زبان‌های سنغایی

سنغایی
سنغایی
سنغای
اقوام:	سنغایی
پراکنش:	دره رودخانه نیجر; (مالی، نیجر، بنین، بورکینافاسو، نیجریه)، الجزایر)
تبار:	نیلوصحرایی سنغایی–صحرایی؟ سنغایی; ;
زیرگروه‌ها:	شمالی جنوبی
ایزو ۲–۶۳۹ / ۵	son
گلاتولوگ	song1307
	موقعیت زبان‌های سنغایی; سنغایی شمال غربی: کورانجه کویرا چینی تاداکساهاک تساوق تاگدال سنغایی شرقی: توندی سونگوای کینی هموبوری سنی کویرابورو سنی زرمه دندی

زبان‌های سُنغایی یا سنغای گروهی از زبان‌ها و گویش‌های نزدیک به هم هستند که در امتداد رودخانه نیجر در کشورهای مالی، نیجر، بنین، بورکینافاسو و نیجریه در غرب آفریقا گویش می‌شوند. به‌طور خاص، آن‌ها در شهرهای تیمبوکتو و گائو رایج هستند. آن‌ها از زمان امپراتوری سنغای به عنوان زبان میانجی در آن منطقه مورد استفاده گسترده قرار گرفته‌اند. در مالی، دولت گویش گائو (شرق تیمبوکتو) را رسماً به عنوان یکی از گویش‌های مورد استفاده در آموزش ابتدایی پذیرفته‌است.^[۴]

از نظر زبان‌شناسان، یکی از مهمترین موارد مورد توجه در زبان‌های سنغایی دشواری تعیین وابستگی ژنتیکی آن‌ها بوده‌است. مطابق تعریف ژوزف گرینبرگ در سال ۱۹۶۳، آن‌ها معمولاً به عنوان نیلوصحرایی شناخته می‌شوند، اما این دسته‌بندی همچنان بحث‌برانگیز است. زبان‌شناسی به نام گریت دیمندال (۲۰۰۸) معتقد است که در حال حاضر بهترین گزینه یک خانواده زبان مستقل است.^[۵] راجر بلنچ استدلال می‌کند که زبان‌های سنغایی و صحرایی شاخه سنغایی-صحرایی را با یکدیگر در گستره وسیع‌تر نیلوصحرایی تشکیل می‌دهند.

از نظر تاریخی، نام سنغای نه یک نام قومی و نه نام یک زبان بود، بلکه یک نام برای طبقه حاکم امپراتوری سنغای بود. سخنگویان سنغای در مالی تحت تأثیر استفاده از زبان فرانسوی، به‌طور فزاینده‌ای از سنغای برای نام زبان خود استفاده کردند.^[۶] با این حال، گروه‌های دیگر سنغای‌زبان خود را با اصطلاحات قومی دیگر می‌شناسند.

گونه‌ها

پژوهشگران زبان‌های سنغای را به دو شاخه اصلی جنوبی و شمالی دسته‌بندی می‌کنند. .^[۷] سنغای جنوبی در پیرامون رودخانه نیجر متمرکز است. زبان زرمه با دو یا سه میلیون گوینده، پرسخنگوترین زبان سنغای و زبان اصلی جنوب غربی نیجر از جمله پایتخت، نیامی، است. سنغای شمالی بسیار کوچکتر و بسیار تحت تأثیر بربری است و در صحرا گویش می‌شود. از آنجا که تأثیر بربری فراتر از واژگان به ریخت‌شناسی عطفی نیز گسترش می‌یابد، زبان‌های سنغای شمالی گاهی به عنوان زبان‌های مختلط دیده می‌شوند.^[۸]

اعداد

مقایسه اعداد در زبان‌های سنغایی:^[۹]

زبان	۱	۲	۳	۴	۵	۶	۷	۸	۹	۱۰
کورانجه	affu*	jnka	jnzˁa	rˁəbʕa	χəmsa	sətta	səbʕa	tmənja	təsʕa	ʕəʃrˁa
تاداکساهاک	a-ˈf:o / a-ˈf:oo-da	hiŋˈka	ka:ˈrˤad <Tamasheq	aˈk:o:z <Tamasheq	ʃaˈm:uʃ <Tamasheq	ʃa:ˈdˤiʃ <Tamasheq	iˈʃ:a <Tamasheq	iˈtˤ:am <Tamasheq	tˤa:ˈsˤa <Tamasheq	ma:ˈrˤa <Tamasheq
تساوق	fó / a-f:ó	hínká / à-hínká	hínzà / à-hínzà	táásì / à-t:áásì	xámsà <Arabic	sít:à <Arabic	sábàɣà <Arabic	tàmáníyà <Arabic	tísàɣà <Arabic	ɣàsárà <Arabic
دندی	afɔ	hayinka / ahinka	ahinza	ataki	aɡu	ayidu	ayiye / ahiye	ayiyaku	ayiɡa	aweyi
کویرابورو سنی	affoo	ihinka	ihinza	itaatʃi	iɡɡuu	idduu	iyye	iyaaha	iyaɡɡa	iwoy
کویرا چینی	foo / a-foo	hiŋka	hindʒa	taatʃi	ɡuu	iddu	iiye	yaaha	yaɡɡa	woy / wey
زرمه	àˈfó	ìˈhíŋká	ìˈhínzà	ìˈta:cí	ìˈɡú	ˈíddù	ˈijjè	àˈhákˌkù	ˈjǽɡɡà	ìˈwéɪ

منابع

↑ Blench, Roger & Lameen Souag. m.s. Saharan and Songhay form a branch of Nilo-Saharan.
↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Songhay". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
↑ This map is based on classification from Glottolog and data from Ethnologue.
↑ Heath 2005
↑ Dimmendaal, Gerrit (18 September 2008). "Language Ecology and Linguistic Diversity on the African Continent". Language and Linguistics Compass 2/5: 840–858. doi:10.1111/j.1749-818X.2008.00085.x.
↑ Heath 1999:2
↑ A map of the varieties is provided by Ethnologue at its Web site.
↑ SIL Working Papers on Songhay
↑ Chan, Eugene (2019). "The Nilo-Saharan Language Phylum". Numeral Systems of the World's Languages. Archived from the original on 9 March 2021. Retrieved 9 December 2020.

پیوند به بیرون

Wictionaire, Dictionary Songhai Koyraboro Senni - French,> 3000 Words
Relative Clauses in Tadaksahak
Some verb morphology features in Tadaksahak
PanAfrican L10n page on Songhai & Zarma
Publications of linguist Jeffrey Heath on Songhay languages
Language and Culture Djerma
Maps showing the Songhay languages of Mali and Niger
Northern Songhay بایگانی‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine - bibliography and brief description of this subfamily

[BlenchSouag-1] Blench, Roger & Lameen Souag. m.s. Saharan and Songhay form a branch of Nilo-Saharan.

[Glottolog-2] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Songhay". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

[3] This map is based on classification from Glottolog and data from Ethnologue.

[4] Heath 2005

[5] Dimmendaal, Gerrit (18 September 2008). "Language Ecology and Linguistic Diversity on the African Continent". Language and Linguistics Compass 2/5: 840–858. doi:10.1111/j.1749-818X.2008.00085.x.

[6] Heath 1999:2

[7] A map of the varieties is provided by Ethnologue at its Web site.

[8] SIL Working Papers on Songhay

[ChanNumeralsNS-9] Chan, Eugene (2019). "The Nilo-Saharan Language Phylum". Numeral Systems of the World's Languages. Archived from the original on 9 March 2021. Retrieved 9 December 2020.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]