-شناسی

-شناسی یک پسوند در پارسی است، این دیسه‌ای‌ست ترکیبی، که در نام دانش‌ها، مکتب‌ها یا تنه‌های شناخت به کار می‌رود. این پسوند در پارسی نوین از šenās، ستاک حال šenāsidan و šenāxtan؛ از پارسی میانی šnāxtan و šnās و dānistan؛ از پارسی کهن/اوستایی xšnā- آمده است. هم‌ریشه با: سانسکریت jñā- یونانی gignoskein لاتین gnoscere و noscere فرانسه‌ای connaître اسپانیایی conocer انگلیسی کهن cnawan انگلیسی know روسی znat؛ از PIE پایهٔ *gno- و همگی به معنای "دانستن، شناختن".

هم‌ارز اش در انگلیسی، پسوند -logy ست، به معنای "گفتن، سخن، واژه" با واژه‌هایی به کار می‌رود که به طور خاستگاهی از یونانی باستان اقتباس شده‌اند و در -λογία (-logia) پایان می‌پذیرند. آغازین‌ترین نمونه‌های انگلیسی، انگلیسش‌های فرانسوی -logie بود که در گشت از لاتین -logia به ارث رسیده بود. این پسوند از سدهٔ هجدهم در انگلیسی فرآورنده شد، و دیسش ترم‌های نو با هیچ پیشینه لاتین یا یونانی امکان‌پذیر شد.

نام‌های دانشی

ستاره‌دارها* پسوند logy ندارند.

• زیست‌شناسی (biology)
• ریخت‌شناسی (morphology)
• هواشناسی (meteorology)
• پرتوشناسی (radiology)
• تشنیک‌شناسی (technology)
• ترم‌شناسی (terminology)
• اخترشناسی (astronomy)*
• کیهان‌شناسی (cosmology)
• روان‌شناسی (psychology)
• ریشه‌شناسی (etymology)
• نامولوژی (namology)
• واژه‌شناسی (lexicology)
• هزانه‌شناسی (sociology)
• جوشناسی (aerology)
• لرزه‌شناسی (seismology)
• آب‌شناسی (hydrology)
• زمین‌شناسی (geology)
• بهرام‌شناسی (areology)
• سیاره‌شناسی (planetology)
• شناخت‌شناسی (epistemology)
• قوم‌شناسی (ethnology)
• پارین‌شناسی (paleontology)
• بوم‌شناسی (ecology)
• دارشناسی (dendrology)
• گیاه‌شناسی (botany)*
• گاه‌شناسی (chronology)
• داروشناسی (pharmacology)
• هستی‌شناسی (ontology)
• ابرشناسی (nephology)
• سنگ‌شناسی (petrology)
• سنگ‌شناسی (lithology)
• کلیماشناسی (climatology)
• اندازه‌شناسی (metrology)
• انسان‌شناسی (anthropology)
• فژه‌شناسی (infectiology)
• سکس‌شناسی (sexology)
• آواشناسی (phonology)
• باده‌شناسی (oenology)
• روانه‌شناسی (rheology)
• یزدان‌شناسی (theology)
• برف‌شناسی (nivology)
• جاشناسی (topology)
• یوفوشناسی (ufology)
• پدیده‌شناسی (phenology)
• استویخیوشناسی (stoicheiology)
• نانوتشنیک‌شناسی (nanotechnology)
• پارین‌کلیماشناسی (paleoclimatology)
• ریززیست‌شناسی (microbiology)
• برون‌زیست‌شناسی (exobiology)
• رادیواخترشناسی (radioastronomy)*
• هورلرزه‌شناسی (helioseismology)
• قوم‌اخترشناسی (ethnoastronomy)*
• اخترباستان‌شناسی (astroarchaeology)
• اخترزیست‌شناسی (astrobiology)
• اخترلرزه‌شناسی (asteroseismology)
• اخترزمین‌شناسی (astrogeology)
• مگنات‌اخترلرزه‌شناسی (magnetoasteroseismology)

جستارهای وابسته

پسوند

-نگاری (-graphy)

-ایک (-ics)