رشنو
رشنو نام یکی از ایل‌های مردم لر است که عمدتاً در استان‌های لرستان، خوزستان و ایلام سکونت دارند. ایل رشنو جزئی از مجموعهٔ بزرگ ایلاتی ایل بالاگریوه است و خاستگاه آن در منطقه میان‌کوه و ناحیه طایی استان لرستان است.[۱][۲][۳]
تاریخچه
[ویرایش]رشنوها از زمان والی‌های قاجاری لرستان تا زمان معاصر دارای مشاغل دولتی و حکومتی بوده‌اند. در زمان والی‌های پشت‌کوه، یعنی میرزا ابراهیم، موسی، رشید، اسکندر و صحبت، رشنوها از سرکردگان و نزدیکان آن‌ها بوده‌اند بعد از سقوط حکومت والی‌ها در سال ۱۳۰۷ خورشیدی، رشنوها همچنان در امور اداری حکومت پشت‌کوه حضور داشتند. در سال ۱۳۲۵ خورشیدی انجمن‌های ایالتی و ولایتی تشکیل می‌شود و رشنوها مورد احترام بوده، اما دیگران نیز به میدان سیاست پا نهاده و آن‌ها نیز به سهم خود دارای مشاغلی شدند.[۴]
مهاجرت رشنوها به استان‌های همجوار زیاد بوده و به ۲۰۰ سال پیش برمی‌گردد، با گذشت زمان، زبان این ایل لر در بعضی نقاط محل سکونتشان تݝییر می‌کند، برای مثال در الشتر به زبان لکی، در استان ایلام به لکی و کردی و در روستای سرخه شوش به زبان عربی صحبت می‌کنند.
نام
[ویرایش]نام رشنو برگرفته از نام رشن یا رشنو است، که در اوستا یاد شده، رشنو یکی از ایزدان ایران باستان است، که در نقش ایزد داوری و دادگستر ظاهر می‌شود.[۵][۶] نام این ایزد در الواح تخت‌جمشید، مربوط به داریوش بزرگ آمده، صرف نظر از این سؤال که آیا داریوش بزرگ زرتشتی بوده است یا خیر، بسیار سخت است که از طریق علم الواح‌شناسی بتوان نشان داد که این الواح، تحت تأثیر آیین زرتشتی قرار گرفته باشند، و بنابراین، رشنو را باید یک ایزد ایرانی پیش از زرتشت «پیگنیسم» دانست.[۷][۸]
در لغت نامه دهخدا آمده است:”رشنو یکی از فرشتگان مهر بوده.. ”و یا “درمکتب زرتشت دشمن دزدان و راهزنان بوده و رشنوی راست لقبش بوده است[۹]
ساختار ایلی
[ویرایش]تیره‌های این ایل عبارت هستند از:[۴]
- میرزا
- قاسم‌علیوند
- خیری
- فرون
- تاجکه
- کلاه آبی (به لری: کلاهوی)
- صاربان (به لری: صاربو)
- احمد
- هیکی
- زکالوند
- بداق
- مومد
- تخت کش
- گیوه کش
- محمدبیک
جستارهای وابسته
[ویرایش]پانویس
[ویرایش]- ↑ علی‌محمد پشتدار (۲۰۲۳-۰۵-۳۰). «لرها و لرستان از دیدگاه ولادیمیر مینورسکی - زمستان ۱۳۷۶ - شماره ۷–۲۴ صفحه، از صفحهٔ ۱۶۰–۱۸۳». نورمگز.
- ↑ «رشنو». ویکی‌واژه. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۳۰.
- ↑ «رشنو - معنی "رشنو"». کلمه جو. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۳۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «طایفه رشنو / ایل بهاروند و بالاگریوه: عشایر، رنگواره‌های یک رنگ». web.archive.org. ۲۰۱۷-۰۷-۳۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۳۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۰.
- ↑ "رشنو (نام اوستایی)". ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد. 2022-08-06.
- ↑ Zarshenas, Zohre; Rashno, Maryam (2017-09-21). "Rashnu and his role in Zoroastrian religion". Language Studies. 8 (15): 107–124. ISSN 2383-0824.
- ↑ William Malandra (2013-05-24). "RAŠN". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-30.
- ↑ Leon Goldman (2013-04-23). "RAŠN YAŠT". دانشنامه ایرانیکا (به انگلیسی). Retrieved 2023-05-30.
- ↑ «رشنو - معنی "رشنو"». کلمه جو. ۲۰۲۲-۱۱-۲۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۵-۱۰.