 November 2006. Retrieved 26 November 2006.

[156] Grammy.com. "Past Winners Search". Archived from the original on 22 September 2012. Retrieved 5 April 2011.

[157] Beethoven: Symphony No. 9, Karl Böhm conducting the Vienna Philharmonic; Jessye Norman, Plácido Domingo, Brigitte Fassbaender, Walter Berry (bass-baritone) (1981)

[158] "The XVIII Winter Games: Opening Ceremonies; The Latest Sport? After a Worldwide Effort, Synchronized Singing Gets In" بایگانی‌شده در ۲۰۲۲-۱۰-۲۸ توسط Wayback Machine by Stephanie Strom, The New York Times, 7 February 1998

[159] Raymond Holden, The Virtuoso Conductors: The Central European Tradition from Wagner to Karajan, Yale University Press, 2005, p. 216

[160] «برای نخستین بار سمفونی شماره 9 بتهوون به‌طور کامل در تالار وحدت اجرا شد». مهر. ۳ مهر ۱۳۸۴. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.

[161] «سمفونی شماره 9 برای مردم اجرا می‌شود». میزان. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۹ فوریه ۲۰۲۴. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.

[162] «سمفونی شماره ۹ بتهوون در تالار وحدت روی صحنه می‌رود». ایلنا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.

[163] "Prom 9: War & Peace". BBC Music Events (به انگلیسی). Archived from the original on October 17, 2019. Retrieved 2019-04-28.

[164] "Lansing Symphony Orchestra to perform joyful Beethoven’s 9th" بایگانی‌شده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine by Ken Glickman, Lansing State Journal, 2 November 2016

[165] "Beethoven's Ninth: 'Ode to Joy'" بایگانی‌شده در ۱ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, Great Falls Symphony, 2017/18 announcement

[FOOTNOTEMakell200299-166] Makell 2002, p. 99.

[175] رولان، زندگانی بتهوون، ۱۰۸–۱۰۷.

[NCookblurb-176] (Cook 1993)

[TomServiceSymphGuide-177] Service, Tom (9 September 2014). "Symphony guide: Beethoven's Ninth ('Choral')". The Guardian. Archived from the original on 2 December 2020. Retrieved 15 November 2019. the central artwork of Western music, the symphony to end all symphonies

[178] Louis Spohr: Lebenserinnerungen. in 2 Bänden (1860). Tutzing 1968, Band I, S. 180.

[179] Staatsbibliothek zu Berlin, Stiftung Preußischer Kulturbesitz. "Über die 9. Sinfonie". Retrieved 2013-01-08. بایگانی‌شده در ۹ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine

[180] Letter of April 1878 in Giuseppe Verdi: Autobiografia delle Lettere, Aldo Oberdorfer ed., Milano, 1941, p. 325.

[181] Florian von Heintze: Musik und Literatur. Wissen Media Verlag, Gütersloh, ISBN 3-577-07559-7, p. 52 ff. (books.google.de).

[182] Texte accompagnant le CD de la 9e de Beethoven de Furtwängler à Lucerne en 1954, Tahra, 1994

[183] "Année Beethoven : à quelles symphonies se vouer ?". telerama.fr. Archived from the original on 22 April 2022. Retrieved 24 February 2024.

[184] Sami Habra, CD Furtwängler, Beethoven's Choral Symphony, FURT 1101-1104, Tahra, 2006, p. 1.

[185] Texte accompagnant le CD de la 9e de Beethoven de Furtwängler à Lucerne en 1954, Tahra, 1994

[187] Peter Brooker; Andrew Thacker, eds. (2009). The Oxford Critical and Cultural History of Modernist Magazines: Volume II: North America 1894-1960. Oxford University Press. p. 854. ISBN 9780810836846. Archived from the original on 25 February 2024. Retrieved 1 August 2021.

[188] فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۴.

[190] فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۴-۸۶.

[191] فینکلشتاین، بیان اندیشه در موسیقی، ۸۵-۸۶.

[192] «شاهکار بتهوون برترین سمفونی تاریخ موسیقی شد». همشهری آنلاین. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۶ اکتبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۳۰ نوامبر ۲۰۱۹.

[193] حسنی، تفسیر موسیقی، ۱۷۰.

[194] Symphony No. 1 in C minor, Op. 68 بایگانی‌شده در ۲۵ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine. The Kennedy Center, 2006

[taruskin-195] Taruskin, Richard (2010). Music in the Nineteenth Century. The Oxford History of Western Music. Vol. 3. New York: Oxford University Press. pp. 747–751. ISBN 978-0-19-538483-3.

[196] Michael Steinberg (music critic). The Symphony: a listeners guide. p. 153. Oxford University Press, 1995.

[197] Howard, Orrin. "About the Piece | Four Orchestral Pieces, Op. 12". Los Angeles Philharmonic. Archived from the original on 8 June 2015. Retrieved 27 December 2012.

[198] Bartók, Béla (1912). 4 Pieces, Op. 12 – Violin I – (Musical Score) (PDF). Universal Edition. p. 3. Archived from the original (PDF) on 25 December 2017. Retrieved 25 December 2017.

[FOOTNOTEMatthews198093-199] Matthews 1980, p. 93.

[Immink2-200] K.A. Schouhamer Immink (2007). "Shannon, Beethoven, and the Compact Disc". IEEE Information Theory Society Newsletter. 57: 42–46. Retrieved 2018-02-06.

[Imminknature-201] K.A. Schouhamer Immink (2018). "How we made the compact disc". Nature Electronics. 1. Retrieved 2018-04-16. An international collaboration between Philips and the Sony Corporation lead to the creation of the compact disc. The author explains how it came about

[202] «"Philips celebrates 25th anniversary of the Compact Disc"». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۴ نوامبر ۲۰۱۹.

[207] "HIGH NOTES; Beethoven's Ninth Around the Clock". The New York Times. Archived from the original on 23 February 2024. Retrieved 23 February 2024.

[208] "Beethoven's lasting N-n-i-i-i-n-n-t-h-h". Los Angeles Times. Archived from the original on 23 February 2024. Retrieved 23 February 2024.

[212] "Huntley–Brinkley Report Theme". networknewsmusic.com. 20 September 1959. Archived from the original on 20 December 2023. Retrieved 2020-07-01.

[215] ""Countdown with Keith Olbermann" (MSNBC) 2003 – 2011 Theme". Network News Music (به انگلیسی). 2003-03-31. Archived from the original on October 22, 2022. Retrieved 2021-02-12.

[217] Fretts, Bruce (15 November 1996). "TV Show Openings". EW.com. Archived from the original on October 22, 2022. Retrieved 2022-05-19.

[218] "The European Anthem". europa.eu. 16 June 2016. Archived from the original on 15 August 2010. Retrieved 26 November 2019.

[220] "Rhodesia picks Ode to Joy" بایگانی‌شده در ۴ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, The Vancouver Sun, 30 August 1974

[222] "Opinion | South Africa Poaches on Europe's Anthem". The New York Times. 24 November 1991. Archived from the original on October 5, 2023. Retrieved 5 February 2024.

[223] Rev. Corey F. O'Brien, "November 9, 2008 sermon بایگانی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine" at North Prospect Union United Church of Christ in Medford.

[224] van Dyke, Henry (2004). The poems of Henry van Dyke. Netherlands: Fredonia Books. ISBN 1410105741. Archived from the original on 11 July 2022. Retrieved 13 November 2019.

[225] "Beethovens 9. Sinfonie – Musik für alle Zwecke – Die Neunte und Europa: "Die Marseillaise der Menschheit" بایگانی‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine, by Niels Kaiser, hr2, 26 January

[Brasor-226] Brasor, Philip, "Japan makes Beethoven's Ninth No. 1 for the holidays", The Japan Times, 24 December 2010, p. 20, retrieved on 24 December 2010; بایگانی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine

[227] Uranaka, Taiga, "Beethoven concert to fete students' wartime sendoff", The Japan Times, 1 December 1999, retrieved on 24 December 2010. بایگانی‌شده در ۹ ژوئن ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine

[ST-229] "How World War I made Beethoven's Ninth a Japanese New Year's tradition". The Seattle Times. 30 December 2015. Archived from the original on 21 July 2020. Retrieved 21 July 2020.

[231] "10,000 people sing Japan's Christmas song". BBC News. Archived from the original on 21 July 2020. Retrieved 21 July 2020.

[233] ttps://www.wqxr.org/story/2021-classical-countdown/ بایگانی‌شده در ۲۰۲۳-۱۰-۲۶ توسط Wayback Machine N. B. Links to previous years' countdowns can be found at the link in the reference.

[235] Slavoj Žižek (7 September 2012). The Pervert's Guide to Ideology (Motion picture). Zeitgeist Films.; Jones, Josh (26 November 2013). "Slavoj Žižek Examines the Perverse Ideology of Beethoven's Ode to Joy". Open Culture. Archived from the original on 10 July 2023. Retrieved 10 July 2023.

[236] Bonds, New Grove (2001), 24:836.

[237] حسنی، تاریخ موسیقی، ۱۶۳.

[238] رولان، زندگانی بتهوون، ۸۶-۸۷.

[Strassburg-239] "Robert Strassburg" by Neil W. Levin, Milken Archive of Jewish Music

[243] "Bruckner's Te Deum: A Hymn of Praise". The Listeners' Club. 10 March 2021. Archived from the original on October 6, 2021. Retrieved 6 October 2021.

[244] Fay, Laurel E. Shostakovich: A life. Oxford University Press, 2000.

[246] "George Lloyd: Symphonies Nos 2 & 9". Archived from the original on 30 January 2021. Retrieved 22 Jan 2021.

[248] Henriques, Robert (1891). Niels W. Gade (به دانمارکی). Copenhagen: Studentersamfundets Førlag [Student Society]. p. 23. OCLC 179892774.

[الف]

[ب]

[پ]

[۲]

[۳]

[ت]

[۴]

[ث]

[۶]

[۷]

[۸]

[ج]

[ح]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[خ]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[د]

[ذ]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[ر]

[ز]

[۲۶]

[۲۷]

[ژ]

[۲۹]

[س]

[۳۰]

[ش]

[۳۲]

[۳۳]

[ص]

[۳۵]

[ض]

[۳۶]

[ط]

[ظ]

[۳۷]

[غ]

[۳۹]

[ف]

[۴۰]

[ق]

[ک]

[۴۱]

[۴۲]

[گ]

[۴۳]

[ل]

[۴۴]

[م]

[ن]

[۴۵]

[و]

[ه]

[ی]

[۴۶]

[۴۷]

[اا]

[اب]

[اپ]

[ات]

[اث]

[اج]

[اچ]

[۴۸]

[۴۹]

[۵۰]

[۵۱]

[۵۲]

[۵۳]

[۵۴]

[۵۵]

[۵۶]

[۵۷]

[۵۸]

[۵۹]

[۶۰]

[۶۱]

[۶۲]

[۶۳]

[۶۴]

[۶۵]

[۶۶]

[۶۷]

[اح]

[۶۸]

[اخ]

[۶۹]

ن ب و سمفونی شماره ۹ لودویگ فان بتهوون
تنظیم‌های موسیقایی	"سرود شادی" "سرود روحانی شادی" "سرود شادی" "سرود اروپا" "به پا خیزید، ای صداهای رودزیا" "چشم‌انداز خورشید، ماه و سیارات (به سوئدی: Visan om solen, månen och planeterna)"
سایر موارد	"جادهٔ شادی" "آیا آنجا خواهی بود" لوح فشردهٔ سمفونی ۹ بتهوون کپی کردن بتهوون 9 Beet Stretch

داده‌های کتابخانه‌ای
عمومی	ویاف 1 ورلدکت (از طریق ویاف)
کتابخانه‌های ملی	فرانسه (داده‌ها) کاتالونیا آلمان اسرائیل ایالات متحده آمریکا
سایر	اثر موزیک‌برینز سوداک (فرانسه) 1