گردشگری اسلامی
گردشگری اسلامی (انگلیسی: Halal tourism)، بهعنوان یک مقوله اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جهان اسلام مطرح و به لحاظ فقهی در دین اسلام بسیار توصیهشده است[۱] این نوع گردشگری از ابتدای اسلام با نام زیارت مرسوم بوده است.[۲]
گردشگری از منظر متون دینی در اسلام
[ویرایش]سفر در آیات قرآن
[ویرایش]در متون دینی در اسلام بر اهمیت گردشگری تأکید شده است. در قرآن از مردم خواسته شده تا در زمین به گردش بپردازند و از سرگذشت پیشینیان عبرت و پند بگیرند. در سورههای آل عمران آیه ۱۷۳، انعام آیه ۱۱، نمل آیه ۶۹، نحل آیه ۳۶، عنکبوت آیه ۲۰، روم آیه ۴۲ صراحتاً به این موضوع اشاره شده است.[۱]
سفر در روایات
[ویرایش]سکونی از جعفر صادق روایت کرده است که «سافروا تصحوا…» در این حدیث، سیر و گردشگری را برای سلامتی جسم توصیه کرده است.[۳]
ابن حریث میگوید جعفر صادق را در منزل برادرش ملاقات کردم و پرسیدم فدایت شوم چرا اینجا آمدید؟ گفت برای تفریح…[۴]
داستان دیگری که از علی بن موسی رضا وارد شده است و برای تفریح از خانه خارج شده بود و اما بعضی خدَمه نمک را فراموش کرده بودند، بدون خوردن غذا برگشتند…[۵]
در حدیثی از محمدبن عبدالله روایت شده است که: «سیاحة امتی فی المساجد». مسجد، گردشگاه [معنوی] امت من است. از میان عبادات، در قرآن روزه داران را به عنوان گردشگران وصف کرده است[۶]شیخ طوسی علت تسمیه را استمرار هردو میداند یعنی هم در روزه هم در گردشگری، نوعی استمرار نهفته است.[۷]
در حدیث دیگری از پیامبر اسلام روایت شده است که: «سیاحه امتی الصوم» «گردشگاه امت من روزه است».[۸]
پیشروترینها در گردشگری اسلامی
[ویرایش]مؤسسه کر سنت که نخستین موسسهای است که در زمینه گردشگری اسلامی فعالیت میکند و هرساله با ارائه نرخ رشد خدمات سفر و گردشگری حلال، به معرفی برترینهای جهان در این زمینه میپردازد، مالزی را نخستین مقصد گردشگران مسلمان در سال دو هزار و چهارده میلادی اعلام کرد و اندونزی پرجمعیتترین کشور اسلامی جهان در رتبه ۶ این رتبهبندی قرار گرفت. در آخرین نتایج تحقیقات درزمینه گردشگری اسلامی را که در سمینار مشترک گردشگری اسلامی مالزی و اندونزی در آن زمان ارائه داده است اعلام میدارد در این تحقیقات که بر روی شصت کشور صورت گرفته مالزی رتبه نخست جذب گردشگر مسلمان را از میان بیست و هشت کشور اسلامی مورد تحقیق در این مجموعه به خود اختصاص داده و پسازآن امارات متحده عربی، ترکیه، اندونزی، عربستان، مراکش، اردن، قطر، تونس و مصر در جایگاه ۱۰ کشور نخست قرار میگیرند. ایران در این میان و در جذب گردشگر مسلمان، در جایگاه چهارده و پس از کشور بنگلادش قرارگرفته است. مالزی با توجه به متغیرها و شاخصهای جهانی مدنظر مسلمانان برای سفر بالاترین امتیاز کسب کرد و پسازآن ترکیه، امارات متحده عربی، عربستان سعودی، قطر و اندونزی امتیاز گرفتند.
وضعیت گردشگرپذیری اسلامی در ایران
[ویرایش]ایران میتواند یکی از بهترین مقاصد گردشگری در جهان باشد، با بهبود وضعیت سیاسی و ارتباطات جدید تعداد بیشتری از مردم به ایران سفر میکنند. بنا به گفتهٔ برخی از کارشناسان در اینکه ایران یک مقصد خوب است برای گردشگری شکی نیست و تسهیلات حلال بهطور عموم در کشور ایران وجود دارد، ایران خیلی امکانات دارد که بسیاری از مردم نمیدانند و این شاید به دلیل کمبود تبلیغات است و البته بسیار مشکل است وقتی کشوری در معرض تحریم هست در مورد گردشگری تبلیغ کند.[۹]
منابع
[ویرایش]- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ «ضرورتها و ظرفیتهای گردشگری اسلامی و رویکردهای آن (از منظر الگوهای فرهنگی اسلام و فقه اسلامی)». فصلنامه برنامهریزی منطقه ای. بایگانیشده از اصلی در ۶ ژوئن ۲۰۱۷. دریافتشده در ۲۴ مه ۲۰۱۷.
- ↑ «نگاهی متفاوت به ظرفیتهای اسلامی برای جذب گردشگر». خبرگزاری فارس. بایگانیشده از اصلی در ۱۴ آوریل ۲۰۱۴. دریافتشده در ۲۴ مه ۲۰۱۷.
- ↑ حرعاملی 1409: ج 11، ص 345حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، ایران، مؤسسه آل البیت ع، 1409 ق.
- ↑ کلینی 1407: ج 2، ص 23کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، ایران، دارالکتب العلمیه، 1407 ق.
- ↑ کلینی: 1407، ج 6، ص 326.
- ↑ (نوری 1408: ج 8، ص 113)، نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل مستنبط المسائل، بیروت، مؤسسه آل البیت ع، 1408 ق.
- ↑ (طوسی بیتا: ج 5، ص 301). طوسی، محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا.
- ↑ کاشانی 1406: ج 15، ص 39، فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، اصفهان، ایران، کتابخانه امیرالمؤمنین 1407 ق.
- ↑ CrescentRating. "MasterCard-CrescentRating Global Muslim Travel Index (GMTI)". www.crescentrating.com.
- «سهم جهان اسلام از گردشگری بسیار ناچیز است». عصر ایران. ۲۰۱۵–۱۱–۲۶. دریافتشده در ۲۰۱۵–۱۱–۲۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - «ایران میتواند یکی از ده مقصد برتر گردشگری شود». خبرگزاری میراث فرهنگی. دریافتشده در ۲۰۱۵–۱۱–۲۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - «مالزی رتبه نخست مقصد گردشگری مسلمانان». عصر ایران. ۲۰۱۵–۱۱–۲۶. دریافتشده در ۲۰۱۵–۱۱–۲۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازبینی=،|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Halal tourism». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۵.