پرش به محتوا

کوهمیز

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
کوهمیز
صورت فلکی
کوهمیز
کوته‌نوشتMen
نام لاتینMensa
نام‌های دیگرمیز، میز صحرایی
بُعد۴ ~ ۷٫۵
میل−۷۱ ~ −۸۵٫۵
چارَک (ربع آسمان)Mensae
پهنه۱۵۳ مربع درجه (75th)
ستارگان اصلی۴
ستاره‌های دارای سیاره۱
ستاره‌های درخشان‌تر از ۳.۰۰mندارد
ستاره‌های نزدیک‌تر از ۱۰.۰۰ پارسک (۳۲.۶۲ سال نوری)۱
درخشان‌ترین ستارهآلفا کوهمیز (۵٫۰۹m)
نزدیک‌ترین ستارهآلفا کوهمیز
(۳۳٫۱ ly,  pc)
اجرام مسیه۰
بارش‌های شهابی۰
صور فلکی
هم‌جوار
آفتاب‌پرست
ماهی زرین
آبمار
هشتک
ماهی پرنده
رویت‌پذیر از عرض‌های جغرافیایی +۱۸° و −۹۰°.
بهترین مشاهده در ۲۱:۰۰ (۹ شب) در ماه ژانویه.

کوهمیز (به انگلیسی: Mensa) یک صورت فلکی در نیم‌کره جنوبی آسمانی نزدیک قطب سماوی جنوبی است و یکی از چهارده صورت فلکی است که در قرن هجدهم توسط ستاره‌شناس فرانسوی نیکولاس-لوئی دو لاکای طراحی شد. نام لاتین آن ("Mons Mensae") به معنی "کوه میز" است و در اصل برای بزرگداشت کوه تیبل (کوه میز در آفریقای جنوبی) مشخص شده است. این صورت فلکی یکی از صورت‌های فلکی تعیین‌شده توسط اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی است و بخشی به شکل گوه با مساحت ۱۵۳٫۵ درجه مربع در آسمان را پوشش می‌دهد. به‌جز صورت فلکی هشتک، که نزدیک‌ترین به قطب جنوب است، این صورت فلکی جنوبی‌ترین صورت فلکی است و تنها در جنوب مدار ۵ درجه شمالی از نیم‌کره شمالی قابل مشاهده است.

کوهمیز یکی از کم‌نورترین صورت‌های فلکی در آسمان شب است و هیچ ستاره روشنی در آن دیده نمی‌شود—پرنورترین ستاره آن، آلفا کوهمیز، به سختی در آسمان‌های شهری قابل رؤیت است. بخشی از ابر ماژلانی بزرگ، چند خوشه ستاره‌ای و یک اختروش در محدوده این صورت فلکی قرار دارند و حداقل سه سیستم ستاره‌ای آن دارای سیاره فراخورشیدی هستند.

تاریخچه

[ویرایش]

کوهمیز در ابتدا به نام "Montagne de la Table" یا "Mons Mensae" نامیده شد.[۱] این صورت فلکی توسط نیکولاس-لوئی دو لاکای از ستاره‌های کم‌نور نیم‌کره جنوبی آسمان، برای گرامیداشت کوه تیبل، کوهی در آفریقای جنوبی که مشرف به کیپ‌تاون است، ایجاد شد. او به یاد داشت که نوار ماژلانی گاهی به عنوان ابرهای کیپ شناخته می‌شدند و اینکه کوه تیبل هنگام وزیدن باد طوفانی جنوب‌شرقی اغلب در ابرها پوشیده می‌شد. به همین دلیل، او «میزی» در آسمان زیر ابرها ایجاد کرد.[۲] لاکای در طی اقامت دو ساله خود در دماغه امید نیک، ۱۰٬۰۰۰ ستاره نیم‌کره جنوبی را مشاهده و دسته‌بندی کرد. او ۱۴ صورت فلکی جدید در مناطق ناشناخته نیم‌کره جنوبی آسمان که از اروپا قابل مشاهده نبود، طراحی کرد. کوهمیز تنها صورت فلکی او بود که به جای یک ابزار نمادین عصر روشنگری، به یک مکان جغرافیایی اختصاص داده شد.[۳] سر جان هرشل در سال ۱۸۴۴ پیشنهاد کرد که نام آن به یک کلمه کوتاه شود و یادآور شد که خود لاکای برخی از صورت‌های فلکی‌اش را اینگونه کوتاه کرده بود.[۴]

هرچند که ستاره‌های کوهمیز در هیچ اسطوره باستانی ذکر نشده‌اند، کوهی که این صورت فلکی به نام آن نامیده شده است، اسطوره‌های غنی دارد. این کوه در زبان‌های هلندی و آلمانی "Tafelberg" (میزکوه) نامیده می‌شود و دو کوه مجاور آن به نام‌های "قله شیطان" و "سرِ شیر" شناخته می‌شوند. کوه تیبل در اسطوره‌های دماغه امید نیک که به‌خاطر طوفان‌هایش بدنام است، نقش دارد. کاوشگر بارتولومئو دیاس این کوه را به‌عنوان یک سندان اسطوره‌ای برای طوفان‌ها می‌دید.

ویژگی‌ها

[ویرایش]

کوهمیز با ماهی زرین در شمال، آبمار در شمال‌غرب و غرب، هشتک در جنوب، آفتاب‌پرست در شرق و ماهی پرنده در شمال‌شرق هم‌مرز است. این صورت فلکی با پوشش ۱۵۳٫۵ درجه مربع (۰٫۳۷۲٪ از آسمان شب)، از نظر اندازه در رتبه ۷۵ از ۸۸ صورت فلکی قرار دارد.[۵] اختصار سه‌حرفی این صورت فلکی که در سال ۱۹۲۲ توسط IAU پذیرفته شد، "Men" است.[۶] مرزهای رسمی این صورت فلکی، که توسط ستاره‌شناس بلژیکی اوژن ژوزف دلپورت در سال ۱۹۳۰ تعیین شده است، توسط یک چندضلعی هشت‌بخشی تعریف می‌شوند. در دستگاه مختصات استوایی، مختصات بعد این مرزها بین 03h 12m 55.9008s و 07h 36m 51.5289s قرار دارند، در حالی که مختصات میل بین °۸۵٫۲۶- و °۶۹٫۷۵- است.[۷] کل این صورت فلکی برای ناظران جنوب مدار ۵ درجه شمالی قابل مشاهده است.[۵][الف]

ویژگی‌ها

[ویرایش]

ستارگان

[ویرایش]

ستارگان پرنور

[ویرایش]

لاکای ۱۱ ستاره در صورت فلکی را با نام‌گذاری بایر مشخص کرد و از الفبای یونانی برای نام‌گذاری آن‌ها از آلفا تا لامبدا کوهمیز (به‌جز کاپا) استفاده کرد. بعدها گولد ستارگان کاپا، مو، نو، زی و پی کوهمیز را نیز اضافه کرد. ستارگانی به این کم‌نوری معمولاً نام‌گذاری نمی‌شدند، اما گولد احساس می‌کرد نزدیکی آن‌ها به قطب سماوی جنوبی دلیل کافی برای نام‌گذاری آن‌هاست.[۲] آلفا کوهمیز پرنورترین ستاره با قدر ظاهری ۵٫۰۹ است که به‌سختی در آسمان‌های شهری قابل مشاهده است.[۸] این ویژگی کوهمیز را به تنها صورت فلکی تبدیل می‌کند که هیچ ستاره‌ای با قدر ظاهری کمتر از ۵٫۰ ندارد.[۹] در مجموع، ۲۲ ستاره در مرزهای این صورت فلکی دارای قدر ظاهری برابر یا کمتر از ۶٫۵ هستند.[ب][۵]

ستارگان دارای سیاره

[ویرایش]

ستارگان متغیر

[ویرایش]
IC 2051 یک کهکشان مارپیچی واقع در کوهمیز.[۳۰]
  • تی‌زی کوهمیز یک ستاره دوتایی است که بین قدر ۶٫۲ و ۶٫۹ هر ۸٫۵۷ روز تغییر می‌کند.[۹] این سیستم شامل دو ستاره رشته اصلی نوع A است که به دور یکدیگر در مدار نزدیکی می‌چرخند. یکی از این ستارگان با رده طیفی A0V شعاعی دو برابر خورشید و جرمی ۲٫۵ برابر آن دارد. دیگری که با رده طیفی A8V است، شعاعی ۱٫۴ برابر خورشید و جرمی ۱٫۵ برابر آن دارد.[۳۱]
  • وای‌وای کوهمیز یک غول نارنجی با رده طیفی K1III است که جرمی ۲٫۲ برابر خورشید، شعاعی ۱۲٫۷ برابر و تابندگی ۷۰ برابر خورشید دارد. این ستاره که به سرعت می‌چرخد (تناوب ۹٫۵ روز)، یک منبع قوی اشعه ایکس است و به دسته‌ای از ستارگان متغیر تعلق دارد.[۳۲] این ستارگان احتمالاً از ادغام دو ستاره در یک دوتایی پیوسته تشکیل شده‌اند.[۳۳] این ستاره که دارای قدر ظاهری ۸٫۰۵ است، در فاصله ۷۰۷ ± ۶ سال نوری قرار دارد.[۱۱]
  • تی‌یو کوهمیز یک متغیر انفجاری است که از یک کوتوله سرخ و کوتوله سفید تشکیل شده است. دوره مداری آن ۲ ساعت و ۴۹ دقیقه است و یکی از طولانی‌ترین تناوب‌های مداری برای سامانه‌های متغیر انفجاری با انفجارهای درخشان‌تر، که با اصطلاح کوهان بزرگ شناخته می‌شوند، محسوب می‌شود. انفجارهای عادی این سامانه باعث افزایش روشنایی به مدت حدود یک روز هر ۳۷ روز می‌شود، در حالی که کوهان‌های بزرگ بین ۵ تا ۲۰ روز طول می‌کشند و هر ۱۹۴ روز رخ می‌دهند.[۳۴]
  • ای‌او کوهمیز یک ستاره کم‌نور با قدر ظاهری ۹٫۸ است. این ستاره رشته اصلی نوع کا که ۸۰٪ اندازه و جرم خورشید را دارد،[۳۵] همچنین یک متغیر بی‌وای اژدها است.[۳۶] این ستاره‌ها دارای لکه‌های ستاره‌ای برجسته‌ای هستند که باعث تغییر روشنایی آن‌ها در حین چرخش می‌شود.[۳۷] این ستاره عضوی از گروه روان بتا سه‌پایه است که یک انجمن سست از ستارگان جوان در کهکشان است.[۳۵]

سایر ستارگان

[ویرایش]

اجرام عمق آسمان

[ویرایش]

ابر ماژلانی بزرگ به‌طور جزئی در مرزهای کوهمیز قرار دارد،[۳۹] هرچند بیشتر آن در همسایگی ماهی زرین واقع شده است.[۹] ...

منابع

[ویرایش]
  1. Ridpath, Ian. "Mensa: the Table Mountain". Star Tales. Retrieved December 18, 2021.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ Wagman 2003, pp. 207–08.
  3. Wagman 2003, pp. 6–7.
  4. Herschel, John (1844). "Farther Remarks on the Division of Southern Constellations". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 6 (5): 60–62. doi:10.1093/mnras/6.5.60a.
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ Ridpath, Ian. "Constellations: Lacerta–Vulpecula". Star Tales. Self-published. Retrieved 4 March 2016.
  6. Russell, Henry Norris (1922). "The New International Symbols for the Constellations". Popular Astronomy. 30: 469. Bibcode:1922PA.....30..469R.
  7. "Mensa, Constellation Boundary". The Constellations. اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی. Retrieved 4 March 2016.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ "LTT 2490 – High proper-motion star". SIMBAD. مرکز داده‌های نجومی استراسبورگ. Retrieved 11 September 2010.
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ ۹٫۲ Arnold, H.J.P; Doherty, Paul; Moore, Patrick (1999). The Photographic Atlas of the Stars. Boca Raton, Florida: CRC Press. p. 57. ISBN 978-0-7503-0654-6.
  10. Bortle, John E. (February 2001). "The Bortle Dark-Sky Scale". اسکای اند تلسکوپ. Sky Publishing Corporation. Archived from the original on 16 December 2012. Retrieved 4 March 2016.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ ۱۱٫۳ ۱۱٫۴ ۱۱٫۵ ۱۱٫۶ ۱۱٫۷ ۱۱٫۸ Brown, A. G. A.; et al. (Gaia collaboration) (August 2018). "Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties". Astronomy & Astrophysics. 616. A1. arXiv:1804.09365. Bibcode:2018A&A...616A...1G. doi:10.1051/0004-6361/201833051. Enter the star name in the identifier box here, take reciprocal of parallax (in mas) and multiply by 3260 to get distance in light-years
  12. Kaler, Jim. "Alpha Mensae". Stars. دانشگاه ایلینوی اربانا-شمپین. Retrieved 22 October 2018.
  13. Eiroa, C.; Marshall, J.P.; Mora, A.; Montesinos, B.; Absil, O.; Augereau, J.Ch.; Bayo, A. (2013). "DUst around NEarby Stars. The survey observational results". Astronomy & Astrophysics. 555: A11. arXiv:1305.0155. Bibcode:2013A&A...555A..11E. doi:10.1051/0004-6361/201321050. S2CID 377244. Search for HIPPARCOS no. of the star: 29271
  14. Sibthorpe, B.; Kennedy, G.M.; Wyatt, M.C. (2018). "Analysis of the Herschel DEBRIS Sun-like star sample". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 475 (3): 3046–64. arXiv:1803.00072. Bibcode:2018MNRAS.475.3046S. doi:10.1093/mnras/stx3188. S2CID 46784568.
  15. Eggenberger, A.; et al. (2007). "The impact of stellar duplicity on planet occurrence and properties. I. Observational results of a VLT/NACO search for stellar companions to 130 nearby stars with and without planets". Astronomy and Astrophysics. 474 (1): 273–91. Bibcode:2007A&A...474..273E. doi:10.1051/0004-6361:20077447.
  16. "HD 43834B – Star". SIMBAD. Centre de Données astronomiques de Strasbourg. Retrieved 26 March 2010. (details on the stellar properties of the companion star)
  17. ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ ۱۷٫۲ Bagnall, Philip M. (2012). The Star Atlas Companion: What You Need to Know about the Constellations. New York: Springer. p. 290. ISBN 978-1-4614-0830-7.
  18. Wittenmyer, Robert A. (2016). "The Astronomical Journal". 152 (1). 19. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (help)
  19. {{cite journal}}: Empty citation (help)
  20. Luck, R. Earle (2015). "Abundances in the Local Region. I. G and K Giants". The Astronomical Journal. 150 (3): 23. arXiv:1507.01466. Bibcode:2015AJ....150...88L. doi:10.1088/0004-6256/150/3/88. S2CID 118505114. 88.
  21. Ishihara, Daisuke; Takeuchi, Nami; Kobayashi, Hiroshi; et al. (2017). "Faint warm debris disks around nearby bright stars explored by AKARI and IRSF". Astronomy & Astrophysics. 601: 18. arXiv:1608.04480. Bibcode:2017A&A...601A..72I. doi:10.1051/0004-6361/201526215. S2CID 55234482. A72.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Kim, Sungsoo S.; Zuckerman, B.; Silverstone, Murray (2001). "Extent of Excess Far-Infrared Emission around Luminosity Class III Stars". The Astrophysical Journal. 550 (2): 1000–06. arXiv:astro-ph/0012001. Bibcode:2001ApJ...550.1000K. doi:10.1086/319803. S2CID 118903790.
  23. Belle, Gerard T. (2012). "Interferometric observations of rapidly rotating stars". The Astronomy and Astrophysics Review. 20 (1): 51. arXiv:1204.2572. Bibcode:2012A&ARv..20...51V. doi:10.1007/s00159-012-0051-2. S2CID 119273474.
  24. Jones, H.R.A.; Paul Butler, R.; Tinney, C.G.; et al. (2002). "A probable planetary companion to HD 39091 from Anglo-Australian Planet Search". ام‌ان‌رس. 333 (4): 871–75. arXiv:astro-ph/0112084. Bibcode:2002MNRAS.333..871J. doi:10.1046/j.1365-8711.2002.05459.x. S2CID 7583247. (web Preprint)
  25. Reffert, S.; Quirrenbach, A. (2011). "Mass constraints on substellar companion candidates from the re-reduced Hipparcos intermediate astrometric data: nine confirmed planets and two confirmed brown dwarfs". Astronomy & Astrophysics. 527. id.A140. arXiv:1101.2227. Bibcode:2011A&A...527A.140R. doi:10.1051/0004-6361/201015861. S2CID 54986291.
  26. Huang, Chelsea Xu. "TESS Discovery of a Transiting Super-Earth in the Π Mensae System". The Astrophysical Journal Letters. 868 (2): L39. arXiv:1809.05967. Bibcode:2018ApJ...868L..39H. doi:10.3847/2041-8213/aaef91. PMC 6662726. PMID 31360431.
  27. "Australia". NameExoWorlds (به انگلیسی). Retrieved 2019-12-23.
  28. ۲۸٫۰ ۲۸٫۱ Tinney, C.G.; Wittenmyer, Robert A.; Butler, R. Paul; Jones, Hugh R.A.; O'Toole, Simon J.; Bailey, Jeremy A.; Carter, Brad D.; Horner, J. (2011). "The Anglo-Australian Planet Search. XXI. A Gas-giant Planet in a One Year Orbit and the Habitability of Gas-giant Satellites" (PDF). The Astrophysical Journal. 732 (1): 31. Bibcode:2011ApJ...732...31T. doi:10.1088/0004-637x/732/1/31. S2CID 123011761.
  29. Brandão, I.M.; Dogan, G.; Christensen-Dalsgaard, J.; Cunha, M.S.; Bedding, T.R.; Metcalfe, T.S.; Kjeldsen, H.; Bruntt, H.; Arentoft, T. (2011). "The HARPS search for southern extra-solar planets XXXIV. Occurrence, mass distribution and orbital properties of super-Earths and Neptune-mass planets". Astronomy and Astrophysics. arXiv:1109.2497. Bibcode:2011arXiv1109.2497M.
  30. "Discs and Bulges". www.spacetelescope.org (به انگلیسی). Retrieved 16 December 2019.
  31. Graczyk, Dariusz; Konorski, Piotr; Pietrzyński, Grzegorz; et al. (2017). "The Surface Brightness-color Relations Based on Eclipsing Binary Stars: Toward Precision Better than 1% in Angular Diameter Predictions". The Astrophysical Journal. 837 (1): 19. arXiv:1611.09976. Bibcode:2017ApJ...837....7G. doi:10.3847/1538-4357/aa5d56. S2CID 119004886. 7.
  32. Audard, Marc; Telleschi, Alessandra; Güdel, Manuel; Skinner, Stephen L.; Pallavicini, Roberto; Mitra-Kraev, Urmila (2004). "Some like it hot: the X-ray emission of the giant star YY Mensae". Astrophys. J. 617 (1): 531–50. arXiv:astro-ph/0408345. Bibcode:2004ApJ...617..531A. doi:10.1086/424590. S2CID 5086347.
  33. Howell, Steve B.; Mason, Elena; Boyd, Patricia; Smith, Krista Lynne; Gelino, Dawn M. (2016). "Rapidly Rotating, X-Ray Bright Stars in the Kepler Field". The Astrophysical Journal. 831 (1): 27. arXiv:1608.07828. Bibcode:2016ApJ...831...27H. doi:10.3847/0004-637X/831/1/27. S2CID 42256068.
  34. Sion, Edward M.; Gänsicke, Boris T.; Long, Knox S.; Szkody, Paula; Knigge, Christian; Hubeny, Ivan; deMartino, Domitilla; Godon, Patrick (2008). "Hubble Space Telescope STIS Spectroscopy of Long-Period Dwarf Novae in Quiescence". The Astrophysical Journal. 681 (1): 543–53. arXiv:0801.4703. Bibcode:2008ApJ...681..543S. doi:10.1086/586699. S2CID 6346887.
  35. ۳۵٫۰ ۳۵٫۱ Messina, S; Desidera, S-; Turatto, M.; Lanzafame, A.C.; Guinan, E.F. (2010). "RACE-OC project: Rotation and variability of young stellar associations within 100 pc". Astronomy and Astrophysics. 520: A15. arXiv:1004.1959. Bibcode:2010A&A...520A..15M. doi:10.1051/0004-6361/200913644. S2CID 118569400.
  36. Samus, N.N.; Durlevich, O.V.; et al. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007–2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
  37. AFOEV (2011). "BY Draconis variables". Observatoire de Strasbourg. Retrieved 13 May 2017.
  38. Leggett, S.K.; Tremblin, P.; Esplin, T.L.; Luhman, K.L.; Morley, Caroline V. (2017). "The Y-type Brown Dwarfs: Estimates of Mass and Age from New Astrometry, Homogenized Photometry, and Near-infrared Spectroscopy". The Astrophysical Journal. 842 (2). 118. arXiv:1704.03573. Bibcode:2017ApJ...842..118L. doi:10.3847/1538-4357/aa6fb5. S2CID 119249195.
  39. Tirion, Wil; Rappaport, Barry; Remaklus, Will (2012). Uranometria 2000.0 (All Sky ed.). Willmann-Bell. Chart 212. ISBN 978-0-943396-97-2.
    1. مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Mensa (constellation)». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۸ مه ۲۰۰۸..
    2. کتاب اطلس آسمان شب.

منابع

[ویرایش]
  1. While parts of the constellation technically rise above the horizon to observers between 5°N and مدار ۲۰ درجه شمالی، stars within a few degrees of the horizon are practically unobservable.[۵]
  2. اجرامی با قدر ۶٫۵ از کم‌نورترین اجرام قابل مشاهده با چشم غیرمسلح در آسمان‌های نیمه‌شهری هستند.[۱۰]

پیوند به بیرون

[ویرایش]