سارگیس خاچاتریان (نقاش)

سارگیس خاچاتریان
زادهٔ	۱۸۸۶ (میلادی) مالاتیا، امپراتوری عثمانی
درگذشت	۱۹۴۷ (۶۰−۶۱ سال)
ملیت	ارمنستان
شناخته‌شده برای	نقاشی آبرنگ

سارگیس خاچاتریان (ارمنی: Սարգիս Խաչատուրյան؛ زاده ۹ اوت ۱۸۸۶ میلادی، مالاتیا در ارمنستان غربی، درگذشت ۴ مارس ۱۹۴۷ میلادی، ارمنستان)، نقاش، محقق ارمنی بود.

زندگی‌نامه

سارگیس خاچاتریان در مدرسهٔ «ساناساریان» ارزروم تحصیل کرد، و تحصیلات عالی هنر را در مدرسهٔ «ریگیو» در رم به پایان رسانده و با کسب نشان طلا فارغ‌التحصیل شده بود. همچنین، در مدرسهٔ هنرهای تزیینی پاریس نیز آموزش‌های لازم را دیده بود.

در سال ۱۹۲۵ میلادی، مجموعه آثارش با عنوان «شعر غم ارمنستان»، در وین انتشار یافت. نقاشی‌ها و فعالیت‌های هنری او در تحول نقاشی ایران تأثیرات بسیاری داشته‌است. خاچاتوریان بین سال‌های ۱۳۰۷–۱۳۱۲ خورشیدی با توصیهٔ آرتور پوپ و به دعوت دولت وقت ایران به اصفهان آمد و شروع به بازسازی نقاشی‌های کاخ چهل‌ستون و عالی‌قاپو (با رنگ روغن) و همچنین، کپی برداری شماری از آن‌ها پرداخت. او کپی‌هایش را در تهران، پاریس، قاهره، لندن، نیویورک، اسلو، استکهلم و سایر شهرها به نمایش گذاشت.

شاگردان سارگیس خاچاتریان

• سمبات در کیورغیان
• یرواند نهاپتیان

فعالیت‌ها و آثار

• تشکیل کلاس نقاشی در اصفهان
• تشکیل کلاس نقاشی در کلیسای وانک
• پایه‌گذاری موزه وانک اصفهان آمناپرگیچ
• حدود پانصد تابلوی نقاشی از زندگی بی پناهان و بی خانمان از نسل‌کشی ارمنیان
• کتاب نقاشی‌های دیواری دورهٔ صفویه،انتشار به زبان فارسی در سال ۱۳۱۱ خورشیدی در تهران
• تصویرسازی کتاب «رباعیات عمرخیام»،انتشار به زبان انگلیسی در سال ۱۹۴۶ میلادی در نیویورک
• کتاب «نقاشی‌های فرسکو ایرانی»،انتشار به زبان انگلیسی در سال ۱۹۳۲ میلادی در نیویورک
• کپی برداری از حکاکی‌های سنگهای معابد «آچاندا» در هندوستان و سیلان و نمایش آن‌ها در ایالات متحده آمریکا و شهرهای مختلف اروپا و موزهٔ هنرشرقی «چرنوچه» پاریس
• تابلوی رقاص معبد
• تابلوی زنان شوینده

جستارهای وابسته

• فهرست نقاشان ارمنی
• ارمنی‌های ایران

منابع

• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Sarkis Katchadourian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۶.
• علی اکبرزاده، مهدی (پاییز ۱۳۹۲). «سارکیس خاچاتوریان، نقاش نوآور ارمنی در جلفای اصفهان». فصلنامه فرهنگی پیمان. سال هفدهم (۶۵).
• آنی بابایان. «بازرگانان جلفا و شکل‌گیری هنر نقاشی دیواری در سدهٔ هفدهم میلادی/ یازدهم هجری قمری». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ اوت ۲۰۱۶.
• «نمایش نقاشی‌های بنیانگذار مکتب آبرنگ در اصفهان».
• «سیری در مبانی بازسازی و مرمت سنتی نقاشی‌های دیواری در ایران با نگاهی به چند نمونه آثار شاخص» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۱۴ مه ۲۰۱۴.
• «سرکیس خاچاطوریان، نقاش و هنرمند معروف ارمنی». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۹.

• Սարգիս Խաչատուրյան at Avproduction.am
• Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.* Navasargian, Alice (1997). Iran - Armenia: Golden Bridges: 20th Century Iranian-Armenian Painters. Glendale: AAA Publishing House. p. 39-41. ISBN 978-0-9697620-0-3.
• Armenian Soviet Encyclopedia. Vol. 5. Yerevan. p. 24.
• "یک اثر از سرکیس خاچاطوریان".