گندلی
گَندِلی یا طایفهٔ گَندِلی یکی از طوایف ایل بختیاری، در ایران است. ایل بختیاری از دو شاخه هفت لنگ و چهارلنگ تشکیل می‌شود[۲] شاخه هفت‌لنگ به چهار باب بختیاروند، بابادی باب، دورکی و دینارانی تفکیک شده‌است،[۱][۳] که طایفهٔ گندلی از طوایفِ زیرمجموعهٔ دورکی بشمار می‌آید. پیشینهٔ این تقسیماتِ طایفه‌ای سازمان‌یافته، به قرن شانزدهم میلادی بازمی‌گردد، که امروزه به‌عنوان ساختار اجتماعی ایل بختیاری شناخته می‌شود.[۴][۵] طایفه گندلی از ۴ شاخه و چندین تیره تشکیل شده‌است.[۶]
ساختار اجتماعی
ایل بختیاری، از دو شاخه هفت‌لنگ و چهارلنگ تشکیل شده‌است. شاخه هفت‌لنگ، به چهار باب تقسیم شده و گندلی از طوایف زیرمجموعهٔ دورکی محسوب می‌شود. طایفهٔ گندلی، خود، شامل ۱۱تیره است که هر یک از این تیره‌ها، خود شامل زیر شاخه‌های فراوانی بنام اولاد بوده، که این اولادها نیز، تعداد زیادی خانوار را شامل می‌شوند.
تقسیمات ایلی
طایفه گندلی به ۴ شاخه و چندین تیره که هرکدام از تیره‌ها دارای تش‌های فراوان هستند تقسیم می‌شود.[۷]
سلبوری
سلبوری شعبه‌ای از طایفه جنگروی بوده‌است.[۸][۹][۱۰] حمدالله مستوفی در قرن هفتم حدوداً ۷۰۰تا۸۰۰سال پیش نام آن‌ها را به شکل سلبوری از اولین طوایف لر ذکر کرده‌است.[۱۱]
۱بارون وند (بره بی چاست)
۲کاظم وند (بره بی چاست)
۳علیرضاوند (بره بی چاست)
۴شهرام وند
۵تادعلی وند
۶محمدرضاوند
۷شیمباری وند
۸ علیدادوند
۹ میرزاعلی وند
۱۰ احمدوند
۱۱ توله وند
۱۲ آرتیاوند
هلیل وند
- سلطانعلی وند
- گول وند
- بازی وند
- مدولی
- سبزعلی وند
- جلیل وند
- خواجه وند
- جمال وند
- شهریاروند
ورناصری
۱-سلمان وند
۲ بارانوند
۳علی جان وند
۴ممیوسف وند
۵ گیلاس وند
۶ عالی وند
۷ ابراهیم وند
۸حاتم وند
۹ اولاد ممدلی
۱۰اولاد مندنی
محل سکونت
قسمت سردسیر و گرمسیر تقسیم می‌شود.
سردسیر گندلی‌ها، در استان چهارمحال و بختیاری:شهرستان‌های فارسان، اردل، کوهرنگ، کیار است.
گرمسیر گندلی‌ها، در استان خوزستان :شهرستان هایاندیکا، مسجدسلیمان، ایذه، شوشتر، لالی است.
همچنین جمعیت زیادی از گندلی‌ها به شهرهای اهواز آبادان اصفهان تهران فولادشهر شاهین شهر اصفهان شهرکرد نجف آباد مهاجرت کرده‌اند.
جمعیت
جمعیت طایفه گندلی در قرن ۱۹ میلادی حدود ۱۲۰۰خانوار بود.[۱۲]
مشاهیر
از مشاهیر طایفه گندلی، می‌توان به اشخاص زیر اشاره نمود:
- اسماعیل جلیلی: سیاست‌مدار و نماینده دوره نهم مجلس.
- جهانشاه دانش: سیاست‌مدار و نماینده دوره چهارم مجلس.
- همایون یوسفی: سیاست‌مدار و نماینده دوره دهم مجلس.
- علیرضا ورناصری: سیاست مدار و نماینده دوره یازدهم مجلس.
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ «BAḴTĪĀRĪ TRIBE». Encyclopaedia Iranica. دریافت‌شده در ۸ ژانویه ۲۰۱۴.
- ↑ «Bakhtyārī». دانشنامه بریتانیکا. دریافت‌شده در 3-25-2014. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ Carl Skutsch. «Encyclopedia of the World's Minorities page.176».
- ↑ «Iran Almanac and the Book of Facts». Echo of Iran. ۱۹۷۰.
- ↑ «نمودار اجتماعی طوایف بختیاری». دانشنامه ایرانیکا.
- ↑ Arash Khazen (۲۰۰۹). «Tribes and Empire on the Margins of Nineteenth-Century Iran p.22». University of Washington. دریافت‌شده در ۲۰۱۴. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=را بررسی کنید (کمک) - ↑ پژوهشی دربارهٔ ایل بختیاری (ص۶۸).
- ↑ روح لله بهرامی. «دولت آل خورشید و خلافت عباسی بررسی مناسبات سیاسی اتابکان لر کوچک با دربار خلافت عباسی (565-550 هـ. ق)». مرکز پژوهش‌های تاریخی.
- ↑ امان‌اللهی بهاروند، سکندر. قوم لر. تهران: آگه. شابک ۹۶۴-۳۲۹-۱۳۵-۹.
- ↑ علی طاهری. «زمینه‌های دیرپایی حکومت دودمان‌های محلی اتابکان لرکوچک و اردلان». پایگاه مجلات تخصصی نور.
- ↑ مستوفی، حمدالله. تاریخ گزیده. اصفهان: انتشارات الکترونیکی قائمیه.
- ↑ جمعیت‌شناسی ایل بخیتاری، مرتضی فارسانی(۹۷).
- حسین ابراهیمی ناغانی (۲ اسفند ۱۳۸۸). «اسامی طوایف و شعب ایل بختیاری». وبگاه انسان‌شناسی و فرهنگ.
- شینی، داریوش. نگرشی بر ایل بختیاری و طایفه شهنی. اهواز: انتشارات معتبر، ۱۳۸۵
- تاریخ بختیاری نوشته سردار اسعد بختیاری
- عیدیوندی، حافظ. مروری بر تاریخ ایران از سپیده دم تاریخ و نگرشی بر ایل بختیاری. قم: نسیم حیات، ۱۳۸۳
- مردانی، سعید. تاریخ چهارمحال وبختیاری