گرگ‌گش

گرگ‌گش
Aconitum plicatum
رده‌بندی علمی
فرمانرو:	گیاهان
کلاد:	نهان‌دانگان
کلاد:	دولپه‌ای‌های نو
راسته:	Ranunculales
تیره:	Ranunculaceae
سرده:	Aconitum
گونه:	A. plicatum
نام دوبخشی
Aconitum plicatum Köhler ex Rchb.

گرگ‌کُش گیاهی است از تیرهٔ آلالگان. در برخی منابع این گیاه با معرب نام لاتین خود، آقونیطون شناخته می‌شود.

ویژگی‌ها

گرگ‌کُش گیاهی پایا است با ساقه افراشته و ریشهٔ پیازی و برگ‌های متناوب پنجه‌ای. در قسمت فوقانی ساقه یک خوشه گل به صورت منشعب دیده می‌شود که از گل‌های آبی و به شکل کلاهخود تشکیل شده‌است. میوه آن بادکرده است. نوع اروپایی آن در تمام منطقه معتدله تا سوئد یافت می‌شود و به‌طور خودرو در بیشه زارهای تاریک و جنگل‌های پهن برگ می‌روید. این گیاه در بسیاری از کشورها تحت حمایت قرار دارد و آن را برای تهیه دارو در صنعت داروسازی به مقدار زیاد کشت می‌کنند.

جهت تکثیر گرگ‌کش از پیاز گیاه استفاده می‌شود.

کاربردهای دارویی

قسمت قابل استفاده نیز پیازها هستند که پس از درآوردن از خاک و تمیز کردن باید آن‌ها را به‌طور طولی بُرید و سریعاً در درجه حرارت ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد برای خشک شدن قرار داد. دستکاری و جمع‌آوری این گیاه نیاز به مراعات و احتیاط زیادی دارد، زیرا همه قسمت‌های آن سمی هستند. پیاز این گیاه تا ۱/۵ درصد محتوی ترپنوئید ازته _ اکونیتین، ناپلین، بنزیل اکونیتین _ قند، نشاسته و دیگر مواد است. اکونیتین در دوزهای بالا یکی از قویترین سموم برای سیستم عصبی است و پیاز این گیاه اساساً برای به‌دست آوردن این آلکالوئید جمع‌آوری می‌شود. اکونیتین در ترکیبات دارویی آنالزیک (بی‌حس کننده) در روماتیسم‌ها، نقرس، سیاتیک و درد دندان به کار می‌رود. فقط در صورت تجویز پزشک می‌توان از آن استفاده نمود. این دارو همچنین مرهم مؤثری علیه دردها و ناراحتی‌های ناشی از سرماخوردگی شمرده می‌شود.

مسمومیت با آقونیطون در آغاز با ترشح بزاق به مقدار زیاد، احساس خفگی، لرز، تشدید ضربان نبض و آهنگ تنفسی مشخص می‌شود. ۱۰ گرم از این ریشه مرگ‌آور است.