پرش به محتوا

گرداب سنگی

مختصات: ۳۳٫۴۹۱۳۹۳°۰′۰″ شمالی ۴۸٫۳۴۸۸۳۷°۰′۰″ شرقی / ۳۳٫۴۹۱۳۹°شمالی ۴۸٫۳۴۸۸۴°شرقی / 33.49139; 48.34884
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
گرداب سنگی
Map
نامگرداب سنگی
کشورایران
استانلرستان
شهرستانخرم‌آباد
اطلاعات اثر
نام محلیگِردآو بردینه
نوع بناسد و سرآب
دیرینگیساسانیان
دورهٔ ساخت اثرساسانیان
مالک اثرسازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۱۲۷۴
تاریخ ثبت ملی۱۳۵۵/۵/۱۸
اطلاعات بازدید
امکان بازدیدوجود دارد
گرداب سنگی بر ایران واقع شده‌است
گرداب سنگی
روی نقشه ایران
۳۳°۲۹′۲۹″شمالی ۴۸°۲۰′۵۶″شرقی / ۳۳٫۴۹۱۳۸۶°شمالی ۴۸٫۳۴۸۸۷۷°شرقی / 33.491386; 48.348877

گرداب سنگی به زبان محلی «گرداو بردینه» یکی از آثار تاریخی بر جای مانده از دوره ساسانیان در شهر خرم‌آباد است. گرداب سنگی در مرکز شهر خرم‌آباد و در میان بافت قدیمی شهر در کنار میدان تختی واقع شده‌است. بنای گرداب سنگی دایره‌ای شکل است و به دور چشمه‌ای با استفاده از سنگ و ساروج (آهک و گچ) ساخته شده‌است تا آب خارج شده از چشمه را ساماندهی کرده و سپس از طریق کانال آب چشمه را به نقاط مختلف شهر باستانی شاپورخواست منتقل کند. چشمه گرداب سنگی تقریباً در تمام ایام سال آب دارد. قطر این بنا ۱۸ متر با محیط ۲۵۶ متر مربع با پهنای ۳ متر و ارتفاع آن تا کف چشمه ۱۸ متر است. بنای گرداب سنگی دارای یک دریچه‌ای به ابعاد ۹۰×۱۶۰ برای انتقال آب از گرداب به کانال‌ها توزیع آب است. این بنا در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۷۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. چشمه‌ای که گرداب سنگی از آن تغذیه می‌شود، از اواسط زمستان تا اواسط تابستان پرآب است و در سایر مواقع خشک و خاموش است. آبدهی این چشمه ۱۷۰ لیتر در ثانیه است که این میزان در اوایل فصل بهار افزایش می‌یابد.[۱][۲]

ثبت ملی

[ویرایش]

این بنا در تاریخ ۱۸ مرداد ۱۳۵۵ به شماره ۱۲۷۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۲]

لایروبی

[ویرایش]

عملیات لایروبی و پاکسازی گرداب سنگی پس از۱۶ سال توسط تیم اجرایی شهرداری و شورای شهر خرم آباد در آذرماه سال ۱۴۰۰ انجام شد.[۳][۴]

پانویس

[ویرایش]
  1. سایت آفتاب[پیوند مرده]، شهرستان خرم‌آباد، (فارسی) آخرین بازدید ۱۳۸۹/۳/۳
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «اداره کل میراث فرهنگی - گرداب سنگی». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ آوریل ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲ آوریل ۲۰۲۳.
  3. «لایروبی گرداب سنگی خرم آباد - پایگاه خبری افق لرستان | پایگاه خبری افق لرستان». ۱۴۰۰-۰۹-۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۲.
  4. «لایروبی گرداب سنگی خرم آباد پس از دو دهه». ایمنا. ۲۰۲۱-۱۲-۰۹. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۰۲.