آتشکده ورمال
آتشکده ورمال | |
---|---|
نام | آتشکده ورمال |
کشور | ایران |
استان | سیستان و بلوچستان |
شهرستان | شهرستان زابل |
بخش | بخش مرکزی |
اطلاعات اثر | |
کاربری | آتشکده |
کاربری کنونی | اثر تاریخی |
دیرینگی | دورهٔ ساسانیان |
دورهٔ ساخت اثر | دورهٔ ساسانیان |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | آری |
آتشکدهٔ ورمال یک آتشکده ساسانی در سیستان و با قدمت ۱۷۰۰ سال است که، از خشت و گل و ساروج ساخته شد و یکی از سالمترین آتشکدههای قبل از اسلام میباشد و دارای گنبد یک جداره است.[۱][۲] بنای این آتشکده مربوط به دورهٔ ساسانیان است که در ۵ کیلومتری جنوب غربی روستای ورمال دهستان لوتک مشرف به دریاچه هامون و بر روی ارتفاعات دشت کبوتران قرار دارد.[۳][۴][۵]
این بنا یکی از سالمترین آتشکدههای دوران قبل از اسلام در منطقه سیستان میباشد که روی چهارپایه ساخته شده و دارای گنبدی یک جداره است. اینکه آتشکدهها کنار آب باشند از خصوصیتهای آتشکدهها بودهاست.[۶]
آداب آتشکده
[ویرایش]ورود به این نیایشگاهها همیشه برای نیایشکنندگان با آدابی همراه بودهاست.
از جمله پاکیزگی زنان و مردان. مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز روشن نگهداشته میشدهاست.[۷]
معماری آتشکده
[ویرایش]بسیاری از بناهای چارطاقی در سطح کشور - آتشکده - یا بهطور کامل تخریب شده یا تغییر کاربری داده شدهاست.
ولی تعدادی هم مانند چارطاقی نیاسر و چارطاقی تفرش، سالم ماندهاند. چارتاقی هارا آتشکدههای دوره ساسانی میدانند. اطلاعات ما در مورد آتشکدهها عموماً از دوره ساسانی و اسلامی است. شکل و بنای آتشکدهها در همه جا یکسان بوده.[۸]
معمولاً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن میسوخته. پس از سلام با افزودن دو مناره ویک راه پله آن را تبدیل به مسجد نمودهاند.
این بنای زیبا به دلیل عدم رسیدگی و مرمت در حال تخریب و در آستانهٔ انهدام کامل است.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- ↑ دکتر سیدمنصور سید سجادی (۱۳۸۲)، راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان، سازمان مدیریت و برنامهریزی سیستان
- ↑ آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد (۱۳۷۰). اسطورهٔ زندگی زردشت. تهران: انتشارات بابل.
- ↑ گروه باستانشناسی دانشگاه زابل (۱۳۸۰)، سیستان بهشت باستان شناسان، روابط عمومی دانشگاه زابل
- ↑ ابن حوقل، ابیالقاسم (۱۳۱۷ق). صورةالارض. بیروت: دار صادر. تاریخ وارد شده در
|سال=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «آتشکده ورمال با پیشینه 1700 ساله». روزنامه خراسان.
- ↑ «راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان» (PDF).
- ↑ زند وهومنیسن و کارنامه اردشیر پایکان. ترجمهٔ صادق هدایت. تهران: امیرکبیر. ۱۳۴۲.
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافتشده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.