گویش‌های عربی

گویش‌های زبان عربی در بیشتر موارد چنان از هم دورند که بر پایهٔ تعریفات زبان‌شناختی در اصل بایستی آن‌ها را به عنوان زبان‌های جداگانه بشمار آورد.

مقوله زبان عربی بر مجموعه زیادی از گویش‌ها و لهجه‌های گوناگون دلالت می‌کند که به‌طور کلی به سه بخش تقسیم می‌شود:

عربی کلاسیک یا قرآنی
عربی استاندارد یا فصیح یا کتابی
عربی گفتاری یا جلفی یا دارجة

در تمام کشورهای عربی گویش استاندارد جهت تدریس در مدارس و تألیف کتاب‌ها و جراید به کار برده می‌شود.

اما هر منطقه از جهان عرب، گویش محلی ویژه خود را دارد که گاه تفاوت‌های میان آن‌ها به اندازه‌ای است که عرب‌ها مجبور به تکلم به عربی کتابی با هم می‌شوند. یکی از دلایل وجود تعدد گویش‌ها و لهجات در زبان عربی را تأثیر زبان‌های پیشین موجود در آن مناطق پیش از چیرگی زبان عربی بر آن منطقه‌ها دانسته‌اند. در حالت کلی عربی محاوره‌ای را به دو بخش خاورمیانه‌ای و مغربی تقسیم می‌کنند.

رده‌بندی گویش‌ها

سنجش میان گویش‌ها

نمونه‌ای از واژه‌های عربی در گویش‌های گوناگون:
برابر فارسی	عربی معیار	تونس	مراکشی	الجزایر	مصر	اردن	شامی	عراقی	حجازی	جیزانی
اکنون	الآن	توّه	داب/ضُرْک	ضُرْک	دِلْوَئتی	هَلأَّ، هسا	هَلأَّ	هسه	دحین	ذحّینه
گفتار	تکلم	تکلم، احکی	تکلم، هْدَر	هْدَر	إِتْکلِّم	إحکی	حکی	احچی	اهرج	تهرّج
لاک‌پشت	سلحفاة	فَکرُون	فَکرُون	فَکرُون	زلحفه	کرکعه	سلحفاه	رگه/سلحفاه	سُلحُفه	سُلْحُفه
باران	مطر	مطر	شْتَا	شْتَا	مطر	شْتَا	مطر، شتی	مطر	مطره	مطر
تنبل	کسول	بُخْلی	کسول، معڭاز	فِنْیانْ	کسلان	کسلان	عجزان	کسلان	تنبل	کسِل
چه	ماذا	شنوه	اشنو	واش	ای	أیش	شو	شنو	أیش	ماهو
می‌خواهد	یرید	اِیحَبّْ	یبْغِی	یبْغِی، اِیحَبّْ	عایز/عاوز	بدُّو	بدُّو	یرید	یبغی	یبغی
گربه ماده	قطة	قطُّوسه	مشه	چْط	ئطه			بزونه	بسّه	بِسه
چطوری؟	کیف حالک؟	اشنی أحوالک؟	کدایر؟ لا باس؟	واش راک؟ لا باس؟	ازیک؟ عامل إیه؟	کیفک؟	کیفک؟	شلونک؟	کیفک؟	ایش حالک؟

جستارهای وابسته

زبان‌های عربی

منابع

ویکی‌پدیای عربی.

این یک مقالهٔ خرد مرتبط با زبان است. می‌توانید با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

ن ب و زبان‌های آفروآسیایی
بربری	قبایلی تریفیت شاوی تشلحیت طوارقی
چادی	هوسه
کوشی	عفار بجا اورومو سومالیایی
مصری	مصری باستان قبطی
اوموتی	وولایتا
سامی شمالی	اکدی عربی (گویش‌های عربی) آرامی (آرامی نو آشوری) عبری فنیقی
اتیوپیایی	زبان‌های اتیوپیایی امهری تیگرینیا تیگره گعز گوراگی
نام‌های خوابیده نشان‌دهنده زبان‌های مرده هستند