ویکی‌پدیا:گزیدن مقاله‌های خوب/بیماری هلندی اقتصاد ایران (۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶)

بیماری هلندی اقتصاد ایران از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶

خوب نشد

نامزدکننده و بررسی‌کنندگان متفق القول هستند که مقاله از نظر معیار شمول مشکل دارد؛ نامزدکننده منابع جدیدی برای مطالعه و رفع این مشکل به دست آورده اما فرصت نکرده که کار را تمام کند. این گمخ به دلیل مرور زمان ناموفق جمع‌بندی می‌شود. در صورت تمایل به نامزدکردن دوباره، ابتدا مشکلاتی که این بار مطرح شده را رفع کنید. — حجت/^بحث ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۶:۰۹ (UTC)

بحث زیر بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.

---

پیشاخوبیدگی بیماری هلندی دهه ۱۳۵۰ در اقتصاد ایران

ویرایش ورودی‌ها
اندازهٔ مقاله	۴۷٬۱۴۰
املا و انشای خوب
دیباچهٔ مناسب
منبع‌دارکردن همهٔ مطالب
یادکرد صحیح منابع
جایگزینی منابع نامعتبر (به‌خصوص منابع ویکیایی) با منابع معتبر
بررسی حق نشر (متن و پرونده‌ها)
جعبهٔ اطلاعات و/یا جعبهٔ گشتن مناسب
رده و میان‌ویکی مناسب
تصویر(های) مناسب
پیوند به محتوا(ها)ی مرتبط در پروژه‌های خواهر
پیوند پایدار منابع برخط	به‌زودی انجام می‌شود
هنوز ناظر وپ:گمخ صحت ورودی‌ها را تأیید نکرده‌است.

 بیماری هلندی اقتصاد ایران از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶ (ویرایش | تاریخچه) • بحث • پی‌گیری

نامزدکننده: (معرفی مقاله) Sa.vakilian (بحث • مشارکت‌ها) ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۲ (UTC)

این مقاله را بعد از دیدن تصویر ساده سازی شده برنامه چهل شالگی بی بی سی فارسی که پادتصویر بسیار ساده سازی شده صدا و سیما است، ساختم. با توجه به مشکلات مزمن اقتصاد نفتی ایران که ریشه آن دست کم به دهه 1350 برمی گردد و گاه و بیگاه به حد بحران می رسد ، شاید این مقاله کمکی بکند تا درک ما از اقتصادمان کمی بهبود یابد. هنوز همه ابعاد موضوع را وارد مقاله نکرده ام اما فکر می کنم به حدی رسیده باشد که بتوان نامزدش کرد. ضمنا از @Sicaspi: که زحمت ساخت مقاله اقتصاد در دوره پهلوی را کشیده است و نیز @فلز: که مقاله بحران اقتصادی ۱۳۹۷ ایران را ساخته و نیز @Sefid par،‏ Iroony و KhabarNegar: که در ویرایش مقاله اقتصاد ایران فعال بوده اند درخواست می کنم که در این بهبود این مقاله مشارکت کنند.--سید (بحث) ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۲ (UTC)

نظر موسیور

عاقبت خیاط در کوزه افتاد!

چند نکته: یکی این‌که برخی اعداد انگلیسی هستند، از نیم‌فاصله اصلاً یا خیلی کم استفاده شده، استفاده از الگوی اصلی در لید مرسوم نیست. همان اصلی را می‌توانید به بخش پیش‌زمینه بیاورید. پانویس‌های انگلیسی باید چپ‌چین بشوند همین‌طور منابع. به نظرم در کل مقاله ایجاز مخل دارد. یعنی اتفاقاً از مقالاتی است که خواننده دنبال مطلب است. بخش‌بندی هم دارای اشکال است. مثلاً برنامه پنجم و بحران نفتی جزء زمینه‌ها هستند. پیش‌زمینه به نظرم صرفاً باید وضعیت پیش از بیماری را توصیف کند و سنتی بودن اقتصاد و نقش نفت را تا آن زمان، یعنی پیش از دهه پنجاه را نشان دهد. بنابراین پیشنهادم برای بخش‌بندی این‌طور است: لید، بیماری هلندی، اقتصاد ایران پیش از بیماری، زمینه‌های بیماری هلندی‌ (بحران نفتی و برنامه پنجم)، بروز بیماری و عوارض. فعلاً همین‌ها. mOsior (بحث) ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۷ (UTC)

@MOSIOR: خیاط در کوزه مشکلات شکلی بماند برای آخر کار. پیشنهاد ساختاری خوبی است. رویش کار می کنم.--سید (بحث) ‏۷ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۳۴ (UTC)

نظر مرتضا

چند پیشنهاد: یکی این که بیماری هلندی در ایران به طور مشخص از اقتصاد مبتنی بر نفت سرچشمه می گیرد. آراستن مقاله به عکسی از استخراج نفت و یک توضیح کوتاه در مورد بیماری هلندی و اقتصاد تک محصولی (در ایران نفت) به فهم مخاطب کمک می کند. دوم این که نمی دانم آیا می شود نماگرهای اقتصادی را که با موضوع مقاله مرتبط است (مثل قیمت نفت، قیمت دلار، نرخ تورم، نرخ تورم بخش مسکن و از این قبیل)، در قالب یک جدول نمایش داد؟ سوم این که آیا پروژه یا برنامه ای برای کنترل بیماری در آن دوران ارائه شده که رد یا اجرایی شده باشه، موفق یا ناموفق باشه؟ چهارم این که اثر این نابسامانی اقتصادی بر انقلاب 57 را می توان در یک سرفصل به آن پرداخت. ٪ مرتضا (بحث) ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۹ (UTC)

سلام. تشکر. عکس و توضیح درباره اقتصاد نفتی را اضافه می کنم. در مورد نماگرها فکر کردم تحقیق دست اول می شود. ظاهرا سازمان برنامه طرحی برای کنترل داده است که شاید در قالب برنامه ششم عمرانی بوده اما خب فرصت اجرایش نبود. استراتژی جمهوری اسلامی هم که برای جلوگیری از بیماری خب افزایش تحریم است. البته از شوخی گذشته صندوق توسعه ملی هم هست. در واقع این صندوق بر اساس تجربه نروژ طراحی شده که خب آن زمان در دهه 50 هنوز چنین چیزی جایی نبود. اما نمی دانم آیا اینها اصلا ربطی به موضوع دارد؟ یک بخش برای اثرات در انتها ایجاد کرده ام که هنوز فرصت نوشتنش نشده.--سید (بحث) ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۱۰ (UTC)

نظر بنیامین

سلام. قدری لید را گسترش دهید.

تأثیر سیاست‌های اقتصادی آن روزها در وضعیت فعلی اقتصاد ایران نیز اهمیت دارد. اینجا سرنخ‌هایی موجود است.

کتاب The political economy of modern Iran: Despotism and Pseudo-Modernism, 1926-1979 نوشتهٔ هما کاتوزیان را بررسی کنید. پاسخ برخی سؤالات مرتضا را نیز آنجا می‌توان یافت. اگر کتاب را ندارید، بگویید من پی‌دی‌اف آن را برایتان ارسال کنم. کتاب اقتصاد سیاسی توسعه در ایران امروز نوشتهٔ فرشاد مؤمنی هم منبع خوبی است. البته پی‌دی‌اف این یکی را ندارم :)

مشکلات شکلی خیلی زیاد است. @MOSIOR: مقاله‌ای ۲۳ کیلوبایتی را نامزد گمخ کرده‌اند. چقدر خوب است که نگاه به حجم مقاله، دیگر تأثیری در پارامترهای بررسی خوبیدگی ندارد. اما اما اما… یَک آشی بپزیم برای خیاط… :)) Benyamin-ln (بحث) ۱۹ بهمن ۱۳۹۷، ساعت ۱۶:۰۶ (ایران) ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۳۶ (UTC)

خب نامزد کرده ام که دوستان با همین نظرات خوبشان برای توسعه مقاله تا 230 کیلو کمک دهند.--سید (بحث) ‏۸ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۰۵ (UTC)

موارد در دست اقدام:

• اصلاح ساختار مقاله
• افزودن جداول آماری : آیا این مطلب دست اول محسوب نمی شود؟
• گسترش لید: در انتهای کار
• افزودن پیشینه وضعیت اقتصادی کشور
• استفاده از کتاب های اقتصاد سیاسی آبراهامیان، کاتوزیان، مؤمنی و ...
• بیان نتایج و عواقب کوتاه مدت و بلندمدت این بیماری در اقتصاد ایران و حکومت پهلوی
• اصلاح پانویس ها و جزیئات ویرایشی

--سید (بحث) ‏۱۶ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۱۱ (UTC)

نظر حجت

فکر کنم سید با دیدن ویکی‌پدیا:جایزه مقاله خوب سال بالاخره انگیز پیدا کرد که در کوزه بیفتد! (دیدید چه قشنگ اعتبارش را مصادره کردم؟!)

عجالتاً انشای مقاله نیاز به بازخوانی دارد و فکر کنم که بهترین راه این باشد که خودم بروم مقاله را خرده خرده اصلاح کنم. بعدش نظرهای دیگرم را می‌دهم. مهم‌ترین چیزی که الان به نظرم خوب است به مقاله اضافه بشود یکی تصویر است (نموداری از تحولات اقتصادی ایران در دههٔ ۵۰، مثلاً تغییرات درآمد سرانه، تغییرات قدرت خرید، یا هر شاخص دیگری که مفید باشد)، و نیز یک گاهشمار برای بیماری هلندی دههٔ ۵۰ که مراحل مختلف را نشان بدهد. — حجت/^بحث ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۴ (UTC)

@Huji: تشکر. نه همان طور که در بالا گفتم وضع فعلی اقتصادی و تحلیل های آبکی رسانه های داخلی و خارجی علتش بوده. ضمنا هنوز متن مقاله در دست تکمیله و در نتیجه شما صبر کنید وقتی همه مطالب لازم را افزودم، خبرتان می کنم تا در ویرایش کمک بدهید.--سید (بحث) ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۴:۰۶ (UTC)

لید باید به تنهایی مستقل باشد. الان مغشوش است. برنامه سوم، چهارم، … خواننده را گیج می‌کند. من که نمی‌دانم این زمانهایش کی بوده.--1234 (بحث) ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۳۸ (UTC) خود اصل موضوع کم است. بیشتر صغری کبری است تا خود عنوان.1234 (بحث) ‏۲۰ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۴۰ (UTC)

لید را آخر سر درست می کنم.--سید (بحث) ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۴۱ (UTC)

• @Sa.vakilian: مقالهٔ خوبیست، اگر بخواهم نظری بدهم، اینکه در جای‌جای مقاله در چند نقطه نسبت به هزینهٔ املاک و اجاره و … و افزایش آنها صحبت شده، اما در کنار اینها صحبتی از دریافتی‌ها (پرداختی‌های کارفرماها) نشده، موضوع را کامل نمی‌رساند، به نظرم هرجا که از افزایش هزینه‌ها به‌درستی صحبت میشه بهتر است در کنارش از میزان پرداختی‌ها هم صحبت بشه، اصلاً فرق رکود، تورم و رکودتورمی و بیماری هلندی و … در قیاس این دو معیار با یکدیگر مشخص میشه، اینطور نیست؟ اینکه صرفاً به وضعیت قیمت‌ها پرداخته بشه و از آن طرف صحبتی از وضعیت دریافتی‌ها نشه موضوع را کامل نمی‌رساند، حتی بهتر هست و اوضاع کلی تجارت و شتاب چرخهٔ اقتصادی هم صحبت بشه… از میزان تقاضا صحبت بشه، ووو چون مقاله تصمیم داره وارد ریز مطلب به صورت تخصصی بشه، پس باید تمام فضای اقتصادی را به‌طور کامل و سرفرصت شرح بده. خبرنگار (بحث) ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۳۱ (UTC)

موافقم ، اگر در منابع بیابم حتما. البته به علت پدیده چسبندگی قیمت ها، معمولا دو سه سالی طول می کشد تا دست مزد نیروی کار خودش را با نوسانات قیمتی تطبیق دهد.--سید (بحث) ‏۲۳ فوریهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۲۸ (UTC)

نظر هوتن دولتي

متاسفانه عنوان مقاله اشتباه است دهه 1350 !!!!!!!!!!!!!! دهه 50 شمسی یا دهه 70 میلادی. مثل این است که بنویسیم اوضاع جهان در قرن 2000 یا ایران در قرن 1400 بعد از دهگان نوشتاری عدد دهگان میاید نه هزارگان و صدگان ما دهه 300 یا 350 و 1350 نداریم. عنوان مقاله می تواند به ؛بیماری هلندی اقتصاد ایران در دوران پهلوی تغيير يابد چون در ان دوره فقط يک بار اين اتفاق رخداده است . -- Hootandolati(بحث) «یکشنبه،۱۲ اسفند ۱۳۹۷، ساعت ۱۱:۵۵ (ایران)» ‏۳ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۲۵ (UTC)

بله. عنوان مقاله را عوض کردیم و شد «بیماری هلندی اقتصاد ایران از ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۶» این عنوان گمخ ، درست نیست.--سید (بحث) ‏۱۱ مارس ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۹ (UTC)

@MOSIOR و Huji: من جداول را اضافه کردم اما هر تحلیلی بیش از آنچه در منابع آمده اضافه کنم، تحقیق دست اول است. نمودار را هم نمی دانم چطور در ویکی اضافه کنم.--سید (بحث) ‏۱۴ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۲۵ (UTC)

نظر حجت (دور دوم)

بالاخره رسیدم کمی بیشتر در مقاله تدقیق کنم.

• برای نمودار از وبگاه gapminder می‌توانید استفاده بکنید؛ خیلی اطلاعات مفیدی به دست می‌دهد. مثلاً این روند تغییرات تولید ناخالص ملی ایران است.
• در بخش «بیماری هلندی» پارگراف دوم یک مرتبه شروع می‌کند به صحبت کردن از کشورهای نفت‌خیز. اما چرا؟ آیا این پدیده در کشورهای نفت‌خیز (در مقایسه با کشورهایی که صادرات دیگری دارند) رایج‌تر است؟ اگر بله، جملهٔ اول پاراگراف باید همین باشد «بیماری هلندی در کشورهای نفت‌خیز رایج‌تر است؛ دلایلی که برای این وضع برشمرده شده عبارتند از فلان و بهمان.[یادکردها]»
• «کالاهای داخلی غیرتجاری» یعنی چه؟ چرا زمین غیرتجاری است اما مثلاً پوشک بچه یا دانه ذرت نیست؟ این عبارت معادل انگلیسی هم دارد؟
• گفتید که اگر ارز خارجی حاصل از صادرات تبدیل به ارز داخلی بشود می‌تواند تورم‌زا باشد. تا اینجا قبول. اما بعدش نوشتید که «بدین ترتیب نرخ مبادلهٔ واقعی کاهش می‌یابد و قدرت خرید ارز خارجی در بازار داخلی کاهش می‌یابد.» این را نمی‌فهمم. آیا این قدرت ارز داخلی نیست که کاهش می‌یابد؟ (تورم = کاهش ارزش پول داخلی = کاهش نسبی ارزش پول داخلی نسبت به ارز خارجی = افزایش قدرت خرید ارز خارجی در داخل؛ نه؟)
• یک نقد که هم به مقالهٔ بیماری هلندی دارم و هم به این مقاله، این است که به غلط (به زعم من البته) زیادی وزن روی دو مفهوم «صادرات» و «منابع طبیعی» گذاشته‌اند. در تعریفی که من در منابع انگلیسی می‌بینم بحث بیماری هلندی ربط مستقیمی به برداشت منابع طبیعی و صادرات آن ندارد، بلکه مربوط به رشد نامتناسب یک بخش اقتصاد در مقایسه با بخش‌های دیگر است. این که «معمولاً» آن بخشی که خیلی رشد می‌کند بخش منابع طبیعی است، جزئی اساسی از تعریف اقتصاد هلندی نیست. (یعنی مثلاً اگر پس‌فردا کشور ژاپن به دلیل افزایش بی‌رویهٔ خدمات، و نه کالا، دچار وضع مشابه اقتصادی شد، یا کشور استرالیا به دلیل افزایش نامتناسب صنعت ارزهای رمزپایه دچار وضع مشابهی شد، باز هم اسمش را می‌شود بیماری هلندی گذاشت، اگر چه ربط مستقیمی با منابع طبیعی ندارد). این را بهتر است که مطابق تعاریفِ دقیق بیماری هلندی، اصلاح کنید.
• یک سری تمیزکاری‌هایی در مقاله لازم است؛ یک نمونه را الان خودم انجام دادم و باقی را انتظار دارم شما انجام بدهید. مهم‌ترینش پیوند کردن اصطلاحات اقتصادی به مقاله‌های مربوط است.
• واژگانی که در پیوند می‌خواهند، دست کم دو جا باید پیوند بشوند: یکی در اولین کاربرد در دیباچه (لید)، و یکی در اولین کاربرد در باقی متن. مثلاً محمدرضاشاه را باید در متن هم پیوند کنید.
• از آنجا که در مقاله هم تاریخ‌های میلادی و هم خورشیدی آمده، خوب است که بعد از تاریخ‌ها پسوند «م.» یا «ه‍.ش» بیاورید تا ابهامی در کار نباشد (و مثلاً کسی فکر نکند که دارید راجع به ایران در دههٔ ۱۳۵۰ میلادی صحبت می‌کنید). چند تا را اصلاح خودم کردم.
• «تا ایرانی امن و روبه پیشرفت بعد از اتمام نفت امکان استمرار داشته‌باشد» از نظر انشا نادرست است.
• اشکال نقطه‌گذاری هم چندجا دیدم. «از این رو» قبلش نقطه نمی‌آید، بلکه نقطه‌ویرگول (؛) می‌آید. از آن طرف، در زیرنویس تصویر کامایی که قرمز کردم باید نقطه بشود: «نوسان درامد نفتی اوپک از ۱۹۷۲ تا ۲۰۱۵ میلادی، نمودار قرمز قیمت اسمی و نمودار آبی قیمت واقعی تصحیح شده با حذف اثر تورم است.»
• بخش آثار و پیامدها به گسترش نیاز دارد.

فعلاً‌ همینجا توقف می‌کنم. تمام شد خبر کنید. — حجت/^بحث ‏۱۴ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۲۳:۵۱ (UTC)

@Huji: بسیار متشکر از وقتی که گذاشتید نقدهایتان را اعمال می کنم . فقط در دو موردش اختلاف نظر دارم.

• در مورد بخش «بیماری هلندی» پارگراف اول توضیح کلی درباره این پدیده و پاراگراف دوم تمرکز بر وضعیت این پدیده در کشورهای نفت خیز به عنوان یکی از مصادیق آن است. با توجه به اینکه این بخش صرفا یک توضیح بافتاری است و آن موضوع مقاله مستقل خودش را دارد، فکر نمی کنم نقد شما وارد باشد. یعنی جای این بحث در مقاله بیماری هلندی است. به هر حال در دهه 1970 این موضوع در کشورهای نفت خیز رایج بوده اما اکنون به روش هایی در برخی از این کشورها جلویش گرفته شده است، که موضوع این مقاله نیست.
• در تعریف بیماری هلندی «بلکه مربوط به رشد نامتناسب یک بخش اقتصاد در مقایسه با بخش‌های دیگر است» تا جایی که می دانم صرف رشد یک بخش اقتصاد منجر به بیماری هلندی نمی شود، مثلا اگر بخش مسکن رشد کند بیماری هلندی بروز نمی کند. تا جایی که من بلدم بیماری هلندی نتیجه توسعه برون زا است. یعنی وقتی که ارز خارجی در شرایط خاصی سرریز می کند در اقتصاد ملی. البته یک کتاب هم خریده ام که با استفاده از آن موضوع را دقیق تر به جهت اقتصادی توضیح دهم.
• به هر حال این یک مقاله درباره خود موضوع بیماری هلندی نیست و به نظرم این دو نقدی که در بالا نوشتید را قرار نیست در این مقاله جواب دهیم. بلکه صرفا باید اطلاعات این مقاله دقیق و صحیح باشد.--سید (بحث) ‏۱۵ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۰۷ (UTC)

جواب مبسوطش را در مقالهٔ بیماری هلندی اگر دوست داشتید می‌توانید بدهید (با ویرایش مقاله). در این مقاله، کافی است که یک جمله با منبع در ابتدای آن پاراگراف اضافه کنید که «بیماری هلندی به خصوص در کشورهای نفت‌خیز رایج بوده‌است» (البته اگر چنین بوده). از نظر انشایی، پرشی که به موضوع کشورهای نفت‌خیز می‌زنید نیاز به یک اتصال با پارگراف قبلی دارد که الان موجود نیست. — حجت/^بحث ‏۱۵ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۹ (UTC)

• مقاله مادر بیماری هلندی اقتصاد ایران هم ایجاد شود.--‏ Sunfyre^T ‏۱۵ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۳۱ (UTC)

@Huji: فکر می کنم مشکل بخش معرفی بیماری هلندی حل شده باشد، اگر موافقید برویم سر بقیه موارد.--سید (بحث) ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۳ (UTC)

تغییراتی که پیرو بررسی من در بالا دادید می‌شود: Special:Diff/26437052/26585425. اولاً مشکلات نگارشی دارید (فاصلهٔ بین «می» و بنِ فعلِ مضارع استمراری، فاصلهٔ مجازی باید باشد) که با راندن ابرابزار قابل حل است (راندم). الان بررسی مجددی تا انتهای مقاله می‌کنم — حجت/^بحث ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۱۶ (UTC)

• یک سری عبارات را که در دیباچه (لید) پیوند کرده‌اید در اولین کاربرد در باقی متن هم خوب است پیوند کنید. مثلاً «برنامه‌های عمرانی سوم و چهارم».
• یک برچسب هست که باید برایش منبع مناسب اضافه کنید
• بخش آثار و پیامدها کماکان خیلی کوتاه است. یک سری از پیامدها هم در بخش قبل از آن ذکر شده که باید به این بخش منتقل بشود.
• پانویس‌ها را یک‌دست کنید. توصیه من این است که از پک استفاده کنید.
• یکی از شابک‌ها ایراد دارد اصلاح کنید
• یک بخش «منبع‌شناسی» هم اضافه کنید.

موفق باشید — حجت/^بحث ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۵۲ (UTC)

تشکر. معمولا منبع شناسی را در برگزیدگی اضافه می کنیم.--سید (بحث) ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۵۸ (UTC)

مشکلاتی که رفع شده:

• بخش‌بندی: به نظرم بخش بندی موجود بهترین حالتی است که می تواند باشد. اگر کسی نظر دیگری دارد اینجا پیشنهاد دهد.
• توضیح در مورد اقتصاد نفتی: نه تنها نقش نفت در اقتصاد ایران، بلکه اقتصاد جهانی نفت را هم قدری توضیح دادم. به نظرم برای خوبیدگی کفایت می کند.
• جدول نماگرهای اقتصادی: سه مورد اصلی اضافه شد، البته جداول دیگری هم هست اما مقاله ممکن است برای خواننده جذابیتش را از دست بدهد.
• عکس هایی را به مقاله افزودم که همزمان هم نشان دهنده توسعه در حکومت پهلوی و هم عدم توازن آن باشد.

از مجموع اشکالاتی که در بالا ذکر شده موارد ذیل هنوز مانده است:

• اشکالات ویرایشی مثل فاصله مجازی، آخر کار
• پانویس ها و منبع ها، آخر کار
• ایجاز مخل: بخش های «وضعیت اقتصاد ایران در ابتدای دهه پنجاه»، «مشکلات ناشی از بیماری هلندی» و «آثار و پیامدها» هنوز جای توسعه دارد. یک بخش اقدامات حکومت برای مقابله با بیماری هم باید اضافه شود.
• نمودار: سایتی که حجت گفت باز نشد و نمی دانم چطور نمودار برای ویکی بسازم. فکر نمی کنم ساخت نمودار اکسلی و بارگذاریش در اینجا جذاب باشد.--سید (بحث) ‏۱۳ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۰۱ (UTC)

نظر بنیامین (دور دوم)

• سلام. نکاتی که در بررسی قبلی گفتم، هنوز انجام نشده است. ایران بین دو انقلاب کتاب بسیار باارزش و مشهوری است اما الهام‌گرفته از اندیشه‌های مارکسیستی است. منابع دیگری در این زمینه باید مورد استناد قرار بگیرند. البته این مطلب نیز از قلم نیفتد که دسته‌ای از پژوهشگرانِ مارکسیست، همین عوامل اقتصادی را باعث بروز انقلاب در سال ۱۳۵۷ می‌دانند که به عنوان دیدگاه و با وزن مناسب باید در انتها ذکر شود. بخش آثار و پیامدها خیلی کم است و خسیسانه نوشته شده. شما که ید طولایی در مفصل‌نویسی داشتید، شما دیگر چرا؟ :))
• در ادامهٔ گفتگوی بالا، مطلبی را از صفحه ۱۱۲ کتاب انقلاب اسلامی و چرایی و چگونگی رخداد آن را عیناً نقل می‌کنم: «نفت به‌خودی خود هیچ نوع رابطه‌ای با بقیه بخش‌های اقتصاد برقرار نمی‌کند. نفت تنها یک تأثیر مهم و عمده دارد و آن این است که درآمدی در اختیار دولت قرار می‌دهد که می‌تواند از آن برای هر هدف و منظور ممکن استفاده کند. تأثیر درآمد نفت به اولویت‌های سیاسی و اجتماعی در مصرف آن نیز بستگی خواهد داشت. تزریق مبالغ هنگفت سرمایه، خود با دو عامل دیگر ارتباط می‌یابد: اول آنکه تغییر شکل در عرصه اقتصاد مستلزم غلبه بر موانعی چون بی‌سوادی و فقدان ارتباطات است و دوم آنکه چنین تغییری مستلزم غلبه بر موانع جدید ناشی از جریان یافتن پول نفت می‌باشد. نمونه‌هایی از چنین موانع عبارتند از: تورم، صنایع فاقد قدرت رقابت، انفجار فعالیت‌های اقتصادی غیرتولیدی و درآمدهای نامساوی.» به نظر می‌رسد که رایج بودن بیماری هلندی در کشورهای نفت‌خیز، ارتباط مستقیمی به نفت‌خیز بودنشان ندارد بلکه ناشی از سیاست‌های غلط اقتصادی است منتها از آن جایی که ورودِ چنین سرمایه‌های هنگفتی، به یکباره در صنایع های‌تک رخ نمی‌دهد و یا اگر رخ بدهد، تبعات احتمالی آن توسط سیاست‌های درست اقتصادی کنترل می‌شود، لذا پدیدهٔ بیماری هلندی اغلب در کشورهای نفت‌خیزِ دارای اقتصاد معیوب رخ می‌دهد. منشأ بیماری هلندی در عدم مدیریت سرمایه است، حال این سرمایه از نفت بیاید یا توریسم یا هر چیز دیگر. نفت یک سرمایه است که ما تصمیم می‌گیریم که چگونه با آن عمل کنیم. علت این که حجت به نام آوردن از نفت و نفت‌خیزی در ابتدای مقاله ایراد گرفت، احتمالاً همین است که هدایت نادرستِ ثروت ناشی از فروش نفت، یکی از مثال‌های بیماری هلندی است ولی تعریف جامعی از بیماری هلندی نیست. برای تعریف یک موضوع، مثال‌های متعدد می‌توانند به فهم موضوع کمک کنند اما جای تعریف اصلی را نخواهند گرفت. پاراگرافی دیگر از صفحه ۱۱۳ همان کتاب: «در سال ۱۳۵۲ قیمت نفت افزایش یافت و درآمدهای نفتی پیش‌بینی شده در برنامه عمرانی پنجم از ۲۲ میلیارد دلار به ۹۸ میلیارد دلار رسید. دولت به جای این که با پول‌های جدید، نخست به درمان دردهای زیربنایی مانند بنادر، راه‌ها، برق، کمبود مصالح ساختمانی، کمبود نیروی انسانی و نرخ پایین رشد کشاورزی را درمان کند، به هدف‌های مغرورانه فوری مانند رشد بالا و قدرت نظامی عظیم گرایش پیدا کرد.» لبّ کلام: ورود سرمایه‌های هنگفت برای جهان سومی‌ها در درازمدت یعنی فاجعه! اما این پایان ماجرای اقتصاد ایران نبود چون به اذعان کارشناسان، حلقهٔ علینقی عالیخانی-محمدعلی صفی‌اصفیا-محمدمهدی سمیعی-خداداد فرمانفرمائیان که در آن سال‌ها اقتصاد ایران را مدیریت می‌کرد، هدایت اعتبار را به‌خوبی می‌فهمید و «بصورتی خردمندانه در اجزای زنجیره ارزش افزوده کالاهای هدف حرکت می‌کرد و هر زنجیره تولید را به مثابه یک کلان‌پروژه می‌دید.» (تحلیل‌های آقای شاکری را به دلیل نگاهِ تئوریک قوی، دوری از ابتذالِ ژورنالیستی و نیز انطباق با واقعیت‌ها می‌پسندم. به قول ما ویکی‌پدیایی‌ها، خیلی «دانشنامه‌ای» است! حدس می‌زنم که تماس گرفتن با ایشان، برای شما کار سختی نباشد. لطفاً اگر می‌توانید اقدام کنید و برای تصحیح روایت مقاله و یافتن منابع معتبر کمک بگیرید. اصلاً همین گمخ را هم نشانش بدهید :))
• مقاله را چندین بار خوانده‌ام. در ابتدا تردید داشتم اما اکنون با قطعیت می‌گویم که از بحران ویکی‌پدیا:وزن ناروا رنج می‌برد. اعداد و ارقام خام، مدام جلوی چشم هستند و واژگان «نفت»، «درآمد نفتی» و «بیماری هلندی» مدام در متن تکرار می‌شود اما به بررسی علمی ریشه‌ها و عوامل و نیز پیامدها که می‌رسیم، مطالب خیلی سطحی و گذرا است. در مجموع، دو نکته برای اصلاح روایت مقاله پیشنهاد می‌کنم: اولاً تمرکز از روی نفت‌خیز بودن یا نبودن، به فهمِ نظام اقتصادیِ حاکم از «شیوهٔ مدیریت و هدایت سرمایه» منتقل شود. دوماً علت این که برنامهٔ آن حلقهٔ اداره‌کنندهٔ اقتصاد به سرانجام نرسید مورد مداقه قرار بگیرد. این خیلی بهتر از پرداخت پرحجم به داده‌های خام است. به جای پرداختن به بیانیه‌های حزب رستاخیز، بهتر است که به نظریه‌های اقتصاددانان حزب اشاره کرد. این روایت ژورنالیستی نیاز به تغییر دارد. جای دیدگاه‌های اقتصاددانان سرشناس خالی است. پیش‌تر نیز اشاره کردم که برخی معتقدند که اشتباهات اقتصادیِ امروز، ریشه در دهه پنجاه دارد.
• تصاویر خوبی به مقاله افزوده شده اما چندتایش مثل تصویر نفت‌کش، کارگاه سنتی، کنگره حزب رستاخیز و اعضای کابینه می‌تواند برداشته شود. در کپشن عکس جمشید آموزگار نوشته شده: «جمشید آموزگار، نخست وزیر ایران، در سال ۱۳۵۶ با متوازن کردن بودجه تا حد زیادی بر بیماری هلندی غلبه کرد.» این جمله و آن ژست، گویی که یک قهرمان را به تصویر می‌کشد در حالی که تبعات تصمیم‌های آموزگار، اساس شاهنشاهی ۲۵۰۰ ساله را از ایران کَند. آموزگار قصد داشت که تورم را از طریقِ کُند کردن گردش چرخ‌های اقتصاد کنترل کند اما کار به جایی رسید که مجبور شد از کشور فرار کند. همین تئوری اشتباه جمشید آموزگار را پروفسور نوبخت از اواخر ۱۳۹۲ در دستورکار گذاشت و مدام به کاهش نرخ تورم افتخار می‌کرد اما از تبعات بعدی‌اش نمی‌گفت. از ابتدای ۱۳۹۷ هم که با فاجعهٔ دلار ۴۲۰۰ تومانی پروفسور جهانگیری — موسوم به دلار جهانگیری — توأم شد، وارد شمارشِ معکوسِ نابودیِ کاملِ اقتصاد شده‌ایم. خداوند این پروفسورها را برایمان بیشتر کند! خلاصه این که تصاویر و کپشن‌های یک مقالهٔ خوبیده نباید باعث انحراف ذهن مخاطب بشود.
• استفاده از {{وابسته}} در لید مقاله توی ذوق می‌زند. جای مناسبش همان انتهای مقاله است. در ویژه:تفاوت/26428913 گفتم که شیوهٔ تعیین بازهٔ زمانی ایراد دارد و شبیه محاوره است. هنگام نام‌گذاری در ویکی‌پدیا، «از فلان سال تا فلان سال» نمی‌نویسیم. شیوهٔ صحیح برای این مقاله «بیماری هلندی اقتصاد ایران (۱۳۵۶–۱۳۵۳)» است. بررسی انشای مقاله و اصلاح اساسی یادکردها را هم که خودتان می‌دانید :))) این گمخ خیلی طولانی شده؛ امیدوارم تا آخر تابستان، جمع بشود. Benyamin-ln (بحث) ۲۷ تیر ۱۳۹۸، ساعت ۲۰:۲۲ (ایران) ‏۱۸ ژوئیهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۱۵:۵۲ (UTC)

@Benyamin-ln: سلام . اول عذرخواهی می کنم چون من درگیر بررسی مقالات وپ:گمب هستم و همین طور بشدت در زندگی روزمره مشغولم، فرصت کمتری برای اینجا داشته ام.

• • در مورد پرداختن به نفت و نفت خیزی، توضیحات کلی باید در مقالات دیگری مثل بیماری هلندی بیاید و به نظرم آنچه تا اینجا در مورد رابطه نفت و بیماری هلندی گفته شده کاملا کافی است و قصد افزودن مطلب دیگری را ندارم.
  • در مورد حلقه عالیخانی و ... اتفاقا در زمان بروز بیماری هلندی این حلقه فعال نبود و شاه آنها را مرخص کرده بود. بعدش حلقه آموزگار آمد و مشکل را مدت و جمع و جور کرد. بنابراین ، نمی دانم ارتباط آقای شاکری با موضوع مقاله چه می تواند باشد؟
  • اعداد و ارقام به درخواست دوستان در همین جا به مقاله اضافه شده است.
  • در خصوص حزب رستاخیز ما با یک عملکرد منسجم و نظزریه منسجم مواجه نیستیم. در این مورد داریوش همایون مفصلا در کتاب آیندگان و روندگان توضیح داده است. من مطالب مرتبط با حزب را از جهت بیان نوع شیوه نادرست مواجهه حزب با این بحران توضیح داده ام. آن طور که همایون می گوید، اصلاحات انجام شده برای حل بحران ناشی از دولت آموزگار بوده نه حزب.
  • برخی تصاویر به درخواست دوستان اضافه شد و ضمنا متوجه درخواست شما برای حذف تصاویر نمی شوم. این تصاویر سعی کرده بیان غیرجانبدارانه ای از وضعیت را به دست دهد .
  • در مورد جمشید آموزگار تا حدی حق با شماست. عکس و زیرنویس را حذف می کنم.
  • در مورد نام صحیح مقاله در صفحه بحث آن مفصل بحث کرده ایم و من از نام موجود دفاع می کنم.

به امید خدا پس از اتمام گمب حسین بن علی این گمخ را تمام می کنم.--سید (بحث) ‏۳ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۱:۲۴ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام بر سید عزیز.

عرض کردم که رایج بودن بیماری هلندی در کشورهای نفت‌خیز، ارتباط مستقیمی به نفت‌خیز بودنشان ندارد. اتفاقاً من می‌گویم که مقاله دچار وزن ناروا است و بیش از حد به نفت و نفت‌خیزی پرداخته شده است. سیاست‌های هدایت اعتبار اگر درست باشد، شما میلیاردها میلیارد هم که نفت بفروشید، هیچ مشکلی برای اقتصادتان پیش نخواهد آمد. حلقهٔ عالیخانی و رفقا، سیاست‌های صحیح هدایت اعتبار داشتند که دچار بیماری هلندی نمی‌شدند. وقتی سیاست‌ها [و ایضاً سیاستگذاران] تغییر پیدا کرد، بروز بیماری هلندی اجتناب‌ناپذیر شد. گفتم برای یافتن مطالب آکادمیک دربارهٔ نقشِ «ضعف هدایت اعتبار» در بروز بیماری هلندی دهه پنجاه، می‌توانید از جناب شاکری کمک بگیرید. اشراف خوبی به مباحث دارند.

ویژه:تفاوت/26723005 به نظرم به جا بود. تعداد تصاویر الان بهتر است.

دربارهٔ نام مخالفم. بحث‌ها را دنبال کردم و با کمال احترام، نظرتان را نمی‌پذیرم. جنگ در افغانستان (۱۹۸۹–۱۹۹۲) درست است ولی «جنگ در افغانستان (از ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲)» درست نیست.

ایرادی ندارد. اولویت‌های بررسی مقالات با خودتان است. نقد من اینجا ثبت است، هر زمان وقت کردید رسیدگی کنید. ارادت Benyamin-ln (بحث) ۱۲ مرداد ۱۳۹۸، ساعت ۱۴:۱۴ (ایران) ‏۳ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۴۴ (UTC)

بله درست می فرمایید. اما این بخش ها در اثر نقدهایی که دوستان در همین جا نوشته اند ایجاد شده و من هم قصد حذفشان را ندارم. البته بخش های دیگر موضوع را باید توسعه دهم. به هر حال ما در شرایط انتزاعی هم بحث نمی کنیم و در ایران به علت نفت بیماری هلندی دو بار بروز کرده است. زمان عالیخانی و رفقا پول نفت هم این قدر نبود. همان طور که در مقاله نوشته ام، از ابتدای دهه 50 پول نفت بناگاه افزایش یافت. این را عالیخانی هم در مصاحبه اش می گوید. بدین ترتیب شاید روش آنها برای چندر غاز دهه 40 جوابگو بوده ولی حتما برای دهه 50 با آن روش نمی شده منابع را اداره کرد. جناب شاکری را چطور می توان پیدا کرد؟

در خصوص نام ، جای بحث مناسب، صفحه وپ:نبا است و ربطی به این نظرخواهی ندارد.--سید (بحث) ‏۳ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۱۳ (UTC)

@Sa.vakilian: آیا کارتان ادامه دارد و مواردی باقی مانده، یا بررسی ها و رفع اشکالات به پایان رسیده؟ ٪ مرتضا (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۱۳ (UTC)

بله کار ادامه دارد و برخی اشکالات هنوز مانده.--سید (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۴۸ (UTC)

درود سید عزیز و گرامی. امیدوارم که خوب باشید. مقاله نزدیک به یک سال است که نامزد خوبیدگی شده اما هنوز جمع‌بندی نشده است. لطفاً اگر اشکالی هست، برطرف کنید تا مقاله خوب شود یا اگر به هر دلیلی نمی‌توانید این کار را انجام دهید، نامزدی را ناموفق جمع‌بندی کنید. اگر هم کمکی از من بر می‌آید، در خدمتم :) Taddah (بحث) ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۵۱ (UTC)

سلام. خب مشکل اینه که من علاوه بر مقاله خودم به عنوان مسئول پروژه هر هفته که فرصت کنم کار یک مقاله در گمخ یا گمب را هم رسیدگی می کنم. دو سه کتاب خریده ام اما هنوز نرسیده ام که اواخر مقاله بخصوص بخش پیامدها را تکمیل کنم.--سید (بحث) ‏۲۸ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۵۳ (UTC)

---

بحث بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.