پرش به محتوا

دولت نهم احمد قوام

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دولت نهم احمد قوام

کابینه کشور شاهنشاهی ایران
نخست‌وزیر ایران
تاریخ تشکیل۷ شهریور ۱۳۲۶
تاریخ انحلال۱۸ آذر ۱۳۲۶
افراد و سازمان‌ها
رئیس کشورمحمدرضا پهلوی
رئیس دولتاحمد قوام
پیشینهٔ رئیس دولتنخست‌وزیر
شمار اعضا۱۰ وزیر + ۲ وزیر مشاور
پیشینه
انتخابات(ها)انتخابات مجلس شورای ملی (۱۳۲۶)
دوره(های) مجلسمجلس پانزدهم
پیشیندولت هشتم احمد قوام
پسیندولت سوم ابراهیم حکیمی

دولت نهم احمد قوام یکی از دولت‌های دوران پادشاهی مشروطه در دورهٔ دودمان پهلوی است که از شهریور تا آذر ۱۳۲۶ فعالیت کرد. رئیس این دولت، احمد قوام بود.

با آغاز دوره پانزدهم مجلس شورای ملی، مطابق سنت پارلمانی دولت قوام مستعفی شد. با تشکیل جلسه خصوصی مجلس در روز ۷ شهریور برای بحث در مورد نخست‌وزیر آینده، ۷۸ نفر از ۱۱۶ نفر به زمامداری احمد قوام ابراز تمایل کردند. در پی آن، فرمان نخست‌وزیری قوام همان روز ۷ شهریور توسط شاه صادر شد. قوام هیئت وزیران خود را روز ۱۹ شهریور به حضور شاه و روز ۲۲ شهریور به مجلس شورای ملی معرفی کرد.[۱] مجلس شورای ملی در روز ۱۲ مهر با اکثریت ۹۳ رأی از ۱۲۰ نفر به دولت وی رأی اعتماد داد.[۲]

به‌تدریج فضای مجلس شورای ملی به مخالفت با دولت قوام تغییر جهت داد و فراکسیون‌های مخالف دولت با هم ائتلاف و عدم پشتیبانی خود از دولت قوام را اعلام کردند.[۱] استعفای دسته‌جمعی وزیران در روز ۱۲ آذر دولت قوام را بیش از پیش متزلزل ساخت.[۳] در نهایت دولت قوام روز ۱۸ آذر استیضاح شد و سقوط کرد.[۴]

هیئت دولت

[ویرایش]
مقام نام آغاز تصدی پایان تصدی حزب سیاسی منبع
نخست‌وزیر احمد قوام۷ شهریور ۱۳۲۶۱۸ آذر ۱۳۲۶دموکرات[۱]
وزیران
وزیر اقتصاد سید محمد سجادی۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر امور خارجه موسی نوری اسفندیاری۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر بهداری منوچهر اقبال۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶دموکرات[۵]
وزیر پست و تلگراف و تلفن جواد بوشهری۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر جنگ محمود جم۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر دادگستری مستقل[۵]
وزیر دارایی عبدالحسین هژیر۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر راه غلامحسین فروهر۱۹ شهریور ۱۳۲۶آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر فرهنگ عیسی صدیق۱۹ شهریور ۱۳۲۶آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر کشاورزی احمدحسین عدل۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر کشور احمد قوام۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۸ آذر ۱۳۲۶دموکرات[۵]
وزیران مشاور
وزیر مشاور علی‌اصغر حکمت۱۹ شهریور ۱۳۲۶۱۲ آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
وزیر مشاور مصطفی عدل۱۹ شهریور ۱۳۲۶آذر ۱۳۲۶مستقل[۵]
معاونان نخست‌وزیر
معاون پارلمانی ابراهیم خواجه‌نوری۲۱ شهریور ۱۳۲۶آذر ۱۳۲۶مستقل[۶]
رئیس اداره‌کل تبلیغات ابراهیم خواجه‌نوری۲۱ شهریور ۱۳۲۶آذر ۱۳۲۶مستقل[۶]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ شجیعی، زهرا (۱۳۷۲). نخبگان سیاسی ایران از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی: مطالعه از نظر جامعه‌شناسی سیاسی. ج. ۳: هیأت وزیران ایران در عصر مشروطیت (ویراست دوم). تهران: انتشارات سخن. ص. ۲۳۰–۲۳۲. شابک ۹۶۴-۳۷۲-۰۸۸-۸.
  2. «تصمیم قانونی دائر به ابراز رأی اعتماد به کابینه آقای احمد قوام نخست‌وزیر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۲ مهر ۱۳۲۶.[پیوند مرده]
  3. «استعفای تمام وزرا». کوشش (۶۴۹۰): ۱. ۱۳ آذر ۱۳۲۶ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.
  4. «تصمیم قانونی راجع به تقاضای رأی اعتماد آقای احمد قوام نخست‌وزیر». مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۸ آذر ۱۳۲۶.[پیوند مرده]
  5. ۵٫۰۰ ۵٫۰۱ ۵٫۰۲ ۵٫۰۳ ۵٫۰۴ ۵٫۰۵ ۵٫۰۶ ۵٫۰۷ ۵٫۰۸ ۵٫۰۹ ۵٫۱۰ ۵٫۱۱ ۵٫۱۲ «معرفی کابینه جدید بحضور شاهانه». کوشش (۶۴۲۳): ۱. ۲۰ شهریور ۱۳۲۶ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.
  6. ۶٫۰ ۶٫۱ «معاون پارلمانی آقای نخست‌وزیر». آتش (۲۵۲): ۲. ۲۲ شهریور ۱۳۲۶ – به واسطهٔ سامانه نشریات ایران.