پرش به محتوا

روزشمار جنبش دانشجویی ۱۴۰۱ ایران

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
اعتراضات ۱۴۰۱ دانشجویان ایران
بخشی از خیزش ۱۴۰۱ ایران
تاریخ۲۷ شهریور ۱۴۰۱[۱] – اکنون
(۲ سال، ۳ ماه، ۱ هفته و ۱ روز)
موقعیت
دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ایران
علت(ها)خیزش ۱۴۰۱ ایران
اهدافبراندازی نظام جمهوری اسلامی
روش‌ها
  • راهپیمایی
  • تجمع
  • تحصن
  • اعتصاب
  • تحریم کلاس درس
  • شعارنویسی
  • همخوانی سرود
  • برداشتن حجاب اجباری
وضعیتدر جریان
طرف‌های مدنی درگیر
دانشجویان معترض
شخصیت‌های پیشرو
دانشجویی، خودجوش و بدون ساختار رهبری ایران مقامات نظام جمهوری اسلامی
تلفات و کشته‌ها
آمار تا ۲۴ آذر ۱۴۰۱

روزشمار اعتراضات ۱۴۰۱ دانشجویان ایران به‌صورت جزءبه‌جزء اعتراضات دانشجویی را روایت می‌کند که از ۲۷ شهریور ۱۴۰۱ در پی کشته شدن مهسا امینی آغاز شد. این اعتراضات از دانشگاه تهران آغاز شد و با همراهی دانشگاه‌های تهران و شهرستان‌ها ادامه پیدا کرد.

روزشمار اعتراضات شهریور و مهر

[ویرایش]

روزشمار اعتراضات آبان

[ویرایش]

روزشمار اعتراضات آذر

[ویرایش]

۱ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه علوم پزشکی کردستان: جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی کردستان با تجمع در اعتراض به برخورد خشونت‌آمیز نیروهای امنیتی با شهروندان معترض در شهرهای کردنشین شعار «کوردستان ناوی به رزه، دوژمن هاته له رزه» به معنای «نام کردستان بلندآوازه است، دشمن به لرزه افتاده‌است» و «مرگ بر دیکتاتور» سردادند.[۳]
  • دانشگاه نوشیروانی بابل: جمعی از دانشجویان دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل با تشکیل حلقه اتحاد و فریاد ممتد «آزادی» تجمع اعتراضی برگزار کردند.[۴]

تجمع، تحصن با شعارهای ضد حکومتی در حداقل ۱۶ دانشگاه از جمله دانشگاه‌های شریف، علم و صنعت، رازی کرمانشاه، بهشتی، نجف‌آباد، هنر و معماری پارس، علوم پزشکی تبریز، آزاد تبریز، خلیج فارس بوشهر، خواجه نصیر و دانشگاه تهران بر پا شد و دانشجویان حضور در کلاس‌های درس را تحریم و در اعتراض به بازداشت، تهدید، تعلیق و ممنوع‌الورود شدن دانشجویان به دانشگاه‌ها، اعتراض کردند.[۵][۶] استادان دانشگاه کردستان حمله نیروهای سرکوبگر به این دانشگاه را محکوم کرده و خواستار برخورد قانونی با عوامل این فاجعه شدند.[۶]

کلیپ‌های موجود در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهند که لباس شخصی‌ها و بسیجی‌ها به دانشجویان معترض در دانشگاه صنعتی شریف حمله کردند، اما با مقاومت دانشجویان مواجه شدند.[۵][۷] در دانشگاه کردستان نیز یک گردهمایی بزرگ در محکومیت اعمال خشونت شدید و کشتار مردم در شهرهای کردستان برگزار گردید. همچنین دانشجویان دانشکده علوم پزشکی سنندج بنر «مرگ بر خامنه‌ای» را در این دانشگاه نصب کرده و روی دیوارها جمله «این دانشگاه آلوده به خون یاران است» و اسامی کردستان، پیرانشهر، مهاباد، جوانرود را نوشتند.[۸]

دانشجویان دانشکده روان‌شناسی دانشگاه تهران در تجمع اعتراضی خود آب آب‌نمای دانشکده را به رنگ قرمز درآورده و شعار می‌دادند «کرد بلوچ آذری اتحاد برابری»، «زندانی سیاسی آزاد باید گردد» و «دانشجو معلم کارگر اتحاد اتحاد».[۸][۶]

۲ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه علوم پزشکی تبریز: جمعی از دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در اعتراض به بازداشت ۴ دانشجوی این دانشگاه و احکام کمیته انضباطی برای چهارمین روز متوالی تحصن کردند.[۹]
  • دانشگاه هنر و معماری پارس: جمعی از دانشجویان مؤسسه آموزش عالی معماری و هنر پارس تهران با برگزاری تجمع اعتراضی، با کوبیدن پا بر روی زمین شعار «به غیرتت بر بخوره، هموطنت تیر بخوره» سر دادند.[۱۰]

۳ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه هنر تهران: تعدادی از دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران سرود اعتراضی «که پرورده دامن یک زنم» را منتشر کردند. این سرود به صورت دسته جمعی خوانده شده‌است.[۱۱]

۴ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه صنعتی اصفهان: همزمان با اعتراضات دانشجویی، رئیس دانشگاه صنعتی اصفهان اخبار مسمومیت گسترده دانشجویان این دانشگاه را تأیید کرد و اعلام کرد طی ۴۸ ساعت گذشته، بیش از ۲۷۰ نفر از دانشجویان درگیر شده‌اند.[۱۲]

۵ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه صنعتی اصفهان:
    • جمعیت قابل توجهی از دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان با برگزاری راهپیمایی، شعارهای اعتراضی سر دادند.[۱۳][۱۴]
    • دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان در اعتراض به مسمومیت شمار زیادی از دانشجویان در یک حرکت اعتراضی، ظرف‌های غذای‌شان را از سلف مرکزی تا دفتر مدیریت دانشگاه در کنار هم چیدند و اعتصاب غذا کردند.[۱۵][۱۴]
  • دانشگاه امیرکبیر: جمعی از دانشجویان دانشکده نساجی دانشگاه امیرکبیر با برگزاری تجمع اعتراضی و با در دست داشتن تصاویر دانشجویان زندانی، سرود «سوگند به خون همرهانم» را همخوانی کردند.[۱۶][۱۴][۱۷]
  • دانشگاه تهران: جمعی از دانشجویان پردیس فارابی دانشگاه تهران در قم با برگزاری تجمع اعتراضی، شعارهای چون «هیز تویی، هرزه تویی، زن آزاده منم» سردادند.[۱۸][۱۴]
  • دانشگاه علم و فرهنگ: جمعی از دانشجویان دانشگاه علم و فرهنگ تهران تجمع اعتراضی برگزار کردند. این تجمع با برخورد و تهدید مأموران حراست در مقابل ساختمان فرهنگ مواجه شد.[۱۹][۱۴]
  • دانشگاه الزهرا: در یک حرکت اعتراضی در دانشگاه الزهرا تهران، به‌صورت شبانه بر روی دیوارهای خوابگاه فرزانگان شعارهای اعتراضی نوشته شد. «من خشم بلوچم»، «ژن، ژیان، آزادی» و «انقلاب ۱۴۰۱» از جمله این شعارها بود.[۲۰]
  • سایر دانشگاه‌ها: جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های گیلان، چمران اهواز، دانشگاه صنعتی شریف، دانشکده ریاضی و علوم کامپیوتر دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشکده صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران و دانشکده فیزیک و مهندسی انرژی تهران تجمع برگزار کرده و شعارهای اعتراضی سر دادند.[۲۱][۲۲][۲۳]

۶ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه علامه: جمعی از دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه علامه طباطبایی با برگزاری تجمع اعتراضی، شعارهای «زن، زندگی، آزادی»، «دانشجوی زندانی آزاد باید گردد» و «دانشجو می‌میرد ذلت نمی‌پذیرد» سردادند.[۲۴]
  • دانشگاه آزاد سنندج: جمعی از دانشجویان دانشگاه آزاد سنندج با برگزاری تجمع اعتراضی، شعار «دانشجو می‌میرد، ذلت نمی‌پذیرد» سر دادند. در برخی گزارش‌ها گفته شده چند استاد دانشگاه نیز در این اعتراضات، دانشجویان را همراهی کرده‌اند.[۲۵]
  • دانشگاه خواجه نصیر: جمعی از دانشجویان دانشکده عمران و نقشه دانشگاه خواجه نصیر طوسی با در دست گرفتن اسامی دانشجویان بازداشت شده، تحصن کردند.[۲۶]
  • دانشگاه شریف: جمعی از دانشجویان دانشگاه شریف در لابی دانشکده‌های کامپیوتر و فیزیک در اعتراض به جو امنیتی دانشگاه و برخورد با دانشجویان معترض، تحصن کردند.[۲۷]
  • دانشگاه کردستان: شماری از دانشجویان دانشگاه کردستان با سر دادن شعارهایی دست به تجمع اعتراضی زدند.[۲۸]

۷ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه شهید بهشتی:
    • جمعی از دانشجویان دانشکده ریاضی دانشگاه شهید بهشتی در لابی این دانشکده دست به تحصن زدند. این تحصن «در اعتراض به بازداشت‌ها، تعلیق‌ها و ممنوع‌الورودی‌های اعمال شده جهت سرکوب دانشجویان» صورت گرفت.[۲۹]
    • جمعی از دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه شهید بهشتی با برگزاری تحصن، شعار «دانشجو پشت استاد، استاد با دانشجو» سر دادند.
  • سایر دانشگاه‌ها: جمعی از دانشجویان دانشگاه‌های آزاد سنندج، خوارزمی کرج، دانشکده کامپیوتر دانشگاه علامه، فیزیک دانشگاه صنعتی شریف، خواجه‌نصیر تهران، الزهرا، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، دانشجویان ادبیات دانشگاه علامه و دانشگاه تبریز با دادن شعارهای اعتراضی، تجمع برگزار کردند.[۳۰][۳۱][۳۲][۳۳]

۹ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه شریف: رئیس دانشگاه صنعتی شریف اعلام کرد که اداره حراست این دانشگاه، «از طریق فراخوان جذب نیرو» بر شمار کارکنانش به شکل موقت افزوده تا «هرچه زودتر آرامش در این دانشگاه برقرار شود».[۳۴]

۱۰ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه تهران: تعدادی از دانشجویان پردیس هنرهای زیبا دانشگاه تهران در اعتراض به بازداشت حمید پورآذری و سهیلا گلستانی، در یک حرکت اعتراضی و بدون پوشش حجاب اجباری، نمایش اعتراضی تئاتر اجرا کردند.[۳۵]
  • کانادا وزیر علوم، نوآوری و صنایع کانادا در پیامی اعلام کرد «امروز پیام من به همه دانشجویان در ایران و سراسر جهان این است. ما نقض حقوق بشر در قبال زنان و دانشجویان ایران را دیده و شاهد آن بوده‌ایم. واضح است که ما در کنار این خیزش زن، زندگی آزادی ایستاده‌ایم. من همراه با دانشجویان کانادایی و سایر دانشجویان جهان می‌گوییم این خشونت را متوقف کنید.»[۳۶]

۱۲ آذر

[ویرایش]

به دنبال مسمومیت گسترده غذایی دانشجویان در چند دانشگاه ایران، دانشجویان در دانشگاه خوارزمی کرج شعار دادند «دانشجو مسموم می‌کنه، نشسته توجیه می‌کنه.»[۳۷] تاکنون مسمومیت غذایی دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف از قبیل دانشگاه الزهرا در تهران در روز سوم آذر، دانشگاه صنعتی اراک در روز نهم، دانشگاه صنعتی اصفهان روز پنجم آذر و دانشگاه خوارزمی کرج در روز دهم آذر ماه رخ داده‌است.[۳۷]

۱۴ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه شهید بهشتی: تعدادی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی علی‌رغم بارش برف، تجمع اعتراضی برگزار کردند و شعار «قسم به خون یاران، ایستاده‌ایم تا پایان» سر دادند.[۳۸]
  • دانشگاه نوشیروانی بابل: جمعی از دانشجویان دانشگاه نوشیروانی بابل با برگزاری تجمع اعتراضی، شعارهای «هیز تویی، هرزه تویی، زن آزاده منم» و «اونی که بی‌طرفه، مسلماً بی‌شرفه» سر دادند.[۳۹] «کردستان، زاهدان، الگوی کل ایران» دیگر شعار دانشجویان بود.[۴۰]
  • دانشگاه علوم پزشکی شیراز: جمعی از دانشجویان دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شیراز اعتصاب کرده و از رفتن به کلاس‌های درس خودداری کردند.[۴۱][۴۲]

۱۵ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه شریف: جمعی از دانشجویان دانشگاه شریف در اعتراض به حضور علیرضا زاکانی شهردار تهران در بیرون از سالن تجمع اعتراضی برگزار کردند و شعار «بی‌شرف» و «مرگ بر دیکتاتور» سر دادند.[۴۳] جلسه سخنرانی زاکانی نیز با انتقادات و اعتراضات جمعی از دانشجویان در داخل سالن همراه بود. شورای صنفی دانشجویان نیز از اعمال محدودیت در ورود دانشجویان و کنترل‌های حراست خبر داد.[۴۴]
  • دانشگاه شهید بهشتی: تعدای از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی در یک حرکت اعتراضی، شعارهایشان را به شکل نمادین دور حوض چیدند.[۴۵]
  • دانشگاه امیرکبیر: سخنرانی انسیه خزعلی معاون زنان رئیس‌جمهور در دانشگاه امیرکبیر به دلیل «عدم توانمندی در تأمین امنیت جانی» لغو شد.[۴۶]

۱۶ آذر (روز دانشجو)

[ویرایش]
  • دانشگاه تهران:
    • ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور با حضور در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برای روز دانشجو سخنرانی کرد. طبق گزارش‌ها، در زمان حضور رئیسی فضای دانشگاه به شدت امنیتی بوده‌است.[۴۷] طبق گزارش ایسنا، به هیچ دانشجویی اجازه ورود داده نشد و صرفاً برای افرادی بوده که دارای «دعوتنامه» و «هماهنگ شده» بودند.[۴۸]
    • طبق گزارش‌ها اطراف و دور تا دور دانشگاه تهران از جمله خیابان قدس و انقلاب با حضور گسترده نیروهای امنیتی و یگان ویژه با اسلحه‌های گلوله ساچمه‌ای همراه بود.[۴۹]
    • بعد از خروج رئیس‌جمهور از دانشگاه تهران، جمعی از دانشجویان با تجمع در پردیس هنرهای زیبا و حرکت به سمت دانشکده ادبیات، شعار «زن، زندگی، آزادی» سر دادند و خواستار آزادی دانشجویان زندانی شدند. این تجمع، با حمله نیروهای حراست و لباس شخصی به درگیری کشیده شد و چند دانشجو دچار «خونریزی» شدند. دو دانشجو نیز توسط نیروهای حراست بازداشت و به ساختمان حفاظت فیزیکی منتقل شدند.[۵۰][۴۷][۵۱]
    • مراسم روز دانشجو در سالن چمران دانشکده فنی دانشگاه تهران توسط انجمن اسلامی دانشجویان برگزار شد. این مراسم با شعارهای اعتراضی دانشجویان از جمله «زن، زندگی، آزادی» همراه بود. در این مراسم دانشجویان به‌صورت ایستاده سرود زن را همخوانی کردند. مهمان ویژه این مراسم خانوده «محمد شکرخدا» دانشجوی بازداشتی روابط بین‌الملل دانشگاه تهران بود. یکی از دختران بدون هماهنگی بالای سن رفت و پایین موهای خود را قیچی کرد که با واکنش سریع انتظامات سالن مواجه شد.[۵۲] همزمان با حضور رئیسی در دانشگاه تهران دانشجویان معترض با حمله نیروهای امنیتی مواجه شدند[۵۳]
    • ایالات متحده آمریکا ند پرایس سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در یک نشست مطبوعاتی در واکنش به اعتراضات و درگیری دانشجویان در دانشگاه تهران در روز دانشجو اعلام کرد «واشینگتن از حمله خشونت‌آمیز نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی به دانشجویانی که به حضور ابراهیم رئیسی در دانشگاه تهران اعتراض داشتند، آگاه است.»[۵۴][۵۰]
  • دانشگاه فردوسی مشهد: جمعی از دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد با برگزاری تجمع، شعارهای اعتراضی سر دادند. این تجمع با حمله نیروهای لباس شخصی و حراست به درگیری کشیده شد. در دست نیروهای امنیتی چوب و شوکر وجود داشت. در این درگیری، یکی از دانشجویان مجروح و با آمبولانس به بیمارستان منتقل شد.[۵۵]
  • دانشگاه علامه:
    • جمعی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی با برگزاری تجمع اعتراضی، شعارهایی از جمله «نان، کار، آزادی، پوشش اختیاری»، «فرزند کارگرانیم کنارشان می‌مانیم» و «دانشجو کارگر اتحاد اتحاد» در محوطه این دانشگاه سر دادند.[۵۶]
    • جمعی از دانشجویان دانشکده ادبیات دانشگاه علامه با برگزاری تجمع اعتراضی، شعارهای «مرگ بر استبداد»، «آزادی، آزادی، آزادی» و «از آسمان ایران خون اگر ببارد، علامه متحد قصد تسلیم ندارد» سر دادند.[۵۷]
  • دانشگاه خواجه نصیر: جمعی از دانشجویان دانشگاه خواجه نصیر طوسی با برگزاری تجمع اعتراضی، در همراهی با دانشجویان بازداشتی شعار «دانشجوی آزاده، راهت ادامه دارد» سر دادند.[۵۸]
  • دانشگاه تربیت مدرس: تعدادی از دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس علی‌رغم جو امنیتی، با در دست داشتن پلاکاردهایی که بر رویش شعار «زن، زندگی، آزادی» دیده می‌شود، اعتراض خود را در روز دانشجو نشان دادند.[۵۹]
  • دانشگاه شهید بهشتی: اعضای شورای مرکزی انجمن اسلامی دانشجویان آزادی‌خواه دانشگاه شهید بهشتی در یک حرکت اعتراضی و در بیانیه‌ای به مناسبت روز دانشجو، استعفای جمعی خود را اعلام کردند.[۶۰]
  • دانشگاه هنر اصفهان: جمعی از دانشجویان دانشکده هنر و معماری دانشگاه هنر اصفهان با برگزاری تجمع، شعارهای اعتراضی سر دادند.[۶۱]
  • دانشگاه صنعتی شریف: ویدئوهای منتشر شده نشان می‌دهد که علیرضا زاکانی شهردار تهران که برای سخنرانی به دانشگاه شریف رفته بود در واکنش به سؤال دانشجویان بارها سخنان توهین آمیزی علیه دانشجویان بر زبان آورد.[۶۲] علی یونسی و امیرحسین مرادی دو دانشجوی نخبه دانشگاه شریف که در زندان جمهوری اسلامی محبوس هستند همزمان با روز دانشجو برای همبستگی با اعتراضات سراسری دانشجویان پیامی را منتشر کردند.[۶۳][۶۴][۶۵] آنها در این پیام مشترک نوشتند: «امروز دانشگاه از یک سو عرصه نمایش آزادی‌خواهی و اتحاد دانشجویان و از سوی دیگر رسواگر ذات پلید این رژیم جنایتکار شده که وقیحانه دست به محاصره و تیراندازی و سرکوب دانشجویان می‌زند.»[۶۶][۶۷][۶۵]
  • دانشگاه علم و صنعت تهران: در دانشگاه علم و صنعت تهران، همزمان با حضور علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت که برای سخنرانی به دانشگاه رفته بود، دانشجویان شعار «بی‌شرف، بی‌شرف» و دیگر شعارهای اعتراضی سر دادند.[۶۲]
  • سایر دانشگاه‌ها: در تهران تجمع و تحصن دانشجویان ازجمله در دانشگاه‌های صنعتی شریف، آزاد سوهانک، فنی شمسی‌پور، بهشتی و علوم و تحقیقات برگزار شد. همچنین در دانشگاه کردستان در سنندج، هنر تبریز، هنر اصفهان، چمران اهواز، دانشگاه نوشیروانی در بابل، دانشگاه ملایر، مؤسسه عالی سپهر اصفهان، بوعلی سینای همدان، هنر تبریز، هنر اصفهان، چمران اهواز، دانشگاه خلیج فارس بوشهر، دانشگاه گیلان، دانشگاه مازندران و دانشکده فنی دختران سنندج دانشجویان اقدام به برگزاری تجمع، تحصن و اعتصاب کردند.[۶۲]
  • ایالات متحده آمریکا مارشا بلکبرن نماینده جمهوری‌خواه مجلس نمایندگان ایالات متحده از ایالت تنسی، در توییتی به مسمومیت زنجیره‌ای دانشجویان ایرانی اشاره کرد و نوشت «بیش از هزار دانشجوی ایرانی علائمی مرتبط با مسمومیت غذایی دارند. آیا این کاری عمدی توسط رژیم [ایران] بوده‌است؟»[۶۸]

۱۷ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه آزاد قم: نشست پرسش و پاسخ امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی معاون رئیس‌جمهور و رئیس بنیاد شهید در دانشگاه آزاد قم با اعتراض تعدادی از دانشجویان همراه بود. جمعی از دانشجویان در بیرون از سالن جلسه با شعار «سیستم فاسد نمی‌خوایم مهمون قاتل نمی‌خوایم» اعتراض کردند.[۶۹]
  • دانشگاه علامه:
    • گروهی از دانشجویان رشته روان‌شناسی دانشگاه علامه طباطبایی با صدور بیانیه‌ای، از بی‌توجهی به دستگیرشدگانی که با بیماری‌های روان‌پزشکی روبه‌رو هستند انتقاد کردند و برخی روانشناسان را به «همدستی با سرکوب» متهم کردند.[۷۰]
    • یکی از دانشجویان پسر کارشناسی حقوق دانشگاه علامه در زیرزمین یکی از خوابگاه‌های این دانشگاه با حلق‌آویز کردن، خودکشی کرد. معاون دانشجویی دانشگاه علامه اعلام کرد این فرد سیاسی نبوده و دارای مشکلات شخصی بوده‌است.[۷۱]

۱۹ آذر

[ویرایش]
  • دانشکده فنی دخترانه سنندج: جمعی از دانشجویان دانشکده فنی سنندج با برگزاری تجمع، شعارهای اعتراضی سر دادند. ند: «محسن ما رو بردن، جنازشو آوردن» از جمله شعار دانشجویان بود. این تجمع با حمله نیروهای امنیتی به خشونت کشیده شد.[۷۲]
  • دانشگاه شریف: خبرگزاری مهر اعلام کرد دفتر بسیج دانشجویی دانشگاه شریف شبانه توسط عواملی ناشناس آتش گرفته و کاملاً در آتش سوخت.[۷۳]
  • دانشگاه الزهرا: انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه الزهرا (دفتر تحکیم وحدت) با صدور بیانیه‌ای از اقدامات قوه قضاییه در جهت برخورد با «اغتشاش گران» حمایت کرده و بر پیگیر جدی پرونده‌های بقیه مجرمان تأکید کرد.[۷۴]
  • سایر دانشگاه‌ها: دانشگاه علم و فرهنگ تهران، علامه طباطبایی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، دانشگاه خواجه نصیر و دانشگاه شهید شهید از جمله دانشگاه‌هایی بود که در آن تجمع‌های اعتراضی برگزار شد.

۲۰ آذر

[ویرایش]

اعتراضات دانشجویی در چند دانشگاه کشور ادامه پیدا کرد. دانشجویان معترض دست‌کم در دانشگاه‌های علامه، خواجه‌نصیر و بهشتی در تهران، دانشگاه صنعتی اصفهان، و نوشیروانی بابل با دادن شعارهای ضد حکومتی تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند.[۷۵]

  • ۱۱ تشکل دانشجویی در بیانیه‌ای روش تغییر شیوه‌نامه آیین‌نامه انضباطی دانشجویان را «غیردموکراتیک و توهین‌آمیز» اعلام کردند و خواستار ابطال آن شدند.[۷۶]

۲۱ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه تهران: تعدادی از دانشجویان دانشکده موسیقی هنرهای زیبا در دانشگاه تهران در یک حرکت اعتراضی و نمادین، ترانه‌های «دایه دایه وقت جنگه» و «از خون جوانان وطن لاله دمیده» را هم‌خوانی کردند.[۷۷]
  • دانشگاه شریف: تعدادی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف، در یک حرکتی اعتراضی و نمادین در ساختمان این سینا با روشن کردن شمع، تصاویر محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد از اعدامیان اعترضات را نصب کردند.[۷۷]
  • دانشگاه نوشیروانی بابل: دانشجویان دانشگاه نوشیروانی بابل در سوگ محسن شکاری با برگزاری تجمع اعتراضی علیه اعدام، سرکوب گسترده و تعلیق دانشجویان اعتراض کردند.[۷۸] آنها در یک حرکت اعتراضی، تصاویر محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد از اعدامیان اعتراضات را بر دیوار کلاس‌های درس دانشگاه نصب کردند.[۷۹] همچنین دانشجویان معترض در دانشکده مکانیک این دانشگاه، در واکنش به اعدام دو تن از معترضان تصویر دار اعدام را روی تخته کلاس کشیدند.[۷۷]
  • بنا بر گزارش‌های تصویری، دانشجویان معترض در دانشگاه علامه و دانشگاه بهشتی نیز به اعتراضات ضد حکومتی خود ادامه دادند.[۷۷]
  • ایالات متحده آمریکا انجمن مطالعات خاورمیانه و انجمن مردم‌شناسی آمریکای شمالی در بیانیه‌ای با اشاره به «سرکوب سنگین حکومتی در تازه‌ترین دور اعتصاب‌ها و اعتراضات دانشجویی از ۱۴ تا ۱۶ آذر ماه از حمله به دانشگاه‌ها، بازداشت، و ربودن معترضان دانشجو و استاد دانشگاه» انتقاد کردند.[۸۰]

۲۲ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه علوم پزشکی تبریز: گروهی از دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی تبریز در اعتراض به اجرای احکام اعدام معترضان تجمع سکوت و اجرای اعتراضی برگزار کردند. دانشجویان به صورت نمادین پلاکاردها و طناب‌های دار با رنگ خون پاشیده شده در دست داشتند.[۳][۸۱]
  • دانشگاه الزهرای مشهد: تعدادی از دانشجویان مرکز آموزش عالی فنی و حرفه ای الزهرا مشهد در سالن غذاخوری در اعتراض به اعدام مجیدرضا رهنورد شعار «مجیدرضا رو بردند، جنازه‌اش رو آوردند» سر دادند.
  • دانشگاه سوره: دانشجویان این دانشگاه شعارهایی مانند «محسن ما رو بردن، جنازه‌شو آوردن»، «ما همه با هم هستیم، شما باید بترسید»، «برادر شهیدم، خونت رو پس می‌گیرم» سر دادند.[۸۲] این دانشجویان علی‌رغم جو امنیتی و ضبط کارت و گوشی تعدادی از آنها، این تجمع اعتراضی را برگزار کردند.[۸۲][۸۳]
  • دانشگاه علوم و تحقیقات تهران: دانشجویان این دانشگاه، با تجمع در محوطه این دانشگاه و با دادن شعارهای ضد حکومتی نسبت به سرکوب، بازداشت و اعدام معترضان توسط جمهوری اسلامی اعتراض کردند.[۸۴][۸۵]
  • تصاویر و ویدیوهای دیگری نیز از دیوارنویسی و شعارنویسی در اعتراض به احکام اعدام و سرکوب فراگیر و سراسری، در دانشگاه‌های علامه، پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، فردوسی مشهد، پردیس فنی مهندسی دانشگاه بهشتی، دانشگاه نوشیروانی بابل و … انتشار یافته‌است.[۸۲] تصاویری نیز از خوابگاه دخترانه دانشگاه دامغان منتشر شده که دانشجویان معترض پنجه‌های خونین خود را بر دیوارهای خوابگاه ترسیم کردند و به این ترتیب اعتراض خود را به کشتار و اعدام در جمهوری اسلامی نشان دادند.[۸۲]
  • جمعی از شخصیت‌های دانشگاهی ایرانی در خارج از کشور در نامه‌ای خطاب به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل به «اذیت و آزار و مجازات‌های بدون محاکمه و خودسرانه دانشجویان و استادان» در اعتراضات اشاره کردند.[۸۶]

۲۳ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه آزاد مشهد: یک دانشجوی معترض در دانشگاه آزاد مشهد پس از درگیری لفظی دربارهٔ اعتراضات سراسری و اعدام معترضان با یکی از استادان حامی جمهوری اسلامی، دست به خودکشی زد.[۸۷] گزارش‌های دانشجویان و ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که این دانشجوی معترض پس از بحث سیاسی با آن استاد از کلاس بیرون رفت و بعد از حمله نیروهای حکومتی، شیشه تابلو اعلانات را شکست و سپس با زدن رگ دستش اقدام به خودکشی نمود.[۸۸][۸۷] گزارش شده‌است که وی قبل از خود کشی شعار «مرگ بر دیکتاتور» و «مرگ بر خامنه‌ای» نیز داده‌است. بنا بر گزارش‌ها، دوستان این دانشجو که گفته شده «محمد فرزانه» نام دارد، وی را به بیمارستان «امام رضا» منتقل کردند و درحال حاضر پس از عمل جراحی، حالش بهتر است.[۸۷]

۲۵ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه آزاد اهواز: جسد دنیا فرهادی دانشجوی ۲۲ ساله رشته معماری در دانشگاه آزاد اهواز اهل ایذه که در تجمعات ۱۶ آذر شرکت داشته و در همان روز در بلوار ساحلی اهواز ناپدید شده بود، در ساحل رود کارون کشف شد.[۸۹] در شبکه‌های اجتماعی کاربران متعددی از کشته شدن او در بازدشتگاه خبر داده‌اند و بعضی نوشته‌اند که روی بدن او آثار شکنجه دیده شده‌است.[۹۰] هزاران نفر از مردم ایذه در مراسم به خاک سپردن دنیا فرهادی، دانشجوی جوانی که ۱۶ آذر، روز دانشجو، در اهواز مفقود و سپس پیکر بی‌جانش در کنار کارون پیدا شد، شرکت کردند.[۹۱][۹۲][۹۳] شهرام فرهادی، پدر دنیا فرهادی، در یک مصاحبه ویدیویی قبل از کشف جسد دخترش گفته بود که مقام‌های مسئول حاضر نشده‌اند فیلم دوربین‌های محدوده مفقود شدن این دختر دانشجو را بازبینی کنند یا در اختیار خانواده‌اش قرار دهند. وی اظهارات رسانه‌های حکومتی در این رابطه را بی‌اعتبار خواند.[۹۱]

۲۷ آذر

[ویرایش]
  • دانشگاه علامه: معاون دانشجویی دانشگاه علامه طباطبایی از ممنوع‌الورود شدن ۲۰ دانشجو در ارتباط با اعتراضات روز دانشجو در ۱۶ آذر خبر داد.[۹۴]
  • دانشگاه علوم پزشکی شیراز: دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در اعتراض به گذشتن بیش از یک ماه از بازداشت محمد احمدوند شاهوردی دانشجوی رشتهٔ پزشکی این دانشگاه تجمع اعتراضی برگزار کردند.[۹۵]

روزشمار اعتراضات دی

[ویرایش]

۴ دی

[ویرایش]
  • دانشگاه شریف: جمعی از دانشجویان دانشکده کامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف در اعتراض به احضار علی شریفی زارچی عضو هیئت علمی این دانشکده به وزارت اطلاعات، در لابی این دانشکده تحصن برگزار کردند.[۹۶]
  • دانشگاه هنر تهران: گروهی از دانشجویان دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران در یک حرکت اعتراضی، ترانه‌ای در حمایت از اعتراضات اجرا کردند. «ایران غرق انقلاب است، به پیش به پیش به پیش» بخش‌هایی از این ترانه بود که برگرفته از فریدون فرخزاد است.[۹۷]
  • دانشگاه تهران: تعدادی از دانشجویان دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران در یک حرکت اعتراضی، شبنامه‌ای با عنوان «۱۰۰ روز مبارزه» و با لوگوی روزنامه اطلاعات منتشر و پخش کردند که از وقایع‌نگاری روزانه از اعتراضات گزارش داده‌است.[۹۸]
  • کانون بین‌المللی دانشگاهیان ایرانی در صدمین روز اعتراضات در ایران در نامه‌ای به روسای دانشگاه‌ها اعلام کرد: «در این مدت بیش از ۶۵۰ دانشجو توسط نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ربوده شده و اکنون در انتظار احکام سنگین قضایی هستند»[۹۹]

۸ دی

[ویرایش]
  • دانشگاه آزاد تهران شمال: دفتر بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد تهران شمال به‌صورت مخفیانه و شبانه توسط فردی ناشناس به آتش کشیده شد.[۱۰۰]

۱۰ دی

[ویرایش]
  • دانشگاه خواجه نصیر: دانشگاه خواجه نصیر طوسی در اطلاعیه‌ای اعلام کرد «روند پیگیری تخلفات دانشجویان در حوادث اخیر در کمیته انضباطی با جدیت انجام و در مواقع لزوم منجر به صدور احکام نهایی برای برخی از دانشجویان متخلف می‌شود.»[۱۰۱]

۱۵ دی

[ویرایش]
  • محمدعلی زلفی‌گل، وزیر علوم در دیدار روسای دانشگاه‌های سراسر کشور با تجلیل از عملکرد روسای دانشگاه در اعتراضات دانشجویی، اعلام کرد «از شما می‌خواهم که تجربه خود در ارتباط با مدیریت اعتراضات اخیر را مکتوب کنید. در این بازه زمانی، خون از دماغ دانشجویان نیامد و شما توانستید نمره خوبی کسب کنید.»[۱۰۲]
  • سخنگوی وزارت علوم در اجلاس روسای دانشگاه‌ها با اشاره به گستردگی اعتراضات دانشجویی اعلام کرد «اتفاقات ۱۰۰ روز گذشته در سال‌های ۷۸، ۸۸، ۹۶ و ۹۸ بی‌مثال بود. درگیر یک جنگ ترکیبی بودیم. کوچک‌ترین دانشگاه‌ها هم درگیر شدند.»[۱۰۳]
  • شورای صنفی دانشجویان کشور با انتشار طوماری نوشته‌است: «بیماری لاعلاج» لیلا حسین‌زاده «حاصل دوران اولین بازداشت او است»، این تشکل دانشجویی مقامات قوه قضاییه را به «فریب‌کاری درمانی» و «تجویز داروی کورتون بدون اطلاع» خانم حسین‌زاده متهم کرده، و افزوده‌است که قوه قضاییه «قصد جان» او را دارد.[۱۰۴]

۱۸ دی

  • دانشگاه سوره: در دانشکده هنر، دانشجویان در اعتراض به بازداشت‌ها تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند و شعار می‌دادند: «بسیجی، سپاهی، داعش ما شمایی»، «می‌جنگیم، می‌میرم، ایران را پس می‌گیریم» و «ژاسمین و مهتاب ما، آزاد باید گردند!»[۱۰۵]
  • دانشگاه بهشتی: دانشجویان تجمع‌های اعتراضی برگزار کردند و شعارهایی مانند «نه زندان، نه اعدام، ایستاده‌ایم تا پایان» و «هر یک نفر کشته بشه، هزار نفر پشتشه» سر دادند.[۱۰۵]
  • دانشگاه تهران: دانشجویان در اعتراض به کشته شدن ۱۷۶ نفر با موشک سپاه پاسداران جمهور اسلامی با نمایش عکس برخی از جان‌باختگان و برپایی نماد سمبلیکی از ۱۷۶ شمع روشن و عبارت «غلط کردید، اشتباه کردید» را به نمایش گذاشتند.[۱۰۵]

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. «ادامه اعتراضات در ایران؛ مأموران به تجمع اعتراضی دانشگاه کردستان حمله کردند». بخش فارسی صدای آمریکا.
  2. «شمار جان‌باختگان اعتراضات به ۴۹۵ نفر رسید». صدای آمریکا. دریافت‌شده در ۲۵ آذر ۱۴۰۱.
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ «ادامه اعتراض دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران». یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱ آذر ۱۴۰۱.
  4. «ادامه اعتراض دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران». یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۲ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱ آذر ۱۴۰۱.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ «تداوم خیزش انقلابی دانشجویان؛ تجمع و تحصن دانشجویان در ۱۶ دانشگاه». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۴.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ ۶٫۲ «تحصن و اعتصابات دانشجویی در سومین ماه خیزش». www.radiozamaneh.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۴.
  7. «تحصن و اعتصابات دانشجویی در سومین ماه خیزش». www.radiozamaneh.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۴.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ «تداوم خیزش انقلابی دانشجویان؛ تجمع و تحصن دانشجویان در ۱۶ دانشگاه». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۴.
  9. «اعتصاب دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تبریز وارد چهارمین روز خود شد». بی‌بی‌سی فارسی (BBC). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ آذر ۱۴۰۱.
  10. «تجمع اعتراضی در دانشگاه هنر معماری پارس». بی‌بی‌سی فارسی (BBC). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ آذر ۱۴۰۱.
  11. «تجمع اعتراضی در دانشگاه هنر معماری پارس». بی‌بی‌سی فارسی (BBC). بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲ آذر ۱۴۰۱.
  12. «۲۷۰ نفر از دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان بیمار یا مسموم شده‌اند». خبرگزاری ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  13. «ادامه اعتراضات دانشجویی در برخی دانشگاه‌های ایران». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ ۱۴٫۲ ۱۴٫۳ ۱۴٫۴ «آخرین اخبار از ایران | العربیه فارسی». farsi.alarabiya.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۶.
  15. «اعتراض نمادین دانشجویان دانشگاه صنعتی اصفهان به مسمومیت شماری از دانشجویان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  16. «اعتراضات در دانشکده نساجی دانشگاه صنعتی امیرکبیر». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  17. «تداوم اعتراضات دانشجویی و اعتصابات کارگری؛ تهدید اژه‌ای: جای ارفاق وجود ندارد». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۶.
  18. «ادامه اعتراضات دانشجویی در برخی دانشگاه‌های ایران». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  19. «ادامه اعتراضات دانشجویی در برخی دانشگاه‌های ایران». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۰ سپتامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  20. «اعتراض دانشجویان در یکی از خوابگاه‌های دانشگاه الزهرای تهران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ آذر ۱۴۰۱.
  21. «تداوم اعتراضات دانشجویی و اعتصابات کارگری؛ تهدید اژه‌ای: جای ارفاق وجود ندارد». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۶.
  22. «ادامه اعتراض و تحصن در دانشگاه‌های ایران؛ گسترش اعتصابات در شرکت‌های دولتی». العربیه فارسی. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۶.
  23. «روز ۷۱… اعتصابات کارگری و دانشجویی». اخبار روز - سایت سیاسی خبری چپ. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۶.
  24. «برگزاری تجمع‌های اعتراضی و تحصن دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران». یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۱.
  25. «تجمع اعتراضی در دانشگاه سنندج». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۱.
  26. «برگزاری تجمع‌های اعتراضی و تحصن دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران». یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۱.
  27. «برگزاری تجمع‌های اعتراضی و تحصن دانشجویان در دانشگاه‌های مختلف ایران». یورونیوز فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۱.
  28. «تجمع اعتراضی در دانشگاه کردستان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۶ آذر ۱۴۰۱.
  29. «تحصن جمعی از دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی تهران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۷ آذر ۱۴۰۱.
  30. «اعتصاب کامیون‌داران، تحصن دانشجویان و اعتراض نماینده مهاباد – DW – ۱۴۰۱/۹/۶». dw.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
  31. «رادیو فردا». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
  32. «تحصن و اعتصاب دانشجویان در اعتراض به فضای امنیتی دانشگاه‌ها». العربیه فارسی. ۲۰۲۲-۱۱-۲۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
  33. «تداوم تحصن‌ها و تجمع‌ها در دانشگاه‌های ایران، در اعتراض به تعلیق استادان حامی خیزش انقلابی». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۸ نوامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۱-۲۸.
  34. «رئیس دانشگاه صنعتی شریف: برای برقراری آرمش، نیروی حراست را افزایش دادیم». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۹ آذر ۱۴۰۱.
  35. «زنجیره اعتراضی تئاتر». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ آذر ۱۴۰۱.
  36. «وزیر علوم کانادا: جمهوری اسلامی خشونت علیه معترضان را متوقف کند». صدای آمریکا فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۰ آذر۱۴۰۱. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  37. ۳۷٫۰ ۳۷٫۱ «اعتراضات دانشجویی و دانش‌آموزی در آستانه «روز دانشجو» ادامه یافت». رادیو صدای آمریکا. ۱۲ آذر ۱۴۰۱. بایگانی‌شده از اصلی در ۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۴ دسامبر ۲۰۲۲.
  38. «اعتراض زیر بارش برف، دانشگاه شهید بهشتی». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۴ آذر ۱۴۰۱.
  39. ««هیزتویی، هرزه تویی، زن آزاده منم» شعار دانشجویان نوشیروانی بابل؛ ۱۴ آذر». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۱.
  40. «شعار دانشجویان نوشیروانی بابل: «کردستان، زاهدان، الگوی کل ایران»؛ ۱۴ آذر». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۱.
  41. «آلبوم عکس؛ اعتراض دانشجویان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۴ آذر ۱۴۰۱.
  42. «مردم گل کاشتند؛ اعتصابات بی‌سابقه در سراسر ایران». اخبار روز - سایت سیاسی خبری چپ. ۲۰۲۲-۱۲-۰۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۵.
  43. «اعتراض دانشجویان به حضور علیرضا زاکانی، شهردار تهران در دانشگاه شریف». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۱.
  44. «زاکانی به یک دانشجو: وقتی می‌خواهی اسم انقلاب را ببری، گلویت را خوب بمال تا در گلویت گیر نکند». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۵ آذر ۱۴۰۱.
  45. «اعتراض نمادین دانشجویان دانشگاه شهید بهشتی». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  46. ««عدم توانمندی در تأمین امنیت جانی معاون رییسی»؛ علت لغو سخنرانی انسیه خزعلی در دانشگاه امیرکبیر». پایگاه خبری انتخاب. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  47. ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ «اعتراضات شانزده آذر؛ ضرب و شتم دانشجویان همزمان با حضور ابراهیم رئیسی در دانشگاه تهران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۶ آذر ۱۴۰۱.
  48. «روز دانشجوی آقای رئیس‌جمهور چگونه برگزار شد؟». خبرگزاری ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۷ آذر ۱۴۰۱.
  49. «دانشجویان در چندین دانشگاه هدف حمله نیروهای «لباس شخصی» قرار گرفتند». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  50. ۵۰٫۰ ۵۰٫۱ «واکنش آمریکا به حمله نیروهای امنیتی به دانشجویان در ایران». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  51. «حمله لباس‌شخصی‌ها به دانشجویان دانشگاه تهران». العربیه فارسی. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  52. «گزارش مراسم ۱۶ آذر انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم‌پزشکی تهران». انصاف نیوز. دریافت‌شده در ۱۷ آذر ۱۴۰۱.
  53. «واکنش آمریکا به حمله نیروهای امنیتی به دانشجویان در ایران». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  54. «واکنش وزارت خارجه آمریکا به حمله نیروهای امنیتی به دانشجویان در ایران». العربیه فارسی. دریافت‌شده در ۱۸ آذر۱۴۰۱. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک)
  55. «یورش به دانشجویان دانشگاه فردوسی مشهد». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  56. «شعار «نان کار آزادی، پوشش اختیاری» در دانشگاه علامه». العربیه فارسی. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  57. «شعار علیه استبداد در دانشگاه علامه طباطبایی». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  58. «اعتراضات ۱۶ آذر در دانشگاه خواجه نصیر تهران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  59. «اعتراض دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  60. «استعفای جمعی در انجمن اسلامی دانشجویان آزادی‌خواه دانشگاه بهشتی». انصاف نیوز. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  61. «تداوم اعتراضات دانشجویی در 16 آذر؛ دانشجویان امیرکبیر در اتاق بسیج را گِل گرفتند». العربیه فارسی. دریافت‌شده در ۱۶ آذر ۱۴۰۱.
  62. ۶۲٫۰ ۶۲٫۱ ۶۲٫۲ «برگزاری اعتصاب، تحصن و تجمع در دست‌کم ۳۱ دانشگاه سراسر ایران». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۱۲-۰۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۰۹.
  63. «پیام دو دانشجوی نخبه زندانی: شراره‌های آزادی را از پشت دیوارهای زندان می‌بینیم». رادیو فردا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  64. «اعتصابات سراسری سه روزه؛ حمله مأموران حراست به تجمعات اعتراضی دانشجویان». iranwire.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  65. ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ "پیام علی یونسی و امیرحسین مرادی بمناسبت روز دانشجو «زنده باد انقلاب دمکراتیک مردم ایران»". تریبون زمانه (به انگلیسی). Archived from the original on 11 December 2022. Retrieved 2022-12-11.
  66. «پیام علی یونسی و امیرحسین مرادی از داخل زندان: ایمان داریم که لحظه دیدار نزدیک است». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  67. «اعتصابات سراسری سه روزه؛ حمله مأموران حراست به تجمعات اعتراضی دانشجویان». iranwire.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۱.
  68. «واکنش سناتورهای آمریکایی به اعتراضات سراسری: مردم ایران باید از «حقوق جهانی» خود بهره‌مند شوند». صدای آمریکا فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  69. «اعتراض دانشجویان در حضور معاون رئیس‌جمهور». صدای آمریکا فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  70. «دانشجویان روان‌شناسی دانشگاه علامه: همدستی نهاد روان‌شناسی را با سرکوب، محکوم می‌کنیم». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۸ آذر ۱۴۰۱.
  71. «دانشجوی متوفی دانشگاه علامه به هیچ وجه سیاسی نبوده‌است». خبرگزاری ایرنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  72. «حمله به دانشجویان معترض دردانشکده فنی دخترانه سنندج». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  73. «دفتر بسیج دانشجویی دانشگاه شریف در آتش سوخت». خبرگزاری مهر. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  74. «حمایت دانشجویان از برخورد قوه قضاییه با اغتشاشگران/ انجمن اسلامی دانشگاه الزهرا: مماشات آشوبگران را جری تر می‌کند». خبرگزاری فارس. دریافت‌شده در ۱۹ آذر ۱۴۰۱.
  75. «اعتراضات سراسری؛ تجمع دانشجویی در چند دانشگاه: سلام به سربداران، نوید محسن و یاران». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۴.
  76. «اعتراض ۱۱ نهاد دانشجویی به تغییر شیوه‌نامه انضباطی». انصاف نیوز. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۱ آذر ۱۴۰۱.
  77. ۷۷٫۰ ۷۷٫۱ ۷۷٫۲ ۷۷٫۳ «تداوم اعتراضات دانشجویی؛ «بیدار شوی کاش وطن، زنده و بی‌دار»». صدای آمریکا فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۴۰۱.
  78. «تجمع اعتراضی دانشجویان دانشگاه نوشیروانی بابل در سوگ محسن شکاری». cpiran.org. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۹.
  79. «عکس‌های محسن شکاری و مجیدرضا رهنورد در دانشگاه». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۴۰۱.
  80. «حمایت انجمن مطالعات خاورمیانه و انجمن مردم‌شناسی آمریکای شمالی از معترضان دانشگاهی در ایران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۴۰۱.
  81. «تجمع سکوت و برگزاری اجرای اعتراضی دانشجویان دانشگاه علوم‌پزشکی تبریز». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۴۰۱.
  82. ۸۲٫۰ ۸۲٫۱ ۸۲٫۲ ۸۲٫۳ «تجمعات دانشجویی، شعارهای اعتراضی مردم در یادبود مجیدرضا رهنورد و جو امنیتی در جوانرود». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۴.
  83. «جو امنیتی در مشهد، اعتراضات دانشجویی علیه احکام اعدام – DW – ۱۴۰۱/۹/۲۲». dw.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۹.
  84. «ادامه خیزش سراسری؛ نماینده پارلمان آلمان کفالت سیاسی برادران طه‌زاده را بر عهده گرفت». ایندیپندنت فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۴.
  85. «اعتراض دانشجویان دانشگاه علوم و تحقیقات تهران». العربیه فارسی. ۲۰۲۲-۱۲-۱۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۴.
  86. «نامه جمعی از شخصیت‌های دانشگاهی ایرانی به جاوید رحمان: احکام غیرعادلانه در ایران متوقف شوند». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۲ آذر ۱۴۰۱.
  87. ۸۷٫۰ ۸۷٫۱ ۸۷٫۲ «خودکشی دانشجوی معترض با شعار «مرگ بر خامنه‌ای»؛ ادعای مسئولان: «پشیمان» است». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۵.
  88. «اقدام به خودکشی یک دانشجوی معترض در مشهد». iranwire.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۱۵.
  89. «کشف پیکر دنیا فرهادی، دانشجوی مفقود شده اهوازی در رودخانه کارون». iranwire.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  90. «آغاز چهارمین ماه خیزش ایران؛ از کشف جسد دختری در کارون تا استقبال از سونیا شریفی در آبدانان». ار. اف. ای - RFI. ۲۰۲۲-۱۲-۱۶. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  91. ۹۱٫۰ ۹۱٫۱ «مراسم چندهزار نفری خاکسپاری دنیا فرهادی در ایذه؛ سناریوهای متناقض حکومت برای کشته‌شدن آیدا رستمی». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۲-۱۲-۱۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  92. «دفن دنیا فرهادی، چهلم علی روزبهانی و مراسم تولدی در مزار فرزین معروفی و علیرضا خوشکاربیاتی». ایران اینترنشنال. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  93. «آغاز چهارمین ماه اعتراضات؛ اعتصاب در مناطق نفتی؛ تیراندازی در زندان مرکزی کرج». اخبار روز - سایت سیاسی خبری چپ. ۲۰۲۲-۱۲-۱۷. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۱۲-۲۱.
  94. «۲۰ دانشجو در آذرماه ممنوع‌الورود شدند؛ این دانشجویان رفتارهای مداراگونه ما را برنمی‌تابند». اعتماد آنلاین. دریافت‌شده در ۲۷ آذر ۱۴۰۱.
  95. «تجمع دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در اعتراض به بازداشت غیرقانونی محمد احمدوند شاهوردی». ایران وایر. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۷ آذر ۱۴۰۱.
  96. «تحصن دانشجویان دانشگاه شریف در اعتراض به احضار یکی از استادان». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۴۰۱.
  97. «صدمین روز اعتراضات سراسری؛ اجرای دانشجویان دانشگاه هنر تهران در حمایت از اعتراضات». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۴۰۱.
  98. «شبنامه‌ای با لوگوی روزنامه اطلاعات به مناسبت صدمین روز اعتراضات در ایران». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۴۰۱.
  99. «نامه کانون بین‌المللی دانشگاهیان ایرانی در صدمین روز اعتراضات: بیش از۶۵۰ دانشجو ربوده شده‌اند». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۵ دی ۱۴۰۱.
  100. «دفتر بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد تهران شمال دچار حریق شد». خبرگزاری دانشجو. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۹ دسامبر ۲۰۲۲. دریافت‌شده در ۸ دی ۱۴۰۱.
  101. «پیگیری تخلفات اخیر دانشجویان در کمیته انضباطی با جدیت انجام می‌شود». خبرگزاری مهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۴۰۱.
  102. «در اعتراضات اخیر خون از دماغ دانشجویان نیامد». خبرگزاری مهر. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۴۰۱.
  103. «پیگیری مسئله عفاف و حجاب به صورت یک سیاست واحد در دانشگاه‌ها». خبرگزاری ایسنا. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۱۵ دی ۱۴۰۱.
  104. «هشدار شورای صنفی دانشجویان ایران نسبت به وضعیت سلامت لیلا حسین‌زاده». صدای آمریکا. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.
  105. ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ ۱۰۵٫۲ «اعتراضات گسترده دانشجویان ایران در سالگرد کشته شدن ۱۷۶ سرنشین هواپیمای اوکراینی». ایندیپندنت فارسی. ۲۰۲۳-۰۱-۰۸. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۰۹.