پرش به محتوا

جنسیت‌محوری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بخشی از موضوعات مربوط به
ال‌جی‌بی‌تی
      
گرایش جنسی
تاریخ
فرهنگ
حقوق
سلامت
نگرش‌های اجتماعی
مسائل
زمینه‌های علمی و گفتمان
درگاه:ال‌جی‌بی‌تی

جنسیت‌محوری (به انگلیسی: genderism) یا باینری‌محوری جنسیتی (به انگلیسی: gender binarism)، یک نظام اجتماعی یا باور فرهنگی است که طبق آن جنسیت باینری است، یعنی اینکه تنها دو جنسیت زن و مرد وجود دارد، یا باید وجود داشته باشد و جنبه‌های جنسیتی یک فرد به طور موروثی به جنس بیولوژیک هنگام تولد او مرتبط است و به طور غیرمنعطفی توسط زیست‌شناسی تعیین می‌شود. این جنبه‌ها ممکن است شامل انتظارات در مورد نحوهٔ لباس پوشیدن، رفتار، گرایش جنسی، نام‌ها/ضمایر، سرویس بهداشتی ترجیح داده شده، یا هر ویژگی نسبت‌داده‌شده به تجلی جنسیت هنگام تولد فرد، یعنی مردانگی یا زنانگی، شود.[۱] این انتظارات ممکن است نگرش منفی، سوگیری و تبعیض نسبت به افرادی که رفتارهایی ناشی از تنوع جنسیتی یا عدم انطباق با کلیشه‌های جنسیتی نشان می‌دهند، روا دارد و/یا افرادی که هویت جنسیتی ناهمخوان با جنس هنگام تولد‌شان دارند را تحت تأثیر قرار دهد. به عبارت دیگر، تبعیض نسبت به افرادی که خود را همسوجنس هویت‌یابی نمی‌کنند یا خود را همراستا با جنس ثبت شده در زمان تولد نمی‌دانند، متداول است.[۲]

جنسیت‌محوری ارتباط خاصی با افرادی دارد که در طیف تراجنسیتی قرار می‌گیرند و ایدئولوژی پشتیبان از تراجنسی‌هراسی و تراجنسی‌ستیزی است.[۳] به علاوه، بسیار شبیه به نحوهٔ شباهت تراجنسی‌هراسی با همجنسگراهراسی، گفته می‌شود که جنسیت‌محوری نیز شبیه به دگرجنس‌محوری است،[۴][۵][۶][۷] که معتقد است دگرجنسگرایی، نسبت به گرایش‌های جنسی دیگر مانند همجنسگرایی، دوجنسگرایی، بی‌جنس‌گرایی و غیره، گرایش جنسی برتر یا ترجیح داده شده است. دگرجنسگراهنجاری، ایدئولوژی‌ای که دو جنسیت زن و مرد و دگرجنسگرایی را هنجارهای اجتماعی می‌داند، نیز به برساخت‌های خشک اجتماعی در مورد هویت جنسی و جنسیتی دامن می‌زند. جنسیت‌محوری، مانند دگرجنس‌محوری، وجود هویت‌های جنسیتی که در دو دستهٔ زن و مرد قرار نمی‌گیرند را انکار می‌کند یا نادیده می‌گیرد.[۸]

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ "Beyond the Binary: Gender Identity Activism in Your School" (PDF). GSA Network. GSA Network. Summer 2010. Archived from the original (PDF) on 16 November 2017. Retrieved October 24, 2015.
  2. ↑ McGeeney, Ester; Harvey, Laura (2015). The Palgrave Handbook of the Psychology of Sexuality and Gender. Palgrave Handbooks. pp. 149–162. {{cite book}}: |access-date= requires |url= (help)
  3. ↑ Transgender and Transsexual Identities: The Next Strange Fruit— Hate Crimes, Violence and Genocide Against the Global TransCommunities, Jeremy D. Kidd & Tarynn M. Witten, Journal of Hate Studies [Vol.6:31. June 2008] 31-63.
  4. ↑ Shirley R. Steinberg (1 April 2009). Diversity and Multiculturalism: A Reader. Peter Lang. pp. 229–230. ISBN 978-1-4331-0345-2. Retrieved 10 September 2012.
  5. ↑ Genny Beemyn; Susan R. Rankin (1 November 2011). The Lives of Transgender People. Columbia University Press. pp. 89–90. ISBN 978-0-231-51261-9. Retrieved 10 September 2012.
  6. ↑ Derald Wing Sue (26 July 2010). Microaggressions and Marginality: Manifestation, Dynamics, and Impact. John Wiley & Sons. p. 224. ISBN 978-0-470-49139-3. Retrieved 11 September 2012.
  7. ↑ The Psychology Of Prejudice And Discrimination. ABC-CLIO. p. 2. ISBN 978-0-275-98234-8. Retrieved 11 September 2012.
  8. ↑ "Fact and Information Sheet About: Heterosexism" (PDF). James Madison University. Archived from the original (PDF) on 10 June 2014. Retrieved October 24, 2015.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=جنسیت‌محوری&oldid=35991734»