تیجاسا

تیجاسا (انگلیسی: Taijasa)، وضعیت نورانی موجودی است که با رؤیا و مرحلهٔ اثیری ارتباط دارد، به عبارتی دیگر مرحله ای از خِرَد است که در تارهای رؤیا پیچیده شده‌است.

مرتبهٔ نورانی

مرتبه دوم (dvitiyapadah) از مراتب چهار گانهٔ وجود که نورانی (Taijasa) است و قلمرو آن عالم رؤیا است (savpna sthana) از واقعیت‌های لطیف تمتع می‌گیرد و به واقعیت‌های درونی شاعر است.

این مرتبهٔ تیجاسا (تَی جَسه) مطابق با تأثراتی است که در ذهن نقش بسته‌اند. چون ذهن مانند نسجی که نقوش و رنگ‌های مختلف نقاشی را به خود گیرد، کلیهٔ ادراکات ناشی از مرتبه بیداری را در خود ضبط می‌کند و آن را در عالم رؤیا منعکس می‌سازد. و به این سبب است که این مرتبه را نورانی (Taijasa) می‌گویند.

ذهن در عالم رؤیا مانند چراغی است که بر ادراکات حسیه روشنائی می‌افکند و آنان را روی پرده ی پندار متجلی می‌سازد.

برزخی بین دو جهان متمایز

تیجا سا جنبهٔ «جزئی» عالم مثال و رؤیا است، حال آن که جنبه کلی آنرا «هیرانیاگاربها» (Hiraṇyagarbha) به معنی هسته جهانی می‌نامند. عالم رؤیا برزخی است بین دو جهان متمایز، یعنی عالم بیداری و عالم رؤیای عمیق و پله وصول به مرتبهٔ توحید است.