آتش‌بس ۲۰۲۵ جنگ اسرائیل و حماس
نام کامل:
| |
|---|---|
آزادسازی سه گروگان با میانجیگری صلیب سرخ | |
| مفاد |
|
| تاریخ پیش‌نویس | ۳۱ مه ۲۰۲۴ |
| مهر شده | ۱۵ ژانویه ۲۰۲۵ |
| تاریخ اجرا | ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵ |
| واسطه‌ها | |
| گروه‌ها | |
آتش‌بس ۲۰۲۵ جنگ اسرائیل و حماس عبارتست از تبادل اسرا و آتش‌بس که برای دومین بار به عنوان تلاشی برای پایان دادن به جنگ اسرائیل و حماس انجام شده است. این توافق در ۵ مه ۲۰۲۴ با میانجیگری مصر و قطر تنظیم شد و در ۶ می حماس و اسرائیل آن را تأیید کردند. در ۳۱ مه، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده، این توافق را ارائه کرد و اظهار داشت که پیشنهاد و درخواست‌ها بی طرفانه هستند.[۲] این پیشنهاد یک ابتکار زنجیره‌ای است و در سه مرحله انجام می‌شود: با برقراری یک آتش‌بس شش هفته ای کار آغاز شده، سپس با آزادی تمامی گروگان های اسرائیلی و در ازای آن رهایی هزاران اسرای فلسطینی، آتش‌بس دائمی، عقب‌نشینی اسرائیل از نوار غزه و روند بازسازی طی سه تا پنج سال ادامه می‌یابد.
متن پیشنهادی سه مرحله‌ای
[ویرایش]در این پیشنهاد، حماس در مرحله اول ۳۳ گروگان اسرائیلی را مطابق معیارهای بشردوستانه آزاد می‌کند. اگر گروگان‌های زنده کافی وجود نداشته باشد، حماس جنازهٔ گروگان‌های مرده را باز خواهد گرداند. معیارهای بشردوستانه شامل آزادی تمام زنان و کودکان، مجروحان و گروگان‌های مسن باقی مانده می‌شود. در ازای هر اسرائیلی آزاد شده، اسرائیل حداقل موظف ۳۰ تا ۵۰ فلسطینی (از کودکان و زنان شروع می‌شود) را آزاد می‌کند. در حین اجرای مرحله اول، اسرائیل باید اجازه رسیدن مقادیر «کافی» کمک‌های بشردوستانه به فلسطینیان آواره را بدهد و آن‌ها بتوانند به خانه‌های خود بازگردند و شروع به خروج تدریجی از غزه کنند.[۳] در طول آتش‌بس موقت، گفتگوها بین دو طرف برای توقف دائمی خصومت‌ها آغاز خواهد شد. در مرحله دوم، اسرائیل آتش‌بس دائمی را می‌پذیرد و حماس سپس گروگان‌های مرد زنده باقیمانده، اعم از غیرنظامی‌ها و سربازان، را برای تبادل اسرای فلسطینی آزاد می‌کند.[۳] در مرحله سوم، بقایای گروگان‌های اسراییلی تحویل داده می‌شوند. بر اساس پیشنهاد ۵ مه، اسرائیل باید ترک رفح را درنظر گیرد و محاصره نوار غزه تاحدی خاتمه یابد،[۴][۳] اما این تعهد در پیشنهاد ۳۱ مه وجود ندارد.[۵]
در ۱۰ ژوئن، شورای امنیت سازمان ملل متحد از این پیشنهاد به عنوان قطعنامه ۲۷۳۵ حمایت کرد.[۶][۷] در اواخر ژوئن ۲۰۲۴، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، اعلام کرد که اسرائیل فقط آتش‌بس جزئی که شامل پایان دادن به جنگ در غزه نمی‌شود را خواهد پذیرفت.[۸]
تبادل اسراء
[ویرایش]دور اول تبادل
[ویرایش]ساعاتی پس از آغاز آتش‌بس در غزه در روز ۱۹ ژانویه ۲۰۲۵، ده‌ها نیروی نقاب‌دار از گردان های عزالدین قسام، شاخه نظامی حماس، با نقاب‌های سیاه و سربندهای سبز خود ظاهر شدند تا سه اسیر اسرائیلی را به خودروهای صلیب سرخ تحویل دهند. در اسرائیل، تصاویر و رفتار نیروهای حماس عده ای از مردم اسرائیل را خشمگین کرد و پرسش‌های جدی در مورد اثربخشی کمپین شدید نظامی که علیه غزه اجرا شده بود را برانگیخت.[۹] طبق تصاویر منتشر شده، حماس به سه زن گروگان هدایایی در قالب ساک‌های کاغذی با لوگوی حماس داد. این هدایا شامل نقشه نوار غزه، تصاویر اسرای زن در دوران اسارت و لوح تقدیر است.[۱۰] یک خبرنگار محلی درباره اولین مرحله تبادل اسرا در شهر غزه گفت: «از فروشنده دکه‌ای شنیدم که در یکی از تقاطع‌ها اتفاقی در حال رخ دادن است و نیروهای گردان‌های عزالدین قسام در حال رژه هستند.» مردم به تدریج در محل تجمع کردند تا صف‌آرایی نیروهای مسلح را تماشا کنند و خبری پخش شد که سه اسیر اول که قرار بود بر اساس توافق آتش‌بس آزاد شوند، قرار است به آن مکان برده شوند. او افزود: «وقتی مردم متوجه شدند که این محل، نقطه تحویل گروگان‌های اسرائیلی است، شروع به شعار دادن برای گردان‌های عزالدین قسام و رهبران ارشد حماس کردند. آن‌ها با فریاد الله اکبر شادی خود را نشان دادند.»[۱۱]
دور دوم تبادل
[ویرایش]در تاریخ ۲۴ ژانویه، حماس نام چهار سرباز زن اسرائیلی را منتشر کرد که قرار بود بخشی از تبادلی باشند که در ۲۵ ژانویه انجام می شد.[۱۲] در ۲۵ ژانویه، این چهار گروگان زن توسط حماس آزاد شدند. این چهار سرباز اسرائیل به سکویی که در میدان فلسطین برپا شده بود، آورده شدند.[۱۳] سکوی کوچکی که با یک میز و چند صندلی آماده شده بود. نیروهای مسلح در آرایشی خاص مستقر شدند تا اسراء را از جمعیت جدا کنند.[۱۱] از اسراء در حالی فیلمبرداری شد که لبخند می زدند و به مردم غزه دست تکان می دادند.[۱۳] در ویدیویی که شاخه نظامی حماس منتشر کرد، این زنان جوان هنگام دریافت کیسه‌های هدیه از اعضای گردان های عزالدین قسام تشکر می‌کردند.[۱۱] در قبال چهار سرباز زن اسرائیلی، ۲۰۰ زندانی فلسطینی از زندان های اسرائیل آزاد شدند، شامل ۱۲۱ نفر که محکوم به حبس ابد بودند. [۱۴] حدود 70 نفر از آزادگان فلسطینی به مصر منتقل شدند.[۱۵][۱۶]
روزنامه وال استریت ژورنال نوشت که حماس می‌خواهد تحویل گروگان‌های اسرائیلی را به نمایشی تحقیرآمیز برای اسرائیل تبدیل کند و این پیام را به جهانیان بفرستد که همچنان کنترل نوار غزه را برعهده دارد. تحلیلگران منطقه‌ای می‌گویند که هدف حماس در هر دور از آزادی اسرا این است که غزه را رویدادی مفصل تبدیل می‌کند و با نمایش قدرتنمایی دشمن خود را تحقیر کند.[۱۷] مخیمر ابوسعده، دانشمند علوم سیاسی از غزه و استاد دانشگاه نورث‌وسترن در آمریکا گفت: «حماس با وجود خسارات نظامی‌اش پایان نیافته است.» او افزود: «شیوه‌ای که اسرا تحویل داده شدند، نمایشی از قدرت و اقدامی چالش‌برانگیز در برابر اسرائیل بود.»[۹]
عقب‌نشینی تدریجی اسرائیل از نتساریم
[ویرایش]در ۹ فوریه ۲۰۲۵، ارتش اسرائیل از گذرگاه کلیدی نتساریم که نوار غزه را به دو بخش تقسیم می‌کرد، به تدریج عقب‌نشینی کرد و تقریباً کل شمال این منطقه را ترک کرد؛ اقدامی که در راستای اجرای یک آتش‌بس موقت با حماس و به‌عنوان پیش‌زمینه‌ای برای مذاکرات درباره یک توافق بلندمدت انجام شد. ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای اعلام کرد که نیروهایش در حال اجرای توافق برای ترک این گذرگاه هستند تا صدها هزار فلسطینی بتوانند به شمال غزه بازگردند. حماس تأیید کرد که نیروهای اسرائیلی این منطقه را ترک کرده‌اند و در بیانیه‌ای اعلام کرد که این خروج «پیروزی اراده مردم ما» است.[۱۸] اسرائیل این کریدور را در ابتدای جنگ در غزه ایجاد کرد. این منطقه یک منطقه نظامی بسته است که از مرز اسرائیل با غزه تا دریای مدیترانه امتداد دارد و حدود ۶ کیلومتر (۳.۷ مایل) عرض دارد.[۱۹] ارتش اسرائیل در روزهای نخست جنگ دستور تخلیه گسترده شمال غزه را صادر کرده بود و این گذرگاه را به منظور جلوگیری از بازگشت فلسطینیان تحت کنترل داشت.[۱۸]
معین ربانی، عضو غیر مقیم شورای خاورمیانه در امور جهانی، به الجزیره گفت که کریدور نتساریم «نباید آینده‌ای داشته باشد» و «باید ناپدید شود». او گفت: «اسرائیل نه تنها آنچه را که کریدور نتساریم می‌نامند اشغال کرده است، بلکه سازه‌های متعددی در آنجا قرار داده است که نشان‌دهنده عزم آن‌ها برای حفظ حضور دائمی در آنجا بود، تا این توانایی را داشته باشند که نوار غزه را به دو بخش تقسیم کنند و حمل و نقل و حرکت در آن را به اراده خود فلج کنند.» او افزود: « [اسرائیل] این بار نیز شکست خورده است و آن‌ها مجبور به خروج از کریدور نتساریم شده‌اند و امیدواریم هرگز بازنگردند.»[۱۹]
پاسخ‌ها
[ویرایش]اسرائیل
[ویرایش]در اسرائیل، خانواده‌های گروگان های اسرائیلی، از آمریکا خواستند که نتانیاهو را برای پذیرش پیشنهاد مصر و قطر تحت فشار قرار دهد.[۲۰] تظاهرات در تل آویو و اورشلیم آغاز شد.[۲۰] معترضان بزرگراه ایالون در تل آویو را مسدود کردند و از دولت خواستند تا برای آزادی اسرای اسرائیلی به توافق برسد.[۲۱]
وزیر امنیت ملی ایتامار بن گویر و وزیر دارایی بزالل اسموتریچ[۲۲] تهدید کردند در صورتی که اسرائیل با پیشنهاد کابینه جنگ قبل از نابودی حماس موافقت کند، استعفا خواهند داد.[۲۳] یائیر لاپید، رهبر مخالفان، پیشنهاد کرد در صورت امضای این پیشنهاد، از دولت حمایت کند.[۲۲] هزاران نفر روز بعد در تل‌آویو تجمع کردند تا حمایت خود را از توافق و انتقاد از نتانیاهو اعلام کنند.[۲۴] شاس، یک حزب یهودی افراطی ارتدوکس و بزرگ‌ترین شریک ائتلافی نتانیاهو، گفت که از این توافق حمایت کامل خواهد کرد.[۲۵]
فلسطین
[ویرایش]پس از پذیرش این پیشنهاد از سوی حماس، گروهی از مردم برای جشن در رفح و نوار غزه گرد آمدند.[۲۶][۲۷] از طرف فلسطینی، این پیشنهاد مورد حمایت محمود عباس، رئیس‌جمهور فلسطین قرار گرفت.[۲۸] مردم غزه از این پیشنهاد حمایت کردند.[۲۹] به گزارش رویترز، مقامات ارشد حماس نسبت به جدیت اسرائیل برای دستیابی به توافق ابراز تردید کردند.[۳۰]
ایالات متحده
[ویرایش]این پیشنهاد توسط نمایندگان طرفدار اسرائیل براد اشنایدر و استنی هویر و سناتور منتقد اسرائیلی پیتر ولش و نماینده گرگ کازار امضا شد. چاک شومر رهبر اکثریت سنا از این توافق حمایت کرد. سناتور لیندسی گراهام با این پیشنهاد مخالفت کرد و استدلال کرد که شکست حماس غیرقابل مذاکره است. نماینده مایک والتز استدلال کرد که حماس با ادامه گفتگو با اسرائیل تقویت خواهد شد.[۳۱]
پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر حماس، جو بایدن، رئیس‌جمهور این کشور گفت که این ترور به مذاکرات آتش‌بس غزه کمکی نمی‌کند.[۳۲]
واکنش‌ها
[ویرایش]در ۳۱ ژوئیه ۲۰۲۴، وزارت خارجه مصر اعلام کرد که ترور اسماعیل هنیه رهبر حماس نشان می‌دهد که اسرائیل هیچ اراده سیاسی برای آتش‌بس ندارد.[۳۳] رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه از پذیرش پیشنهاد مصر و قطر توسط حماس استقبال کرد و ابراز امیدواری کرد که اسرائیل نیز همین کار را انجام دهد.[۳۴] امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه از نتانیاهو خواست با حماس به آتش‌بس و گروگان‌گیری دست یابد.[۳۵] عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجه امارات متحده عربی از میانجیگری‌های مصر و قطر حمایت کرد و امیدوار بود که این پیشنهاد منجر به پایان دادن به جنگ و رنج فلسطینیان شود.[۳۶] پیشنهاد اسرائیل توسط امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه، جاستین ترودو نخست‌وزیر کانادا، اورسولا فون در لاین رئیس کمیسیون اروپا و دیپلمات‌هایی از بریتانیا و آلمان تأیید شد.[۳۷]
اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، در واکنش به نقض آتش‌بس در جنوب لبنان، ضمن یادآوری صدها مورد نقض توافق آتش‌بس توسط اسرائیل طی شصت روز گذشته، جنایت اخیر آن کشور را اوج عهدشکنی و نقض فاحش حقوق بشردوستانه و مصداق روشن جنایت جنگی دانست و مسئولیت آمریکا و فرانسه به‌عنوان ضامنان و ناظران توافق آتش‌بس را مورد تاکید قرار داد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ "Palestinian Islamic Jihad official says joined Gaza prisoner swap talks in Qatar". خبرگزاری فرانسه. 15 January 2025 – via Arab News.
- ↑ "Biden announces new cease-fire plan for Gaza". واشینگتن پست.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ "Here's what's on the table for Israel and Hamas in the latest cease-fire plan". آسوشیتد پرس (به انگلیسی). 2024-05-02. Retrieved 2024-05-10.
- ↑ Mednick, Sam (2024-05-06). "Hamas accepts Gaza cease-fire; Israel says it will continue talks but presses on with Rafah attacks". آسوشیتد پرس (به انگلیسی). Retrieved 2024-05-10.
- ↑ "Hamas views Israel ceasefire proposal 'positively', group says after Biden's speech". میدل ایست آی (به انگلیسی). 31 May 2024.
- ↑ "Adopting Resolution 2735 (2024) with 14 Votes in Favour, Russian Federation Abstaining, Security Council Welcomes New Gaza Ceasefire Proposal, Urges Full Implementation - Meetings Coverage and Press Releases" (Press release) (به انگلیسی). سازمان ملل متحد. 10 June 2024. Retrieved 10 July 2024.
- ↑ "Hamas submits response to proposed Gaza ceasefire". Australia Broadcasting Corporation News (ABC News) (به انگلیسی). 12 June 2024.
- ↑ Goldenberg, Tia; Magdy, Samy (24 June 2024). "Netanyahu Rejects Permanent Gaza Ceasefire, in Blow to U.S. Backed Proposal". تایم. Associated Press. Archived from the original on 26 June 2024. Retrieved 4 July 2024.
- ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ Saleh، Heba؛ Zilber، Neri؛ Khaled، Mai (۲۰۲۵-۰۱-۲۱). «Is Hamas back?». Financial Times. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۲.
- ↑ «در داخل ساک‌های اهدایی حماس به سه گروگان آزاد شده اسرائیلی چه بود؟». euronews. ۲۰۲۵-۰۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۲.
- ↑ ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ ۱۱٫۲ «پشت پرده عملیات بازگرداندن گروگان‌های اسرائیلی از غزه». BBC News فارسی. ۲۰۲۵-۰۲-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۴.
- ↑ «Hamas names four Israeli female soldier hostages to be freed in second swap». Reuters.
- ↑ ۱۳٫۰ ۱۳٫۱ «Four Israeli hostages released by Hamas during staged handover». www.bbc.com (به انگلیسی). ۲۰۲۵-۰۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۳.
- ↑ «200 Palestinian prisoners released to jubilant scenes in West Bank». www.bbc.com (به انگلیسی). ۲۰۲۵-۰۱-۲۵. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۳.
- ↑ "Hamas frees 4 female Israeli soldiers in exchange for 200 Palestinian prisoners as ceasefire holds". AP News (به انگلیسی). 2025-01-25. Retrieved 2025-02-03.
- ↑ Odenheimer، Natan؛ Livni، Ephrat؛ Minsberg، Talya؛ Bigg، Matthew Mpoke؛ Chutel، Lynsey (۲۰۲۵-۰۱-۲۵). «Here's a Closer Look at the 4 Released Hostages» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۳.
- ↑ Said، Anat Peled and Summer. «Hamas Releases Three More Hostages in Less Chaotic Handover». WSJ (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۰۲.
- ↑ ۱۸٫۰ ۱۸٫۱ Jakes، Lara؛ Odenheimer، Natan؛ Livni، Ephrat (۲۰۲۵-۰۲-۰۹). «Israeli Troops Withdraw From Netzarim Corridor in Gaza» (به انگلیسی). The New York Times. شاپا 0362-4331. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۲-۱۰.
- ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ "Israeli forces withdraw from Gaza's Netzarim Corridor". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2025-02-10.
- ↑ ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ "Hostage families urge US, other countries to press Israel to reach deal with Hamas". 7 May 2024.
- ↑ "Protesters briefly block Tel Aviv highway to demand deal freeing hostages in Gaza".
- ↑ ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ Lukiv, Jaroslav (1 June 2024). "Israeli ministers threaten to quit over ceasefire plan". BBC News. Archived from the original on 2 June 2024. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ Kanno-Youngs, Zolan; Sanger, David (31 May 2024). "Biden Calls for End to Gaza War, Endorsing Israeli Cease-Fire Proposal". The New York Times. Archived from the original on 1 June 2024. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ Soroka, Lior; Morris, Loveday; Bisset, Victoria; Pietsch, Bryan (1 June 2024). "Pressure builds on Netanyahu to advance Gaza cease-fire deal". The Washington Post. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ Williams, Dan. "Netanyahu's ultra-Orthodox coalition partners back Gaza hostage deal". Reuters. Retrieved 14 June 2024.
- ↑ "Celebrations erupt in Rafah as Hamas accepts ceasefire proposal for Gaza | Watch News Videos Online". Global News (به انگلیسی). Retrieved 2024-05-11.
- ↑ "Palestinians celebrate as Hamas accepts proposed cease-fire for Gaza Strip". www.aa.com.tr. Retrieved 2024-05-11.
- ↑ "Reaction to Hamas saying it accepted Gaza ceasefire proposal".
- ↑ admin (2024-05-07). "'Sleeping without Fear' - Gazans React to Hamas' Acceptance of Ceasefire Proposal". Palestine Chronicle (به انگلیسی). Retrieved 2024-05-11.
- ↑ Tanios, Clauda. "Senior Hamas official criticizes U.S. , West's calls on group to accept Biden's Gaza proposal". Reuters. Retrieved 14 June 2024.
- ↑ Solender, Andrew (31 May 2024). "Gaza ceasefire plan draws rare bipartisan support in Congress". Axios. Archived from the original on 3 June 2024. Retrieved 1 June 2024.
- ↑ "Killing of Hamas leader 'doesn't help' ceasefire talks, says Biden". BBC. 2 August 2024. Archived from the original on 2 August 2024. Retrieved 2 August 2024.
- ↑ "Egypt says Israeli escalation indicates no political will for ceasefire". Al Jazeera. 31 July 2024.
- ↑ "Turkey's Erdogan welcomes Hamas accepting ceasefire, hopes Israel will do the same".
- ↑ Presse, AFP-Agence France. "Macron Urges Netanyahu To Reach Truce Deal With Hamas: France". www.barrons.com (به انگلیسی). Retrieved 2024-05-11.
- ↑ "UAE backs Qatari-Egyptian mediation for Gaza cease-fire". www.aa.com.tr. Retrieved 2024-05-11.
- ↑ Soroka, Lior; Morris, Loveday; Bisset, Victoria; Pietsch, Bryan (1 June 2024). "Pressure builds on Netanyahu to advance Gaza cease-fire deal". The Washington Post. Retrieved 1 June 2024.