ایم-۹ سایدوایندر
| اِی آی ام-۹ سایدوایندر | |
|---|---|
 نصب سایدوایندر بر روی یک اف‌آ-۱۸ هورنت نیروی دریایی آمریکا | |
| نوع | موشک هوا به هوا |
| خاستگاه |  ایالات متحده آمریکا |
| تاریخچه خدمت | |
| خدمت | ۱۹۵۶-اکنون |
| تاریخچه تولید | |
| قیمت واحد | ۸۵٬۰۰۰ دلار |
| تاریخ تولید | سپتامبر ۱۹۵۳ |
| ویژگی‌ها | |
| وزن | ۸۵٫۳ کیلوگرم |
| طول | ۳٫۰۲ متر |
| قطر | ۱۲۷ میلیمتر |
| طول بال | ۲۷۹٫۴ میلیمتر |
| سر جنگی | انفجار حلقوی WDU-17/B |
| وزن سر جنگی | ۹٫۴ کیلوگرم |
| پیشران | راکت سوخت جامد Hercules/Bermite MK 36 |
برد عملیاتی | ۱ تا ۳۵٫۴ کیلومتر |
| بیشینهٔ سرعت | ۲٫۵ ماخ |
سامانهٔ هدایت | مادون قرمز |
سکوی پرتاب | هلیکوپتر، هواپیما |
اِی آی ام-۹ سایدوایندر نوعی موشک حرارت‌یاب کوتاه‌برد هوابه‌هوای آمریکایی است که معمولاً توسط هواپیماهای جنگنده، و اخیراً تعدادی از هلی‌کوپترهای هجومی، استفاده می‌شود. این موشک در دهه ۱۹۵۰ وارد ارتش آمریکا شد و مدل‌های جدید آن همچنان در این ارتش و چندین ارتش دیگر دنیا فعال هستند. نام این موشک برگرفته از مار سایدوایندر است که طعمه خود را به وسیله گرمای بدن خود طعمه شکار می‌کند و به خاطر شکل پرواز گونه‌های اولیه این موشک که مانند حرکت مار پرواز می‌کردند.[۱]
سایدوایندر یکی از محبوب‌ترین و پرتیراژترین موشک‌های غربی است که بیش از ۱۱۰ هزار تیر از آن برای آمریکا و ۲۷ کشور دیگر تولید شده و حدود یک درصد آن‌ها در جنگ استفاده شده‌اند. این موشک یکی از قدیمی‌ترین، ارزان‌ترین، و موفق‌ترین موشک‌های هوابه‌هوا است که تا به امروز حدود ۲۷۰ هواپیما را سرنگون کرده‌است. سایدوایندر به‌گونه‌ای طراحی شده که قابلیت بالایی برای بهینه‌سازی دارد و انواع و مدل‌های مختلفی از آن با قابلیت‌های متفاوت تولید شده‌اند.
در جنگ ایران و عراق نیز این موشک از موشک‌های اصلی هوابه‌هوای مورد استفاده جنگنده‌های اف-۴، اف-۵ و اف-۱۴ ایرانی بود. ایران ۴۰۰ تیر از مدل E این موشک در سال‌های ۶۹–۱۹۶۸، ۱۷۰۰ تیر از مدل J/p در سال‌های ۷۷–۱۹۷۱، ۲۸۸ تیر از مدل J/p در سال‌های ۷۹–۱۹۷۶، را از آمریکا خریداری کرد و در جریان ماجرای مک فارلین در سال‌های ۸۶–۱۹۸۵ نیز ۳۰۰ تیر از مدل L را از اسرائیل خریداری کرد.[۲]
کاربران
[ویرایش]
آرژانتین - AIM-9Bs in the navy A-4C/Q Skyhawks (retired) and AIM-9L/M in air force لاکهید مارتین ای-۴ای‌آر فایتینگ‌هاوک
استرالیا - AIM-9X used by F/A-18Fs[۳]
اتریش - replaced by IRIS-T
بلژیک - AIM-9M for F-16AM/BM Fighting Falcon
بحرین - AIM-9P for F-5E Tiger II, AIM-9L for F-16C
برزیل - replaced by MAA-1 Piranha- Cameroon AIM-9Bs and AIM-9x
کانادا
شیلی - received AIM-9Bs and Js for the F-5E Tiger II in 1976, has used AIM-9Ps since the 1980s,in 2007 received for F-16 Block 50/52 plus AIM-9Ms
کلمبیا
جمهوری چک[۴]
دانمارک
مصر
اتیوپی
فنلاند[۵]
فرانسه - AIM-9Bs - replaced by R550 Magic
آلمان - replaced by IRIS-T
یونان - replaced by IRIS-T
مجارستان - used on ساب ۳۹ گریپن
اندونزی، used on نورتروپ اف-۵, اف-۱۶ فایتینگ فالکن and بی‌ای‌ئی هاوک
ایران[۶]
عراق - Iraq Ordered 200 AIM-9L/M-8/9 with their new F-16IQs [۷]
اسرائیل
ایتالیا - replaced by IRIS-T
ژاپن - used on اف-۱۵ ایگل، میتسوبیشی اف-۱, میتسوبیشی اف ۲, اف-۴ فانتوم ۲, لاکهید اف-۱۰۴ استارفایتر (retired), اف-۸۶ سیبر (retired).
اردن
کویت
مالزی
مکزیک - used on F-5
مراکش
هلند
نیوزیلند - used on RNZAF آ-۴ اسکای‌هاوک، no longer in use
نروژ - replaced by IRIS-T
پاکستان - AIM-9B: اف-۸۶ سیبر، F-6. AIM-9P/L: اف-۱۶ فایتینگ فالکن، F-6, F-7P/PG, Mirage III/V, جی اف-۱۷ ثاندر. AIM-9M on order for اف-۱۶ فایتینگ فالکن. Historically used on لاکهید اف-۱۰۴ استارفایتر.
فیلیپین - F-5 and ووت اف-۸ کروسیدر
لهستان - AIM-9X
پرتغال
عربستان سعودی[۸]
سنگاپور: Republic of Singapore Air Force
آفریقای جنوبی - Used on the اف-۸۶ سیبر and داسو میراژ ۳,[۹] replaced by IRIS-T and A-Darter.
کره جنوبی - used on اف-۴ فانتوم ۲, نورتروپ اف-۵, مک‌دانل داگلاس اف-۱۵ئی استرایک ایگل، اف-۱۶ فایتینگ فالکن families. Historically used on اف-۸۶ سیبر.
اسپانیا - AIM-9L, L(I) and JULI. Replaced by IRIS-T
سوئد - called Robot 24/24J (B and J equivalents) and Robot 74 (L equivalent), will be replaced by IRIS-T.
سوئیس
تایوان (تایوان) - AIM-9P4: F-5E/F, F-CK-1 A/B/C/D, اف-۱۶ فایتینگ فالکنA/B Block 20, AT-3A/B. AIM-9M/M-2: F-16A/B Block 20. Historically used on اف-۸۶ سیبر، لاکهید اف-۱۰۴ استارفایتر، اف-۱۰۰ سوپرسیبر.
تایلند use on JAS 39 C/D, اف-۱۶ فایتینگ فالکن، F-5 E/F/T, L-39ZA/ART (Westernized weapon system), آلفا جت.
ترکیه[۱۰]
تونس AIM-9J
بریتانیا
ایالات متحده آمریکا
ونزوئلا، AIM-9B on VF-5 and Mirage 50 - AIM-9L on F-16A/B
زیمبابوه
منابع
[ویرایش]- ↑ مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای انگلیسی
- ↑ Trade Register بایگانی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine Arms Trade جستجوی آمریکا و اسرائیل به ایران
- ↑ La Franchi، Peter (۲۷ مارس ۲۰۰۷). «Australia confirms AIM-9X selection for Super Hornets». Flight International. دریافت‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۱.
- ↑ «Czech Air force ordered 100 AIM-9M». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۳ اکتبر ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ Finland Ordering 150 AIM-9X Sidewinders
- ↑ «Taking on Iran's air force». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ مه ۲۰۰۷. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ «Iraq Orders F-16IQ and ammunition» (PDF). بایگانی‌شده از اصلی (PDF) در ۲۸ سپتامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ «150 AIM-9 Sidewinder Missiles for Saudi Arabia». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ سپتامبر ۲۰۰۶. دریافت‌شده در ۳ مارس ۲۰۱۲.
- ↑ «AIM-9B Sidewinder». South African Air Force Association. دریافت‌شده در ۲۰۰۸-۰۸-۰۴.
- ↑ Turkey Buys 127 AIM-9X Sidewinder Missiles
