مدرسه سپهدار
مدرسه سپهدار | |
---|---|
نام | مدرسه سپهدار |
کشور | ایران |
استان | مرکزی |
شهرستان | شهرستان اراک |
بخش | مرکزی |
اطلاعات اثر | |
نوع بنا | مسجد و مدرسه |
کاربری | مسجد |
کاربری کنونی | حوزه علمیه |
دیرینگی | ساخته شده در دوره قاجار |
دورهٔ ساخت اثر | .قاجار |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | - |
تاریخ ثبت ملی | - |
مدرسه سپهدار یکی از بناهای تاریخی باقیمانده از دوره قاجار است که همزمان با تأسیس بازار اراک به دستور یوسف خان گرجی سپهدار اعظم و بانی شهر اراک ساخته شد.[۱] مدرسه سپهدار، نخستین مدرسه بناشده در اراک (سلطانآباد) به حساب میآید.[۲]
پیشینه
[ویرایش]این مدرسه اولین مرکز علوم دینی در اراک است.[۳] مدرسهٔ سپهداری به عنوان نخستین بنای شهری با اقتباس از سبک مدارس دوره صفویه و با کاشیکاریهای ظریف و زیبای دوره قاجار یکی از بناهای موجود در مجموعه بازار اراک است.[۴] این مدرسه به وسیله یوسف خان سپهدار (پدر داماد فتحعلیشاه قاجار) بنا شده و حاجآقا محسن عراقی در توسعه آن نقش مهمی داشته است.[۵] در سال ۱۳۳۳ هجری قمری عبدالکریم حائری یزدی این مدرسه را به یکی از حوزههای علمیه بزرگ کشور تبدیل کرد.[۶]
معماری
[ویرایش]معماری داخل مدرسه از طرح چهار ایوانی پیروی میکند که از آن میان دو ایوان شمالی و جنوبی بلندتر و عظیم تر از دو دیگری است. در پیرامون حیاط مدرسه بیست و پنج حجره وجود دارد و هر حجره دارای یک ایوان کوچک در جلو و قسمت نشیمن در عقب میباشد، سردر و لچکی حجرهها با کاشیهای خشتی هفت رنگ تزئین یافته است. گنبد مدرسه یک پوش بوده و در نوع خود بزرگترین گنبد آجری در بافت قدیمی اراک محسوب میشود.[۷] از عناصر داخلی مدرسه میتوان به آبانبار و صحنی نسبتاً وسیع با حوضی سنگی در میان آن اشاره کرد.
دانشآموختگان سرشناس
[ویرایش]از جمله شخصیتهایی که در این مدرسه به کسب معارف اسلامی پرداختهاند میتوان اشاره کرد به:
نگارخانه
[ویرایش]-
کاشیکاری حوض مسجد
-
نمای صحن داخلی مدرسه و مسجد
پانویس
[ویرایش]- ↑ «آثار تاریخی شهر اراک». اتاق بازرگانی و صنایع و معادن اراک. بایگانیشده از اصلی در ۳ مارس ۲۰۱۷. دریافتشده در ۷ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ داود نعیمی (۱۳۸۵)، «فصل یازدهم: مدارس علمیه دینی»، افتخارآفرینان استان مرکزی، کومه، ص. ۴۰۹، شابک ۹۶۴-۲۵۹۸-۰۹-۴
- ↑ نعیمی، داود (۱۳۸۰). آیات سرمد زندگانی اولاد میرعلی محمد جد اعلای سادات کرهرود. اراک: مولف. ص. ۱۳۱. شابک ۹۶۴-۳۶۰-۴۰۹-۸.
- ↑ «مدرسه علمیه «سپهدار» اولین پایگاه علوم دینی اراک». خبرگزاری قرآنی ایران. ۱۱ آبان ۱۳۸۷. دریافتشده در ۷ آبان ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
- ↑ «حوزه علمیه اراک؛ از حجره امام (ره) تا بزرگترین حوزه غرب کشور». پایگاه خبری جماران. ۲۹ فروردین ۱۳۹۰. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۸ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ «ماجرای تدبیر مؤسس حوزه علمیه قم در برابر رضاخان». عصر شیعه. ۱۸ مهر ۱۳۹۱. بایگانیشده از اصلی در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ «مدرسه سپهداری اراک نگینی در مرکز شهر اراک». مرکزی دیلی. ۲۸ خرداد ۱۳۸۹. دریافتشده در ۷ آبان ۱۳۹۱.[پیوند مرده]
- ↑ «معرفی استان مرکزی». اداره کل فرهنگ و ارشاد استان مرکزی. بایگانیشده از اصلی در ۲۷ اکتبر ۲۰۱۲. دریافتشده در ۸ مهر ۱۳۹۱.