پرش به محتوا

روابط اسرائیل و آفریقای جنوبی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
روابط اسرائیل و آفریقای جنوبی
نقشهٔ مکان‌نمای Israel و South Africa

اسرائیل

آفریقای جنوبی

روابط اسرائیل و آفریقای جنوبی به روابط دوجانبه بین جمهوری آفریقای جنوبی و دولت اسرائیل اشاره دارد.

روابط اولیه اسرائیل با آفریقای جنوبی در آپارتاید

[ویرایش]

آفریقای جنوبی در میان ۳۳ کشوری بود که به طرح تقسیم ۱۹۴۷ سازمان ملل رأی مثبت دادند،[۱][۲] و ایجاد یک کشور یهودی در فلسطین را توصیه کرد، و یکی از چهار کشورهای مشترک‌المنافع بود که این کار را انجام داد. در ۲۴ مه ۱۹۴۸،[۳] نه روز پس از اعلام استقلال اسرائیل، دولت آفریقای جنوبی از ژان اسماتس، یک حامی طولانی مدت از صهیونیسم، اسرائیل را به صورت غیررسمی به رسمیت شناخت، و تنها دو روز پیش خود حزب متحد بود خارج از دفتر رأی داد و حزب ملی طرفدار آپارتاید جایگزین او شد. آفریقای جنوبی هفتمین کشوری بود که دولت جدید یهود را به رسمیت شناخت. در ۱۴ مه ۱۹۴۹، آفریقای جنوبی به دولت اسرائیل به رسمیت شناختن رسمی رسید. علاقه اسرائیل به آفریقای جنوبی تا حدودی از حضور حدود ۱۱۰٬۰۰۰ یهودی در آفریقای جنوبی ناشی شد، این رقم شامل بیش از ۱۵٬۰۰۰ شهروند اسرائیلی بود.

روابط دیپلماتیک بین اسرائیل و آفریقای جنوبی در سال ۱۹۴۹ آغاز شد، زمانی که اسرائیل سرکنسولگری عمومی خود را در پرتوریا پایه‌گذاری کرد که در نوامبر ۱۹۵۰ به عنوان یک هیئت نمایندگی ارتقاء یافت.[۴] با این حال، آفریقای جنوبی هیچ نمایندگی دیپلماتیک مستقیمی در اسرائیل (با نمایندگی انگلیس) نداشت تا اینکه آفریقای جنوبی در سال ۱۹۶۱ از اتحادیه مشترک‌المنافع خارج شد، و پس از آن یک سرکنسول کل را به تل آویو فرستاد. نخست‌وزیر آفریقای جنوبی دانیل فرانسوا مالان اولین بار در سال ۱۹۵۳ از اسرائیل دیدار کرد.

۱۹۶۷–۱۹۸۷: همکاری استراتژیک

[ویرایش]

در سال ۱۹۶۷, پیروزی اسرائیل در جنگ شش‌روزه و متعاقب آن اشغال شبه‌جزیره سینا و کرانه باختری به دست اسرائیل آن را از نظر دیپلماتیک از بیشتر جهان سوم و آفریقای سیاه، که جنبش‌های ملی گرایانه آن از آن پس اسرائیل را یک کشور استعماری دیدند، منزوی کرد.[۵] در همان زمان، بخشی از جمعیت سفیدپوست آفریقای جنوبی، مخصوصاً در میان رهبری سیاسی و نظامی این کشور اسرائیل را مورد تحسین خود قرار دادند.

همکاری دیپلماتیک و بین‌المللی

[ویرایش]

در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دهه ۱۹۷۰، اسرائیل در بعضی رای‌گیری‌های کلیدی در خصوص آفریقای جنوبی، نظیر رای‌گیری بر سر اعطای وضعیت ناظر به کنگره ملی آفریقا (ANC) در سال 1972,[۶] و رای‌گیری‌ها علیه آپارتاید در سال‌های بعد رای ممتنع داد.[۷][۸] آفریقای جنوبی با دادن رای ممتنع در یک رای‌گیری که ضمیمه کردن اورشلیم شرقی توسط اسرائیل را محکوم می‌کرد آن را جبران کرد.[۹] به هر روی، در مجموع اسرائیل مشابه دیگر کشورهای غربی در آن زمان، [۱۰][۱۱][۱۲] رسماً با نظام آپارتاید مخالف بود، [۸] در حالی که به‌طور خصوصی روابط اش با آفریقای جنوبی را تقویت می‌کرد، و عموماً تحریمی اعمال یا اجرا نمی‌کرد.[۱۳] در اوایل سال ۱۹۷۴، همان سالی که اعتبارنامه آفریقای جنوبی در مجمع عمومی سازمان ملل رد شد، اسرائیل نمایندگی آفریقای جنوبی را به یک سفارتخانه ارتقا داد.[۷] در سال بعد، آفریقای جنوبی نمایندگیش در تل آویو را که در سال ۱۹۷۲ به عنوان یک کنسولگری تأسیس شده بود به یک سفارتخانه ارتقا داد.[۶][۱۴] در آوریل ۱۹۷۶, نخست‌وزیر وورستر در یک بازدید دولتی با نخست‌وزیراسحاق رابین در اسرائیل دیدار کرد.[۱۴] بعدتر در سال ۱۹۷۶،[۷] آفریقای جنوبی و اسرائیل بر سر یک پیمان جامع همکاری توافق کردند تا توسط یک کمیته مشترک وزیران پیاده شود. محتوای این توافق علنی نشد ولی به نظر می‌رسید جامع و گسترده باشد و همکاری نظامی و اقتصادی را دربرگیرد .[۷][۱۵]

همکاری نظامی

[ویرایش]

تا ۱۹۷۳, یک همپیمانی اقتصادی و نظامی بین اسرائیل و آفریقای جنوبی در حال رشد بود. رهبری نظامی هر دو کشور متقاعد شده بودند که هر دو کشور با معضلات از نظر بنیادین مشابهی مواجهند و برای بقای خود علیه دشمن مشترک ساف و کنگره ملی آفریقا می‌جنگند.[۱۶] در عرض کمتر از یک دهه آفریقای جنوبی یکی از نزدیکترین همپیمانان نظامی و اقتصادی اسرائیل شد، در حالی که اسرائیل به جایگاه نزدیکترین همپیمان نظامی آفریقای جنوبی رسید و اسرائیل مهم‌ترین تأمین کننده خارجی سلاح برای نیروهای دفاعی آفریقای جنوبی شد.[۱۷]: ۱۱۷–۱۹ 

۱۹۸۷–۱۹۹۴: تحریم‌ها علیه آفریقای جنوبی

[ویرایش]

تا سال ۱۹۸۷, اسرائیل تنها کشور توسعه یافته در جهان بود که هنوز روابط قوی ای با آفریقای جنوبی داشت.[۱۸] از سال ۱۹۷۴, این روابط از سوی سازمان‌های بین‌المللی گوناگون و در موارد متعدد مجمع عمومی سازمان ملل مورد ذکر و محکومیت قرار گرفته بودند.[۱۹]: ۱۱۴  بنابراین تا اواخر دهه ۱۹۸۰ سیاست خارجی در قبال آفریقای جنوبی به موضوع اختلاف در حکومت اسرائیل تبدیل شده بود. اقلیتی از مقامات اسرائیلی و شماری از روشنفکران لیبرال به رهبری یوسی بیلین در وزارت امور خارجه، خواهان فاصله‌گیری بیشتر و حتی تحریم‌های سخت بودند. علی الظاهر آنان مورد مخالفت کسانی چون اسحاق رابین وزیر دفاع، و وزرای دفاع سابق عزر وایزمن، موشه آرنس، و آریل شارون قرار داشتند.[۱۰][۲۰] وزیر امور خارجه شیمون پرز موضع میانه را گرفت و گفت اسرائیل نباید یک کارزار علیه آفریقای جنوبی را «رهبری» کند ولی از رویکردی که آمریکا و اروپای غربی اتخاذ کنند پشتیبانی خواهد کرد.[۱۰] فشار فزاینده سیاسی از سوی آمریکا که لایحه جامع ضد آپارتاید خود را تصویب کرده بود، استدلال ضد آپارتاید را تقویت کرد. در مارس ۱۹۸۷، رئیس‌جمهور رونالد ریگان ملزم بود به کنگره ایالات متحده آمریکا در خصوص فروش سلاح به آفریقای جنوبی از سوی اسرائیل و دیگر همپیمانان اسرائیل گزارش دهد، و یافته‌های نامطلوب می‌توانست باعث شود اسرائیل کمک مالی$۱٫۸ میلیاردی ایالات متحده آمریکا به خود را از دست دهد. .[۱۰] در هفته پیش از موعد این گزارش، پرز اعلام کرد اسرائیل هیچ قرارداد نظامی دیگری با آفریقای جنوبی امضا نخواهد کرد.[۲۱]

شکایت به دیوان دادگستری بین‌المللی

[ویرایش]

در دسامبر ۲۰۲۳ آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری شکایتی علیه اسرائیل طرح کرد. در این شکوائیه اقدامات اسرائیل در غزه، اقداماتی برای نسل‌کشی عنوان شده است.[۲۲][۲۳]

منابع

[ویرایش]
  1. "UN General Assembly Resolution 181 (Partition Plan)". Israel Ministry of Foreign Affairs. 29 November 1949. Retrieved 10 December 2013.
  2. Rotem Giladi, https://academic.oup.com/ehr/article-pdf/132/559/1440/23721461/cex372.pdf 'Negotiating Identity: Israel, Apartheid, and the United Nations, 1949–1952,' English Historical Review Vol. CXXXII No. 559 December 2017 doi:10.1093/ehr/cex372 pp.1440-1472.
  3. "Recognition of Israel" (PDF). American Jewish Year Book. 1950. p. 394. Archived from the original (PDF) on 15 December 2013. Retrieved 9 June 2021.
  4. "South Africa". American Jewish Year Book. 1952. p. 390.
  5. Polakow-Suransky 2010, p. 173.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ Bishku 2010, p. 162.
  7. ۷٫۰ ۷٫۱ ۷٫۲ ۷٫۳ Chazan 1983, p. 173.
  8. ۸٫۰ ۸٫۱ Nadelmann 1981, p. 203.
  9. Husain 1982, p. 70.
  10. ۱۰٫۰ ۱۰٫۱ ۱۰٫۲ ۱۰٫۳ Friedman 1987a.
  11. Purkitt & Burgess 2005, pp. 33–50: "Throughout the first several decades after World War II, South Africa's apartheid system was not a liability in dealing with Western leaders".
  12. Husain 1982, p. 61.
  13. Byrnes 1996.
  14. ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ Nadelmann 1981, p. 213.
  15. Hunter 1986, p. 54.
  16. Polakow-Suransky 2010, p. 8.
  17. Beit-Hallahmi, Benjamin (1987). The Israeli Connection: Whom Israel Arms and Why. I.B.Tauris. ISBN 978-1-85043-069-8.
  18. Mizroch 2006.
  19. Beit-Hallahmi, Benjamin (1987). The Israeli Connection: Whom Israel Arms and Why. I.B.Tauris. ISBN 978-1-85043-069-8.
  20. Frankel 1987.
  21. Freudenheim, Roberts & Clarity 1987.
  22. «آفریقای جنوبی در دیوان بین‌المللی دادگستری اسرائیل را به «اقداماتی برای نسل‌کشی» کرد». BBC.
  23. «آفریقای جنوبی از رژیم صهیونیستی به دادگاه لاهه شکایت کرد». ISNA.

کتب و مقالات

[ویرایش]

اخبار

[ویرایش]

رسمی

[ویرایش]