پرش به محتوا

انتخابات مجلس شورای ملی (۱۲۸۸)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
انتخابات دومین دورهٔ مجلس شورای ملی

→ ۱۲۸۵
۱۲۸۸
۱۲۹۳ ←

۱۱۵ کرسی مجلس شورای ملی
  حزب نخست حزب دوم حزب سوم
 
رهبر سید محمدصادق طباطبایی سید حسن تقی‌زاده
حزب اعتدالیون حزب دموکرات عامیون حزب اتفاق و ترقی
کرسی‌های به‌دست‌آمده ۳۶[۱] ۲۸[۱] ۴[۱]
درصد کرسی

  حزب چهارم
 
حزب جمعیت ترقی‌خواهان ایران
کرسی‌های به‌دست‌آمده ۲ یا ۴ کرسی[۲]
درصد کرسی

نخست‌وزیر برگزیده

محمدولی تنکابنی
اعتدالیون

انتخابات مجلس دوم ایران در سال ۱۲۸۸ پس از دوران استبداد صغیر برگزار شد. این مجلس در ۲۴ آبان ماه گشوده شد.[۳]

انتخابات

[ویرایش]

دومین نظامنامه انتخابات برای مجلس با انتخابات اولین دوره مجلس تفاوت اساسی داشت در این نظامنامه نمایندگان صنفی نبوده و به روش غیر مستقیم و دو مرحله‌ای انتخاب می‌شدند. طبق قانون شمار نمایندگان از ۱۶۰ تن به ۱۲۰ تن کاهش یافت؛ اقلیت‌های مذهبی، مسیحی، یهودی و زرتشتی دارای نمایندگان بیشتر و ایل‌های بختیاری، قشقایی و ترکمن دارای نماینده شدند. در باب محرومیت از حق رای دادن، معروفیت به فساد عقیده، به شرط خروج از دین اسلام و اثبات آن نزد حاکم شرع، تغییر کرد.[۴]

پس از عزل محمد علی شاه از سلطنت، عضدالملک نایب السلطنه فرمان برگزاری انتخابات را صادر کرد؛ او به دولت آزادی در انتخابات را توصیه کرد و بقای مشروطه را در حق انتخاب نماینده توسط مردم دانست. در این انتخابات مشکلات زیادی از قبیل عدم توان اجرا در پهنه گسترده ایران، عدم تجربه و تمرکز و تسلط برگزار کنندگان انتخابات و مجلس و دولت و سایر عوامل مانند قحطی، ناامنی، فقر و بی سوادی عمومی عواملی بودند که مانع برگزاری انتخابات واقعی می‌شدند.[۵]

طبق قانون جدید انتخابات، دوره دوم مجلس با حضور نیمی از تعداد نمایندگان به علاوه یک تن افتتاح شد و نمایندگان مردم از بخش‌های دیگر کشور به آهسنگی وارد مجلس می‌شدند. مجلس دوم با ۶۱ تن از نمایندگان در ۲۴ آبان ماه گشایش یافت.[۶] اکثریت این مجلس که شامل از ۵۳کرسی می‌شد به دست ائتلاف پیشگام توسط اعتدالیون افتاد.[۷]

منابع

[ویرایش]
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران دوره اول تا دوره شانزدهم [History of Legislatures in Iran (1285–1328)] (به فارسی). Majlis Research Center. 2005 [1384]. pp. 19–20. Archived from the original on 13 December 2020. Retrieved 29 May 2017.
  2. "Influential Parties and Groups in the 1st and 2nd Parliaments". Donya-e-Eqtesad (به فارسی). No. 2975. 24 July 2013. DEN-742282.
  3. Dieter Nohlen, Florian Grotz & Christof Hartmann (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p73 ISBN 0-19-924958-X
  4. آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵)، ۳۷ و ۳۸.
  5. آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵)، ۳۸.
  6. آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵)، ۳۹.
  7. Abrahamian, Ervand (1982). Iran Between Two Revolutions. Princeton University Press. p. 88. ISBN 0-691-10134-5.
  • آشنایی با تاریخ مجالس قانونگذاری در ایران: دوره اول تا دوره شانزدهم (۱۳۲۸–۱۲۸۵). تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی. ۱۳۸۴.