انتخابات مجلس شورای ملی (۱۲۸۵)
 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||
 | |
| شاهان قاجار | |
|---|---|
نام | دورهٔ پادشاهی |
۱۱۷۵–۱۱۶۱ | |
نخستین انتخابات مجلس شورای ملی که در ۲۵ شهریور ۱۲۸۵ برگزار شد، نخستین انتخابات در تاریخ ایران است و در نتیجهٔ آن نمایندگان دورهٔ نخست مجلس شورای ملی انتخاب شدند. در این انتخابات علاوه بر کاستی‌های نظری قانون انتخابات و نواقص اجرای رای‌گیری، کارشکنی‌های مخالفان نهضت مشروطه نیز که مخالف برگزاری انتخابات بودند، از چالش‌های اصلی به‌شمار می‌رفتند.[۱]
پیشینه
[ویرایش]نظام‌نامهٔ انتخاباتی مجلس را مجلس عالی (شورای عالی دربار) تدوین کرده‌بود. در این شیوه‌نامه نظام انتخاباتی طبقاتی در نظر گرفته شده‌بود که بر خلاف نظام‌های مشروطهٔ جاهای دیگر دنیا بود.[۲]
نحوهٔ برگزاری
[ویرایش]این انتخابات در تهران به صورت مستقیم و یک‌مرحله‌ای بود اما در شهرستان‌ها که دومرحله‌ای بود، هر یک از گروه‌های انتخاب‌کننده در شهرها پس از انتخاب نماینده خود، آنها را راهی مرکز ایالت می‌کردند تا با برگزاری یک رأی‌گیری دیگر از میان خود نماینده‌ای انتخاب نمایند.[۱]
شرایط انتخاب‌کنندگان و انتخاب‌شوندگان
[ویرایش]کسانی که دارای حق رای در انتخاب بودند ۶ دسته بودند:
انتخاب شوندگان علاوه برداشتن تابعیت ایران و معروفیت محلی، باید باسواد می‌بوده و حداقل ۳۰ و حداکثر ۷۰ سال سن می‌داشتند. انتخاب‌کنندگان باید دارای مقامات ذیل باشند اولاً سن آنها کمتر از بیست و پنج سال نباشد ثانیاً رعیت ایران باشند ثالثاً معروفیت محلی‌داشته باشند رابعاً ملاکین و فلاحین آنها باید صاحب ملکی باشند که هزار تومان قیمت داشته باشند رابعاً ملاکین و فلاحین آنها باید صاحب ملکی باشندکه هزار تومان قیمت داشته باشد پنجم تجار آنها حجره و تجارت معینی داشته باشند ششم اصناف آنها باید از اهل صنف و کار معین صنفی داشته باشندو دارای دکانی باشند که کرایه آن دکان مطابق کرایه‌های حد وسط محلی باشد.[۳]
در نخستین انتخابات مجلس شورای ملی، زنان، افراد فاقد رشد لازم، تبعه خارجی و افراد ورشکسته مقصر، حق رای دادن در انتخابات را نداشتند.[۳]
یادداشت
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ ۱٫۶ ۱٫۷ ۱٫۸ آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵)، ۱۰.
- ↑ ملایی توانی، علیرضا (تابستان ۱۳۹۲). «مجلس عالی دربار حلقۀ گذار به نظام مشروطه». دوفصلنامه جستارهای تاریخی. علمی-پژوهشی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ۴ (۱): ۱۲۱-۱۴۱. شاپا 2251-7766.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ «نظامنامه انتخابات ( اصنافی) مجلس شورای ملی». مجلس شورای اسلامی. ۱۸ شهریور ۱۲۸۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۳۱ مارس ۲۰۲۴.
- آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۴.
| ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
.svg){kind=small}
 | این یک مقالهٔ خرد تاریخ معاصر است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |