ویکی‌پدیا:گزیدن مقاله‌های برگزیده/حسن مجتبی

حسن مجتبی

برگزیده شد

ضمن تشکر از کاربر:sa.vakilian که زحمت اصلی بررسی را بر عهده داشت، این مقاله معیارهای برگزیدگی را برآورده می کند. ٪ مرتضا (بحث) ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۲۱ (UTC)

بحث زیر بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.

---

حسن مجتبی (ویرایش • تاریخچه • بحث • پی‌گیری)

نامزدکنندگان: shobhe (بحث • مشارکت‌ها) و Kamranazad (بحث • مشارکت‌ها)

• ۱٬۱۹۳ روز پیش نامزد شده‌است.

سلام، مقالهٔ حسن مجتبی را برای برگزیدگی ارائه می‌شود. این مقاله تا حدودِ زیادی بر اساسِ مقالهٔ متناظرش — حسین بن علی — ویرایش شده است که البته هنوز جای کارِ بسیاری دارد و پژوهش‌ها همچنان در جریان است. منتظرِ نظراتِ سازنده و روادارِ کاربران هستیم. ممنونیم.

@Kamranazad: تشکر زحمت زیادی کشیده اید. شروع بررسی:

لید:

1. خیلی از امامان زیدی از جمله امامان زیدی یمن هم از نسل پسری امام حسن مجتبی هستند.
2. اسامی خاص مثل ابن حجر و ابن کثیر را لینک بدهید.
3. «حسن هفت سال آغازین زندگیش را با پدربزرگش، محمّد، سپری کرد.» جمله ابهام دارد. خواننده ممکن است برداشت کند که سرپرستی وی برعهده رسول الله بوده.
4. اینکه وی در شأن نزول آیات متعدد مثل آیه مودت، آیه تطهیر و اینها بوده هم خوبه در لید بیاید.
5. ظاهرا عبدالله بن عباس آن زمان کوفه نبود و عبیدالله بن عباس از مردم بیعت گرفت.
6. علاوه بر شام ، در آن زمان مصر هم تحت سلطه معاویه بود.
7. در لید زیادی به جزئیات لشکرکشی امام مجتبی پرداخته شده است. کوتاه شود.
8. لینک قرمز در لید نباشد.
9. حدیثی که در پاراگراف آخر لید آمده کلا به متن منتقل شود.
10. در خصوص اختلاف اهل سنت و معتزله به کلیات در دو سه خط اکتفا شود.
    متن:
11. اسامی خاص را به مقالات خودش لینک دهید.
12. به نظرم درباره فتنه اول در دوره خلافت علی بن ابی طالب در پیش زمینه بیشتر توضیح دهید. یک پاراگراف مستقل برایش بگذارید، بهتر است.
13. چرا بحث «مجتبی» به جای القاب در نام آمده است؟ کلا بخش نام و القاب گویا مخلوط شده!
14. «بنا بر روایتی، رویکرد آشتی‌جویانه حسن و صلح او را، تعیین‌کنندهٔ آیندهٔ جامعهٔ اسلامی می‌دانست» روایت از کیه؟ ابهام دارد.
15. امام حسن مجتبی در شأن نزول آیات متعددی بوده است که لازم است ذکر شود.
16. « گفته می‌شود در زمان عثمان که در قضیهٔ اجرای حد شرعی بر روی ولید بن عقبه ...» چه کسی می گوید؟ کلا تا حد امکان از افعال مجهول استفاده نشود بهتر است.
17. «حسن، قبل از هرگونه تهاجمی علیه‌ش، حسن را مرخص کرده و یا اساساً کمک او را نپذیرفته است.» احتمالا حسن اول عثمان بوده.
18. «رفتار حسن در برابر سلیمان بن صرد خزاعی، نشان‌دهندهٔ حضور او در کنار پدرش است.» مبهمه
19. «پس از اتمام خطبه، عبدالله بن عباس مردم را به بیعت با حسن فراخواند.» ظاهرا عبیدالله بن عباس باشد.
20. «به عبدالله بن عباس، والی بصره نیز دستور داد تا با جاسوس بنی‌قین چنین کند.» تا جایی که می دانم عبدالله بن عباس با امیر مومنان به اختلاف خورده و ترک منصب کرده بود و ابوالاسود دوئلی گویا حاکم بصره شده بود. این را بررسی کنید.
21. «برخی به جانش سوءقصد کردند» گویا از خوارج بوده واضح تر بنویسید.
22. بخش مربوط به شرایط صلح نامه واضح نیست و اخر من درست نفهمیدم که هر مورخی چه شرایطی ذکر کرده است. اگر بتوانید گزارش های مهم تر مثل یعقوبی، مسعودی، ابن اعثم، طبری و منابع شیعی ... را مجزا بیاورید شاید روشن تر بشود.
23. «معاویه نیز در سخنرانی‌اش تمامی عهده‌های نهاده‌شده را انکار کرد.» توضیح بیشتر نیاز دارد.
24. «تحلیل معاصر از شواهد پزشکی علت مرگ» این را بیشتر توضیح بدهید. چطور این مطالعه به شواهد دست یافته است؟ ضمنا نباید متن لینک به بیرون ویکی داشته باشد.
25. «اسامی همسران، کنیزان و فرزندان مشهور وی به شرح ذیل است» جدول بشود بهتر است.--سید (بحث) ‏۲۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۲۰ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام، بررسی شروع شد. خداراشکر. :) ممنونیم. چشم، همهٔ موارد انجام خواهند شد. -- |کامران آزاد| ۴ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۱۳:۰۱ (ایران) ‏۲۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۳۱ (UTC)

من یک پیشنهاد درباره بخش صلح دارد. یک زیربخش برای صلحنامه بسازید. به جای شیوه فعلی بیایید مفاد صلحنامه را محور قرار دهید. مثلا ماده اول در کدام منابع اصلی مثل یعقوبی، مسعودی، طبری، امامیه ... آمده. بعدش زیرش یک پارگراف از این مطالب که در منابع متاخر هست درباره مواضع این مورخین بنویسید که مثلا ابن اعثم مایل به شیعیان کوفی بوده، طبری مایل به اهل سنت بوده و ... بعدش یک پاراگراف تحلیل متاخرین از جعفریان تا مادلونگ را درباره مفاد صلحنامه بنویسید. در انتها هم یکی دو پاراگراف مواضع مکاتب کلامی را بیاورید. به نظرم در بخش دیدگاه های مذاهب مطالبی درباره صلح آمده که جایش اینجاست. در ضمن جزئیات مباحث بخش صلح و بخش دیدگاه های مذاهب درباره صلح را هم به خود مقاله اصلی اش منتقل کنید. چطور است؟--سید (بحث) ‏۲۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۱۹ (UTC)

@Sa.vakilian: پیشنهادِ خوبی است. انجامش می‌دهیم. -- |کامران آزاد| ۴ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۱۷:۵۶ (ایران) ‏۲۶ اوت ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۶ (UTC)

موارد درخواستی سید:

1. Y انجام شد
2. Y انجام شد
3. Y انجام شد
4. Y انجام شد
5. Y انجام شد
6. Y انجام شد
7. Y انجام شد اگر لازم است، بیشتر خلاصه شود.
8. Y انجام شد
9. Y انجام شد
10. Y انجام شد
11. Y انجام شد
12. Y انجام شد
13. Y انجام شد
14. Y انجام شد
15. Y انجام شد
16. Y انجام شد
17. Y انجام شد
18. Y انجام شد
19. Y انجام شد
20. Y انجام شد فعلاً نامِ عبدالله بن عباس را برداشتم. تا بیشتر جستجو کنیم و ببینیم حاکم بصره در آن زمان که بوده است.
21. Y انجام شد
22. Y انجام شد
23. Y انجام شد
24. Y انجام شد کاربری تازه‌کار افزوده بود که مرتبش کردم.
25. Y انجام شد

@Sa.vakilian: یک پرسش: استفاده از کتابِ صلح امام حسن از راضی آل یاسین با ترجمهٔ سید علی خامنه‌ای که مجاز است ان‌شاءالله؟ :) -- |کامران آزاد| ۲۶ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۲۱:۳۷ (ایران) ‏۱۷ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۰۷ (UTC)

راضی آل یاسین کیه؟--سید (بحث) ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۲۸ (UTC)

@Sa.vakilian: در نت یک سرچ بکنید، برایتان می‌آورد. -- |کامران آزاد| ۲۷ شهریور ۱۴۰۰، ساعت ۲۰:۴۰ (ایران) ‏۱۸ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۱۰ (UTC)

@Kamranazad: سلام. چه خبر از اصلاح مقاله؟--سید (بحث) ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۲۶ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام، مشغولیم. من منتظرِ پاسخِ شما برای آن کتاب بودم که خبری نشد. -- |کامران آزاد| ۸ مهر ۱۴۰۰، ساعت ۱۸:۲۱ (ایران) ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۱ (UTC)

بله این کتاب برای بیان دیدگاه یک عالم شیعه معتبر است.--سید (بحث) ‏۳۰ سپتامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۱۹ (UTC)

سلام و خسته نباشید، از نظر من مقاله ویراستاری لازم دارد. بعضی مطالب دوبار تکرار شده و بعضی بهتر است در یادداشت باشد و مثل مقاله امام حسین منسجم و روان نیست.M.Nadian (بحث) ‏۳۱ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۰۰ (UTC)

بررسی ادامه مقاله:

1. نام بشر در نمودار هست اما در متن نیست!
2. سرنوشت فرزندان مهم امام حسن را بیاورید. سه تن در نبرد کربلا کشته شدند. حسن مثنی نقش مهمی در تحولات بعدی دارد و برخی ائمه زیدی از ذریه وی هستند. اگر شخص مهم دیگری هم هست ذکر شود.
3. در بخش فرزندان مطالبی راجع به تبار آمده است که جایش آنجا نیست. به تبار منتقل یا حذف شود.
4. ابتدا یک لیستی از فرزندان به روایت مادلونگ آمده که نام هیچ یک محمد نیست و بعدش به نقل از وی گفته شده که امام حسن نام دو فرزندش را محمد گذاشته!
5. فکر می کنم جای «حاج‌منوچهری می‌گوید حسن در منظر شیعه به‌عنوان انتقال‌دهندهٔ امامت و وصایت مطرح است؛ رابطهٔ وی با علی بن ابی‌طالب نه به‌عنوان پدر و فرزند، بلکه در جایگاه دو شخصیت اثرگذارِ تاریخ اسلام که معصوم و امام شیعه بوده‌اند، دارای اهمیت است. او در رابطه با علی بن ابی‌طالب، بروز عملی مفهوم وصایت و سبب ترویجِ علمِ علوی به‌وسیلهٔ تبیین سلسلهٔ وصایت است. » در بخش دیدگاه شیعه باشد.
6. در بخش موقعیت علمی و روایی ، محدثان شیعه که از امام حسن روایت کرده اند به طور مشخص آورده نشده است.
7. بخش دیدگاه مذاهب: پارگراف اول ربطی به این بخش ندارد و باید به بخش تحلیل خلافت منتقل شود.
8. دیدگاه معتزله متفاوت با دیدگاه غالب اهل سنت است وباید در یک زیربخش مجزا بیاید.
9. در بخش دیدگاه اهل سنت جای نظر فقها و متکلمان بزرگ اشعری مثل ماوردی، غزالی و ... خالی است.
10. در بخش دیدگاه شیعه نظر برخی اسماعیلیه که امام حسن را امام نمی دانند آورده نشده است
11. یک مشکل در بخش منبع شناسی عوم تفکیک آثار اولیه و ثانویه و عدم تفکیک روشن آثار شیعه و سنی و آثار حدیثی و تاریخی است. مبنای دسته بندی انجام شده برای من روشن نیست. فکر می کنم دسته بندی باید بر مبنای این سه باشد: اولیه-ثانویه، حدیثی-تاریخی و شیعه-سنی.
12. برخی از منابع نابجا ذکر شده مثلا ذیل اهل سنت از کتاب ابن بابویه نام برده شده است. کلا یک بار با دقت مرور شود.
13. «آثار مختص امامان شیعه» بهتر است با بقیه آثار شیعه ادغام شود.
14. در آثار دوره معاصر شیعه و سنی بودن روشن نشده است.
15. به آثار مهم مستشرقان اشاره نشده است. گمانم مادلونگ یک مطالبی در بیان آنها داشته باشد.

پایان بررسی اولیه. لطفا هر وقت تمام موارد انجام شد، اطلاع دهید تا یک بار دیگر کل مقاله را بخوانم. --سید (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۵۹ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام، ممنونیم. چشم. -- |کامران آزاد| ۱۴ آبان ۱۴۰۰، ساعت ۱۲:۴۳ (ایران) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۳ (UTC)

موارد بررسی جناب سید:

1. بشر فرزندی است که خیلی مشهور نیست و منابع به او کمتر پرداخته‌اند. تعداد فرزندان الگو که به صورت تجمیعی از منابع است، ارزش دانشنامه‌ای ندارد که در متن بیاید.
2. Y انجام شد،‌ سعی می‌کنم تا مقاله همسر و فرزندان حسن مجتبی را بسازم.
3. تبار، به ما قبل از خود شخص اطلاق می‌شود. آنچه در ذیل فرزندان آمده‌است، سخن از نسل و ادامه اولاد حضرت مجتبی است.
4. مادلونگ فرزندان حضرت مجتبی را نقل نمی‌کند، بلکه از میان تمام ۳۲ فرزند منسوب به حضرت، چند مورد را قطعی می‌داند و آنها را گزارش می‌کند. در میان آن ۳۲ فرزند، نام محمد دوبار آمده‌است. حتی نام علی هم آمده، نمی دانم مادلونگ چرا چنین حرفی زده‌است. اگر نظر مادلونگ اعتباری ندارد؛ که از نظر من ندارد، نظر دیگری را گزارش کنیم. مثلا نظر شیخ مفید یا نظر انساب الاشراف ویا هرکه دیگر...
5. 
6. 
7. 
8. 
9. پس از جستجو در بیش از ۳۰۰۰ جلد کتاب (در مجموعه آثار نور) هیچ مطلب مهم و مفیدی از ماوردی، غزالی، اشعری، فخررازی، باقلانی و جوینی در خصوص مساله صلح حضرت مجتبی یافت نشد.
10. 
11. Y انجام شد
12. Y انجام شد
13. Y انجام شد
14. Y انجام شد
15. Y انجام شد

@Sa.vakilian: سلام، من درحالِ بازنویسیِ بخشِ منبع‌شناسی هستم. پرسشی دارم: اینکه گفتید دسته‌بندی باید بر مبنای این سه باشد: اولیه-ثانویه، حدیثی-تاریخی و شیعه-سنی. به‌نظرم هم‌زمان هر سه امکان ندارد. یعنی هرچه دارم اتود می‌زنم، نمی‌شود. چه جور می‌شود هر سه دسته را هم‌زمان با هم داشت؟ یعنی یا باید مبنا، اولیه-ثانویه باشد، یا حدیثی-تاریخی و یا شیعه-سنی. درست می‌گویم؟ لطف می‌کنید دقیق‌تر منظورتان را بیان کنید؟ ممنونم. ضمناً دسته‌بندیِ فعلی بر مبنای مدخلِ امام مجتبی در دباست. فکر می‌کنم باید به آنان یک گیر بدهید. ؛) -- |کامران آزاد| ۱ دی ۱۴۰۰، ساعت ۱۹:۵۸ (ایران) ‏۲۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۲۸ (UTC)

@Kamranazad درود گرانقدر کار به کجا رسید؟ با مهر فولکلور^/بحث ‏۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۴۳ (UTC)

@Kamranazad: شرمنده این سوال را ندیده بودم. پیشنهاد می کنم دسته بندی اصلی بر مبنای اولیه و ثانویه قرار گیرد و ذیل آن در هر دسته وقتی منبعی را معرفی می کنید مشخص بفرمایید که آیا از کتب حدیثی شیعه/سنی است یا کتب تاریخی شیعه/سنی. البته می شود دو زیربخش حدیثی و تاریخی را ذیل اولیه و ثانویه ایجاد کرد. مشکل دیگری هم هست.--سید (بحث) ‏۱۴ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۲۵ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام، من بخشِ منبع‌شناسی را به‌روزرسانی، و به دو دستهٔ کلیِ اولیه و ثانویه بخش‌بندی کردم. در هر بخش نیز به‌ترتیبْ منابعِ عمومی، تاریخ‌های دوازده امام، آثارِ حدیثی–تاریخی، آثارِ رجالی–تاریخی، آثارِ نصوص، و آثارِ سنیانِ دوازده امامی آمده است. البته روشن است که اکثرِ این آثار در دسته‌بندیِ ثانویه قرار می‌گیرند. (مگر اینکه اثری اولیه بوده باشد و من به‌اشتباه در ثانویه وارد کرده باشم. اگر چنین است، لطفاً موارد را بفرمایید.) آثارِ اختصاصی برای امام مجتبی در همین دسته‌بندی‌ها ادغام شد، اما چند موردِ اولیه‌اش را در بخشِ منابعِ اولیه با همان عنوانِ «آثار اختصاصی» آوردم. اگر نیاز است، می‌توان این را هم در آثارِ اولیهٔ تاریخ‌نگاری‌های دوازده امام ادغام کرد.

اما موضوعِ مهمِ باقی‌مانده، آثارِ اسلام‌پژوهانِ غربی است. مادلونگ را گفتید. مادلونگ در کتابِ جانشینی محمد مطالبی دارد. فقط همین را می‌گویید یا منبعی دیگر هم از مادلونگ سراغ دارید؟ البته در کتابِ جانشینی هم به معرفیِ منابع در این‌باره نمی‌پردازد. -- |کامران آزاد| ۱۲ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۲۳:۰۰ (ایران) ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۳۰ (UTC)

@Sa.vakilian موارد انجامیده شده‌اند. منتظر بررسی حضرتعالی هستیم. Shobhe ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۹ (UTC)

@Shobhe: تشکر سعی می کنم هفته آینده مقاله را بررسی کنم و نظر دهم.--سید (بحث) ‏۱۰ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۲ (UTC)

@Sa.vakilian: سلام، بررسیِ این مقاله به کجا رسید؟ -- |کامران آزاد| ۲۹ بهمن ۱۴۰۰، ساعت ۲۰:۲۶ (ایران) ‏۱۸ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۶ (UTC)

سلام. هنوز نخواندم. ببخشید.--سید (بحث) ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۰ (UTC)

شروع بررسی مجدد:

1. پک سنج برخی پانویس ها را صورتی می کند. احتمالا ناشی از شیوه نادرست ویکی سازی است.
2. پک سنج برخی منابع را قرمز کرده است. به طور مشخص تفسیر طبری، انساب الاشراف بلاذری، بحث فی ملل و نحل تبریزی، مدخل حسین بن علی در ایرانیکا، یک مقاله درباره فرضیه قتل در نشریه ساینس. اینها را بررسی بفرمایید.
3. لید: به نظرم این بخش از لید خیلی جزیی است. در مقاله صلح امام حسن مناسب است اما اینجا خیر. «حسن سخنرانی‌ای کرد و در آن از شایستگی پدر و خاندانش و ارتباط صمیمی خود با محمد یاد کرد؛ و شرط قبول خلافت از جانب خویش را، اطاعت همگانی از دستورها و تصمیماتش عنوان نمود. از بیعت‌کنندگان تعهد گرفته شد که با هر که با حسن جنگ می‌کند جنگیده و با کسی که با وی به صلح باشد، صلح کنند که این شرط آنان را در بهت فرو برد که آیا حسن از این شرط قصد دارد که با معاویه صلح کند؟ گروهی سخنان حسن را بر سعی برای صلح با معاویه قلمداد کردند و بیعت نکردند.»
4. شروط صلحنامه محل اختلاف منابع است اما در لید مشخصا نظر مادلونگ آورده شده. دلیل خاصی دارد؟
5. در لید هیچ مطلبی درباره زندگانی و احتمالا قتل وی بعد از صلح نیامده است.
6. مواردی که دیدگاه اشخاص آورده شده مذهب و تخصص آنها هم درون متن مشخص شود.
7. «طبق برخی روایات دربارهٔ ماجرای فدک، فاطمه زهرا حسنین را به‌عنوان شاهدانی برای شهادت به درستی گفته‌هایش در برابر ابوبکر حاضر کرد.» برخی روایات خیلی مبهمه. مال شیعه است؟ در منابع معتبر است؟
8. در جنگ جمل در روایت مادلونگ که در مقاله جنگ جمل آمده اشخاص دیگری فرمانده چپ و راست بوده اند. فکر می کنم این در مورد صفین هم هست. دست کم اینها نباید فکت باشد و باید بگوییم طبق گزارش کدام مورخ.
9. «رفتار حسن در برابر سلیمان بن صُرَد خُزاعی، نشان‌دهندهٔ همراهیِ پدرش و اطاعت از اوست.» مبهمه
10. «حسن پس از بیعت مردمی، کارگزاران خویش را به سرزمین‌های اسلامی فرستاد که البته بیشترِ والیانِ پیشین را در مقام خود ابقا کرد.» یک توضیح لازمه که در این زمان شام و مصر تحت حکومت معاویه بود.
11. «حسن و ابن‌عباس هر کدام جداگانه، نامه‌هایی به معاویه نوشته و این اعمالِ او را نکوهش کردند.» منظور عبدالله بن عباس است یا عبیدالله بن عباس؟
12. دربخش پس از بیعت: ضمنا احتمالا منظور از این کارهای معاویه اقدامات خرابکارانه موسوم به غارات بوده باشد که اینجا شفاف نیست. بعید است صرف جاسوسی چنین نامه تهدیدآمیزی در پی داشته باشد.
13. دو بار درباره غارت خیمه امام در مدائن سخن گفته شده که هر کدام یک شکلی دارد. اما گویا فقط یک بار این اتفاق افتاده. این باعث گیج شدن خواننده می شود.
14. قرار بود در بخش شرایط صلحنامه در متن روشن بیان شود که هر منبعی کدام شرط را ذکر کرده است.
15. «معاویه، حسن را درخواست‌کنندهٔ صلح نمایاند و به علی بن ابی‌طالب نیز ناسزا گفت.» ظاهرا این مربوط به خطبه معاویه در کوفه است اما واضح بیان نشده.
16. در بخش پس از خلافت: « واکنش‌های بسیاری از حسن در برابر رفتار و عملکرد معاویه ثبت شده‌است تا حدی که حسن، معاویه را به تبعیت از قرآن و سنت پیامبر فرامی‌خواند.» واکنش ها چه بوده؟
17. «پس از صلح حسن سفرهایی به حجاز و دمشق داشت.» چون مدینه جزو حجاز است این معنا ندارد. احتمالا منظور سفر به مکه بوده.
18. «حسن برای‌این‌که کسی به ناحق در جریان انتقام‌گیری برای حسن کشته نشود، شَکَّش به معاویه را به حسین ابراز نداشت.» مبنای این خبر چیست؟ اگر چیزی ابراز نشده چطور از آن مطلع شده اند! دست کم نمی تواند به صورت فکت بیاید.
19. «در سال ۲۰۱۶، گروه تحقیقاتی نیکول بورکه و همکاران از دانشگاه نشوا در آمریکا با بررسی شواهد سم‌شناسیِ پزشکی و اسناد تاریخی اعلام کردند که علت درگذشت حسن بن علی، مسمومیت با سمِّ کالومل (با فرمول شیمیایی جیوه (I) کلرید) ساخته شده در بیزانس بوده‌است. این یافتهٔ‌ علمی اثبات‌کنندهٔ دخالت معاویه در طرح‌ریزیِ قتلِ حسن بن علی است» این مطالعه مبتنی بر چه شواهدی است؟ یک کم بیشتر توضیح دهید.

فعلا تا نیمه خواندم.--سید (بحث) ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۱۸ (UTC)

موارد بررسی مجدد سید:

1. در حال انجام...
2. Y انجام شد
3. در حال انجام...
4. در حال انجام...
5. Y انجام شد
6. Y انجام شد
7. Y انجام شد
8. Y انجام شد
9. Y انجام شد
10. Y انجام شد
11. Y انجام شد با پیوند.
12. Y انجام شد، در اصل منبع چیزی غیر از این نیست، اما تحقیقی کردم. معاویه جاسوسان زیادی فرستاده‌است و تقریبا هر شهری یک جاسوس، امام برای مقابله با اینگونه اعمال، شدید وارد شده‌است و جاسوسان را اعدام می‌کند تا اینگونه اعمال متوقف شوند. پس به آن مساله‌ای که فرمودید مربوط نمی‌شود.
13. Y انجام شد
14. انجام نشد، با استفاده از قابلیت پانویس، هر منبع کامل، دقیق و بسیار تحقیقی، مشخص شده‌اند. اگر بخواهیم منابع را به متن بیاوریم، علاوه بر تکرار ناموجه متن، با افزایش وزن مقاله، سخت شدن مطالعه شروط و چند ایراد دیگر مواجه می‌شویم. بهترین شیوه ارائه همین است. ضمن اینکه خودتان سابقا تاییدش را داده‌اید.
15. Y انجام شد
16. Y انجام شد
17. Y انجام شد
18. Y انجام شد
19. در حال انجام...

مورد 14 به نظرم خیلی مهم است. از نظر من بخش صلح هنوز گیج کننده است. خوب است که @مرتضا: هم نظر دهد. جناب مرتضا لطفا بخش صلح را بخوانید آیا تصویر روشن و سرراستی از نحوه گزارش صلح در مقاله ارائه شده است. من فکر می کنم می شود بهتر و واضح تر نوشت.--سید (بحث) ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۴۸ (UTC)

راستش من اگر خودم می خواستم این قسمت را بنویسم، در چند خط کوتاه توضیح می دادم که منابع مختلف بندهای متفاوتی را گزارش کرده اند و اجماعی وجود ندارد که مفاد این عهدنامه چه بوده است، سپس به صورت جدول، در سطرها مفاد را می نوشتم و در ستوها منابع را و تیک می زدم. یک چیزی شبیه این:

مقاد عهدنامه	زهری	بلاذری	الخ
حکومت به معاویه واگذار می‌شود به این شرط که به کتاب خدا و سنت پیامبر و به سیرهٔ خلفای صالحین عمل نماید.
معاویه جانشین تعیین نکند
الخ

— این پیام امضانشده را مرتضا (بحث • مشارکت‌ها) نوشته‌است.

جناب مرتضا، قبلا این کار در صلح حسن و معاویه انجام شده‌است و قرار بر این شد که جدول آنجا باشد و متنی مختصر در اینجا. دقت بفرمایید مقاله خیلی حجیم است و جای اینگونه مسائل اختلافی و کم ارتباط با شخصیت و بیوگرافی حضرت مجتبی در مقاله شخص او نیست.Shobhe ‏۲ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۱۲ (UTC)

البته این کار حجم مقاله را کمتر خواهد کرد. چون بسیاری از متن را می توان با این تکنیک کاهش داد. با این حال من فقط نظرم رو در پاسخ به سوال گفتم. در رد یا پذیرش آن مختارید. ٪ مرتضا (بحث) ‏۲ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۲۵ (UTC)

@مرتضا شما استادید، من نیز نکاتی عرض کردم که شاید در نظرتان موثر باشد. اگر نگاهی به آن جدول طراحی شده بیاندازید، متوجه خواهید شد چقدر بزرگ و عریض و طویل است. با این حال و با توجه به اینکه مقاله صلح بعد از این مقاله برای خوبیدگی و برگزیدگی نامزد خواهد شد، فکر کنم جا دارد به همین متن اکتفا کرد. باز جناب @Kamranazad می توانند استادانه تر راهنمایی کنند. Shobhe ‏۲ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۲۹ (UTC)

@Shobhe: به هر حال بخش فعلی قابل قبول نیست. من سعی می کنم آخر هفته یک بازنویسی به امید خدا انجام دهم.--سید (بحث) ‏۶ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۰۶ (UTC)

شرمند این هفته فرصت بازنویسی آن بخش را ندارم. @مرتضا: جان لطفا شما هم یک بار مقاله را کامل بررسی کن. من هم به امید خدا تا یکی دو هفته دیگر نظر نهاییم را می نویسم.--سید (بحث) ‏۱۱ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۱۲ (UTC)

1. «اصلانی منفرد، فاطمه (۱۳۸۶). «جایگاه امام حسن مجتبی علیه السلام در حدیث شیعه». معارف اسلامی. تهران (۶۵): ۴-۱۳ – به واسطهٔ نورمگز.» رشد نشریه علمی پژوهشی نیست و وی نیز شناخته شده نیست. از منابع رجالی معتبرتر استفاده کنید.
2. منبع گونه شناسی روایات .... نوشته فریده امینی را یک دانشجوی ارشد نوشته و قابل قبول نیست.
3. روایات تفسیری امام حسن توسط نویسنده ای ناشناس به اسم رستمی است . قابل قبول نیست.
4. شیوه روایتگری ادبی از فیاضی کیا، دانشجوی ارشد است. قابل قبول نیست.
5. محمدزاده هم نامعتبر است.

بقیه منابع قابل قبول است.--سید (بحث) ‏۲۳ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۴۶ (UTC)

@Shobhe: منابع ضعیف حذف شد. تقریبا همگی مربوط به مطالعات رجالی و علوم حدیث است. لطفا با منابع قوی تر جایگزین کنید.--سید (بحث) ‏۲۴ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۷ (UTC)

@Shobhe: علاوه بر موارد فوق چند مورد از ارجاعات در بخش منابع کامل نیامده. دست کم حیات فکری امامان شیعه از جعفریان، ابن ابی طاهر از آذرنوش، جهشیاری از بهرامیان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا از بینش و دیگران و دوسه مورد از دانشنامه بریل نظیر آثار Hind و Gleave ذکر نشده است.

در بخش پاورقی ها دو سه مورد اختصارات مقاله صلح حسن و معاویه استفاده شده که در این مقاله باید به صورت کامل نام برده شود.--سید (بحث) ‏۲۵ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۳۰ (UTC)

@مرتضا: سلام. من تقریبا بررسی مقاله را تمام کرده ام و چون مورد جزیی در منابع مانده است که باید اصلاح شود. لطفا شما هم ارزیابی خودتان را اعلام بفرمایید چون یک سال از نامزدی این مقاله گذشته است.--سید (بحث) ‏۲۷ مارس ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۹ (UTC)

درود. به نظرم این موارد اصلاح شود:

• تکرار حروف ربط روانی نثر را کم می کند. من این موارد به چشمم خورد: اضافه کرد که حسن گفت که این شرط ...، تعهد گرفته شد که با هر که با حسن جنگ می‌کند...،
• حذف «است» بدون قرینه اشکال نگارشی محسوب می شود. من این موارد به چشمم خورد: حسن به منبر رفته و خطبه‌ای خواند، جنگیده و با کسی که با وی به صلح باشد، صلح کنند، بازگشته و با حسن بیعت کردند، نزد حسن آمده و به وی پیام رساندند، به وی شک برده و تهمتِ کفر زدند، حسن از معاویه تقاضای صلح کرده، به معاویه پاسخ مثبت داده و شبانه همراه با نزدیک به دوسوم سپاه به معاویه پیوست، آمده هنگامی که خواستند حسن را دفن کنند، از مقام خویش کناره‌گیری کرده یا با فرد دیگری بیعت کند، امام را واگذارده و با فرد دیگری بیعت کنند، رها کرده و به او کمک نخواهند کرد، رخ نداده و وی بنا به اضطرار و ترس به صلح با معاویه وادار شد، وی صلح را رها کرده و بی‌نیاز به بیعت...
• «هزیمت شدند.» به نظرم بهتر است از واژگان متداول تری مثل فرار کردند یا پراکنده شدند استفاده شود.
• «اما درعین‌حال برای کاهش احترام حسن در نزد مردم تلاش می‌کرد.» چه تلاشی؟ به نظرم شفاف شود.
• در بخش اختلاف درباره تعداد همسران، به حدیثی از امام علی اشاره شده است. به نظرم سند حدیث را که کلینی است را هم بیاورید. اینجا

بنده نکته خاص دیگری ندارم. ٪ مرتضا (بحث) ‏۱ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۲ (UTC)

@Sa.vakilian و @مرتضا از مجموع موارد مطروحه، موارد ذیل به دلایلی که در مقابلشان آوردم مانده‌اند:

• دو مورد نیازمند منبع (از مواردی که منبعشان معتبر نبود و حذف شد) : به جهت آنکه هنوز منبع جایگزین معتبر نیافتم.
• مورد اشکال پک سنج (ناقص بودن برخی از منابع) : به جهت عدم دسترسی به اصل نسخه‌ها و منتظر پاسخ جناب کامران برای رفع ایراد.
• پیشنهاد جناب مرتضا در خصوص بیان حدیث : بماند برای مقاله خواهر. با وجود مقاله خواهر، بهتر است مقاله اصلی خیلی شلوغ نشود.
• یک برچسب ابهام در مقاله که متوجه نشدم باید چگونه رفع ابهام بشود. هیچ ابهام در عبارت ندیدم. Shobhe ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۹ (UTC)

گمان نکنم این که بنویسید حدیث از کافی است، مقاله را شلوغ کند. مطلب طوری بیان شده که انگار حدیث نامعتبری در کتاب غیرمعتبری است و مادلونگ آن را رد کرده است. ٪ مرتضا (بحث) ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۹ (UTC)

@مرتضا به شخصه مقاله ای که بیش از ۲۵۰ هزار بایت حجم داشته باشد را خلاف قواعد ویکی می دانم و حتی معتقدم مقاله بالای ۲۵۰ هزار بایت نباید خوب یا برگزیده باشد. با این حال تمام تلاشم را می کنم مقاله بیش از ۲۶۰ هزار بایت نشود. اینکه می فرمایید یک عبارت که این حدیث در کافی هست، به این سادگی نیست. چون یک پاورقی، پانویس و منبع نیز می خواهد که می شود تقریبا هزار یا ۲ هزار بایت. با این حال اگر در خود منابع حاضر اشاره ای شده باشد، می افزایم. Shobhe ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۵۱ (UTC)

بسیار خوب، مجددا مطالعه می کنم و قسمتهایی را برای کوتاهتر شدن مقاله خدمتتون پیشنهاد می دم. ٪ مرتضا (بحث) ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۲۸ (UTC)

به نظرم می توان موارد زیر را برای خلاصه کردن مقاله، نکات زیر را در نظر گرفت:

• مباهله خودش مقاله دارد. لزومی ندارد کل ماجرای مباهله با جزئیات تعریف شود. می توان حجم این قسمت را به نصف کاهش داد.
• در بخش بیعت رضوان، آنچه به موضوع مقاله ارتباط پیدا می کند، بیعت کردن حسن مجتبی در شش سالگی با پیامبر اسلام است. این که کدام راویان، کدام کودکان دیگر را جزو بیعت کنندگان می دانند، ارتباطی با موضوع مقاله ندارد.
• «رفتارِ عثمان در مدینه و معاویه، کارگزارش در دمشق، در به‌کارگماریِ نزدیکان در مناصب دولتی و برقراری مقرری‌های هنگفت و مال‌اندوزی و اسراف و بی‌پرواییِ بعضی شخصیت‌های سیاسی در برابر احکام پیامبر، سبب اعتراض عمومی شد» این جمله ارتباطی با این مقاله ندارد.
• در بخش صلح با معاویه، پیشنهادم را برای کاهش حجم مطلب بدون کاستن از جزئیات بیان کردم.
• اشاره به حدیث سرور جوانان اهل بهشت دوبار در مقاله صورت گرفته است.
• همچنین اشاره به حدیث دربارهٔ برپا شدن صلح میان دو دستهٔ بزرگ توسط حسن بن علی در دو جای مقاله صورت گرفته است.
• دلایل صلح یک بار در بخش مربوطه توضیح داده شده است و بار دیگر در بخش دیدگاه شیعه تکرار شده است.
• همچنین در مورد این که معاویه به تعهدات خود عمل نکرد در بخش زندگی نامه آمده است و دوباره در بخش دیدگاه شیعه تکرار شده است.
• درباره سیره و ویژگی های اخلاقی هم در بخش ادبیات مطالب تکراری وجود دارد. در این بخش همان طور که اشاره کردید، باید به این بپردازیم که کدام اشعار یا آثار، با الهام از وی خلق شده اند و تکرار کردن صفات اخلاقی لزومی ندارد.

این موارد البته آنقدر حاد نیستند که مانع برگزیدگی شوند، اما بی آن که به اصل محتوا آسیبی بزنند می توانند از حجم مقاله بکاهند و دغدغه شما را برای کوتاهتر شدن مقاله برطرف نمایند. ضمن این که راههای دیگری نیز برای خلاصه تر کردن هست. مثلا این که منابع معاصر در بخش منبع شناسی را به مقاله یا فهرست مجزایی انتقال دهید و لینک آن را در مقاله مادر بگذارید چون در بخش منبع شناسی، تمرکز ما بیشتر بر روی منابع اولیه است.

همچنین حین مطالعه مجدد با چند نکته دیگر هم مواجه شدم که به بهبود مقاله کمک می کند:

• «که اهمیت بسیار زیادی دارد و نشان‌دهندهٔ جایگاه اجتماعیِ حسن مجتبی به‌عنوان یکی از اهل بیت و نیز شخصیت فردیَش نزد مهاجرین و انصار است.» لطفا بنویسید به نظر چه کسی.
• دلایل پذیرش صلح، منطقا باید در بخش صلح با معاویه بیاید و نه در پیامدهای آن.
• از بین منابع، عطاردی و فیاضی کیا در ترتیباتی که برای منابع در نظر گرفته اید نیامده اند.
• پک سنج مواردی را قرمز نشان می دهد.

٪ مرتضا (بحث) ‏۵ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۵۰ (UTC)

موارد انجامیده شدند. چند نکته: برخی موارد قابلیت خلاصه سازی نداشتند، مقلا اگر جریان مباهله را ذکر نکنیم، اینکه چرا حضور حسن در آن جریان مهم است را نمی توان به مخاطب اعلان کرد. برخی تکرار ها نیز به جهت غرض و هدف و منشاء است. مثلا آنچه در دیدگاه شیعه آمده است، از منابع کلامی است و دیدگاه متکلمان نسبت به صلح، اما آنچه در بخش صلح آمده است، دیدگاه تاریخ پژوهان و تاریخ نگاران است. در یکی می خواهد بگوید حسن با وجود صلح، هدفش چه بوده و چرا مخل شرط امامت از دیدگاهی ک فرقه نیست، و دیگری از حیث تاریخی بررسی می کند که حسن در چه وضعیت تاریخی است و چرا باید صلح کند. یا مثلا سرور جوانان بهشت یک بار به جهت نام و لقبش آمده و دیگری به خاطر حدیثی در منابع شیعه. به هر روی سعی کردم موارد را خلاصه سازی کنم. مواردی جزئی مانده است که منتظر نظر جناب کامران هستم. Shobhe ‏۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۴۷ (UTC)

بسیار عالی. دستتان درد نکند. بنابراین می توانید اشاره به کلینی را بدون دغدغه زیاد شدن حجم مقاله انجام دهید. ٪ مرتضا (بحث) ‏۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۵۶ (UTC)

بله یقینا. به دنبال منبع معتبرش هستم همین الان. Shobhe ‏۶ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۵۹ (UTC)

از مجموعه مواردی که من طرح کرده بودم فکر می کنم این موارد هنوز مانده است:

1. اشاره به اینکه تقریبا همه ائمه زیدی جز زید بن علی و فرزندش یحیی از فرزندان امام مجتبی هستند.
2. دیدگاه مستشرقان مثل لمنس، وولهاوزن، مادلونگ و ...
3. دو مورد از منابع جعفریان یعنی «منابع تاریخ اسلامی» و «حیات فکری امامان شیعه» در بخش پانویس هنوز صورتی است. احتمالا دلیلش این است که در بخش منابع نام این آثار آورده نشده است. همین اثر ابن عساکر.
4. «حسن و ابن‌عباس هر کدام جداگانه، نامه‌هایی به معاویه نوشته و این‌گونه اعمالِ او را نکوهش کردند.» احتمال این شامل غارات هم میشده که در اینجا ذکر نشده است.

در مجموع تا حد زیادی مشکلات مقاله برطرف شده است جز چند مورد برای شفافیت بیشتر دیدگاه ها که می توان از آنها صرفنظر کرد.--سید (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۸ (UTC)

@مرتضا: سلام. نظر شما چیست؟ به نظرتان چقدر زمان برای بررسی و جمع بندی نهایی نیاز دارد؟--سید (بحث) ‏۸ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۱ (UTC)

@Sa.vakilian در خصوص مواردی که فرمودید:

۱. ارتباطی به این مقاله ندارد. اگر این باب بشود،‌ باید امامان اسماعیلی و کیسانیه و ... را نیز بررسی کنیم. در کل حجم مقاله همین الان هم بالاست و موارد حاشیه ای جایش در مقالات خواهر است.

۲. در حال جستجو در منابع هستم. هرچند احساس می کنم دچار هم پوشانی خواهیم شد و تمام آنچه در مورد حضرتش گفته شده، در متن مقاله و در جای مناسبش آمده است.

۳. انجام شد.

۴. سابقا عرض کردم، تحقیقی کردم و غارات جزء آن موارد ذکر نشده است. Shobhe ‏۸ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۲۳ (UTC)

@Sa.vakilian: درود. من مقاله را دو بار خوانده ام و به جز یک موردی که جناب شبهه گفتند در پی منبع برایش می گردند، نکته دیگری ندارم. آن نکته را اعمال کنند، جمع بندی می کنم. ٪ مرتضا (بحث) ‏۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۳۰ (UTC)

@مرتضا جناب مرتضا گرامی، منظورتان از موردی که فرمودید باقی ماند و من در پی منبعش هستم؛ آن عبارت توضیحی درباره روایت مطلاق است؟ یا مورد پشینهادی سید در خصوص افزودن دیدگاه مستشرقان؟ Shobhe ‏۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۴۲ (UTC)

بله. به طور خاص این جمله: «مادلونگ همچنین روایت‌هایی را که در آن‌ها علی بن ابی‌طالب در مسجد، کوفیان را از زن دادن به حسن بر حذر می‌دارد[یادداشت ۴] و این‌که علی از این می‌ترسیده که ازدواج‌ها و طلاق‌های مکرر حسن باعث به وجود آمدن دشمنی قبایل عرب شود،[یادداشت ۵] فاقد اعتبار می‌خواند؛» این روایتها که مادلونگ آنها را بی اعتبار می داند در کتاب کافی آمده است. ٪ مرتضا (بحث) ‏۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۴۴ (UTC)

@مرتضا آن دو یادداشت شماره ۴ و ۵ را برایشان زدم. اگر همچنان کفایت نمی کند بفرمایید. Shobhe ‏۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۰۹ (UTC)

خیر. نظر من تامین شد. اگر جناب سید هم نظرشان تامین است، فردا جمع بندی می کنم. ٪ مرتضا (بحث) ‏۹ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۷ (UTC)

@مرتضا: من هم مشکلی ندارم فقط یک جوری جمع بندی را زمانبندی کنید که بتوانیم فردا به صفحه اصلی ببریم.--سید (بحث) ‏۱۰ آوریل ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۰۴ (UTC)

---

بحث بسته شده است. لطفاً آن را تغییر ندهید. ادامهٔ دیدگاه‌ها باید در صفحهٔ بحث مناسب ثبت شوند. نباید ویرایش دیگری در این ریسه انجام شود.