تخلیه شمال غزه

نگاره‌ای که تقسیم نوار غزه به ۶۲۰ منطقه توسط اسرائیل را نشان می‌دهد.

در ۱۴ اکتبر ۲۰۲۳، ارتش اسرائیل دستور تخلیه شمال غزه را برای تمامی جوامع شمال وادی غزه، از جمله شهر غزه، صادر کرد تا ظرف ۲۴ ساعت به سمت جنوب تخلیه شوند. این دستور یک هفته پس از حمله غافلگیرانه حماس به اسرائیل از غزه صادر شد. تا ۱۴ اکتبر، صدها هزار فلسطینی شمال غزه را تخلیه خواهند کرد. این قانون برای سرزمینی اعمال شد که قبلاً محاصره شده است، تحت بمباران هوایی و بدون سوخت، برق، آب و غذا است. این قانون برای منطقه‌ای اعمال شد که آسیب جدی به جاده‌ها و زیرساخت‌ها وارد شده است و عمل تخلیه را در وهله اول تقریباً غیرممکن می‌کند. فلسطینی‌ها کاهش جمعیت شمال غزه را «نکبت دوم» توصیف کرده‌اند. شاهدان گفتند که این هشدار هزاران غیرنظامی را مجبور به فرار با پای پیاده با حمل کیسه‌های کوچک و برخی وسایل اولیه مانند پتو، ملافه و کمی غذا کرده است.هفته گذشته آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل متحد (UNRWA) اعلام کرد که اسرائیل «مناطق امن» در غزه را تنها به ۱۱ درصد از قلمرو کاهش داده است و باعث وحشت و ترس گسترده در میان آوارگان شده است.

واکنش

سازمان ملل در بیانیه‌ای نسبت به عواقب انسانی ویرانگر آواره شدن بیش از ۱ میلیون فلسطینی هشدار داد. مدت کوتاهی پس از صدور دستور تخلیه، به تأسیسات سازمان ملل، از جمله اونروا دستور داده شد تا به رفح حرکت کنند. پائولا گاویریا بتانکور، گزارشگر ویژه حقوق بشر آوارگان داخلی، گفت: «انتقال اجباری جمعیت یک جنایت علیه بشریت است و مجازات دسته جمعی بر اساس قوانین بین‌المللی بشردوستانه ممنوع است. او گفت: «ما از چشم‌انداز پیوستن یک میلیون فلسطینی دیگر به بیش از ۴۲۳۰۰۰ نفری که در هفته گذشته به زور از خانه‌های خود رانده شده‌اند، وحشت داریم. وی گفت: «غیرقابل تصور است که بیش از نیمی از جمعیت غزه بتوانند از یک منطقه جنگی فعال عبور کنند، بدون اینکه پیامدهای انسانی مخربی داشته باشند، به ویژه در شرایطی که از تدارکات ضروری و خدمات اولیه محروم هستند».

در کنار سازمان ملل، سازمان‌های بشردوستانه از جمله شورای پناهندگان نروژ و عفو بین‌الملل از اسرائیل خواسته‌اند تا دستور خود را لغو کند. شورای پناهندگان نروژ گفت که مجبور کردن غیرنظامیان غزه به جابجایی «جنایت جنگی انتقال اجباری» است.

مقامات حماس این هشدار را رد کردند و از ساکنان مناطق آسیب دیده خواستند که این دستور را نادیده بگیرند و در خانه‌های خود بمانند. حماس دستورات اسرائیل را «تبلیغات جعلی» توصیف کرد.اداره امور پناهندگان حماس به ساکنان شمال غزه گفته است که «در خانه‌های خود ثابت قدم بمانید و در برابر این جنگ روانی نفرت‌انگیز که توسط اشغالگران به راه افتاده است، محکم بایستید.»

پزشکان بدون مرز با صدور بیانیه‌ای دستور تخلیه را «وحشیانه» و «حمله به مراقبت‌های پزشکی و بشریت» خواند و دستور اسرائیل را «به شدیدترین عبارات ممکن» محکوم کرد.

سازمان جهانی بهداشت با انتشار درخواستی از اسرائیل درخواست کرد تا دستور تخلیه بیش از یک میلیون نفر از ساکنان شمال غزه را لغو کند و استدلال کرد که انتقال بیماران در بخش مراقبت‌های ویژه بسیار دشوار است، تجهیزات پزشکی در حال اتمام است و «چهار بیمارستان وزارت بهداشت در جنوب غزه در حال حاضر فراتر از ظرفیت هستند.» بیانیه‌های مشابهی توسط یونیسف و IRC صادر شد.

اتهامات جنایت جنگی

دستور تخلیه اسرائیل توسط یان اگلند، دیپلمات سابق نروژی درگیر با توافق اسلو، به عنوان انتقال اجباری جمعیت توصیف شد. «انتقال اجباری» نقل مکان اجباری یک جمعیت غیرنظامی به عنوان بخشی از یک جنایت سازمان‌یافته علیه آن است و توسط دادگاه کیفری بین‌المللی، جنایت علیه بشریت تلقی می‌شود. اگلند در مصاحبه با بی‌بی‌سی اظهار داشت: «صدها هزار نفر برای جان خود فرار می‌کنند این چیزی نیست که بتوان آن را تخلیه نامید. این انتقال اجباری مردم از سراسر شمال غزه است. طبق کنوانسیون ژنو، جنایت جنگی است. گزارشگر ویژه سازمان ملل، فرانچسکا آلبانیز دربارهٔ پاکسازی قومی جمعی در غزه هشدار داد. راز سگال، مورخ اسرائیلی، آن را «کتاب درسی مورد نسل‌کشی» نامید. به گفته دیده‌بان حقوق بشر (HRW)، استراتژی جابجایی اجباری که توسط مقامات اسرائیلی اجرا شد شامل جنایات جنگی، جنایت علیه بشریت و حتی پاکسازی قومی بود.

حملات هوایی

در ۱۳ اکتبر ۲۰۲۳، حملات هوایی متعدد اسرائیل در طول جنگ ۲۰۲۳ اسرائیل و حماس، فلسطینیانی را که قصد خروج از شمال شهر غزه را داشتند، هدف قرار دادند و ۷۰ نفر را که اکثراً زنان و کودکان بودند، کشتند. تنش‌ها زمانی تشدید شد که حماس حمله به اسرائیل را آغاز کرد. اسرائیل با یک سری حملات هوایی به غزه پاسخ داد. نیروهای دفاعی اسرائیل (IDF) به ساکنان مناطق شمالی هشدار داد تا در یک مهلت مشخص از این مناطق خارج شوند. با این حال، سازمان ملل متحد این دستور تخلیه را غیرعملی برای اجرای ایمن به دلیل تعداد قابل توجهی از مردم دانست. این حملات هوایی در زمانی انجام شد که اسرائیل به کل جمعیت شمال غزه دستور داد به سمت جنوب حرکت کنند و بیش از یک میلیون نفر مجبور به ترک خانه‌های خود شدند. به دنبال این دستور، حملات هوایی اسرائیل به کاروان‌های تخلیه که در حال حرکت به سمت جنوب غزه بودند، ۷۰ نفر را که بیشتر آنها زن و کودک بودند، کشتند. در حالی که حملات هوایی در جنوب ادامه داشت، فلسطینی‌ها تخلیه شمال غزه را آغاز کردند. هنگامی که آنها سعی داشتند فرار کنند، حملات هوایی اسرائیل کاروان‌های آنها را هدف قرار داد. بر اساس گزارش مقامات حماس، این حملات منجر به تلفات جانی عمدتاً زنان و کودکان شد. بمباران شدید نوار غزه از هوا، زمین و دریا همراه بود. حملات بی‌امان ساعت‌ها به طول انجامید و ویرانی‌های گسترده و تعداد زیادی تلفات برجای گذاشت که تعیین کمیت آنها دشوار است. نیروهای اسرائیلی در قصد اعلام شده خود برای استفاده از همه ابزارها برای نابودی حماس، بی‌توجهی تکان دهنده ای به جان غیرنظامیان نشان داده‌اند. آنها خیابان پس از خیابان ساختمان‌های مسکونی را پودر کرده‌اند که غیرنظامیان را به‌طور گسترده کشته و زیرساخت‌های ضروری را ویران کرده است، حملات اسرائیل خانواده‌های فلسطینی را نابود می‌کند و چنان ویرانی ایجاد می‌کند که بستگان بازمانده جز آوار چیزی برای به یاد آوردن عزیزان خود ندارند.