ویکی‌پدیا:کلک مزنید

منظور از «کلک‌زدن»، تلاش عامدانه برای واقعی جلوه‌دادنِ یک داستان ساخته ذهن کاربر و موهومی و غیرواقعی به قصد دست‌انداختن مخاطب است. از آنجا که ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای‌است که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند، لذا می‌توان مرتکب چنین سوءاستفاده‌هایی شد.

کلک مزنید

لطفاً برای بیان دیدگاه خود اخلال‌گری نکنید. لطفاً مطالب نادرست را در ویکی‌پدیا نگذارید تا ما را بیازمایید که آیا می‌توانیم نادرست بودنشان را تشخیص دهیم و آنها را حذف کنیم. این عمل قبلاً انجام شده‌است و نتایج مختلفی در پی داشته‌است. بیشتر چنین مطالبی در چند ساعت برای حذف نامزد شده و پاک می‌شوند. برخی از این دست مطالب ایجاد می‌شوند تا آزمایشی صورت گیرد یا سیستم تست شود.

این وضع امتحان شده، تست شده و تأیید شده‌است. در واقع این امکان وجود دارد که در ویکی‌پدیا مطالب نادرست قرار گیرد، همان‌طور که ممکن است ناسزاگویی و بی‌حرمتی در آن قرار گیرد. این از اینجا ناشی می‌شود که ویکی‌پدیا دانشنامهٔ بدون مرزی است که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند. مطالب نادرست، مبهم‌تر و تشخیص آنها نسبت به خرابکاری دشوارتر است. مطالب نادرست در ویکی‌پدیا به عنوان خرابکاری انگاشته می‌شوند و کسانی که مرتکب چنین کاری می‌شوند به قطع دسترسی یا تحریم (Banning policy) دچار می‌شوند.

اگر می‌خواهید ببینید که ویکی‌پدیا چقدر دقیق است، راه‌های سازنده‌تر و مفیدتری برای این کار وجود دارد که از قبل در ویکی‌پدیا پیش‌بینی شده‌است.

اثبات‌پذیری

ویکی‌پدیا برای اثبات‌پذیری به منابع منتشرشدهٔ قابل اعتماد نیاز دارد. اگر آن مطلب به چالش کشیده شد بر عهدهٔ آن نویسنده است که آن را اثبات کند؛ لذا اگر تلاش کنید چیزهایی را به ویکی‌پدیا وارد کنید که بیشتر کاربران اعتقاد دارند که این مطلب قبلاً در خارج از ویکی‌پدیا ارائه نشده‌است، آب در هاون می‌کوبید. علاوه بر آن، اگر آنهایی که مطالب نادرست می‌پراکنند قبلاً در کار خود موفق شده باشند، از آنجا که افراد زیادی در تکمیل یک مقاله کمک می‌کنند، این مطالب نادرست در آینده توسط دیگران از بین می‌رود.

مقاله‌هایی دربارهٔ مطالب نادرست

در ویکی‌پدیا مقالاتی دربارهٔ مطالب نادرستِ مشهور وجود دارد که اعلام می‌کند آنها نادرستند (List of hoaxes). از جمله دی هیدروژن مونوکسید فریبنده و پیلتداون من (Piltdown Man) و یک افسانهٔ کرهٔ جنوبی موسوم به مرگ پنکه‌ای (Fan death). اینها با مقالاتی که مطالب نادرست را با این نیت که آنها درستند می‌پراکنند، کاملاً متفاوتند.

مانند بسیاری از چیزهای دیگر، مطالب نادرست هم برای این که در ویکی‌پدیا قرار گیرند، باید سرشناس باشند. به عنوان مثال، ممکن است یک مطلب نادرست، پشتوانهٔ رسانه‌ای داشته باشد و هزاران نفر که شامل افراد آکادمیک هم هستند آن را قبول داشته باشند؛ ویکی‌پدیا جایی برای چیزهایی که هر روز ساخته می‌شوند نیست (Wikipedia is not for things made up one day).

چگونه با جعل‌کردن برخورد کنیم؟

اگر با مقاله یا تصویری با این ویژگی برخورد کردید، برچسب {{جعلی}} یا {{تصویر جعلی}} بر آن بیفزایید و آن را برای حذف نامزد کنید. اگر معلوم شد که آن واقعاً یک جعل است، در صفحهٔ بحث کاربر از الگوی {{هشدار جعل}} استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهٔ خرابکاری بنگرید به ویکی‌پدیا:خرابکاری.

به یاد دارید که عموماً مطالب نادرست به‌سرعت حذف نمی‌شوند. غالباً تشخیصِ یک یا دو کاربر برای تشخیص مطالب نادرست کافی نیست، زیرا قبلاً این اتفاق افتاده‌است که چند کاربر مطلبی را نادرست و جعلی تشخیص دادند و بعد معلوم شد که چنین نیست. مطالب مشکوک به جعلی‌بودن باید به‌خوبی بررسی شوند و اگر معلوم شد که آنها واقعاً جعلی هستند، آنگاه به عنوان خرابکاری محض پاک شوند.

همچنین به یاد دارید که متن‌های کاملاً نامحتمل ممکن است برای شرح افسانه‌ها باشند (بنگرید به: راهنمای نوشتن دربارهٔ افسانه) (Wikipedia:Manual of Style (writing about fiction)). می‌توانید از گزینهٔ پیوندهای به این صفحه در سمت راستِ صفحه برای ردیابی این وضع عمل کنید.