پرش به محتوا

آتشکده ورمال

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
آتشکده ورمال
آتشکده ورمال سیستان
نامآتشکده ورمال
کشورایران
استانسیستان و بلوچستان
شهرستانشهرستان زابل
بخشبخش مرکزی
اطلاعات اثر
کاربریآتشکده
کاربری کنونیاثر تاریخی
دیرینگیدورهٔ ساسانیان
دورهٔ ساخت اثردورهٔ ساسانیان
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدآری

آتشکدهٔ ورمال یک آتشکده ساسانی در سیستان و با قدمت ۱۷۰۰ سال است که، از خشت و گل و ساروج ساخته شد و یکی از سالم‌ترین آتشکده‌های قبل از اسلام می‌باشد و دارای گنبد یک جداره است.[۱][۲] بنای این آتشکده مربوط به دورهٔ ساسانیان است که در ۵ کیلومتری جنوب غربی روستای ورمال دهستان لوتک مشرف به دریاچه هامون و بر روی ارتفاعات دشت کبوتران قرار دارد.[۳][۴][۵]

این بنا یکی از سالم‌ترین آتشکده‌های دوران قبل از اسلام در منطقه سیستان می‌باشد که روی چهارپایه ساخته شده و دارای گنبدی یک جداره است. اینکه آتشکده‌ها کنار آب باشند از خصوصیت‌های آتشکده‌ها بوده‌است.[۶]

آداب آتشکده

[ویرایش]

ورود به این نیایشگاهها همیشه برای نیایش‌کنندگان با آدابی همراه بوده‌است.

از جمله پاکیزگی زنان و مردان. مردان باید برای ورود با کلاه سفید و زنان با روسری سفید و لباس رنگ روشن و بدون کفش وارد شوند. آتش مقدس درون مجمر بزرگی از جنس برنز روشن نگه‌داشته می‌شده‌است.[۷]

معماری آتشکده

[ویرایش]

بسیاری از بناهای چارطاقی در سطح کشور - آتشکده - یا به‌طور کامل تخریب شده یا تغییر کاربری داده شده‌است.

ولی تعدادی هم مانند چارطاقی نیاسر و چارطاقی تفرش، سالم مانده‌اند. چارتاقی هارا آتشکدههای دوره ساسانی می‌دانند. اطلاعات ما در مورد آتشکدهها عموماً از دوره ساسانی و اسلامی است. شکل و بنای آتشکده‌ها در همه جا یکسان بوده.[۸]

معمولاً هر آتشکده هشت درگاه و چند اتاق هشت گوشه داشته و آتشدان در وسط بنا واقع بوده و پیوسته آتش مقدس در آن می‌سوخته. پس از سلام با افزودن دو مناره ویک راه پله آن را تبدیل به مسجد نموده‌اند.

این بنای زیبا به دلیل عدم رسیدگی و مرمت در حال تخریب و در آستانهٔ انهدام کامل است.

جستارهای وابسته

[ویرایش]

منابع

[ویرایش]
  1. دکتر سیدمنصور سید سجادی (۱۳۸۲راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی سیستان
  2. آموزگار، ژاله؛ تفضلی، احمد (۱۳۷۰). اسطورهٔ زندگی زردشت. تهران: انتشارات بابل.
  3. گروه باستان‌شناسی دانشگاه زابل (۱۳۸۰سیستان بهشت باستان شناسان، روابط عمومی دانشگاه زابل
  4. ابن حوقل، ابی‌القاسم (۱۳۱۷ق). صورةالارض. بیروت: دار صادر. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  5. «آتشکده ورمال با پیشینه 1700 ساله». روزنامه خراسان.
  6. «راهنمای مختصر آثار باستانی سیستان» (PDF).
  7. زند وهومن‌یسن و کارنامه اردشیر پایکان. ترجمهٔ صادق هدایت. تهران: امیرکبیر. ۱۳۴۲.
  8. «سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.