آلکساندر هاروتیونیان
| الکساندر آرتونیان | |
|---|---|
 آلکساندر هاروتیونیان | |
| اطلاعات پس‌زمینه | |
| زاده | ۲۳ سپتامبر ۱۹۲۰ ایروان، اولین جمهوری ارمنستان |
| خاستگاه | ارمنستان |
| درگذشته | ۲۸ مارس ۲۰۱۲ (۹۱ سال) ایروان، ارمنستان |
| ژانر | موسیقی کلاسیک |
| پیشه(ها) | آهنگساز و نوازنده |
| ساز(ها) | پیانو |
| سال‌های فعالیت | دهه ۱۹۲۰–۲۰۱۲ |
| جوایز |            شهروند افتخاری ایروان (۱۹۸۷) |
الکساندر گریگوری هاروتونیان (آرتونیان) (ارمنی: Ալեքսանդր Գրիգորի Հարությունյան؛ ۲۳ سپتامبر ۱۹۲۰ – ۲۸ مارس ۲۰۱۲) یک آهنگساز و نوازنده پیانو اهل ارمنستان و یکی از آهنگسازان برجستهٔ دوران شوروی ارمنستان بود.
زندگی‌نامه
[ویرایش]وی در ۲۳ سپتامبر ۱۹۲۰ در ایروان به دنیا آمد و از کنسرواتوار دولتی کومیتاس ایروان فارغ‌التحصیل گشت. و وی در ۲۸ مارس ۲۰۱۲ در سن ۹۱ سالگی در ایروان درگذشت و در پانتئون کومیتاس به خاک سپرده شد.
حدود ۷۰ سال به‌طور مداوم دست به آفرینش موسیقی زده و کل آثار او به ۲۵۰ قطعه می‌رسد که در این میان تعداد زیادی آثار سمفونیک دیده می‌شود. هاروتونیان برای صدای انسان با همراهی ارکستر یا سازهای سولو هم قطعات زیادی دارد. او تعدادی از آهنگ‌های نغمه‌سرایان سیار قدیمی را نیز تنظیم کرده‌است. قطعهٔ «کانتات میهن» او شهرت زیادی دارد که برای خواننده سولو، کُّر و ارکستر سمفونیک در ۵ موومان در سال ۱۹۴۸ سروده شده. قطعهٔ بسیار زیبایی هم بر روی شعری از هوانس تومانیان، ملک‌الشعرای ارمنی، با عنوان «با میهن خودم» ساخته که توصیفِ وضعیت اسفناک ارمنی‌ها پس از نسل‌کشی ۱۹۱۵ در ترکیه است. تبحر هاروتونیان بیشتر در موسیقی کنسرتو، به ویژه برای سازهای بادی است. می‌توان گفت که آثار سمفونیکِ هاروتونیان، به عنوان یک آهنگساز ارمنی قرن بیستم، بعد از آرام خاچاطوریان از نظر اجرای جهانی مقام دوم را دارد. کنسرتوی ترومپت او چنان مشهور است که در تمام کنسراتوارهای موسیقی در جهان تدریس می‌شود و اکثر نوازندگان زبدهٔ ترومپت آن را اجرا یا ضبط می‌کرده‌اند. هاروتونیان اپرایِ سایات نووا را در سال ۱۹۶۷ تصنیف کرده و نخستین اجرای آن به سال ۱۹۶۹ در ایروان بر می‌گردد
آثار
[ویرایش]- اپرای سایات‌نووا
فیلمشناسی
[ویرایش]- ناهاپت (۱۹۷۷)
جوایز
[ویرایش]
وی برنده جوایز زیر شده‌است:
- جایزه دولتی اتحاد شوروی (جایزه دولتی استالین) (۱۹۴۹)
هنرمند مردمی ارمنستان شوروی (۱۹۶۲)- جایزه هنرمند مردمی اتحاد جماهیر شوروی (۱۹۷۰)
- جایزه دولتی ارمنستان (۱۹۷۲)
- مدال طلای جایزه آلکساندروف تمام-اتحادیه (۱۹۷۷)
- مدال اورفوس، ایالات متحده (۱۹۸۳)
- جایزه آرام خاچاتوریان (۱۹۸۶)
- مدال موسس خورناتسی، ارمنستان (۱۹۹۸)
- نشان مسروپ ماشتوتس، ارمنستان (۲۰۰۱)
- نشان ساهاک مقدس و مسروب مقدس، ارمنستان (۲۰۰۴)
- مدال طلای فرهنگستان ملی علوم ارمنستان (۲۰۰۵)
- شهروند افتخاری ایالت کنتاکی، ایالات متحده (۱۹۸۳)
- شهروند افتخاری ایروان (۱۹۸۷)
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Alexander Arutiunian». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۳ دسامبر ۲۰۱۴.
- «Alexander_Arutiunian». دریافت‌شده در ۳ دسامبر ۲۰۱۴.[پیوند مرده]
- «ترنم زیبای موسیقی در ارمنستان». دریافت‌شده در ۱۹ نوامبر ۲۰۱۶.
- https://kayhan.london/fa/1396/07/25/اپرای-ارمنی-سایات-نُووا-در-لندن
- بایگانی‌شده در ۶ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine Ալեքսանդր Հարությունյան at Avproduction.am
- Armenian Soviet Encyclopedia. Yerevan.
- Այվազյան, Հ. Մ. (2005). Ով ով է. հայեր (կենսագրական հանրագիտարան: Երկու հատորով). Vol. առաջին. Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատ.
- Ալեքսանդր Հարությունյան at Encyclopedia.am
پیوند به بیرون
[ویرایش]
| عمومی | |
|---|---|
| کتابخانه‌های ملی | |
| پایگاه‌های دادهٔ علمی | |
| سایر | |
وبگاههای موضوعی | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| لغتنامهها و دایره المعارفها | |||||
| |||||
- دریافت‌کنندگان نشان انقلاب اکتبر
- دریافت‌کنندگان نشان پرچم سرخ کار
- هنرمندان مردمی ارمنستان شوروی
- چهرههای هنری شایسته ارمنستان شوروی
- هنرمندان مردمی اتحاد شوروی
- دریافت‌کنندگان جایزه دولتی ارمنستان شوروی
- دریافت‌کنندگان جایزه استالین
- دریافت‌کنندگان مدال موسس خورناتسی
- دریافت‌کنندگان نشان افتخار جمهوری ارمنستان
- دریافت‌کنندگان نشان مسروپ ماشتوتس
- دریافت‌کنندگان نشان افتخار ساهاک مقدس-مسروپ مقدس
- آموزگاران موسیقی اهل اتحاد شوروی
- آموزگاران موسیقی اهل ارمنستان
- آهنگسازان اپرا اهل ارمنستان
- آهنگسازان اپرت
- آهنگسازان اهل اتحاد شوروی
- آهنگسازان اهل ارمنستان
- آهنگسازان فیلم اهل ارمنستان
- آهنگسازان فیلم اهل شوروی
- آهنگسازان کلاسیک سده ۲۱ (میلادی)
- آهنگسازان موسیقی کلاسیک سده ۲۰ (میلادی)
- استادان دانشگاه اهل ارمنستان
- استادان کنسرواتوار دولتی کومیتاس ایروان
- اعضای حزب کمونیست اتحاد شوروی
- اهالی ایروان
- برندگان جایزه استالین
- پیانونوازان کلاسیک سده ۲۱ (میلادی)
- پیانیستهای کلاسیک مرد
- خاکسپاریها در پانتئون کومیتاس
- دانشآموختگان کنسرواتوار دولتی کومیتاس ایروان
- درگذشتگان ۲۰۱۲ (میلادی)
- زادگان ۱۹۲۰ (میلادی)
- شهروندان افتخاری ایروان
- شهروندان افتخاری گیومری
- موسیقیدانان کلاسیک اهل اتحاد شوروی
- نوازندگان پیانو اهل اتحاد شوروی
- نوازندگان پیانو سده ۲۰ (میلادی)
- نوازندگان پیانو کلاسیک اهل اتحاد شوروی
- نوازندگان پیانو کلاسیک سده ۲۰ (میلادی)
- نوازندگان پیانوی اهل ارمنستان
- دانشآموختگان کنسرواتوار مسکو